निर्वाचन सकिएको १० दिनपछि लगभग संविधान सभाको स‌ंरचना कस्तो हुनेछ भन्ने देखिएको छ। अघिल्लो संविधान सभामा दोस्रो शक्तिका रुपमा रहेको कांग्रेस पहिलो बनेको छ भने त्यतिबेला पहिलो बनेको माओवादी यस पटक तेस्रोमा धकेलिएको छ। तेस्रो रहेको एमाले दोस्रो भएको छ। अघिल्लो पटक माओवादीले प्रत्यक्षमा बहुमत (२४० सिटमा १२०) र समानुपातिकमा १०० सिट पाए पनि उसले सरकार बनाउन निकै सकस भोग्नुपरेको थियो। एमाले र फोरमसँग मिली प्रचण्ड नेतृत्वको सरकार बने पनि प्रधान सेनापति विवादमा त्यो ढलेपछि माओवादी बाहेक सबै दल मिल्दा पनि सरकार बन्न चाहिने ३०१ मत पुगेको थिएन। उपेन्द्र यादव नेतृत्वको ५२ सिट रहेको फोरम फुटेपछि बल्ल माधव नेपाल नेतृत्वको सरकार बन्यो। माधव नेपालले राजीनामा दिएपछि ३०१ नपुगेर कयौँ पटक निर्वाचन गर्दा पनि नयाँ सरकार बनेन। जसोतसो झलनाथ नेतृत्वको सरकार बन्यो, त्यो ढलेपछि बाबुराम भट्‌टराईको नेतृत्वमा मधेसवादी र साना दलहरुलाई समेत मन्त्री बाँडेर अर्को सरकार बन्यो। यस पटक कुनै पनि दलले अघिल्लो संविधान सभामा माओवादीले पाएको जति सिट पाएको छैन। कांग्रेसको सिट र सरकार बनाउन नपुग सिट कति छ त ? Continue reading कसरी बन्ला सरकार ? कसरी बन्ला स‌ंविधान ?

निर्वाचन आयोगले मंसिर ४ को निर्वाचन सकिएपछि औसत ७० प्रतिशत मत खसेको भन्दै यसलाई ऐतिहासिक सफलता भन्दै प्रचार गरेको थियो। त्यही बिहान बाँके ३ को केन्द्रमा मत खसाउने बित्तिकै कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाले यसपालि ७० प्रतिशत जति मतदान हुन्छ भनेर बाइट दिएको टेलिभिजनका फाइलहरुमा सुरक्षित नै होला। प्रत्यक्षतर्फको मतगणना सकिएको यत्रो दिन बित्दा पनि आयोगले ठ्याक्कै कति मत खसेको हो बताउन सकेको छैन। आयोगको वेबसाइटमा रहेको तथ्याङ्कलाई विश्लेषण गर्दा कूल मतदाता १ करोड २१ लाख ४७ हजार ८६५ भएकोमा प्रत्यक्षतर्फ कूल ९० लाख ४० हजार ४५१ मत खसेको छ जुन कूल मतदाताको ७४.४२ % हो। समानुपातिकमा भने प्रत्यक्षतर्फ मत खसाल्न नपाएका सेना, प्रहरी र निर्वाचनमा खटिएका कर्मचारीहरुले पनि मत खसाउन पाउने भएकोले त्योभन्दा बढी मत खस्नु स्वभाविक हो। तर आयोगले दिउँसो ३ बजे २३९ क्षेत्रको मतगणना भन्दै राखेको ९३ लाख ७७ हजार ५१९ मत भनेको सदर मतको संख्या मात्रै हो। यही मात्रै ७७.१९ प्रतिशत भइसक्यो। बदर मतको पनि हिसाब गर्ने हो भने ८० प्रतिशतको हाराहारीमा पुग्ने देखिन्छ। अघिल्लो संविधान सभामा प्रत्यक्षतर्फ बदर ५.१५ र समानुपातिकमा ३.६६ प्रतिशत मत बदर भएको थियो। झण्डै १० प्रतिशत मतको हिसाबै पहिलो दिन निर्वाचन आयोगका प्रमुख आयुक्त निलकण्ठ उप्रेतिले नपाएका रहेछन्। किनभने उनले निर्वाचन सकिएपछि मिडिया सेन्टरमा भएको पत्रकार सम्मेलनमा ७० प्रतिशतभन्दा एक दुई प्रतिशत माथि तल हुनसक्छ भनेर भनेका थिए। १० प्रतिशत भनेको चानचुने पक्कै हैन। यति धेरैको हिसाबै राख्न नसक्नुको कारण के होला? Continue reading कूल मतदाताको ७७ प्रतिशत सदर मत गनिसक्दा पनि सकिएन समानुपातिक गणना

निर्वाचन आयोगले राति ९:५२ मा दिएको तथ्याङ्क अनुसार हालसम्म करिब ८५ लाख भोट मध्ये ६३ लाख ९६ हजार ७५ सदर मतको गणना सकिएको छ। अघिल्लो अपडेटमा भन्दा यस पटकको गणनामा तराईकेन्द्रित दलहरु फोरम नेपाल र तमलोपा र सदभावनाको मत ह्वात्तै बढेको छ। त्यसैले कांग्रेस, एमाले र माओवादीको सिट घटेको छ भने यी दलको सिट बढेको छ। तर कांग्रेसले एमालेसित समानुपातिकमा चार सिटको अग्रता कायम राखेको छ। अघिल्लो अपडेटमा यो अग्रता ५ सिटको थियो। प्रत्यक्षमा झन् कांग्रेसले एमालेसित १४ सिटको अग्रता कायम गरेको छ। हालसम्मको गणनाको आधारमा निर्वाचन आयोगले गर्ने गणना विधि अनुसार सिट बाँडफाँड गर्दा कांग्रेस ९२ एमाले ८८ र माओवादीको पोल्टामा ५४ सिट पर्नेछ। चौथो स्थानमा रहेको राप्रपा नेपाल पनि तराईको मतगणनाको परिणाम आएपछि पछि परेको छ। उसको पनि अघिल्लो अपडेटमा भन्दा एक सिट घटेको छ। यसको मतलब उनीहरुले अरु दलको तुलनामा कम मत पाएका छन्। अघिल्लो अपडेटमा भन्दा द्रुत प्रगति उपेन्द्र यादवको पार्टी फोरम नेपालको देखिएको छ। यसको मतलब अहिले गणना भएका तराईका निर्वाचन क्षेत्रमा यो दलले प्रशस्त समानुपातिक मत पाएको छ। अघिल्लो अपडेटमा भन्दा दुई सिट बढाएर यसले समानुपातिक सिट ८ पुर्‍याएको छ। तमलोपाले पनि एक सिट प्रगति गरेको छ। संघीयताविरोधी चित्रबहादुर केसीले यस पटकको अपडेटमा कम भोट पाएर एक सिट गुमाएर ३ मा पुगेको छ। संघीयताकै मुद्दामा एमालेसँग टुक्रिएको संघीय समाजवादी भने अघिल्लो अपडेटसरह ५ सिटमा कायम छ। एक दर्जनभन्दा बढी दलले दुई वा एक सिट पाउने छन्। कुन दलले कति सिट पाउँछन्। त्यसको पूर्ण प्रोजेक्सन भित्र। थप मतगणनासँगै दलहरुले पाएको मतका आधारमा यो संख्या केही तलमाथि हुनसक्नेछ। Continue reading [प्रोजेक्सन अपडेट राति ९:५२] अघिल्लो अपडेटमा भन्दा फोरम नेपाल, तमलोपा र सदभावनाको प्रगति