जनआन्दोलनका घाइतेहरु के भन्छन् ?

२०६३ वैशाख २६, मंगलबार
जनआन्दोलनका क्रममा घाइते भएकाहरुको स्थिति बुझ्न हिजो म मोडल अस्पताल पुगेको थिएँ र त्यहाँका केही घाइतेहरुसित कुरा गरी यो भिडियो ब्लग तयार पारेको हुँ। हुनत अलि धेरै नै कुराकानी गर्ने मन थियो, तर ब्याट्री सकिएको कारण सबैसित कुरा हुन सकेन। यस भिडियो ब्लगमा चार जना घाइतेहरुसितको कुराकानी हेर्न सकिन्छ। भिडियो हेर्न भित्र आउनुहोला।

जनआन्दोलनका घाइतेहरुसम्बन्धी भिडियो ब्लग हेर्न यहाँ क्लिक गर्नुस्।

डाउनलोड गर्नका लागि यहाँ राइट क्लिक गरी सेभ टार्गेट एज गर्नुस्। Windows Media (15 MB)

डाउनलोड नगरी हेर्न तलको प्लेयरमा क्लिक गर्नुस्-

51 Comments

  1. Let’s add names from Everywhere, including Nepal. I know a few who were Durbar Bhakta Mandale, now democrate.
    Dr. Suresh Raj Sharma, of Kathmandu University
    Dr. Sitaram Adhikary of Kathmandu University,
    they are already asking for time to see GP Koirala.
    They were Hanuman when Gyne was in power. They exploited their employees thinking that Gyne will run the country for ever. I will add few more names later.

  2. उमेशजी,

    पूराना पार्टिहरु फेरि आफ्नो दुनो सोज्यौन मात्र लगेछन्। मन्त्रीमन्डलमा नरहरि अचार्य, कृस्न पहाडी, गनन् थापा, शंकर पोखरेल जस्तालाइ किन नरखेको। के यो आन्दोलन् उनै पुरान टाउकेलाई रजाई गर्न हो?

    बेपत्ता परियेकाहरुको स्थिति खोइ किन् सर्बजनिक नगरेको? किन काम् ढिलो ढिलो हँ?

    रजाको तलबभत्ता किन णघटाएको? अ मेरिकाको राश्ट्रपतिभन्दापनि धेरै दम् किन चहियो? बिरेन्द्रको सम्पत्ति र णरयन्हितिपनि राश्ट्रीयकरन गर्नु पर्छ!

    घाइतेहरुको एउटा क्रन्तिकरी सडक संसद बनऊन पहल् होस् तकि यि टाउकेलै ठिक ठाऊम ल्याऊन सकियोस।

    उमेशजी यो कुरा गम्भिरतसाथ ऊठाऊनु होला है?

  3. HI MR CHITRA BDr!
    I am very much unhappy what our so called JANA MORCHA leaders spoke in BBC NEPALI service today. DHIKKAR chha timro silly ideology lai Mr CHITRA BDR K.C. may be this is the outcome of worst communist ideologist MR M.B.Singh.
    Either you are definitely jealous with the forward-looking political agenda put ahead by MAOIST that is being supported my majority of Nepali at the momoent.Or, you do not have ability to run a state by yourself in such shifting enviorenment. That is why you always prefer simply to remain as Opposition. Ahile ko situation bhaneko GHUSH khan Mantri hune hoina ni, ahileko ta some contructive kam garna jasle Nepali people ko democratic rights ra well fare lai ramro sang address garna sakos.

    I agree there are mistakes also from the Maoist side, but this cannot be sloved within a night. You should have dared to sit in present cabinet and settle various national problems. You are the man who wants work as opponents only to be opponent forever. You neither have hope nor courage to handle the state.This is the proof you gave today’s BBC.

    Citizen of Nepal
    Mr Sailendra Hamal
    Norway

  4. Dear Umesh ji,

    Many thanks for bringing the views of the pro-democractic demonstrators. Actually, they deserve much more thanks in successing recent movement than the leaders do!

    You have done great job, as this is the right time, where the aspiration of the wounded people and the family members of martyrs has to be translated into the reality. Visiting the wounded people, understanding their situation and their views may further push to the Government. Additionally, it is also the regards to the wounded people.

    Also, please, try to accummulate as much as information which you can do also from the family members of the martyrs. This is one of the effective means of commuication which hopefully will put more pressure to the Government in taking action to the culprits. This is the real need of this hour and we many audience will be convenienced with such videos than the text information. Please, come up with more information in upcoming events.

    Thank you once again, for your great contribution.

    Yubak

  5. उमेश जि,

    म तपाइको ब्लगमा भयको यस्तो लेखाइ कहिल्यै पढ्दिन (यसैलाइ तपाइले रोमन भन्नुभा होला??)

    nepal maa raamro din pani aauna lageko cha, khai netaharule khutta kamayeko ho ki khalto tira khasna lageko ho bhanna garo cha.

    किनकि पढ्न पनि टाइम लाग्छ र नबुझ्दा टाउको पनि दुख्छ । कि नेपालि फन्टमै कि अङ्रेजि लेखाइ मात्रै पढ्छु । सायद मेरो मात्रै यो समस्या हुनसक्छ ।

  6. My full support to ideas of KK Kamal against roman typing of nepalese words, Subedi jee, don’t get angry when someone points out your weakness at free of cost. You have your whole life to correct and improve yourself.

    अनि अर्को कुरो, उमेशजीले a, t, ss, y जस्ता नाम प्रयोग नगर्न अनुरोध गर्नु भएको रहेछ । तर म त पहिलादेखी नै ZZ नाममा कमेण्टहरु लेख्दै छु, म के गरुँ? अब नाम चेञ्ज गरुँ, मलाइ त मन लागेको छैन ।

    अचेल बेफुर्सद भएर कमेण्टहरु त्यति पढ्न पाइएको छैन । सररर नेपाली कमेण्टहरु मात्रै हेरे । माओबादीको चन्दा आतंक, प्रचण्ड-बाबुरामको अन्तर्वार्ता र Nepalimacha, जनक, Gyaen, Krishna, लगायतको कमेण्टहरु पढेपछि चिन्ता फेरी बढेको छ ।
    ***************
    ZZ जी,
    तपाईँले मेरो संसार सुरु भएदेखि नै गर्नुहुने जिम्मेवार कमेन्टप्रति आभारी छु। मेरो भनाई यस्ता छद्म नाममा गैर जिम्मेवार कमेन्ट लेख्नेहरुप्रति लक्षित हो। कमेन्टहरुलाई व्यवस्थित पार्न एउटा नीति नै ल्याउनु पर्ने देखिएको छ। जस्तै रोमनमा लेखिने नेपाली भाषा पढ्न ज्यादै अप्ठ्यारो हुन्छ। सुझावको अपेक्षा गर्दछु।

  7. Subedi ji,

    “Belgium ” should be spelt like this. If you are really there, please check the spelling around you. Thanks

  8. Dear P Subedi Bhai,

    Don’t get angry my message was not personally targetted to anybody ,I just wanted to say if somebody has the ability and interest to come up with ideas and views, he should be able to convey this through a decent means and standard of language use. I love Nepali and respect all other languages and hold the view that misuse of any language is भ्रष्टाचार ( भ्रष्ट‌‌‌ आचार )in any form of intellectual exercise.
    I hope you have ability to understand this.

  9. राजाले दक्षिणकालीमा बोकाको बलि चढाएर, काङ्ग्रेस र एमाले र अरू राजनैतिक पार्टिहरुले आ-आफ्ना तारतम्य सत्तामा मिलाएर , माओवादीले बन्दुकको नाल जनताको टाउकोतिर सोझाएर जनताको मेरुदण्ड भाँचिने गरी चन्दा उठाएर नै त परिचय कायम राखेका छन त । बाँकि रह्यो जनताको काम गर्दैनन् कि भन्ने कुराको ,त्यो त नाम जनताको लिएकै छन ।
    नेपालगञजको अभिनन्दन समारोहमा १० मिनटको भाषणमा राजाले ४९ पल्ट ‘जनता’शब्द ऊच्चारण गरे केही भएन , माओवादीको कुरै छाडौँ किनभने यिनिहरुको युद्द नै जनयुद्द सेना नै जनसेना अनि त्यति नभएर काट्ने ,मार्ने र पिस्ने पेल्ने सबै जनतालाई नै ।
    हेरौँ न के-कना युद्द बिराम भयो भनी मख्खपरेको त झन गाँउ शहर जतासुकै चन्दा आतंक । हिजो लुकिछिपि थियो आज त खुलम- खुल्ला , सरकार र पुलिस वा आर्मी गुहार लगाऔँ भने , यसैका लागि त आन्दोलन गरेका थियौ नि बल्ल खाइस् भन्ने जवाब पाइने अनि यो ज्यादति भयो भनौँ भने पनि शान्तिवार्ता भाँड्न लाग्यो भन्ने आरोप आइलाग्ने। त्यति नभएर कुनै पनि बेला कामरेडको बन्दुकको शिकार भइने डर ।
    हे परमात्मा २१ औँ शताब्दिमा पनि कहीँ नभएर यो मुलुकमा किन जन्म दियौ है मलाई हँ ।

  10. umesh ji thanks for the news and the video block it was good and hope better in future and the names of the chayparay haru that was fine and enjoyed it

    dev
    Michigan, USA

  11. umesh jii,

    pahila tapain le garnu bhayeko kada mehanat ko lagi dherai dherai dhanyabad dina chahanchhu.

    hamile ek palta aru lai bhanda afai lai saparnu parne awastha ayeko chha. hami pahila afu banna chahanchhau ani tyas pachhi matra des lai samjhanchhau. yes ko udaharan, tapain le pahila interview linu bhayeko andolankari lai nai lina sakinchha. aba uha lagayat aru andolan ma lagne nepali lai rojgari dinu paryo re. afno rojgari ko lagi ta aru ko bhar parne manchhe le desh ko lagi kai garchan bhanera k patyaune….. hamile ahile samma kunai na kunai swartha liyera nai kehi gareka chhau. mero bichar ma ahile ko awastha ma sabaile afno swartha chodera agadi badhnu parne jasto dekhinchha. yedi hamro andolankari ko mag anusar sabailai rojgari dine chakkar ma sarkar hidyo bhane…… k hunchha tapain haru le nai bujhi halnu hunchha

  12. यसरि चन्दा आतन्क मच्चाउने हो भने,

    अब युध्ध बिरामको केहि आउचित्य पनि छैन र माओबादि आतन्ककारि नै भन्ने दिन अब टाढा पनि छैन । यिनिहरु देशमा शान्ति ल्याउन चाहदैनन भन्ने अब कसैले प्रमाणित गर्न जरुरि छैन । अब दिन टाढा छैन माओबादिलाइ दबाउन सुरक्षा निकायलाइ खटायर भिसण दमन नै गर्न पर्ने दिन आउदैछ । बिडम्बना सत्य सधै तितो हुन्छ । हप्ता दिन अगाडि मात्र माओबादि को उपल्लो स्तरको नेताले चन्दा नलिने भनेको, यिनिहरु देशमा सान्ति चाहदैनन जसले जे भनुन ।

    हिजो सम्म माओबादिले ठिक गरे भन्ने हामि जस्ता जनताले अब हामि गलत रहेछौ भन्ने दिन आउन नपरोश, माओबादि नेताहरुलाइ मेरो बिनम्र अनुरोध छ । कृपया चन्दा आतन्क सधाको लागि बन्द गर्नुश, होइन भने हामि जस्ता सोझा साझा जनताले पनि भन्नु पर्नेछ यिनिहरु पक्का आतन्कबादि नै हुन, यिनिहरुलाइ भिशण दमन गर्नै पर्छ भनेर ।

  13. MR RAMSHARAN MAHAT FINISTER
    PLEASE DONT DO ANY MISTAKE OK- IF YOU HELP THAT BAD MAN MR LOK MAN SHING KARKI OR SHARKI- NEPALI PEOPLE WILL DO SAME AS PERDEEP GAWALI’S STYLE. YOU ARE THINKING YOU ARE MINISTER BUT THIS IS NOT LIKE 2047-2051- IF YOU DO ANY HELP THAT BASTERED MR KARKI OR SHARKI- WHAT PEOPLE WILL DO YOU DONT KNOW NOW.
    YOU WILL KNOW AFTER WHEN YOU DO.

    MR KP

  14. HELLO …. ?????? KAMAL KANTA JI …………………………….JAS LE TYETI GARCHHA …. TYO USKO ADHIKAR HO …. KUNAI PATHAK LAI INSALT GARNE ADHIKAR KASLE DIYO TAPAI LAI …??????? AESKO JABAF MAGNA TAPAI GHAR SAMMA HAMILAI NAPAROS ……..OK?

  15. Umesh Ji,

    I have noticed that the Maoist are collecting funds with speed in a name of Donation from innocent people again & this has been featured in many online news portals.
    Great Nepalese have just made a history by shattering autocratic regime & before the pain of Jana Andolan to be heel, Maoist are bothering same nepalese by asking for donation, this activity must be stopped.

    I strongly urge you to write about their negativie activities & expose them. If they do praise worthy work then they should be appreciated.

    I hope your blog will expose all the activity of collecting money with or without force to all the nepalese at large.

    Thanks

  16. Please read like this: ( correction)above

    …..English ,on the other hand , is no longer a language of the British people alone and has………

  17. यो रोमन गोरखाली भाषाको प्रयोग गरी अज्ञानी को परिचय नदिऊँ । जसलाई लेख लेख्ने र अरूमाथि उपदेश थोपर्ने रहर छ , उनीहरू ले पहिला आफ्नो खुबी र हैसियतको ख्याल गरी प्रयास गर्दा ठीक हुन्छ । चाहे नेपाली होस् वा अंग्रेजी जे होस् ,सही भाषाको छनोट र शुद्द प्रयोग गर्ने गरौँ । हैन भने अरुले लेखेको पढेर बसे भइहाल्यो नि , किन भाषामाथि बलात्कार गर्दै आफ्नो निर्लज्ज अनुहार प्रदर्शन गर्ने रहर गर्नु नि । भाषाको इज्जत र सम्मान गर्न नसक्ने तुच्छ मान्छेको
    अरुलाई अर्ति उपदेस दिने कुनै अधिकार छैन ।
    Please do write either in appropriate Nepali or English . Many of you who use this Roman Gorkhali should avoid this because this is not a standard form of acceptable language. It was invented by the Britishers to employ and command their Gurkha servants because understanding the Nepali script was difficult for them. Later they started using it in their substandard military writings to give message to the Gurkhali soldiers. In fact , this Roman Gurkahli version of Nepali is a symbol of slavery.
    English, on the other hand, is no longer a language of the British people has now been accepted as a sole medium of international communication .hence using english to put your thought and idea across can be ok.
    So please avoid using this Roman Gorkhali and also people who do not meet the minimum standard of appropriate language use should stop writing anything.

  18. NEPALKA SAHI THAKURIHARULE BOLNE DARBARIYA HARU KO LOLUPOTE KON BHASA ………. AISIO GAISIO KHAISIO DHEKHISIO VBHANISIO BOLISIO AADI……..AADI……. TANASAHI BHASA BALNA PANI PARTI BANDA LAGAUNU PARCHHA ……./ YO PURNA ASUDDA DARBARIYA TATHA RAJA SAMARTHAK LOIMUTE BHASA HO . BASUNDHARA BHUSAL LAI PANI AESAI SUCHANA BATA TYO TANASAHI BHASA NABOLNA MA AAGRAHA GARCHHU …../

  19. Bohora is right on the army’s sattlement… So government should think about it…

  20. Umesh dai,frist ma ta hajurko site ma comments yati saral tarikale lekhana pauda yakdam khushi lagyo.tara dai hami hijoaaj jati sat dallai khabardari garna tir lagdai chau.tyastai mawobadi dajubhai haru lai pani yudda biram garikan pani chanda collection garna,apaharn garna,himsa phailauna bata roknu paryo.swotantra purbak bachana paunu parne manab adhikar bata banchit garna paunuhunna bhaneyar k hamile khabardari garna sakdanaiu ?

  21. hello umesh???
    malai yo padera jyadai ramro lagyo kina bhane hamra neta haru khali sit kojna matra jandachhan. sit paya uniharu lai bhaye halayo.tra ti neta haru le sadhit haruko dudukki sunnu paryo,uniharu ko ragat ko ijjetlai kadar garna saknnu paryo.sit ko lalach ma jundinu bhayana …..

  22. i had heard about ur website from my universic lecturer of TU. who is ur regular reader. He always appriciates about ur website. I was jelous about and spellbound to see this website. really i could find very latest and field inespected result verry soon and fast. the u r doing is really appriciable. from today onwards i am ur regular reader too. i will be helping u beeing a good reader. Its all for now from me.thanks.

  23. Dear Umesh Ji
    Ghaite ko aawaj diyako ma dhanyabad.Tera mero bichar ma ghaite ko aawaj anusar yi neta heru le kam garchan jasto lagdaina kina bhane yini heru ma bahire aauta bolera bhitra bhitrai dalali garne prabriti cha.Jaba samma yo seto hatti ko sampurna power neutralise gare ra uhi austria tira upahar didaina taba samma yo des ma k hi hune wala chaina

  24. DARBAR NEPALI JANATAKO RAGAT CHUSNE JUKO HO …../ AESLAI KINARA LAGAUNU ATI AABASYAK CHHA …/ GANATANTRA KO BHAJAN GAYARA DARBARIYA HARU FERI PANI TAUKO UTHAULAN ……./ KHABARDAR …????????? ENIHARULAI KINARA LAGAUNU PARCHHA …./

  25. ‘घुस ख्वाएर’ प्रधानसेनापति भएका प्रज्वलशम्शेरको आदेशमा सेनाले जनता मार्‍यो
    गोपालसिंह बोहरा/सेवानिवृत सहायक रथी

    “Army killed people as per the order of ex-chief prajwal” Ex-bigradier general Gopalsing Bohara

    श्री ५ वडा महाराजाधिराज पृथ्वी नारायण शाह बाट वि.सं. १८१९ सालमा विभिन्न देवी देवताहरुको नाम मा काली बक्स, श्रीनाथ, बर्दबहादुर, पुरानोगोरख र सबूज पल्टनहरु ख्डा गरी व्यवस्थित सेनाको स्थापना गरी बक्सेको सैनिक इतिहासबाट जानकारी हुन्छ । हुनतः त्यो भन्दा पहिले पनि सेना थियो तर संगठित र व्यवस्थित त्यस पछि मात्र भएको देखिन्छ । समय र आवश्यकतानुसार सेनाको संख्या बढ्ने र घट्ने प्रक्रिया भै नै रह्यो । नेपालले पटक पटक भोट सित चीन तथार् इष्ट इण्डिया कम्पनी सित युद्धहरु गर्यो । वि.सं. १९१४-१५ मा भारतले ब्रिटिश भारत बिरुद्ध गरेको ब्रि्रोह दबाउन अंग्रेजको अनुरोधमा नेपाल ले श्री ३ महाराज जंग बहादुर कुंवर राणाको कमाण्डमा २६ पल्टन पठाए को थियो त्यस्तै प्रथम महायुद्धमा २०, तेश्रो अफगान युद्धमा ४ पल्टन, दोश्रो महायुद्धमा १६ पल्टन र स्वंतम भारतको अनुरोधमा हैदराबादगोलमाल हुँदा सहायतार्थ १९ पल्टन पठाएको थियो । वि.सं. २००७ सालको जनक्रान्ति पछि सेनाको संख्या घटाइए को हो । २००८ साल तिर राणा कालको सैनिक अधिकृतहरुलाई तालिम दिन भारतबाट इण्डियन मिलिट्री मिशन आयो । वि.स. २०१७ साल ताका सेनाको संख्या अन्दाजी बीस हजार थियो र सेनालाई राष्ट्रिय सेना भन्ने गरिन्थ्यो । वि.सं. २०१८ ताका श्री ५ महेन्द्र बाट राष्ट्रिय सेनालाई शाही नेपाली सेनाकोृ नाम वक्सियो । यसरी वि.सं. २०४६ सम्म सेनाको नफी ४५००० पुग्यो र वि.सं. २०४७ साल पौष सम्म संख्या ४५,३०४ रहेकोमा हाल हाराहारी १ लाख पुगी सकेको सबैमा जानकारी नै छ ।
    राणाकालमा उच्चअधिकृतहरु सबै राणा हुन्थे । प्रधान सेनापति रोलवाला मध्ये भविष्यमा श्री ३ हुने राणा नै हुने हुँदा बढी अधिकार प्राप्त हुने हुन्थ्यो । राणाहरुले आफ्नो शासन सेनाको भरमा चलाउँथे भन्नमा अतिशयो हुने छैन । सेनाको अधिकृतहरु आफु जनता भन्दा धेरै उच्च भएको ठान्थे राणा शासन पछिका सेनापतिहरु समेत राणा शाह तथा उनीहरु कै भारदार बस्नेत र थापा मात्र भए । जस्ले गर्दा अहिले पनि प्रधान सेनापतिहरुले जंग बहादुर राणा कै पारामा सेनालाई चलाइरहेका छन् । प्रधान सेनापतिले श्री ५ मा जे बिन्ती गरे पनि नाइ नहुने र मंत्री परिषदले सेनालाई वास्तै नगर्ने भए पछि प्रधान सेनापतिहरु अहिले सम्म बिना लगामका घोडा जस्तै भएकाछन् ।

    २०४७ सालको संविधानको धारा ११८ को धारा ३ अनुसार सेनाको संरचना व्यवस्था पदोन्नति सरुवा आदि मंत्रालयले गर्ने गरेको भए, सेनाले दरबारको मुख ताक्नु पर्दनथ्यो र दरबारियाहरुले सेनामा चलखेल गर्ने मौका पाउने थिएनन् । प्रथम निर्वाचित काँग्रेसको प्रधानमन्त्री र रक्षा मन्त्रीले सेना बारे जानकारी नै नलिइ र्सवप्रथम सैनिक अदालतबाट कोर्ट मार्शल हुनुभएका भू.पू आई जी.पी. दिल बहादुर लामा र भू .पू. कर्नेल भरत गुरुङ्गलाई माफी दिने तथा कोर्ट मार्शलको लागी प्रेसित केहि अन्य अधिकृतहरुको फाइल एक वर्षसम्म पेन्डिङ्ग राखी र्समर्थर्न नगरेको तथा यस कार्यको लागी करोडौं-करोडको लेनदेन भएको भन्ने बारे विभिन्न पत्र पत्रिकाहरुबाट सबैमा जानकारी भएकै हो । नैतिकता नभएको अधिकृतको कमाण्ड कहिले पनि राम्रो हुँदैन । उत्तरदायी र जवाफदेहिता सेनाको अति जरुरी आवश्यकता हुन् । सैनिकहरु्लाई अरु गैर सैनिकहरुले भ्रष्ट नगरोस भन्ने हेतुले २०४७ सालकेा संविधान भन्दा पहिलेको संविधानमा सैनिकलाई भ्रष्ट गर्ने गैरसैनिकलाई पनि सैन ऐन लाग्दथ्यो तर २०४७ सालको संविधानमा त्यो धारा हटाइयो ।

    संविधानमा उल्लेखित राष्ट्रिय सुरक्षा समिति गठन बारे सेना बाट धेरै पटक ताकिदा गर्दा पनि वास्तै गरिएन र माओवादीको आक्रमण चरम्सीमामा पुगे पछि २०५८ सालमा मात्र दरबन्दी र कार्यालय खडा गरियो, समय मै भएका भए दुनै होलेरी काण्डहरु बापत सेना र नेताहरु बीचको टकराव र दर्ुभावना आउने थिएन । २०५२ सालमा प्रहरीबाट माओवादी आन्दोलनको दमन हुन नसक्ने विश्लेषण गरी सेनाले उक्त आन्दोलनलाई निराकारा गर्न पर्ूण्ा योजना खट्टनिे अधिकृत तथा सैनिकहरुको छनौट कुन कुन ठाँउहरुमा सेना जाने आदि तयार गरी प्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्रीलाई ब्रीफ गर्न प्रयत्न गर्दा समेत कसैले पनि समय दिन सकेन । उक्त साल राजनीतिक अस्थिरताको कारण थोरै अवधिमा गिरिजाप्रसाद कोइराला, शेरबहादुर देउवा, लोकेन्द्रबहादुर चन्द र र्सर्ूयबहादुर थापाहरु प्रधानमन्त्री र रक्षामन्त्री भएका थिए । चारै जनाबाट समय नपाएपछि श्री ५ मा जाहेर गर्न समयसमेत प्राप्त भएकोमा दर्ुभाग्यबश श्री ५ को गाथमा आराम नभएकोेले ब्रीफ गर्न नसकिएपछि योजनाहरु सबै बेकार भयो ।

    एकीकरणदेखि हालसम्मको सैनिक इतिहासलाई केलाउने हो भने यहि सेनाले पोल्टामा सातु र खेट्ट हालेर खाली खुट्टाले हिमालय नाघेर देशको लागी जिउ ज्यान फालेको तथा यस्को बहादुरी र आज्ञाकारिता बारे स्वदेशी भन्दा विदेशी लेखकहरुले मुक्त कण्ठले प्रशंसा गरेको पाइन्छ । २०३६ साल पछि सेनामा नातावाद कृपावाद चाकडी र चापलूसीको शरुवात भयो जस्ले गर्दा अयोग्य ब्यक्तिहरु प्रधान सेनापति भए । फलस्वरुप श्री ५ बीरेन्द्रको सम्पर्ूण्ा परिवारको हत्या भयो । सैनिक इतिहासमा कतै नघटिएको एउटा सम्पर्ूण्ा गुल्मलाई आतंकवादीहरुले वाइप आउट गरी सबै हतियार गोली गट्टा तथा बमहरु लिएर जँादा समेत ७२ घण्टा सम्म सेना बाट कुनै कारवाही नहुनु आर्श्चर्य हो । यो सबैको जिम्मेवार प्रधान सेनापति प्रज्जवल शम्शेर राणा माथि कुनै कारबाही भएन बरु निजले दुइटा तक्मा पाए । कारवाही नभएपछि सेनाको नैतिक मनोवल घट्नु स्वभाविक हो । सैनिक ऐन तल दर्जाको लागी मात्र होइन, प्रधानसेनापति माथि पनि सोही ऐन लागू हुन्छ । सैनिकहरुलाई कसरी लड्ने अरुलाई मार्ने र आफु बच्ने जस्ता पाठहरु सिकाइन्छ, अनुशासनले गर्दा सेनालाई एउटा आदर्श संगठन भनिन्छ । जस्को सत्ता हुन्छ त्यसैको आज्ञा पालन सेनाले गर्छ । सैनिकले हमेशा नुनको सोझो गर्दछ, कप्तान यज्ञ बहादुर काँग्रेसीको व्रि्रोही कमाण्डर भएर राज्य विरुद्ध हतियार उठाए । ओखलढुङ्गामा पक्राउ परी सैनिक अदालतले मृत्यु दण्ड दिएकोले उनलाई स्वयम्भूनिर गोली हानी मारियो । २०४६ साल पछि आएको काँग्रेस सरकारले निजको परिवारलाई वास्तै गरेन भने अरु जनताको पक्षमा लागेर शहिदहुन् खाज्नेहरु कसरी प्रोत्साहित हुन्छन् ।

    वहुदल शासनको दौरान प्रहरीलाई खूव प्रोत्साहन दिइयो । सेनालाई होच्याउन् सशस्त्र प्रहरी बल खडा गरियो । सेना भन्दा प्रहरीलाई बढी बजेट दिइयो । सेनालाई सके सम्म तिरस्कृत गरियो तापनि बहुमत सैनिकहरु प्रजातन्त्र नै रुचाउँछन् । यो तथ्यलाई नजर अन्दाजगरी सकल सेना माथि अविश्वास गर्ने काम भैरहेको छ ।

    २०३६ सालको जनमत संग्रह हुँदा कडा निर्देशन र चेतावनी हुँदा समेत सैनिकहरुले बहुदलमा आफ्नो मत दिएका थिए । जस्को दलहरुवाट मनन, मुल्याङ्कन भएन । सेनालाई राजनीतिक रुपमा शंकाको दृष्टिले विश्लेषण गर्ने काम हुँदै आयो, यसलाई राष्ट्रिय सेना वनाउने प्रयास थालिएन ।

    २०५६ सालमा अयोग्य व्यक्ति प्रज्जवल शम्शेर राणालाई प्रधान सेनापति नियुक्त गरियो सो गर्दा लेन-देन पनि भएको थियो भन्ने सुनिन्थ्यो । निजको पालमा धेरै काण्डहरु भए माओवादी निराकरण त गर्नु सकेन बरु माओवादीहरुको संख्या धेरै बढ्दै गयो । एउटा योजना समेत नबनाई सेनालाई माओवादी बिरुद्ध लड्न पठाइयो । शंका लागेको भरमा निजको मौखिक निर्देशन अनुसार सेनाले मान्छे मार्न थाल्यो शंकाको भरमा जनताहरुलाई थुनी अमानवीय यातनाहरु दिए । यस्तो गर्दा समेत प्रज्जवल शम्शेर राणा माथि कारवाही हुन त परै जावोस अकुत सम्पत्ति पनि कमाउनु भयो र फ्रान्स जस्तो मानव अधिकार पालन गर्ने देशको लागी राजदूत हुनुभयो । यो कस्तो विडम्वना हो । एउटा अयोग्य व्यक्तिले गर्दा देशमा भैरहेको आतंकवाद बढ्दै भयो तथा सेनाको बदनामी पनि हँुदै गयो । उच्च जिम्मेवार अधिकृतहरु माथि कारबाही नहुँदा दरबार र्समर्थक अधिकृतहरुमा उन्माद र उच्छंगलता आएको छ । दोषी सैनिकहरुलाई समय मै सजाय दिएन भने सेनामा अनुशासन हा्रस हुन्छ जुन राम्रो होइन ।

    देशमा शान्ति स्थापित भए पछि हतार र हचुवा भरमा गठन गरिएको राष्ट्रिय सुरक्षा समितिको पर्ुनगठन गरी देशको हित केके हुन् र सो को सुरक्षार्थ के अपनाउनु पर्ने हो, निधाृरित गर्ने यस्मा सबै राजनैतिक दलहरुको एउटै धारणा हुन पर्ने आवश्यक छ । आफ्नै कमी कमजोरीले गर्दा विदेशीहरुको चलखेल र हस्तक्षेप बढ्दै गएको छ । नेता कर्मचारी र व्यापारी जुन विदेशीहरुको एजेण्ट भएर काम गर्दै छन् तिनलाई खोजी त्यस्तो व्यक्तिहरुलाई कडा सजाय दिनु अति आवश्यक छ ।

    देशको हित पहल्याई सो आधारमा विदेश र गृह नीति निमार्ण्र्ााए पछि देशको सुरक्षाको लागी सेना चाहिन्छ वा चाहिदैन । आवश्यक भए कति नफ्ी को र कस्तो हतियार बाट सुसज्जित गरी कुन कुन स्थानमा राख्न उपयुक्त हुन्छ ।

    चीन र भारत सित लड्न सक्ने क्षमता नभएकोले देश भित्रको शान्ति र सीमा सुरक्षार्थ प्यारामेलिटयाण्टमात्र राखे उपयुक्त हुन्छ की – स्वीजरलैण्ड जस्तो सेना को खाका मात्र राख्ने आवश्यक परे रिजर्भ हरुलाई समावेस गरी पूरा गर्ने नीति अनरुप नेपालमा पनि त्यस्तै गर्ने र ब्रीटिश, भारत र नेपालको आर्मीहरुबाट अवकास प्राप्तहरुको संख्या धेरै भएकोले सोहरु बाट पर्ूर्ति गर्न सकिने छ । सेना एउटा खर्चिलो व्यवसाय भएकोले यी सबै उपरोक्त कुराहरुको विस्तृत बिश्लेषण र छलफल तथा तर्क बितर्क गरी निस्कर्षा आउनु जरुरी छ । वाँदरको हातमा नरिवल जस्तै नेताहरुले सेनालाई बुझ्न सकेनन् जस्ले गर्दा सेनाको सर्म्बर्धन र प्रयोग गर्न सकेन । अगुल्ठो देखेर तर्सर्ेेे कुकुर बिजुली देखेर क्वाई भने झै राजनैतिकदलका नेताहरु सेनालाई सदैव शंकाको दृष्टिले हर्ेदछन् ।

    जंगलमा पसेका सैनिकहरुलाई ब्यारेकमा फर्काउँदा बसोबास तथा अन्य ब्यवस्ाथाहरुको कमीले गर्दा ठुलो समस्या पर्न सक्छ । सेनाको संख्या ५०,००० हुदा ताका भौतिक संरचनाहरुको कमी थियो अब संख्या १लाख पुगेको र नयाँ संरचनाहरुको निर्माण नभएकोले ठुलो समस्या पर्न सक्दछ । प्रधान सेनापति र निजको आसे-पासेहरु कमीशनमा पल्केको हुँदा कम कमीशन आउने निमार्ण्र्ााार्यहरु अबहेलित भए । यत्तिको बजेट निकासा हुँदा पनि किन आवास ब्यारेकहरुको निमार्ण्र्ााएन आदि बारे नयाँ गठन हुने सरकारले खोजबीन गर्नु अति नै आवश्यक छ । सेना एउटा संवेदनशील अंग भएकोले राम्रो सित ‘हृयाण्डलिङ’ गर्नु पर्दछ अन्यथा अफ्रीका र दक्षिण अमेरिकन देशहरुमा पटक पटक हुने सैनिक व्रि्रोह जस्तै नेपालमा पनि नहोला भन्न सकिन्न ।

    माओवादीसित शान्ति समझौता भए पछि जंगलमा पसेका सैनिकहरु व्यारेकहरुमा फिर्ता हुने होला । सेनाको संख्या ४५००० हुँदा समेत बसोबास र अन्य भौतिक संरचनाहरु अपर्याप्त थियो । अव सेनाको संख्या एक लाख पुगेकोले कहाँ र कुन हालतमा राख्ने हो, सरकारको लागी ठुलो चुनौति हुनेछ ।

    हचुवाभरमा संख्या बर्ढाई प्रसस्त बजेट निकासा गराउने, फिल्डमा रहेका फौजहरुको बेवास्ता गर्ने, प्रधानसेनापति तथा निजका आसे-पासेहरु कमीशन खानेमा पल्केको हुँदा धेरै कमीशन आउने कार्यहरु मात्र गर्ने गरेको देखिन्छ । अब हुने सरकारले यस सम्बन्धमा अनसंधान गरी कारबाही गर्न जरुरी छ ।

    भविस्यमा यत्ति ठुलो संख्याको फौजको आर्थिक व्ययभार सरकारल ब्यहोर्न मुश्किल हुने हुदा कटौति अवश्य पनि हुन्छ होला । तर्सथ अहिले देखि नै नया भर्ना र माथिलो दर्जाको पदोभर्ति रोक्न आवश्यक छ ।

    राजीनामा जान प्रोत्साहन गरी तरुन्त राजीनामा दिन प्रकृया अपनाउनु पर्ने छ । यो समस्या बढो संबेदनशील भएकोले राम्रोसित ‘हृयाण्डलिङ’ गर्न आवश्यक छ । सेनालाई राम्रो सित व्यवस्थित गरी नीति कानूनले बँाध्न नसके अफ्रीका र दक्षिण अमेरीकन देशहरमा हुने सैनिक ब्रि्रोह जस्तै नहोला भन्न सकिन्न ।

    जहाँ सम्म माओवादीहरुलाई सेनामा भित्र्याउन समस्या छ यदि सरकारले चाहे त्यत्ति मुश्किल जस्तो लाग्दैन । २००८ सालमा मुत्तिसेनालाई पनि प्रहरी र सेनामा समावेस गरिए कै हो । तर के सरकार यत्ति ठूलो सुरक्षा फौजलाई आर्थिक दृष्टिकोणले राख्न सक्ला – यदि नसक्ने भए माओवादीको तथा सेनाबाट इच्छुक युवाहरुलाई व्यवहारिक तालिम दिइृ सरकारको पहलता मै बैदेशिक रोजगारमा पनि पठाउन सकिने छ । जुन सब भन्दा राम्रो विकल्प हुनेछ । जहाँ सम्म शाही नेपाली सेनाको नामाकरण छ, २०१८ साल भन्दा पहिले राष्ट्रिय सेना भन्ने गरिन्थ्यो त्यही अनुरुप कुनै उपयुक्त नामाकरण गर्न ठुलो समस्या हुने छैन ।

    (बोहराले आज एक कार्यक्रममा प्रस्तुत गरेको ‘लोकतन्त्र र सेना’ विषयक कार्यपत्रबाट)
    Savar :Nepal Info
    My Request to Umesh Brother that Please you Publish this as soon as Possible on your Blog.. with full Priority.. because this is a great proof against Autocracy.
    Thank you

  26. जनताको रगतमा होली खेल्नेदृश्टहहरु, लुकेर त के अदृश्य भएछौ भने पनि हेरौला !

    अविरलयात्री
    साउदी अरब

  27. Umesh Jee,

    Yo K ho?? Yo news ma satyata cha?? Please try to verify… I read it in “maha nagar”

    मुख्यसचिव कार्कीलाई अर्थमन्त्रीको कृपादृष्टि

    काठमाडौ“, -महानगर)। शाही सरकारका बेला मुख्यसचिव बनेका लोकमानसिंह कार्कीलाई कारबाही गर्नुपर्ने माग जोडदार उठिरहेको बेला सरकारका एक वरिष्ठ मन्त्री उनलाई जोगाउन कम्मर कसेर लागेको समाचार बाहिर आएको छ। र्

    अर्थमन्त्री डा. रामशरण महतले कार्कीलाई जोगाउन लागिपरेको विश्वस्त सूत्रको दाबी छ। महत र कार्कीबीचको प्रशासनिक कार्यकै सिलसिलामा घनिष्ठ सम्बन्ध रह“दैआएको स्रोतले बताएको छ।

    प्रधानमन्त्रीमा गिरिजाप्रसाद कोइराला नियुक्ति भएलगत्तै कार्की पद जोगाउन कोइरालालाई भेट्न उहा“कै निवासमा पुगेका थिए। स्रोत भन्छ- त्यसबखत प्रधानमन्त्री कोइरालाले कार्कीलाई यसबारे अहिले केही कुरा गर्न नआउनु भनी फिर्ता पठाउनुभएको थियो।

    कोइरालाको जवाफबाट निराश बनेका कार्की अर्थमन्त्री महतसमक्ष हारगुहार गर्न पुगेका थिए। अर्थमन्त्री महतले कार्कीलाई अहिले तनाव भएको हु“दा चुप लागेर बस्न आग्रह गरेको स्रोतको दाबी छ। महतकै सल्लाहमा कार्की तीन महिना बिदामा बसेको बताइन्छ। महतबाट सकारात्मक सङ्केत आएपछि उनले राजीनामा नदिएको उनी निकट स्रोतले दाबी गरेको छ। स्रोतका अनुसार महतले कार्कीलाई तीन महिना बिदा बस्न र राजनीतिक घटनाक्रम सामान्य हु“दै गएपछि सहयोग गर्ने बाचा गरेका छन्।

  28. Umesh ji
    ghaite haru ko kura sunda ra dekhda ani hamra neta haru ko jhagada herda k hamra daju bhai le 19 din khali 205 jana lai jagir dina lai andolan gareka hun ta bhanne prashna garna man lagcha. sachai janandolan ko bhab ganatantra ho ra asthai mantri ko jagir khana kukur le haddi dekhe pachi jhagada gare jastai jhagada garnu hunna bhanne chet kaile khulne hamra neta lai. sabhai bhanda ascharya ta hamra bridha neta girija lai ajai afnai aroute haru lai mahatwapurna mantri banauna pareko nai lagcha. tyas mathi girija le griha ra rakshya afai rakhi katai rajatantra lai bachaune sadyantra ta rachdai chainan. ani kp oli jasta dai chiure lai netritwa garna lagayera katai uml pani yo sadhyantra ma ta samel hudai chaina. yadi yasto ho bhane 21 wata saput haru ko balidan khera jancha. tyasaile yini haru lai belai ma bhata karbhai kina nagarne???

  29. Oh !

    Leaders must guided from these ‘ Gaite’ peoples. Advisors on the ministry should be nominated for these peoples.
    ‘ नेपललाई नेपलीनेता बाट जोगाउ, विदेशीबाट जोगाउन हामी नागरीक सक्षम् छौं। ‘

    Now we all citizens should be careful in each step.

    Thank you for your reasonable news.

  30. the voice of the victims must be heard. I agree with the victims…the leaders has forgot their motives and now are fighting for posts….why no action on peter,kamal and all..why so delay…i guess we r heading to same fate as in 046.

  31. You are the man! We have no faith on Girija and Madhav unless people and journalists like you make them alert. Keep it up!

  32. Everything in our nation has taken shape with the Indain interest and the present political develpoment grew up and took shape according to the Roadmap conceived by Indian communist leader Sitaram Yenchury. He has even taken the CPN Maoists and all the communist factions in Nepal into confidence to lead this Roadmap to fruition. It was a well known fact that during the rift in the Maoist party between Dr. Baburam and Prachanda was also mediated and patched up by Indian communist leaders like Prakash Karat and company . In fact, the communist backed central government had even threatened to crackdown on the Maoists activists and activities in and around Indain cities if the leadership in the Maoist party did not agree to work together and reconcile.
    The overambitious king was also persuaded through Dr. Karan Shing and the all powerful Nepal Army ( remember RNA was the sole reason behind the king’s political ambition and the RNA has its uniqely strong links with the Indian Army and top political setup in Indai. Also refer to Yubaraj Ghimire’s recent article on SAMAYA weekly on what Pyar Jung Thapa did to convince the king )
    As the mainstream democratic parties like Nepali congress, CPN (UML) and , RPP ( Pashupati) , RJP ( S.B.Thapa), the palace , the army and even the Maoists being so cleverly used by India and the massive amount of Indian security and other interests involved in Nepali politics , how can anybody ever assume what is happening in our country is purely based on political ideology and for the good of the Nepali statehood?

  33. PM MR GIRIJA P. KOIRAL AND ALL MINISTERS OF NEW GOVE
    PLEASE LISTEN WHAT THOSE PEOPLE SAYING FROM MODEL HOSPITAL. THOSE ALL ARE JOINED 2062-2063’S JANA ANDOLAN.
    IF YOU MINISTERS AND GOV- DONT CARE THOSE PEOPLE’S PROBLEM- WE ALL 85% NEPALIS WE WILL HATE LEADERS AND THIS GOV’S MINISTERS.
    MR KP

  34. Umesh Ji Thank,s

    ghaite Haru ko Video Dekhai Janamanas ma Utsah Liyaun bhay ko ma Muri Muri dhanyabadha

    Netaharu Padha ko lalcha bhay ma Jantaharu bat Sadha ko lagi janta ko Majha bat Hataunu parchha

    Denver co. USA

  35. This is true representation of the feeling of all nepalese including those insured in the protest.
    Thanks for bringing this like live to us..

  36. umeshji,
    kina ho yar…….aajha samma pani khasai upalabdhi mulak kura bha ko chhaina ni nepal ma…………ke le adkai rako chha……………..ki chor neta haru………sabhamukha kaslai banaune……ra mantri kolai khuwaune……..bhanne mai hana han garera baseka chhan…………sambidhan sabha khoi?……kati dhila……..ki jindagi yehi mantri mandal ma bitaune bhanne socheko chhan neta haru le…….

  37. Thanks Umesh bro,

    Keep us updated about the developments and need for our brave Nepalese people. The message that they gave should be delivered to the leaders. We should not let the efforts of these brave souls fetter out without any positive change in Nepal.

  38. Umesh bhai,

    ghaite ko aawaaj sunera ta mero maan polyo,aaja ma yo bidesh ko bhumi bata haamra neeta haru lai ke bhanna chanchu bhane”Yi janaaandolan ka ladaku ko maan dukhne kaam kahi-katai bata bhayema itihas le kasai lai pani maaf garne chaina.”

Comments are closed.