‘नारायणहिटी हत्याकाण्ड’ इतिहासको गर्तमा

[असार ३, २०५८ मा देशान्तरमा छापिएको यो समाचारमा पनि राजदरबार हत्याकाण्डको प्रतिवेदनका सम्बन्धमा गहकिला प्रश्नहरु उठाइएका छन्]

काठमाडौं। नेपाल अधिराज्यभित्र सबैलाई न्याय दिने गहन जिम्मेवारी बोक्नुभएका प्रधानन्यायाधीश केशवप्रसाद उपाध्यायको संयोजकत्वमा बनेको दुइ सदस्यीय आयोगले समेत २०५८ साल जेठ १९ गते नारायणहिटी राजदरबारमा भएको ‘शाही संहार’ को कारण उजागर गर्न सकेन। यसैले ‘नारायणहिटी पर्व’को रहस्य अब इतिहासको जिम्मा लागेको छ। वर्तमान यसको जरो पहिल्याउन तर्सेको प्रतीत हुन्छ।

सुरुमा निर्धारित समयले नपुगेर समितिकै सिफारिशमा चार दिन थपिएपछि यसले यो हत्याकाण्ड पछाडिका एक-एक षड्यन्त्र पर्दाफास गर्छ कि भन्ने आशा पनि नरहेको होइन। किनभने यो समितिलाई उसले आवश्यक देखेका सबै मानिसहरूसूग सोधपुछ गर्नसक्ने कार्याधिकार दिइएको थियो। आ“ट गरेको भए यसले श्री ५ महाराजाधिराज ज्ञानेन्द्र वीर विक्रम शाहदेवबाट समेत आवश्यक जानकारी लिन सक्दथ्यो।

जसरी यसपर्ूव विवाहलाई नै विवाद, तनाव र उत्तेजनाको माध्यमको रुपमा परिभाषित गर्दै आइएको थियो, भावी युवराज र आफ्नो भतिजा भएकाले त्यसप्रति मौसुफको कस्तो धारणा थियो – युवराजाधिराजबाट कहिल्यै सहयोगकोअपेक्षा व्यक्त भयो-भएन – मौसुफ सरकारबाट आफ्ना दाज्यू महाराजाधिराज र भतिजा युवराजलाई कस्तो सुझाव टक्र्याइबक्सेको थियो – राजपरिवारभित्र विगत महिना, दर्ुइ महिनायता ठूला विवादका विषय के भएजस्तो लाग्छ – भन्ने कुरामा महाराजाधिराजबाट जानकारी समेत लिन सक्दथ्यो समितिले। तर यो समितिले महाराजाधिराजसूग त्यो सहयोग लिने आ“ट त गरेन नै, बा“की जानकारी लिइएकाहरूसूग पनि घटनास्थलमा तत्काल भएको घटना विवरण र औषधोपचारमा मात्र आफूलाई केन्द्रित गर्यो। यसैले न्यायिक क्षेत्रसूग सम्बद्ध धेरै मानिसहरूले यो समितिको प्रतिवेदनलाई ‘र्सार्वजनिक मुचुल्का’को सांकेतिक नाम दिएका छन्।

अधिवक्ता सुशील पन्त भन्नुहुन्छ- ‘यति धेरै मानिससूग सोधखोज गरिसकेपछि प्रधानन्यायाधीशजस्तो यो मुलुकको गरिमामयी र सबैले विश्वास गरेको व्यक्तिको संयोजकत्वमा बनेको आयोगले आफ्नो निष्कर्षदिन सक्नर्ुपर्दथ्यो। अपराध अनुसन्धानमा पोख्त कानुन व्यवसायीहरूलाई समावेश गर्न नसकेको हुनाले उहा“हरूले नै कतिपय प्रश्नको जवाफ पाउनुभएन होला। त्यसैले आफ्नो दृष्टिकोण बन्न सकेन कि †’

त्यसो त यो समितिले घटनास्थलका प्रत्यक्षदर्शी र घाइतेहरूको उपचारमा संलग्न व्यक्तिहरुको बयानका आधारमा मात्र आफ्नो छानविन केन्द्रित गर्यो। केही कानुनविद्हरूको तर्क के छ भने दर्ुघटनाका पछाडिको कारण खोज्नेहरूले सिधै दर्ुघटनाबाट हात हाल्दैनन्। यसका लागि अपराध हुन र गर्न सकिने विभिन्न सिद्धान्तहरूमा काम थालिन्छ र हरेकलाई प्राप्त प्रमाणका आधारमा पुष्टि गर्ने प्रयत्न गरिन्छ। जुनमा प्रमाणको अभाव हुन्छ, त्यो फेल हुन्छ, अर्को स्थापित हुँदै जान्छ र जरोमा पुग्दछ। प्रत्यक्षदर्शीको बयान मात्र अपराध प्रमाणित हुँदैन र त्यसको जरो खोतल्न सकिँदैन। एक उच्च सरकारी अधिवक्ता भन्छन्, ‘ज्यान मारेको देख्ने कैयौँ हुन्छन् तर सबै मुद्दा प्रमाणित हुँदैन।’ त्यसैले कानुनमा प्रत्यक्षदर्शीको आफ्नै महत्व त हुन्छ तर त्यतिमात्र पर्याप्त हुँदैन। तर उच्चस्तरीय समितिले त्यसैलाई आधार बनाएको छ।

प्रमाणसग त्रास
उच्चस्तरीय समितिको प्रतिवेदन र समितिका सदस्यहरूको व्यवहारले अझै पनि एक, दर्ुइ कुरामा प्रश्न गर्ने ठाउँ राखिदिएको छ। प्रतिवेदन भन्छ, आफैँले कन्चटमा पेस्तोल हिर्काएर पुल छेउतिर अचेतावस्थामा लडिबक्सेको थियो। तर प्रश्न उठेको छ, आफैँले हतियार प्रयोग गरी आफैँ अचेत भएको व्यक्तिको हातबाट पेस्तोल फुत्केर कसरी पोखरीमा पुग्यो – भनिन्छ, मान्छे अचेतावस्थामा पुग्दा ऊ त्यसपर्ँव तत्काल सचेत हुँदा उसका हातमा जे थिए, सूगै रहन्छन्। आफैँले गोली हानेर अचेत भएको भए युवराजको हातमै पेस्तोल हुनुपर्ने थियो। त्यस्तै हाल छ कम्व्याट ड्रेसको। वीरेन्द्र सैनिक अस्पतालबाट प्राप्त सबुद-प्रमाणको सूचीमा एकजोर कम्व्याटको पनि उल्लेख छ। तर त्यो काटिएको छ वा छैन स्पष्ट खुल्दैन। अचेतावस्थामा अस्पताल भर्ना भएर शल्यक्रियासमेत भएको र ३ दिन लाइफ सपोर्टको माध्यमले जीवित राखिएको व्यक्तिको शरीरबाट नकाटिकन सो ड्रेस खोल्न सकिँदैन। किनभने उपचार गर्दा विरामीलाई सकभर कम पीडा होस् भन्नेमा डाक्टरहरुले ध्यान पुर्याएका हुन्छन्। त्यहाँबाट प्राप्त सूचीमा एउटा अण्डरवेयर काटिएको कुरा खुल्छ, तर कम्व्याटको कुरा खुल्दैन।

त्यस्तै घटनास्थलबाट जुन ढंगले सबुत प्रमाण- बन्दुक, गोली, पोशाकहरू ल्याइयो, त्यसमा पनि अपराधशास्त्रीहरूको आपत्ति छ। नेपाल ल क्याम्पसमा अपराधशास्त्रको समेत अध्यापन गर्दै आउनुभएका अधिवक्ता सुशील पन्त भन्नुहुन्छ, ‘घटनास्थलका सबुत प्रमाण नियन्त्रणमा लिँदा, अपराधीले छाडेको निशानाहरू नष्ट नहुन् भनेर हातमा पञ्जा लगाएर प्लाष्टिकले टिप्ने गरिन्छ र पारदर्शी प्लाष्टिकभित्र त्यसलाई सुरक्षित गरी राखिन्छ। तर प्रतिवेदन र्सार्वजनिक गर्ने दिन सभामुख तारानाथ रानाभाटले हरेक हतियार आफैँले पर््रदर्शन गरेर देखाइदिनुभयो।’ यसलाई पनि शंकाले किन हेरिएको छ भने, यदि सबुत प्रमाणहरूले यसपर्ूव दोषीको आरोप लाग्दै आएका दीपेन्द्रलाई नै पुष्टि गरेको भए त्यसरी प्रमाण मेटिने र नासिने गरी त्यस्तो उच्च समितिले काम कारवाही गर्नु उचित हुन्थेन।

समय अस्वाभाविक छ

समितिले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको समयलाई पनि अस्वाभाविक मानिएको छ। तत्कालीन युवराज दीपेन्द्रको ८ः३९ मा देवयानीसूग सर्म्पर्क भएको छ र ९ः१५ बजे शाही परिवारका तीनजना सदस्यहरू श्री ५ वीरेन्द्र, श्री ५ ऐर्श्वर्य र अधिराजकुमार नीराजन एकैसाथ मृत घोषित गरिएका छन्। ८ः३९ र ९ः१५ का बीचमा जम्मा ३६ मिनेट हुन्छ। प्रतिवदेनमा उल्लेख भए बमोजिम यो समयावधिमा युवराज दीपेन्द्रको देवयानीसूग टेलिफोन वार्ता भयो ३२ सेकेण्ड। त्यसपछि देवयानीले गजेन्द्रसिंह बोहरा र राजु कार्कीलाई फोन गरिन्। त्यसपछि गजेन्द्रले द्वारेआमा जमुना अधिकारी, अर्दली रामकृष्ण के.सी.लाई युवराजको सयनकक्षमा पठाएका छन्। कपडा खोल्न नसकेकोले उनीहरूले सघाएका छन्। केही समय त्यहा“ लाग्छ। त्यसपछि युवराज वाथरुममा वाकवाकी गर्न गएका छन्, केही समय त्यहा“ लाग्छ। फर्केपछि पनि उनी दुवैजनालाई सुत्न जान आग्रह गर्दछन्। त्यसको केहीपछि नै आर्मी कम्ब्याट लगाएर चारथरि हतियार लोड गरी जुत्ता लगाएर बाहिर निस्किए भनिन्छ। यसले थुप्रै समय खान्छ, अझ त्यस्तो व्यक्ति जो केही समय पहिले आफ्नो शरीरको कपडा खोल्न पनि नसकेर मडारिरहेको थियो, उसलाई कति समय लाग्यो होला – त्यसपछि ऊ फटाफट गएर गोली नै चलाएको छैन, तीनचोटी भित्र-बाहिर गर्दै चलाएको छ र अन्तिममा आफ्नो कोठाको भर्याङछेउ पुगेर आमाको हत्या गरी बगैँचामा फर्केर भाइको हत्या गरी आफू आत्महत्या गरेको छ। त्यो सबै सकिएपछि दरबारबाट झण्डै २०-२५ मिनेटको ड्राइभिङ दूरीमा रहेको अस्पताल पुर्याइएको छ। अस्पताल पुग्दाको अवस्थाका बारेमा राजाको ड्युटीमा रहेका क्याप्टेन पवन खत्री नै भन्दछन्- ‘हस्पिटलमा आ“खा हेरिबक्सेको थियो। पल्स चेक गरे ठीक थियो, अलिअलि ब्लिडिङ भइरहेको थियो, मैले कराएँ- सरकार ज्यूँदै होइसिन्छ, छिटो गरिस्योस् भनेर। हस्पिटल पुग्दा ड्युटीमा कोही थिएन- होहल्ला गरेपछि ड्युटीमा डाक्टरहरू आए।’ अर्थात् अस्पताल पुगेर तत्काल उपचार भएनछ। जीवित रहेको मान्छेलाई मृत घोषित गर्न केही समय त लाग्यो होला नि † तीनजना एकसाथ कसरी मृत घोषित हुन सके – यसलाई ‘क्रिमिनल रियाक्टमेन्ट’ अर्थात् त्यस्तै डमी दृश्यमञ्चन गरेर मात्रै पुष्टि गर्न सकिन्छ। यथार्थमा यो प्रतिवेदन प्रत्यक्षदर्शीको भनाइ मात्र हो- यसमा अकाट्य र विश्वसनीय प्रमाणको अभाव छ। वर्तमानले यसको रहस्य पत्ता लगाउन सकेन। यसको जिम्मा भविष्यको गर्भमा छोडिएको छ।

प्राविधिक परीक्षणमा दीपेन्द्र निर्दोष †
प्रत्यक्षदर्शीहरूले भनेजस्तो एक्लो श्री ५ दीपेन्द्रको हातबाट राजदरबार हत्याकाण्ड भएको हो भन्ने कुरालाई घटनास्थलमा प्राप्त वस्तुको प्राविधिक जा“च र घाइतेहरूको रगत लगायतका अन्य परीक्षणहरूले पुष्टि गर्न सकेनन्। त्यसैले घटना झनै रहस्यमय बन्न पुगेको छ। छानविन समितिले हालै र्सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा कतिपय बुँदाहरूले प्रत्यक्षदर्शीहरूको भनाइलाई उल्टै खण्डन गरिदिएको छ। साथै प्रतिवेदनका धेरै कुराहरू परस्पर बाझिएका पनि छन्।

प्रत्यक्षदर्शीहरूले श्री ५ दीपेन्द्रले अल्कोहल, गा“जा र कालो पदार्थ सेवन गरेको बताए तापनि छानविन समितिले श्री ५ दीपेन्द्रको ब्रेनको अप्रेसन गर्दा अल्कोहल इत्यादि भेटिएन भने सहायक रथि डा. खगेन्द्रबहादुर श्रेष्ठलाई गरेको प्रश्नको जवाफमा भनिएको छ- ‘मैले डाक्टरहरूलाई सोद्धाखेरि अल्कोहलको पार्ट चाहिँ छैन। यसबारे थप जानकारी समितिले मागेको देखिँदैन भने यसलाई अझ भरपर्दो पार्न रक्त परीक्षण रिपोर्ट पनि समावेश गरेको छैन। श्री ५ दीपेन्द्रको अप्रेसनमा संलग्न डा. उपेन्द्र देवकोटा, डा. सुशीलकृष्ण शिल्पकार र डा. अच्युत शर्मा र एकजना एनेस्थेसियन डाक्टरसूग डा. खगेन्द्रबहादुर श्रेष्ठले रक्त परीक्षणबारे सोधपुछ गर्दा त्यस्तो केही छैन भनेका छन्। तर रिपोर्ट भने कसैले लेखेका छैनन्। प्रतिवदेनमा भनिएको छ। अन्य कुनै पनि स्वास्थ्य परीक्षण गरेको कुरा प्रतिवेदनमा उल्लेख छैन।

उच्चस्तरीय छानविन समिति घटनास्थलमा सबुत प्रमाणहरूको स्वतन्त्र छानविन गर्न पनि हिच्किचाएको देखिएको जस्तो देखिन्छ।

नेपालको वैज्ञानिक र विज्ञहरू उपस्थित राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि प्रतिष्ठान -रोनाष्ट)को प्रयोगशालालाई घटनास्थलको सबुत प्रमाण परीक्षण गराउन उपयुक्त ठानिएन। घटनास्थलको निरीक्षण गर्न पनि रोनाष्टका विज्ञहरू बोलाइएनन्। बरु सुरक्षित ठानियो- नेपाल प्रहरी अर्न्तर्गतको विधि विज्ञान प्रयोगशालालाई सहयोग पनि त्यही कार्यरत कर्मचारीहरूबाटै लिइयो। प्रहरी सेवा अर्न्तर्गत भएको हुनाले यसमा शंका गर्न सकिने ठाउँ दिइएको छ। दुवैतिर परीक्षण गराएको भए, सो समितिको छानविन अझ बढी विश्वसनीय हुने थियो। रोनाष्टको प्रयोगशालाको अनुसन्धान प्रमुख डा. सेवकराम भण्डारी भन्नुहुन्छ, “ठूला घटना हुँदा परीक्षण र घटनास्थल निरीक्षणको जिम्मा हामीकहा“ आउँथ्यो। यसपटक यति ठूलो घटनाको जिम्मा नआएको देखेर हामी चकित परेका छौँ।”

भण्डारीका अनुसार घटनास्थलका हातहतियार, रगत, कपडा र रौँको परीक्षण गरेर दोषीहरू पत्ता लगाउन सकिन्छ। घटनास्थलको सुकेको रगत परीक्षण गर्दा पनि कसको रगत र त्यसमा अल्कोहल र अन्य लागूपदार्थको सेवन गरे नगरेको सजिलै छुट्याउन सकिन्छ। तर समितिको प्रतिवेदनमा समावेश प्रहरीद्वारा गरिएको परीक्षण रिपोर्टले यी सबै पक्ष केलाएको देखिँदैन। प्रहरीको रिपोर्टले पञ्जा प्रयोग भएका कारण घटनास्थलका हतियारमा फिंगर प्रिन्टस नरहेको जनाएको छ। जसको कारण क-कसले हतियार चलाए भन्ने कुनै भरपर्दो आधार छैन।

अझै अस्पष्ट
घटनाका धेरै पाटाहरू अझै स्पष्ट खुलेको छैन। कसलाई कति गोली लागेका थिए भन्नेबारे उपचारमा संलग्न डाक्टरहरूको बयानमा एकमत देखिँदैन। कसैले दर्ुइवटा त कसैले चारवटा भनेका छन्। श्री ५ वीरेन्द्रको शरीरमा सबै चिकित्सकहरूले विभिन्न कोणबाट गोली लागेको संकेत गरेका छन्। वीरेन्द्र सैनिक अस्पतालले घटनाबाट मृत्यु हुनेको घाउ र चोटको स्थिति र मृत्युको कारणमा श्री ५ वीरेन्द्रको बाया“ कानबाट रगत बगेको, दाया“ कानबाट गोली लागी बाया“ कान अगाडि कन्चटबाट हड्डीहरू टुक्राटुक्रा भई छाला समेत च्यातिएको तथा रगत र गिदी बाहिर निक्लिएको जनाएको छ। साथै घा“टी, काखी र दाया“ कुहिनुमा गोली लागेको उल्लेख गरेको छ। श्री ५ ऐर्श्वर्यको टाउको, अनुहार क्षतविक्षत भएको करीब ८० प्रतिशत गिदी बाहिर निक्लिएको, टाउको पछाडिका हड्डी टुक्रा भई झुण्डिएका, आ“खा वरपरको हड्डी फुटेको, निधारमा प्वाल परेको, चिउँडोको हड्डी र दा“तहरू झरेका, छातीको माथिल्लो भागमा ६ वटा गोली लागेको, नीराजनको टाउकोको पछाडिबाट दर्ुइवटा गोली लागेको, दाया“ कानबाट रगत बगेको, दाया“ पाखुराबाट गोली लागेको, पेटमा ७ वटा गोली गडेका, बाया“ त्रि्रामा घाउ भएको, श्री ५ अधिराजकुमारी श्रुतिको देब्रेपट्टकिो नितम्बमा प्वाल परेको, घाउबाट रगत बगिरहेको, कम्मर नजिक गोली लागेको। श्री ५ शान्ति राज्यलक्ष्मी देवी सिंहको टाउको क्षतविक्षत भई पछाडिबाट गिदी निक्लिएको, धेरै ठाउँमा गोली लागेको, श्री ५ अधिराजकुमारी शारदाको घा“टी, कोवाटापरी गोलीहरू लागेर गलामा प्वाल परेको, चिउँडोको वाया“पट्टकिो हड्डी टुक्रा भएको। श्री ५ जयन्तीको बाया“ कन्चटबाट गिदी र हड्डीहरू टुक्राटुक्रा भई निस्किएको, पाखुराको हड्डी मासु क्षतविक्षत भएको, कुमार खड्गविक्रम दाया काखीबाट गोली लागेको, श्री ५ दीपेन्द्रको वाया“ कन्चटबाट गोली प्रवेश गरी दाया“ निस्केर गएको कुरा दर्शाएको छ।

हस्पिटलको मेडिकल रिपोर्टले घाउचोटको स्थिति मृत्युको कारण यसरी छुट्याए तापनि पोष्टमार्टम नगरेका कारण कुन अंग ड्यामेज भएर मृत्यु भयो, घाउचोटको स्थिति के थियो – जस्ता वास्तविकता अझै अस्ष्ट हुन पुगेका छन्।

छिमेकी राष्ट्र भारतका प्रधानमन्त्रीद्वय इन्दिरा गान्धी र राजीव गान्धीको हत्या गरिँदा पनि इन्स्िटच्युट अफ अलइण्डिया मेडिकल फोरेन्सिक मेडिसिन विभागका प्रोफेसरहरूले पोष्टमार्टम गरेका थिए। त्यस्तै श्रीलंकाका राष्ट्रपति रणसिंघे प्रेमादासाको हत्या गरिँदा पनि अफिस अफ मेडिकल जुडिसियल अफिसरबाट पोष्टमार्टम भएको थियो। चिकित्सकहरू भन्छन्, यहा“ पनि हुनै आ“टेको थियो, खै, कसले के स्वार्थका लागि दिएन। मृत घोषित गरिसकेपछि चिरफार गर्न नहुने तर्कसूग चिकित्सकहरू सहमत छैनन्। उनीहरूको तर्क छ, मृत घोषित भइसकेपछि श्री ५ ऐर्श्वर्यको मुहारको प्लाष्टिक र्सजरी डा. के.डी. जोशीले गर्दा फरक पर्ने तर पोष्टमार्टम चाहिँ गर्न नहुने कसरी सान्दर्भिक हुनसक्छ – बडागुरुज्यू केशरीराज पाण्डेले समेत धार्मिक निष्ठाका कारणले पोष्टमार्टम गर्नुहुन्न भनी आफूले नबताएको जानकारी दिइसक्नुभएको छ।

पोष्टमार्टम विशेषज्ञ डा. हरिहर वस्तीले समितिलाई दिएको जवाफमा पोष्टमार्टम नगर्दा अपराध खुल्न नसक्ने र त्यसले अपराधीलाई लुक्न सहज गराउने जवाफ दिनुभएको छ। उहा“ले भन्नुभएको छ- “कुनै पनि अस्वाभाविक मृत्यु, …, शंकास्पद ज्यान र सबै अवस्थामा लाश जा“च गरेर प्रतिवेदन दिनु पर्ने भन्ने हाम्रो प्रावधान छ। त्यही अनुसार काम भैराखेका छन् र प्रश्नहरु आइरहन्छन् कि प्रष्टसंग सबैले देखेको दर्ुघटना छ त्यसमा लाश जा“च किन गराउने, त्यसै क्षत्विक्षत् भैसकेको छ मृत्युको कारण थाहा छूदैछ, जस्तै, मृत्युको कारण थाहा छूदैछ किन लाश जा“च गराउने भन्ने … पोष्टमार्टमको विश्वव्यापी जुन एउटा प्रयोग भैराखेको छ यो खाली मृत्युको कारणलाई मात्रै होइन यसले विविध धेरै कुरामा मद्दत गरिराखेको हुन्छ। एउटा मृत्युको कारण प्रमुख हो। त्यो देखि बाहेक मृत्युको समय, यसै अनुसन्धानबाट निश्कन्छ कुन समयमा मृत्यु भएको थियो भन्ने कुरो र विभिन्न इन्सिडेन्टहरु, घट्नाहरु हुन सक्छन् त्यो मृत्युमा। एउटा मात्रै घट्ना नभएर घट्नाको शिलशिलेवार हुन सक्छ। एकपछि अर्को के भयो भन्ने कुरो शिलशिलेवार पोष्टमार्टम … निक्लिदैन, निश्कर्षनिकाल्न सकिंदैन र त्यसैले अस्वभाविक घट्ना सबै किसिमको मृत्युमा लाश जा“च गर्नु अनिवार्य हुन्छ र विश्वव्यापी रुपमा गरिन्छन्। जस्तो बम एक्स्प्लोजनमा, … हरुमा … प्रष्ट छ, त्यसमा कुनै शंका छैन तर पनि लाश जा“च गरिन्छ। प्लेन क्र्यासमा जा“च गरिन्छ। आइडेण्टिफिकेशन लगायत व्यक्तिहरुको सनाखत लगायत अब किनभने यसले दर्ुघटनाको कारण पनि कतिपय अवस्थामा यसले निकाल्छ। किनभने यस्तो कतिपय अवस्थामा जस्तो प्लेन क्र्यासमा प्लेन एक्सिडेन्ट हुनुको कारण पोष्टमार्टम गरिसकेपछि सबै … पोष्टमार्टम गरिसके पछि पत्ता लाग्न सक्छ। ” पोष्टमार्टमले घटनाको सिलसिलेवारलाई पनि छुट्याउँछ तर त्यसो गरिएन। एउटै मानिसको शरीरमा गडेका तीन किसिमका खोका चिकित्सकहरूले अप्रेसन गरी बाहिर निकाल्दा पनि घटनाको यथार्थ र वास्तविकता प्रष्ट हुन सकेको छैन।