सोसल मिडियामा अहिले ‘कान्तिपुर’ दैनिकको फ्रन्टपेजको दावी गरिएको एउटा स्क्रिनसट भाइरल भएको छ। ६ लाखभन्दा बढीले फलो गर्ने हाल अमेरिकामा रहेकी तिर्सना बुढाथोकीको फेसबुक पेजमा राखिएको पोस्ट र उनैले बनाएको टिकटकबाट यो विषय भाइरल भएको हो। ती पोस्टमा जापानमा रहेकी फेसबुकमा झण्डै डेढ लाख फलोअर भएकी ज्वाला संग्रौलाको विषयमा आपत्तिजनक शीर्षकसहितको समाचार देखिन्छ। के हो यो समाचारको सत्य? हामीले फ्याक्टचेक गरेका छौँ। Continue reading कान्तिपुरमा छापिँदै नछापिएको ‘फेक न्युज’ बनाई महिलाको ‘चरित्र हत्या’
|
|||
|
यो साइटमा भएका सामाग्रीहरु व्यवसायिक प्रयोजनका लागि कुनै पनि हिसाबले टेक्स्ट, फोटो, अडियो वा भिडियोका रुपमा पुनर्उत्पादन गर्न स्वीकृति लिनुपर्नेछ। स्वीकृतिका लागि salokya@mysansar.com मा इमेल गर्नुहोला। 
 |
‘यहाँ जति कुरा भयो नि सम्माननीय ज्यू, यो अफ दि रेकर्ड हो कि…’ पत्रकार जीवराम भण्डारीले झण्डै दुई घण्टाको अन्तर्क्रिया सकिन लाग्दा राखेको जिज्ञासा नसक्दै राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले भनिन्, ‘यो अफ दि रेकर्डै हो। मैले तपाईँहरुलाई संवाददाताको रुपमा बोलाएको होइन। मिडियाका साथीभाइहरु….अफ दि रेकर्डै हो।’ एकीकरण हुनुअघि एमालेको पत्रकार संगठन प्रेस चौतारीका अध्यक्ष गणेश बस्नेतले बीचमै बोले, ‘फिडब्याक पाइयो, अफ दि रेकर्डै हो।’ राष्ट्रपतिले फेरि भनिन्, ‘अँ, अफ दि रेकर्ड हो।’ लौ परेन त बित्यास। यो लामो कुराकानीमा राष्ट्रपतिले राखेका विचारहरुलाई धेरै सम्पादक/पत्रकारहरुले टिपोट गरिरहेका थिए। मैले पनि कपि र पेन नभए पनि मोबाइलमै केही कुरा टिपेको थिएँ। लास्टमा अफ दि रेकर्ड पो रे। ‘अफ दि रेकर्ड’को अर्थ आफूले भनेका कुरा सार्वजनिक रुपमा रिपोर्ट नहोस् भन्ने हुन्छ। हुनत सुरु मै राष्ट्रपतिले अनौपचारिक कुराकानी भन्दै आफ्ना विचारहरु राखेकी थिइन्। तर लास्टमा अफ दि रेकर्ड हो, नलेख्दिनुस् भनेपछि के गर्नु? तर भनेको कुरा पो लेख्न भएन, देखेको कुरा त लेख्न पाइयो नि। देखेको केही कुरा लेख्दैछु। Continue reading राष्ट्रपतिसित दुई घण्टा ‘अफ दि रेकर्ड’ कुराकानीमा के के भयो?
“this too shall pass” and we should hope for the best. But “hope” is not a plan or strategy. Reality urges us to initiate action as swiftly as possible if we are to survive. And bounce back. यो कथाको सुरुवात हुन्छ सरकारले लकडाउन घोषणा गरेको केही दिनपछि दि हिमालयन टाइम्स (टिएचटी) अङ्ग्रेजी राष्ट्रिय दैनिकका एमडी रविन लामाले सम्पादक लगायत अन्य विभाग प्रमुखहरुलाई पठाएको एउटा लामो इमेलबाट। इमेलमा होप अर्थात् आशा गर्नु कुनै योजना वा रणनीति नभएको भन्दै संस्था बचाउनका लागि केही काम तुरुन्त गर्नुपर्ने उल्लेख थियो। गर्ने के त ? रविनले ६ वटा बूँदा म्यानेजमेन्टको निर्णय भन्दै लेखेका थिए। ती थिए Continue reading चैतको तलब साउनमा समेत नपाउने टिएचटीका पत्रकारहरुको व्यथा
कडा लकडाउन भएको बेला एक दिन स्वयम्भू पुग्दा त्यहाँ कुकुर र बाँदरमात्र थिए। दोस्रो कोरोना संक्रमित भेटिएसँगै गत वर्ष चैत ११ गतेदेखि लगाइएको लकडाउन अहिले मैले यी शब्द ब्लगमा टाइप गरिरहँदा अर्थात् साउन ६ मंगलबार मध्यरातदेखि सकिएको छ। गज्जबकै अनुभव गर्न पाइयो यो लकडाउनमा। अलि दिनको कर्फ्यु र नेपाल बन्द त हामीले सहेका थियौँ। तर यो त बन्द र कर्फ्युभन्दा पनि चर्को। घरबाहिरसमेत निस्कन नमिल्ने। काम परेर बाहिर हिँड्दा सडक पूरै खाली, पसल बन्द। तीन महिनासम्म लकडाउन हटाउने तयारी नभएपछि मान्छेले आफै अवज्ञा गर्न थालेका थिए। ८० औँ दिनमा सरकारले खुकुलो पार्नुअघि नै मान्छेहरु आफैले खुकुलो पारिसकेका थिए। डर पनि हट्दै गयो। अरु देशहरुभन्दा फरक भारत र नेपालमा संक्रमितको संख्या बढ्दो क्रममा रहेकै बेला लकडाउन खुकुलो बनाइयो। Continue reading ‘लकडाउन’ औपचारिक रुपमा मध्यरातदेखि सकियो तर सतर्क हुनुस् है
केही दिनदेखि सोसल मिडियामा एउटा फोटो भाइरल भएको थियो। फोटोमा त्यस्तो आपत्तिजनक केही थिएन- जिन्स प्यान्ट लगाएर मोटरसाइकल पछाडि बसेकी युवतीको ढाड अलिकता देखिएको थियो। यत्तिको भरमा गल्लीमा केटी जिस्काए जस्तै गरी फेसबुकमा फोटो राखेर जिस्काइरहेका थिए मानिसहरुले। यही विषयमा शनिबार एउटा छोटो ब्लग लेखेको थिएँ- ढाड हैन डाढ लागेर भाइरल भएको कुण्ठा यो विषयमा यत्तिकै सकिन्थ्यो होला भन्ने लागेको थियो। के खाएर सकिनु! हाम्रा ‘फेसबुक ब्युरो अफ इन्भेस्टिगेसन’ (एफबिआइ) र युट्युबे डिटेक्टिभहरु ‘फेल’ भइरहेको बेलामा देखा परे अनलाइन मिडियाहरु। मिडियाडबली नामको एउटा अनलाइनले सोमबार मध्याह्न हुँदै ‘अनुसन्धान’ भन्दै समाचार राखेको थियो। Continue reading अनलाइन मिडियाहरुको ‘अनुसन्धान’ : मोटरसाइकलमा ढाड देखाउने र चढाउनेको पहिचान सार्वजनिक
सोमबार बिहान काठमाडौँको सिटिजन एफएम सुनिरहेको थिएँ। यो एफएमको दावी पनि गजबको छ- नेपालको पहिलो भिडियो एफएम रे! एफएम भनेकै अडियो माध्यम हो। तर यो त भिडियो एफएम रे। खैर मैले चाहिँ अडियो नै सुनेको हो। बिहानको ९ बजेको समाचारपछिको कार्यक्रम बजिरहेको थियो। कार्यक्रम प्रस्तोता (आरजे भन्छन् क्यार) एक जना ‘ब्रो’ र एक जना ‘सिस’ थिइन्। बालविवाहको बारेमा पण्डित्याँई झार्देै थिए। कता-कताको कुरा जोडेर आरजे ब्रोले दिइ हाले, ‘हेर, कसैले पनि केटाको उमेर २२ र केटीको उमेर १८ वर्ष नपुगी विवाह गराउन हुँदैन।’ सुन्दा पूरै कानुनको ज्ञाताले भने जस्तो लाग्छ। सुन्नेहरुले त्यही पत्याए पनि होला। तर के साँच्चै नै त्यस्तै कानुन छ त? अहँ छैन। Continue reading एफएमका आरजे ‘ब्रो-सिस’हरु, थाहा नभएको कुरा त नबोल्नु नि !
केही दिनदेखि मलाई फेसबुकको मेसेन्जरमा, ट्विटरको डिएममा धेरैले एउटा कुरा सोधिरहेको भेट्छु- माइसंसारको होमपेजमा सप्पै शीर्षकको मुनि एउटै सेयर काउन्ट कसरी देखिन्छ? कतिलाई मैले बुझाउन सकेँ, कतिलाई सकिनँ। त्यसैले आज आफ्नै फ्याक्टचेक गर्दैछु। Continue reading आज आफ्नै फ्याक्टचेक : होमपेजमा सबैको सेयर काउन्ट एउटै कसरी ?
हिमालखबरले आज २०७७ साउन ४ गते ‘काठमाडौंमा सात जना सहित १५६ संक्रमित थपिए’ शीर्षकको समाचार राखेको छ। समाचारमा लेखिएको छ, ‘राजधानी उपत्यकाको काठमाडौंमा सात र ललितपुरमा दुई जना सहित देशभर १५६ जना संक्रमित थपिएका छन्।’ तर स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले आयोजना गरेको मिडिया ब्रिफिङमा भने प्रवक्ता डा. जागेश्वर गौतमले त्यस्तो जानकारी दिएका थिएनन्। Continue reading हिमालखबरको ‘न्युजरुम ल्याब’ले काठमाडौँमा थपिदियो ६ जना कोरोना संक्रमित?
बानेश्वरबाट थापाथलीसम्म हिँडेर कान्तिपुरलाई राहत संकलन गरिएको थियो। फोटो साभार : केटिएमदैनिक आइतबार नेपाल पत्रकार महासंघले अन्नपूर्ण पोस्टमा धर्ना दिने कार्यक्रम थियो। कानुनले दिएको हक र तलब माग्दा निकाल्ने नियतले अन्नपूर्णले ‘विशेष खोज ब्युरो’ भन्दै दुर्गम जिल्लामा पत्रकार सरुवा गरेपछि महासंघले त्यसलाई फिर्ता लिन तीन दिनको अल्टिमेटम दिँदै कडा विज्ञप्ति जारी गरेको थियो असार ३१ गते। यसबारे माइसंसारमा यो ब्लग आएपछि कसले कसलाई कस्तो भाषामा धम्की दियो भन्ने बारे अहिले नलेखौँ होला। किनकि अन्नपूर्णमा वार्ता भइरहेको रहेछ। वार्ता भएकोले त्यहाँ धर्ना दिनु परेन। त्यसपछि आन्दोलितहरु नयाँ बानेश्वरमा भेला भएर कान्तिपुर जाने योजना बनाए। ‘कान्तिपुर मिडिया ग्रुप संयुक्त संघर्ष समिति’ ले आइडिया पनि निकालेको रहेछ- आर्थिक संकटको बहाना बनाइरहेको कान्तिपुरलाई रु २ आर्थिक सहयोग मागेर बुझाउने। त्यही अनुसार ब्यानर पनि बनाएर ल्याएका रहेछन्। कान्तिपुरकै आन्तरिक संघर्ष समितिको त्यो आन्दोलनलाई पत्रकार महासंघले पनि ऐक्यवद्धता जनाएको रहेछ। Continue reading आर्थिक संकटमा परेको ‘कान्तिपुर’लाई राहत संकलन : दुई रुपैयाँ माग्दा पाँच रुपैयाँ दिने धेरै
२०६८ सालको एउटा घटना अहिले २०७७ सालमा फेरि चर्चामा आएको छ। त्यो बेला घटना चर्चामा आउनुको कारण थियो- हत्यामा संलग्न व्यक्ति अनि उसले अपराध लुकाउन अपनाएको शैली। अहिले चर्चामा आउनुको कारण चैँ त्यही घटनामाथि सर्वोच्च अदालतका प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर राणासहितको इजलासको ‘चित्त’। प्रधानन्यायाधीश राणा अनि न्यायाधीश तेजबहादुर केसीको इजलासलाई जिल्ला अदालत काठमाडौं अनि तत्कालीन पुनरावेदन अदालत पाटनले सर्वस्वसहित जन्मकैद सुनाएको कर्तव्य ज्यानको मुद्दामा दोषीमाथि भएको सजाय कतै चर्को त भएको हैन भन्ने चित्तमा लाग्दा दोषी अब चार दिनपछि कारागारमुक्त हुँदैछन्। नेपालको कानुन अनुसार जन्मकैद भनेको २० वर्ष कैद सजाय हो। ती दोषी २०६८ माघ ८ देखि थुनामा थिए। उनले पाउनसक्ने कानुनी छुटको गणना नगर्दा २०८८ सम्म त उनी जेलमै हुन्थे। अब सजाय ८ वर्ष ६ महिना मात्र तोकेकाले उनी साउन ७ मा मुक्त हुँदैछन्। प्रधानन्यायाधीश र न्यायाधीश इजलासको चित्तमा लाग्दा झण्डै साढे ११ वर्ष कैद घट्यो। कति बहुमूल्य चित्त। हैट !
नेपालका मूलधारे अनलाइनहरु खासै हेर्नुहुन्न भने तपाईँले शनिबार राति एउटा गजबको तमाशा हेर्न छुटाउनु भो। भारेभुरे अनलाइनहरुको कुरा छाड्नुस्, नेपालका तीन वटा नाम चलेका मूलधारे अनलाइन मिडिया ‘हुस्सु’ भए। इकान्तिपुर, अन्नपूर्ण पोस्ट र हिमालखबरमा शनिबार राति नेपाली कांग्रेसको पदाधिकारी बैठकको एउटा समाचार प्रकाशन भयो, जुन खासमा वर्षले हेर्ने हो भने पोहोर २०७६ सालको चैत महिनामा बसेको बैठकको निर्णय थियो। नेपाली मिडियाको डेस्कमा अहिले मान्छे हैन मेसिन बस्छन् भन्ने एउटा व्यङ्ग्य अहिले प्रख्यात छ। त्यतिविधिसम्म त होइन होला, मेसिन भए त उसले मेमोरी सर्च गरेर यस्तो व्यहोराको निर्णयको समाचार त पहिले नै हालिसकेको थियो भनेर ‘अलर्ट’ गराउँथ्यो होला, कि कसो? Continue reading तीन वटा मूलधारे अनलाइन मिडियालाई हुस्सु बनाउने एउटा समाचार
– प्रमोद न्यौपाने (@Prmdneupane) – ‘ ……(फलानो नाम) ’, व्यवस्थापनको निर्णयअनुसार तपाईँको रोजगारी सम्झौता नवीकरण नहुने जानकारी गराइन्छ। यो सूचना दिनुपर्दा दुःखी छौं। एक ‘म्यासेजको भरमा जागिर चट ! न्यु ज २ ४ टेलिभिजनमा जेठ नलाग्दै यस्तै म्यासेजको भरमा पूर्व प्रतिवद्धता विपरित धमाधम कर्मचारी निकाल्न थालिएको थियो, सम्झौता सकिएको भन्दै। त्यसो त लकडाउन सुरु भएको तेस्रो दिन (चैत १४ गते) टेलिभिजनका विभिन्न विभाग, शाखा प्रमुखहरुलाई बोलाएर जिएमले व्यवस्थापनको प्रस्ताव भन्दै एउटा कागजमा हस्ताक्षर गर्न आग्रह गरेका थिए। त्यो कागजमा परिस्थिति प्रतिकूल हुन सक्ने आंकलनका साथ एकै पटक पारिश्रमिक दिन नसकिने, ढिला हुँदा किचकिच गर्न नपाइने र १५ दिन मात्रै काममा लगाउने व्यहोरा लेखिएको थियो। लेखिएको व्यहोरामा आफू मातहतका कर्मचारीलाई ‘कन्भिन्स’ गराउनु पर्ने चेतावनीपूर्ण आग्रह पनि थियो जिएमको। ‘अध्यक्षज्यूको आदेश हो, मैले त हुँदैन भनेको’ सबैले प्रतिवाद गरेपछि कालो अनुहार लगाएर महाप्रबन्धकले ‘अन्यथा नलिनुहोला’ भन्दै कागज कुनातिर सारे। लकडाउन भर्खरै सुरु भएको थियो। तर अचम्म, दुई महिना अगाडि (माघ) कै तलब दिन पनि लकडाउनलाई पो बहाना बनाउन थालियो। नियतै खराब ! Continue reading एक म्यासेजको भरमा जागिर चट !
भाइरल गर्नेहरुले के यसरी बुर्का लगाएर केटीहरु हिँडून् भन्ने चाहेका हुन्? भाइरल भएको फोटोलाई सम्पादन गरेर बनाइएको फोटो देश र विदेशका बहस गर्नुपर्ने धेरै विषयहरुलाई ओझेलमा पार्दै हिजो एउटा फोटो भाइरल भयो। खासमा त्यो फोटो होइन, मान्छेको कुण्ठा भाइरल भएको हो। फोटो भाइरल गराउनेको भित्री मनको इच्छा यसरी बुर्का लाए जसरी शरीरको केही अङ्ग नदेखिकन केटीहरु हिँडून् भन्ने थियो त? पक्कै थिएन। फोटोमा त्यस्तो खास केही थिएन। जिन्स प्यान्ट लगाएर मोटरसाइकल पछाडि बसेकी युवतीको ढाड अलिकता देखिएको थियो। यत्तिको भरमा जिस्काउन थालियो। Continue reading ढाड हैन डाढ लागेर भाइरल भएको कुण्ठा
नेपाली मिडियामा यो समाचार कसरी आयो त ? नेपाली अनलाइन मिडिया पनि भारतीय मिडियाभन्दा कम्ता देखिएनन्। केही अनलाइनहरु हेरेँ- त्यसमा समाचारको भाषा हेर्दा पढ्ने सामान्य व्यक्तिलाई अहो, भारतीयहरुले यतिसम्म गरे, अब छाड्नु हुन्न यिनीहरुलाई पनि भनेर आफू अगाडि भएका भारतीयलाई ठोक्नुपर्छ भन्ने तहसम्मको घृणा फैलाउन सक्ने देखियो। Continue reading बनारसमा नेपालीको मुण्डन : घृणा फैलाउने समाचारदेखि सावधान
नागरिक दैनिकको अनलाइनमा फेरि एउटा ‘अनइथिकल’ काम भएको छ। जुलाई १४, २०२० मंगलबार साँझ प्रकाशित एउटा समाचारमा अहिले क्लिक गर्दा ‘तपाईँले खोज्नुभएको पृष्ठ भेटिएन। पृष्ठ सरेको वा हटाइएको हुनसक्छ’ लेखेको देख्न पाइन्छ। यो के समाचार हो त ? Continue reading नागरिकले किन सुटुक्क हटायो अनलाइनबाट यो समाचार?
अहिले सामाजिक सञ्जालमा विशेष गरी पत्रकारहरुमाझ एउटा पत्र निकै चर्चामा छ। हिजोदेखि फैलिन थालेको यो पत्र खासमा सरुवा पत्र हो। सम्पादक अखण्ड भण्डारीको हस्ताक्षर रहेको यो पत्रमा ६ जनालाई ६ वटा जिल्लामा सरुवा गरिएको उल्लेख छ। सरुवा गरिएका जिल्लाहरुको नाम पनि अचम्मको छ- दार्चुला, हुम्ला, मनाङ, रोल्पा… ! जोक पनि गरेका थिए अरु पत्रकारहरुले- कसो लिम्पियाधुरामा चैँ सरुवा गरेनछन्। सुनिन्थ्यो नि सरकारी अफिसहरुमा हाकिमलाई रिस उठ्यो भने दुर्गम जिल्लामा सरुवा गर्ने! अनि सुगममा सरुवा गरिदिनु पर्यो भनी भनसुन, चाकडी गर्नुपर्ने। यस्ता न्युज लेख्ने पत्रकारहरुले यस पटक आफै यस्तो भोग्नु पर्यो। यहाँ भएको चाहिँ के रहेछ त? खबरभित्रको खबर के रहेछ? Continue reading अन्नपूर्ण पोस्टले ‘विशेष खोज ब्युरो’ भन्दै दुर्गम जिल्लामा पत्रकार सरुवा गर्नुको भित्री कारण |
 |
|
Recent Comments