यो साइटमा भएका सामाग्रीहरु व्यवसायिक प्रयोजनका लागि कुनै पनि हिसाबले टेक्स्ट, फोटो, अडियो वा भिडियोका रुपमा पुनर्उत्पादन गर्न स्वीकृति लिनुपर्नेछ। स्वीकृतिका लागि salokya@mysansar.com मा इमेल गर्नुहोला।
|
By Salokya, on September 17th, 2020 अपडेट : यो ब्लग तयार भएपछि यो विषयमा केही थप प्रगति भएका छन्। यो समाचार फेरि देखिएको छ तर के के परिवर्तन भए। पछिल्लो जानकारीसहितको नयाँ ब्लग यहाँ क्लिक गरी पढ्न सकिन्छ।
पुरानो ब्लग : अनलाइनखबरले आज असोज १ गते बिहान ९ बजेर ३३ मिनेटमा एउटा समाचार पोस्ट गर्यो। समाचारको शीर्षक थियो- डीएभी स्कूलले लकडाउनको शुल्क तिर्न नसक्ने विद्यार्थीलाई निष्काशन गर्ने।
समाचारको लिङ्क यो थियो- https://www.onlinekhabar.com/2020/09/896936 तर अहिले तपाईँले यो लिङ्कमा क्लिक गर्नुभयो भने त्यो समाचार खुल्दैन। बरु ‘रिडाइरेक्ट’ भएर अनलाइनखबरको ‘होमपेज’मा पुगिन्छ। हेर्नुस् बिहीबार नेपाली समय अनुसार साँझ (11:08:29 UTC) मा क्लिक गर्दा खुलेको पेजको अर्काइभ।
डिएभीकै एक अभिभावकले मलाई यो कुरा सुनाए। मैले ह्या, होइन होला। अर्कै कुन साइट देख्नुभो होला अनि, अनलाइनखबरले पनि त्यस्तो गर्छ त भनेँ। उनले हो भनेर जिद्दी गरे।
Continue reading ‘अनलाइनखबर’ले किन सुटुक्क डिलिट गर्यो यो समाचार? यस्तो थियो समाचार
By Salokya, on September 16th, 2020 
भदौ २९, २०७७ राति रातोपाटीमा आएको समाचारको शीर्षक थियो- प्राधिकरणमा कुलमानलाई नै निरन्तरता दिने सरकारको निर्णय।
त्यो दिन मन्त्रिपरिषद्को बैठक थियो र पदावधि सकिन लागेका कुलमान घिसिङलाई नै नेपाल विद्युत प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशकमा निरन्तरता दिने निर्णय हुन लागेको ‘हल्ला’ मिडियाबाटै भएको थियो।
रातोपाटीले समाचार ब्रेक गर्दै लेख्यो- ‘सरकारले नेपाल विद्युत प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशकमा कुलमान घिसिङलाई नै निरन्तरता दिने निर्णय गरेको छ। मन्त्रिपरिषद्को सोमबार अबेर सम्पन्न बैठकले कुलमानलाई नै दोस्रो कार्यकालका लागि नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको एक मन्त्रीले जानकारी दिए।’
Continue reading कुलमान आयो, कुलमान आयो – ‘फेक न्युज’हरुले झुक्याएर ‘फुस्सा’ बनाउने रणनीति?
By Salokya, on September 16th, 2020 
सरकारी मिडिया किन चाहिन्छ भन्ने प्रश्नको जवाफमा सरकारको आधिकारिक सूचना र जानकारीहरु प्रवाह गर्नका लागि भन्ने जवाफ आउने गर्छ। हुन पनि सरकारको निर्णयबारे सरकारी मिडियामै समाचार आएपछि विश्वास नगर्ने भन्ने कुरा हुँदैन।
तर नेपालमा भने त्यसो नहुने रहेछ। सरकारी मिडियामै समाचार आए पनि विश्वास गरिहाल्न नहुने रहेछ। के थाहा, २४ घण्टा नबित्दै त्यो समाचार गलत हुने हो कि!
एउटा त्यस्तै उदाहरण मंगलबार (भदौ ३० गते) भेटियो। सार्वजनिक यातायात असोज ५ गतेदेखि खुला हुने समाचार सरकारी मिडियाहरु नेपाल टेलिभिजनले हिजो र आज छापिएको गोरखापत्रले दियो। तर आज सरकारका (नयाँ) प्रवक्ता प्रदीप ज्ञवालीले मन्त्रिपरिषद्को निर्णयबारे जानकारी दिन आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा असोज त असोजै भने, ५ गते चैँ भनेनन्, १ गते भने। Continue reading सरकारको निर्णयबारे सरकारी मिडियाहरुकै खबर गलत ठहरियो, कसको विश्वास गर्ने?
By Salokya, on September 14th, 2020  “अमेरिकामा कोरोनाभाइरसबाट मरेको भनिएकाहरुमध्ये ६ % मात्रै खासमा त्यही कारणले मरेका हुन्, बाँकी ९४ प्रतिशत अर्कै कारणले मरेका हुन्”
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले समेत रिट्विट गरेको ट्विट थियो यो। अहिले खोज्नुभो भने त्यो ट्विट तपाईँ देख्नुहुन्न। अमेरिकाको सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सन (सिडिसी) को तथ्याङ्कलाई यसरी गलत व्याख्या गर्दै गरिएको ट्विटलाई ट्विटरले अगस्त ३०, २०२० मा हटाइदियो। राष्ट्रपतिबाटै मिथ्या सूचना आए पनि त्यहाँको मूलधारे मिडियाले त्यसलाई जस्तातस्तै नराखी ‘सही कुरा यस्तो’ भनेर जानकारी दिए।
त्यसको १३ दिनपछि अस्ति शनिबार यही दावी नेपालको एउटा मूलधारको टेलिभिजन कार्यक्रमका अतिथिले मच्चिमच्ची गरिरहेका थिए। दर्शकहरुलाई उत्तेजित गर्ने गरी यस्तै मिथ्याङ्क राख्दै सोध्दै थिए- के हो यो?
चर्चित कार्यक्रम प्रस्तोता टीकाराम यात्री खुबै नयाँ तथ्य खुले जस्तो गरी आफ्नो अगाडि रहेको कागजमा ‘नोट’ टिप्दै थिए। उनको मुखबाट ‘हुम् हुम्’ बाहेक अरु निस्किरहेको थिएन। ‘जनस्वास्थ्य वैज्ञानिक’ भनेर सोही कार्यक्रममा बहसका लागि डाकिएका डा. समिरमणि दीक्षित दुई हात बाँधेर टाउकोमात्र हल्लाउँदै थिए। Continue reading युट्युबर र मूलधारे टेलिभिजन पत्रकारिताको लक्ष्मणरेखा मेटाउने त्यो ‘टक शो’
By Salokya, on September 13th, 2020 
एपिवान टेलिभिजनमा समाचार प्रमुख टीकाराम यात्रीले सञ्चालन गर्ने ‘एपी सेन्टर’ कार्यक्रममा भदौ २७ गते शनिबार जागृत रायमाझी र डा. समिरमणि दीक्षितसँग बहस प्रसारण भयो। पहिलेका विद्यार्थी नेता रायमाझीले यसअघि पनि विभिन्न युट्युब च्यानलहरुमा विभिन्न अपुष्ट दावी गर्दै आएका थिए। पछिल्लो समय मूलधारे मिडियाहरुमा पनि ठाउँ पाउने क्रममा एपी वान टिभीमा बहस कार्यक्रम भएको हो। कार्यक्रममा हावी भएका रायमाझीले राखेका तर्क र डकुमेन्टहरुमा न प्रस्तोताले वैधानिकता खोजे, न सहभागी वक्ता दीक्षितले। उनले कार्यक्रममा गरेका पाँच दावीहरुको हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ। Continue reading कोरोनाभाइरसबारे एपीवान टिभीको बहसमा गरिएका पाँच भ्रामक दावी
By Salokya, on September 11th, 2020 
आज एउटा भिडियो फेसबुकमा देखेँ। एक हुल मान्छे सुदूर पश्चिमको दिनेश एफएम, दिनेशखबर डट कम चलाउने दिनेश सञ्चार गृहको कार्यालयमा प्रवेश गर्दै होहल्ला गर्दै पत्रकारहरुलाई समेत हातपात गरेको भिडियोमा देखिन्छ। एक जना मान्छे त मोबाइलमा भिडियो खिच्दै पत्रकारलाई कुट्दै गरेको पनि देखिन्छ।
उनीहरु समाचार डिलिट गर भन्दै पत्रकारहरुलाई थर्काइरहेको पनि देखिन्छ। खास यो के विषय हो ?
Continue reading समाचार डिलिट गर भन्दै अफिसमै पत्रकारमाथि हातपात, कारण यस्तो रहेछ
By Salokya, on September 11th, 2020 
‘हिमालखबर’मा २१ भदौ २०७७ मा प्रकाशित समाचारमा नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट) का वैज्ञानिक तथा माइक्रोबायोलोजिष्ट डा. टिष्टा प्रसाईंको भनाई उद्धृत गर्दै लेखिएको छ- “अहिले सबैले यात्रा गर्ने क्रममा पनि स्यानिटाइजर बोक्ने गरेको पाइएको छ। आफ्नो कारमा स्यानिटाइजर बोकेर हिंड्दा त्यतिबेला गाडीको तापक्रम बढेर १०५ डिग्री फरेन हाइटसम्म पुग्छ। स्यानिटाइजरमा भएको रसायनका कारण आगलागीको जोखिम पनि हुन्छ।”
सामाजिक सञ्जालहरुमा पनि कारभित्र राखिएको स्यानिटाइजरका कारण आगो लागेर कार जलेको दावी गरिएका पोस्टहरु देखिन्छन्। के यो सत्य हो ? हामीले फ्याक्टचेक गरेका छौँ। Continue reading के कारमा स्यानिटाइजर राख्दा आगो लाग्न सक्ने नास्टका वैज्ञानिकको भनाई सही हो ?
By Salokya, on September 10th, 2020  दोस्रो लकडाउनका बीच काठमाडौँमा इन्द्रजात्रा परेको थियो। यस पटक यहाँ इन्द्रजात्रा मनाइएन। काठमाडौँ उपत्यकामा तीन साता निषेधाज्ञा नाम दिइएको लकडाउनको अर्को स्वरुप आज भदौ २५ गतेदेखि खुला भयो। भदौ ३ गते एक साताको म्याद राखी सुरु भएको यो निषेधाज्ञा दुई पटक म्याद थपी २४ गते मध्यरातसम्म कायम रह्यो। काठमाडौँ उपत्यकामा टोल टोलमा कोरोना संक्रमितहरु भेटिन थालेपछि संक्रमण झन् बढ्न सक्ने भन्दै नियन्त्रणका लागि फेरि लकडाउन गरिएको तर्क सुनिएको थियो। लकडाउनको असर पर्यो कि परेन भनेर हेर्ने कुरा खासमा संक्रमितको तथ्याङ्क हो। तर तथ्याङ्क हेर्दा यो तीन सातामा सङ्क्रमण घटेको देखिएन। Continue reading तथ्याङ्क हेर्दा : तीन साता लकडाउन गरेको किन, खोलेको किन- थाहै भएन !
By Salokya, on September 8th, 2020 
फुटबल खेलाडीहरुको म्याच फिक्सिङ प्रकरणसम्बन्धी मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले गरेको फैसलाको पूर्णपाठ आएपछि यसबारे समाचार आउने क्रम जारी छ। यही क्रममा केही मिडियाले सर्वोच्च अदालतले फैसलामा म्याच फिक्सिङ नै नगरेको अर्थात् खेल मिलेमतोमा नखेलेको ठहर गरेको शीर्षकमा समाचार राखेका छन्। के यो सही हो त? हामीले फ्याक्टचेकका क्रममा सर्वोच्च अदालतको फैसलाको पूर्ण पाठ अध्ययन गर्दा यी शीर्षक भ्रामक भएको भेट्यौँ। Continue reading भ्रममा नपर्नुस्, म्याच फिक्सिङ प्रकरणमा सर्वोच्चले खेल मिलेमतोमा नखेलेको ठहर गरेको होइन
By Salokya, on September 8th, 2020 
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीका प्रेस सल्लाहकार सूर्य थापाले २२ भदौ २०७७ सोमबार बिहान फेसबुकमा एउटा स्टायटस लेखेका छन्। पूर्व प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाको विदाइका बेला गरेको ट्विटको जवाफ दिँदै थापाले फेसबुकमा लामो स्टायटस लेख्दै सोधेका छन्- ‘न्यूयाेर्क टाइम्सले २०७० सालमा “एसियाकै भ्रष्ट महिला” भनेर विशेष खाेज रिपाेर्ट प्रकाशित गरेकाे समेत बिर्सनु भयाे ? उहाँसँग तपाईंको के सम्बन्ध पर्छ?’
थापा मात्र होइन, हिसिलालाई एसियाकै भ्रष्ट महिला भन्दै समाचार आएको चर्चा मिडिया र सोसल मिडियामा यसअघि पनि धेरै हुने गरेको छ। के यो सही हो? हामीले फ्याक्टचेक गरेका छौँ।
Continue reading के ‘न्युयोर्क टाइम्स’ले हिसिला यमिलाई एसियाकै भ्रष्ट महिला भनेर रिपोर्ट छापेको थियो?
By Salokya, on September 7th, 2020 
भदौ १३ गते भक्तपुरको सूर्यविनायकमा एक डेरी सञ्चालकले दूध सडकमा पोखाएको फोटो सामाजिक सञ्जालमा छायो। आइतबार चाहिँ अनलाइनखबरमा समाचार आयो- ‘दूध पोख्नेको प्रहरीमा बयान-भाइरल हुन पोखेँ, उल्टै गाली खाएँ’
तर दूध पोख्ने व्यक्तिको परिवारले भने वास्तविकता त्यस्तो नभएको बताएका छन्। यो घटना मिडियामा आएको जस्तो होइन भन्ने जानकारी पाएपछि मैले डेरी सञ्चालकसित मोबाइलमा सम्पर्क गर्ने प्रयास गरेको थिएँ। एक रात प्रहरी हिरासतमा राखिएका उनी निकै डराएका रहेछन्। फेरि पुलिसले दुःख दिने पो हो कि भन्ने डर रहेछ उनलाई। Continue reading दूध पोखाउने काण्ड : बिचरा डेरी सञ्चालकको दुःख चाहिँ कसले बुझ्ने, उल्टै भाइरल हुन खोजेको आरोप !
By Salokya, on September 7th, 2020 
नागरिक दैनिकले २० भदौ २०७७ शनिबार पहिलो पेजमा ‘हार्नेलाई मन्त्री बनाउन संविधान बाधक‘ शीर्षकको समाचार राखेको छ। समाचार नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (ने क पा) ले उपाध्यक्ष वामदेव गौतमलाई राष्ट्रियसभामा मनोनीत गर्ने निर्णय लिएको र उनको मन्त्री बन्ने आकांक्षा देखिएकोले चुनाव हार्नेले मन्त्री बन्न सक्ने कि नसक्ने भनेर उठेको विवादमा केन्द्रित छ। सोही समाचारमा नेकपा प्रवक्तासमेत रहेका नारायणकाजी श्रेष्ठलाई पनि राष्ट्रिय सभामा ‘मनोनीत गरेको’ दावी गरिएको छ। के यो साँचो हो त? Continue reading ‘नागरिक’ दैनिक मुख्य समाचारमै यसरी चुक्यो
By Salokya, on September 6th, 2020 
२०७७ भदौ २० गते शनिबार रमाइलो देख्न पाइयो। पाठक उख्खुमै रिसाएपछि मूलधारे दुई मिडियाले आफ्ना हेडलाइन फेर्न बाध्य भए। एउटा थियो अन्नपूर्ण पोस्ट। यो पत्रिकाले शनिबारको अङ्कमा अन्तिम पेजमा ‘आमा बन्दै श्वेता’ शीर्षकमा समाचार राखेको थियो। यही खबर आफ्नो फेसबुक पेजमा पनि सेयर गरेको थियो। Continue reading शनिबारको हेडलाइन काण्ड : मूलधारे दुई मिडियाले सिके त पाठ ?
By Salokya, on September 5th, 2020 
हामी सानो हुँदा टेलिभिजनमा बज्ने एउटा विज्ञापन खुब रमाइलो मानी मानी हेरिन्थ्यो। विज्ञापनमा गोपालराज मैनालीलाई जसले पनि लेखट्थ्यो। लखेट्दा लखेट्दै जिउभरी हिलो र धुलो लागेर घर पुग्दा आफ्नै बूढीले पनि बाँकी राख्दिनन्। भन्छिन्, गाईले पनि तिमीलाई लखेट्ने, कुखुराले पनि तिमीलाई लखेट्ने..!
अहिले यस्तै भएको छ कान्तिपुरलाई। कान्तिपुरलाई ‘क’ अक्षरको दशा लागेको छ कि के हो, कोरोनाले असर पार्ने पनि कान्तिपुरलाई, कैलाश सिरोहिया पनि कहिले नपरेको विवादमा परे, उनले ट्विट नै गरेर आफ्नो बारेमा स्पष्टीकरण दिनुपर्यो। अन्नपूर्ण लगायत अरु पत्रिकाले पनि छापेको कृषि मन्त्रालयको नापी शाखाको समाचार छाप्दा अन्नपूर्ण चुप बसे पनि कान्तिपुरले माफी नै माग्नुपर्यो। अब हुँदाहुँदा आज कान्तिपुरलाई मेस्सीका फ्यानहरुले पनि लखेटिरहेका छन्। Continue reading ‘ओरालो लागेको’ कान्तिपुरलाई मेस्सीको फ्यानले नि लखेट्छ
By Salokya, on September 4th, 2020 
आजको गोरखापत्रमा एउटा अनर्थ लाग्ने वाक्य भएको समाचार आएको छ। गोरखापत्रको तेस्रो पेजमा छापिएको समाचारमा ‘अस्पतालले सुरक्षित गर्भवती गराएको’ उल्लेख छ। गर्भवती त पुरुषले गराउने हो, अस्पतालले त प्रसूति (बच्चा जन्माउने क्रिया) गराउने पो हो त। तर समाचारमा भने दुई ठाउँमा ‘गर्भवती गराएको’ उल्लेख छ। Continue reading अस्पतालले नै ‘गर्भवती’ गराइदिएको ?
By Salokya, on September 4th, 2020 
पाटनमा बिहीबार झडप हुने स्थिति किन आयो भन्ने बारे ब्लग लेखिसकेको छु। छुटाउनु भएको भए यहाँ क्लिक गरी पढ्नुस्। शुक्रबार बिहान ४ बजेदेखि नै त्यहाँ कर्फ्यु लगाइएको छ। कर्फ्यु राति १० बजेसम्म हुनेछ। त्यस क्रममा क्षमापूजा गरिनेछ। रथ भने सांकेतिक रुपमा मात्र तान्ने सहमति भएको छ। र, यो पटक भोटो जात्रा नहुने भएको छ। Continue reading अब के हुन्छ पाटनमा?
By Salokya, on September 3rd, 2020 
आज नेपालमा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा धेरै कोरोना संक्रमित भेटिएको थियो, त्यसमध्ये ३६ प्रतिशत काठमाडौँ उपत्यकामा थिए। तर आजको दुःखको खबर अर्कै थियो। जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुले तेस्रो पटक लम्ब्याएको निषेधाज्ञाका बीच पाटनमा बुंगद्य (रातो मच्छिन्द्रनाथ) को रथ तान्न खोज्ने स्थानीय र रोक्ने स्थानीय प्रशासनको आदेश पालना गराउन खोज्ने प्रहरीबीच भएको झडपका दृश्य सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भए। आक्रोशित भिडले एक प्रहरीलाई मोटरसाइकलबाट थुतेर पिट्दै गरेको र ज्यान जोगाउन भाग्दै गरेको मार्मिक दृश्य भिडियोमा देख्नुपर्यो। एकछिन पछि रगतपच्छे स्थानीय बासिन्दाको फोटो पनि देखियो। पानीको फोहरा, टियर ग्यास, ढुंगामुढा, गुलेली…. स्थिति निकै संवेदनशील देखियो। यस्तो स्थिति आउने नै थिएन। बेलैमा थोरै संवेदनशीलता अपनाएको भए। आखिर कसरी निम्तियो त आजको स्थिति? Continue reading कसरी निम्तियो पाटनमा आजको स्थिति ?
By Salokya, on September 2nd, 2020 
उपप्रधानमन्त्री ईश्वर पोखरेललाई दशा लागेको छ कि के हो। एक पछि अर्को विवादमा पर्दैछन् उनी। पछिल्लो पटक सम्धि विवादमा फँसे। हुँदाहुँदा उनले फेसबुकमा जात्राको शुभकामना दिँदा पनि अर्को जात्रा भयो। हिजो इन्द्रजात्राको शुभकामना भनेर डिजाइन सिजाइन गरेर चिटिक्क पारिएको शुभकामना सन्देश उनको फेसबुकमा पोस्ट भयो। कोरोनाका कारण काठमाडौँवासीले उल्लासपूर्वक आठ दिन मनाउने इन्द्रजात्रा रोकिएको थियो। तर त्यो फेसबुके शुभकामना सन्देशले अर्को रमाइलो जात्रा देखाइदियो। हेर्नुस् त बिजोग, देशका उपप्रधानमन्त्री, त्यो पनि काठमाडौँबाट निर्वाचित भएका जनप्रतिनिधिको यहीँ हुने यत्रो ठूलो जात्राको बारेमा ज्ञान ! यसो भन्दै ‘सम्धि’ विवादलाई समेत जोडेर फेसबुकमा कमेन्टको ओइरो लाग्यो। Continue reading स्थगित भएको इन्द्रजात्रामा उपप्रमले देखाएको ‘जात्रा’
By Salokya, on September 2nd, 2020 
पृथ्वीनारायण शाहले काठमाडौँमा आक्रमण गर्दा समेत नरोकिएको इन्द्रजात्रा यसपटक कोरोना महामारीका कारण रोकियो। धेरैले काठमाडौँ उपत्यकामा सार्वजनिक विदा दिइने आज (१६ भदौ, २०७७) को दिनलाई मात्र इन्द्रजात्रा भन्ठान्छन्। तर काठमाडौँको सबैभन्दा रमाइलो यो जात्रा एक दिन होइन, आठ दिन मनाइन्छ। काठमाडौँमा दिनका दिन संक्रमितको संख्या बढिरहेको बेला सयौँ भेला भएर जात्रा गर्नु उपयुक्त पनि हुन्थेन। कस्तो असर पर्यो त, आज केही फोटो खिचेको छु। Continue reading कोरोनाले देउता पनि घरैमा : ८ फोटोमा हेर्नुस्, कस्तो खल्लो भयो यसपालिको इन्द्रजात्रा
By Salokya, on September 1st, 2020 
कान्तिपुर मिडिया ग्रुपको नेपाली भाषाको अनलाइन ‘इकान्तिपुर’ ले शनिबार प्रकाशित एउटा समाचार माफी मागेर डिलिट गरेको छ। अरु अनलाइनहरुले जस्तो सुटुक्क समाचार डिलिट नगरी ‘इकान्तिपुर’ले सूचना राखेर कारणसमेत लेखेको छ।
डिलिट गर्न परेको कारण भने रमाइलो रहेछ। सच्याइएको सूचना अनुसार ‘गत वर्षको समाचार भूलवश पुनः प्रकाशित हुन गएको’ रहेछ। यसरी पुरानो समाचार प्रकाशित हुँदा सम्बन्धित व्यक्तिहरुमा चोट परेकोमा क्षमा पनि मागिएको रहेछ। के रहेछ त त्यस्तो गत वर्षको समाचार जुन प्रकाशित गर्दा माफी नै माग्नुपर्यो? Continue reading ‘कान्तिपुर’ले माफी मागेर डिलिट गर्न बाध्य भएको यो समाचारको लहरो तान्दा गएको पहरो
|
|
