२००७ साल कात्तिक २२ गते राजा त्रिभुवन नारायणहिटी दरबारबाट भागेर भारतीय दूतावासमा शरण लिँदादेखि दिल्ली भगाउँदासम्म भारत सरकारको प्रत्यक्ष सहयोग थियो। विमानस्थलसमेत नभएको काठमाडौँबाट राजालाई भारत भगाउनु सहज थिएन। यो ‘षड्यन्त्र’ मा सहभागी अनेक पात्रमध्ये बीएल शर्माले आफ्नो अनुभव यसरी सुनाएका छन्-

राजा भगाउन विमानस्थल निर्माण
त्यतिबेला नेपालमा जहाज चलेको थिएन। राजालाई कसरी भारत पठाउने भन्ने विषयमा छलफल गर्न एकदिन भारतीय राजदूत चण्डेश्वरप्रसादले मलाई बोलाए। राजालाई जसरी पनि इन्डिया भगाउनुपर्छ, मोटर बाटोबाट संभव छैन, राणाहरूले यो कुरा थाहा पाए भने योजना पूरा हुँदैन भन्ने निष्कर्षपछि हवाइजहाजमै इन्डिया भगाउने निर्णय भयो। तर, हवाइजहाजका लागि एयरपोर्ट थिएन।

श्री ३ मोहन शमशेरका छोरा विजयसँग मेरो राम्रो दोस्ती थियो। उनलाई प्रभावमा पारेर पहिले एयरपोर्ट बनाउने सल्लाह भयो र त्यो काम गर्ने जिम्मा राजदूत चण्डेश्वरप्रसादले मलाई नै दिए। त्यतिबेला मिठाई बनाउने धेरै सामग्री भारतबाट ल्याउनुपथ्र्यो। त्यसैले ‘एयरपोर्ट बनाउनुपर्यो’भन्न मलाई सजिलो हुनेभयो। मैले विजय शमशेरसँग बिन्ती बिसाएँ, ‘सरकार, मलाई सामान ल्याउन गाह्रो भयो। एयरपोर्ट बनाइदिनुपर्यो।’ Continue reading फागुन ७ को सम्झना : जब काठमाडौँमा भारतीय सेना उतारेर राजालाई दिल्ली लगियो

कान्तिपुरको आज (२०७७ माघ २६) को पहिलो पेजमा एउटा समाचार छ, जसको शीर्षक छ- ‘प्रधान न्यायाधीशको प्रश्न’ सानो अक्षरमा अनि उद्धरण चिह्न भित्र ‘अहिलेको वातावरणमा निर्वाचन सम्भव छ?’

समाचारको लिडलाइन (पहिलो प्याराग्राफ) मा लेखिएको छ- ‘प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर जबराले निर्वाचनमा जाने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको कदम सही रहेको तर्क गर्न बहसमा आएका सरकारी वकिललाई अहिले निर्वाचनको वातावरण छ कि छैन भनेर प्रश्न गरेका छन्।’

Continue reading के कान्तिपुरको यो समाचार सही छ?

पत्रकारले न्यायाधीशको आवाज नचिन्दा आपत भाग २ पढ्नुअघि भाग १ मा के लेखिएको थियो त्यो याद दिलाइदिउँ। जनवरी २० मा लेखिएको त्यो ब्लगमा विभिन्न मिडियामा ‘सर्वोच्च अदालतमा प्रतिनिधि सभा विघटनबारे भइरहेको बहसका क्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सार्वजनिक रुपमा संसद पुनर्स्थापना हुँदैन भनिरहेको कुरा उठाइएपछि प्रधान न्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर राणाले ‘बाहिरको कुराले तपाईं प्रभावित हुनुहुन्छ ? हुनुहुन्न भने हामी पनि हुन्नौं’ भनेको लेखिएको थियो।

तर खासमा चाेलेन्द्र श्रीमानको स्टाइलमा अलि ठूलो स्वरमा श्रीमान् अनिलकुमार सिन्हाले त्यो बेला बोलेका रहेछन्। पुरानो ब्लग पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुस्।

अब भाग २ तर्फ लागौँ। यो भने हिजोको कुरा हो। हिजो (माघ २०) को बहसमा महान्यायाधिवक्ता अग्नि खरेलले ‘यसको उत्तर खै श्रीमानहरूले दिएको?’ भनेपछि बेञ्चबाट ‘हामीले उत्तर दिने त फैसलाबाट होला नि!’ भनिएको रहेछ। अब यो कुरा विभिन्न मिडियामा कसरी आयो हेरौँ। Continue reading पत्रकारले न्यायाधीशको आवाज नचिन्दा आपत (भाग २)

प्रतिगमनको विरोध गरिरहेको नागरिक आन्दोलनले आज शोभा भगवतीमा कार्यक्रम गर्दैछ। अहिले त नेपालमा कसैलाई पनि मृत्युदण्ड दिइँदैन। तर विक्रम संवत् १९९७ मा त्यहाँ दुई जना व्यक्तिलाई शहीद बनाइएको थियो। हिले शहिद सप्ताह मनाइँदैछ नेपालमा। त्यसो त अहिले शहिदहरु थुप्रै भइसके। तर शहिद भन्ने बित्तिकै धेरैलाई याद आउने चार जनामा उही दशरथ चन्द, गंगालाल श्रेष्ठ, धर्मभक्त माथेमा र शुक्रराज शास्त्री नै हुन्।

त्यो दिन रातको दश बजेको थियो। माघ महिनाको चिसो सिरेटोले मुटु नै कमाउँथ्यो। त्यही बेला राजद्रोहको मुद्दामा ज्यानसजाय पाएका नेपाल आमाका दुई सपुत दशरथ चन्द र गंगालाल श्रेष्ठलाई गोली ठोकेर मृत्युदण्ड दिनका लागि विष्णुमतीको किनारमा रहेको शोभाभगवतीतर्फ लगिंदै थियो। उनीहरूलाई लिएर एउटा लहरी सिंहदरबारबाट प्याफलको बाटो हुँदै अगाडि बढिरहेको थियो। त्यही लहरीमा मृत्युदण्डको काम तामेली गर्ने आदेश पाएका राणाका अफिसर, सिपाही, आठपहरिया र दुई पोडेको टोली पनि थियो। उक्त टोलीको नेतृत्व जनरल नरशमशेरले गरेका थिए। उनका साथमा उनीमुनिका कर्णेल चन्द्रबहादुर थापा, मेजर ‘प्राणराज’ भन्ने ठकुरीलगायतकाहरू पनि संलग्न थिए।

मृत्युदण्डका लागि वधस्थलतर्फ लगिएका दुई सपुतमध्ये कलिलो उमेरका गंगालाललाई राणाशासक जुद्धशमशेरसमेत माफी मगाउन चाहन्थे। त्यसैले बाटोभरि लहरीमा नरशमशेरले गंगालाललाई माफी मगाउने प्रयास गरिरहे। यद्यपि प्रजातन्त्रका लागि प्राणाहुति दिन आतुर गंगालालले माफी मगाउन चाहने नरशमशेरलगायतका सिपाही अफिसरहरूलाई मुखभरिको जवाफ दिंदै भनिरहे– ‘हामीले के बिगारेका छौं र माफी माग्ने ? बरु तिमीहरूले हामीसँग माफी माग्नुपर्छ।’ Continue reading गंगालाललाई गोली ठोक्ने आदेश पाएका व्यक्ति उल्टै क्वाँ-क्वाँ रोएर भागेको त्यो क्षण