[निरंकुशताविरोधी आन्दोलन चरमोत्कर्षमा रहेका बेला साथी दीपक अर्यालले यो विचार लेख्नुभएको हो। तर त्यतिबेला धेरै व्यस्त भएको कारण प्रस्तुत गर्न सकिनँ। अहिले पनि यी विचार सान्दर्भिक रहेकोले प्रस्तुत गरेको हुँ]
‘मलाई राजनीतिसँग मतलव छैन वा राजनीतिसँग मलाई घिन लाग्छ’। ‘सबै नेताहरू चोर हुन्’। ‘जुन आए पनि त्यस्तै’। ‘नेताहरूलाई एकै ठाउँ राखेर उडाउनु पर्छ’ आदि आदि। प्रहरी आर्मी तथा कतिपय सर्वसाधारणहरूले प्रयोग गर्ने भाषाहरू हुन् यी। यी विचारहरू कसरी उत्त्पत्ती भए? कसरी नेताहरू यति बढि घृणित भए वा नेताहरूलाई घृणित गराइए? वा यस्ता पक्षहरू सर्वसाधारण तथा पुलीस-आर्मीलाई कसले सिकाउँछ वा कसरी उनीहरूका दिमागमा घुसाइन्छ म प्रष्ट भन्न सक्दिन तर पनि आन्दोलनले यति उचाइ लिइसक्दा जनताले नेताहरूलाई हेर्ने दृष्टिकोणमा ठूलै परिवर्तन भने आएको छैन। वर्तमानमा हेर्ने हो भने बाबु-बाजेले जनतासँग लुटेका सम्पत्तीहरूको आडमा राज्यका आसपास रहने केही परिवारले नेताहरू प्रति नकारात्मक धारणा फैलाउन निकै लागि परिरहेका थिए र छन् पनि।
नेताहरू र प्रजातन्त्रलाई बदनाम गर्नका लागि मुख्य भूमिका खेल्नेहरूलाई नेता बन्नु पनि छैन र जनताका बिचमा जानु पनि छैन। चुनाव लड्नु पनि छैन। त्यसैले उनीहरूले नेताहरू वा राजनीतिलाई बदनाम गर्दा केही फरक पर्दैन।(यसको यो अर्थ होइन कि सबै नेताहरू असल चरित्रका छन्) जस्तै श्रीष शमशेर वा सच्चित शमशेर, भरत केशर वा अन्य। यो वर्गका मानिसहरू प्राय: राजपरिवारका नजिक छन् वा शक्ति र पैसाका नजिक छन्। यिनीहरूको पहिलो काम राजा वा राजपरिवारको नाममा पैसा कमाउनु, राज्यका आर्थिक र अन्य सुविधाहरूको दुरूपयोग गर्नु हो। त्यो भन्दा पनि मुख्य काम भनेको नेता तथा प्रजातन्त्रलाई बदनाम गर्नु हो। यिनीहरूका दवावमा नेताहरूले कतिपय महत्वपूर्ण काम-कार्यवाही गर्न सकेनन्। खासगरी मल्लिक आयोगअनुसार दलहरूले कारवाही गर्न नसक्नुमा यिनीहरूको दवावले ठूलो काम गरेकोछ। त्यसैगरी जनताको हितका लागि सरकारी स्तरमा गरिनुपर्ने कतिपय निर्णयहरू हुन नदिनुमा यिनीहरूको ठूलो भूमिका रहेको छ। यसले पार्टीहरूलाई र नेताहरूलाई वदनाम गरायो भने यी वर्गले प्रजातन्त्रको कमजोरी भनेर प्रचार प्रसार गर्न पाए। यस सन्दर्भमा नेताहरूको गल्ति भने नभएको होइन। नेताहरूलाई धेरै कुराहरूको अनुभव थिएन जसका लागि यी सम्भ्रान्त वर्गसँग नेताहरूको उठबस हुन थाल्यो र उनीहरूलाई नेताहरूले विश्वास गर्न थाले जसको परिणामस्वरूप यो वर्गले नेताहरूलाई मात्र विगारेन वरू पुरै सिस्टमलाई नै विगार्ने कोशिस गर्यो।
अर्को एक वर्ग छ जो आफूले सबै कुरा जानेको वा वुझेको ठान्छ र आफूलाई पढैया वर्गमा राख्न चाहन्छ। उनीहरू कुनै चिया पसल, भट्टी वा वार-रेष्टुरेण्टमा बसेर नेताहरूले यसो गर्नु पर्ने यस्तो भएन, नेताहरू पढेकै छैनन् नेताहरू खराब भनेर गफ गर्ने गर्छन्। वास्तवमा यिनीहरूले धेरै कुराहरू बुझे र जाने पनि नेपालको राजनीति र नेताहरूलाई सुधार्न यिनीहरूको कुनै योगदान छैनन्। यिनीहरू आलोचना गर्न बाहेक केही जान्दैनन्। नपढेका व्यक्तिले राजनीति गर्ने र पढेकाले आफ्नो क्यारियर मात्र बनाउने हो भने नपढेकारूले राम्रो काम गरेनन् भनेर किन भन्ने? उनीहरूले अन्यको क्यारीयर र देशको उन्नतिका लागि जिन्दगीभरी जेल जाने, लड्ने, दुख पाउने वा मर्ने अनि पढैयाहरू चाहिँ देश नै खराव, नेता नै खराव भनेर गाली गर्दै बस्ने? क्यारीयर बनाउने चाहना उनीहरूको पनि हुन्छ। पढ्ने चाहना उनीहरूको पनि हुन्छ, जीवनमा राम्रो सुविधासम्पन्न बनाउने, कमाउने र सुमधुर पारिवारिक वातावरणको चाहना उनीहरूको पनि हुन्छ। तर उनीहरूलाई किन हामीहरूले जस्तै क्यारीयरका लागि, राम्रो पढाइ वा जागीरका लागि अवसर दिइएन। किन उनीहरूले राजनीति गरे र आफ्नो परिवार, सम्पत्ति तथा जीवन वर्वाद गरे। के उनीहरूले आफ्नो क्यारीयर बनाउनु पर्दैन? के उनीहरूले हामीले जस्तै बार, रेष्टुरेण्टमा गएर अरूलाई गाली गर्न नपाउने? उनीहरूको अधिकार वा जीवनका वारेमा कसले कुरा उठाउने? के भ्रष्टाचार गर्न भनेर नै नेताहरूको जन्म भएको हो? भ्रष्टाचार नगर्ने र इमान्दारितापूर्वक जीवन यापन गर्ने तथा जीवनभर दु:ख पाउने कुनै एक नेतालाई हामीले सम्झन्छौं? उनीहरूले कसरी आफ्नो जीवन विताएका छन्? उनीहरूले कति दु:ख पाइरहेका छन्? कतिपय नेताहरूले पाएको दु:खमा हामीहरूले सहयोगको कुरा त त्यस्तै हो दुख पायो भनेर सम्झेका पनि छैनौ। के उनीहरूलाई सम्झनु पर्दैन? के शहीदपरिवारलाई हामीहरूले सहयोग गरेका छौ? हामीहरू नै शहीद बनाउने राणा वा ती वर्गका मानिसहरूसँग नजिक हुन चाहेनौं? के हामीहरूले हिजो हामीहरूका साथीहरूलाई मार्नेहरूलाई घृणा गर्न सिक्यौ? अहँ, सकेनौं। हामीहरूले खरावका विरूद्धमा कहिल्यै आवाज उठाउन सकेनौ। तर प्रजातन्त्रको उपभोग गर्ने नाममा नेता र पार्टीहरूका गल्तिलाई भयानक गल्ति गरे जस्तै कहिल्यै माफ गरेनौ। मान्छे मार्नेहरूलाई हामीले अँगालीरह्यौं, उनीहरूसँग नजिक हुने चाह राखिरह्यौं। तर शहीद परिवार र दु:ख पाएका नेताहरूलाई भने पुछताछ गरेनौ र सम्झेनौ पनि। हामीले असल नेताहरूलाई पनि अन्य भ्रष्ट नेताहरूलाई जस्तै व्यवहार गर्यौ र नेता तथा प्रजातन्त्र प्रति घृणा बढाउन मद्दत गर्यौ।
राणा शासनले नेपाली जनताका लागि गरेको अन्यायका सन्दर्भमा वर्तमानमा उनीहरूकै नयाँ पुस्ताले उक्त अन्याय-अत्याचारको जिम्मेवारी लिनु पर्छ वा पर्दैन? के अपराधीहरूका नाति-नातिनाहरूले उनीहरूका बाजे-वराजुका अन्याय प्रति लाज मान्नु पर्दैन? जसरी नेताहरूले आफूहरूले गल्ति गरेको स्वीकारेका छन् त्यसै गरी ती परिवारहरू जसले नेपालमा भए भरका सम्पत्तीहरू हडपेका वा लुटेका छन् उनीहरूले वा उनीहरूका सन्तानहरूले ती गल्तिका लागि माफी माग्नु पर्दैन? जनताका सम्पत्ती लुट्नेहरू हत्याराहरू नै जनताको नाममा जनता मारिरहेका छन् र हिजो लुटेका सम्पत्तीहरू जनता मार्नलाई प्रयोग गरिरहेकाछन्।
पैसा कसले खायो? भ्रष्टाचार कस्ले गर्यो? राणाहरूले वा राजनैतिक नेताहरूले? बैङ्कमा राखिएका सम्पत्तिहरूको लेखाजोखा गरौं न। विदेशमा थुपारिएको वा विदेशीहरूलाई विवाह वा अन्य सम्बन्धका हिसावले दिइएका सम्पत्तिहरूको हिसाव किताब खोजौं। नेताहरू र राणा, शाह, थापा वा वस्नेत वा जो दरवार वा राणाहरूका नजिक बसेका छन् उनीहरूको सम्पत्तिको हिसाव गरौं। केही आफैले कमाउने बाहेक अन्यका सम्पत्तिहरू कहाँबाट आए? हिसाव गरौं। के त्यो भ्रष्टाचार थिएन वा होइन? हिजो उनीहरूका वावु आमाले नेपाली जनतालाई दिएको दुख आजसम्म नेपालीहरूले पाइरहेको कुरा नेपालीहरूले किन विर्सने? उनीहरूका वावु-आमाले नेपाल र नेपालीहरूका विरूद्धमा जुन अन्याय गरेका छन् आज उनीहरूका कतिपय सन्तानहरूले त्यो कुरालाई समर्थन गरिरहेका छन् र त्यस्तै खाले अन्य अन्यायहरूका पक्षमा लागेका छन् वा सो वातावरण वनाउन उद्दत छन् र सो वातावरण तयार पार्नका लागि अन्य शक्तिहरूसँग मिलेर काम गरिरहेका छन्। नेपालको सन्दर्भमा आर्थिक वा राजनीतिक शक्तिहरू हालसम्मपनि यिनीहरूको नियन्त्रणमा छन्। शीर्ष शमशेर, शच्तित शमशेर, प्याराजङ्ग थापा, सहविर थापा, श्यामभक्त थापा वा अन्य शाहहरूको पृष्ठभूमि के हो? खोज्न जरूरी छ। प्रत्येक पावरमा भएका यिनीहरू कुनै न कुनै रूपमा एक आपसका नातेदारहरू हुने गर्छेन् यदि यी परिवार मध्ये कसैको नातेदार होइन भने उनीहरू ती महत्वपूर्ण पदमा पुग्न सक्दैनन् यदि कोही पुगे नै भने पनि कृष्णमोहन श्रेष्ठ जस्तै मारिन्छन्। आजसम्मको इतिहास हेर्यो भने प्रहरी, सेनाको नेतृत्व तल्लो तहबाटा आएको जनताको छोराले गर्न पाएको छैन। यस्ता पदमा शाशक वर्गका छोराछोरीहरूकै हक लाग्छ राणा शासनमा जस्तै। वास्तवमा राणा शाशकको सट्टामा शाह शाशक मात्र आएको हो। त्यो भन्दा धेरै ठूलो परिवर्तन भएको छैन।
पृथ्वीनारायण शाहले टुक्रिएका राज्यहरूमाथि कब्जा गरेको आधारमा उनीहरूका सन्तानले वर्तमान समयसम्म राज्यमाथि आफ्नो हक दावी गरिरहेका छन् र वर्तमानमा सो दावीको सबैभन्दा राम्रो समर्थन राणा तथा अन्य केही वर्गहरूले गरिरहेका छन्। यदि वाजेको कामका आधारमा छोरा नातिहरूले हक दावी गर्ने हो भने वर्तमानमा राणावर्गका बावु बाजेले नेपाली समाज, राज्य तथा जनतामाथि गरेको अन्याय अत्याचारका लागि उनीहरूका छोरा नातिले माफि माग्नु पर्दैन? के यसैका आधारमा उनीहरूलाई जनता वा राज्यले कारवाही गर्नु पर्दैन? उनीहरूले उनीहरूका वावुबाजेले देशबाट लुटेको सम्पत्ति देशलाई फर्काउनु पर्दैन? के त्यही सम्पत्ति, वा शक्तिका आधारमा अझै पनि नेपाली जनतालाई रैतिको व्यवहार गर्न मिल्छ? त्यसैले आन्दोलन वर्तमानमा गरिएका भ्रष्टाचार वा अन्याय अत्याचारकाका विरूद्धमा मात्र हुनु हुदैन। यो राणाकालसम्म जानु पर्छ। मल्लिक आयोगको प्रतिवेदन अनुसार मात्र होइन ००७ साल भन्दा पहिले भएका अन्याय अत्याचारको पनि हिसाव किताव हुनु पर्छ र त्यतिबेलाको अन्याय-अत्याचारका वर्तमान समर्थकहरूलाई पनि इतिहासका अपराधीका रूपमा जनताका सामुन्ने ल्याउनु पर्छ। ती त्यही व्यक्तिहरू हुन् जसले उनीहरूका वावु बाजेको सपनालाई पुन: लागू गर्न राज्यलाई उक्साइरहेको छ। ती त्यही व्यक्तिहरू हुन् जसका वावुबाजेले गरेको अन्याय, अत्याचार, वा भ्रष्टाचारलाई विर्सिएर वर्तमानमा राजनैतिक नेताहरूलाई भ्रष्टाचारको आरोप लगाइरहेका छन्। प्रजातान्त्रितक व्यवस्थामा सवै कुरा पारदर्शी हुनु पर्छ। वर्तमानमा भएका राजनैतिक गल्तिहरूको पनि लेखाजोखा पनि हुनुपर्छ तर वर्तमानको मात्र लेखाजोखा हुनुहुँदैन। यो लेखाजोखा विगतको पनि गरिनुपर्छ। इतिहास पुन लेखिनु पर्छ र इतिहासमा लुकेका अपराधीहरूलाई जनसमक्ष ल्याउनु पर्छ। राणाहरूका इतिहास जनताले लेख्नु पर्छ। उनीहरूका इतिहास लेख्ने वा फिल्म बनाउने र किताव लेख्ने काम राणाहरूले नै गरेका छन् वा उनीहरूका नजिक रहेका आसेपासेहरूले गरेका छन् जसको अन्त्य हुन जरूरी छ। यसले इतिहास वङ्ग्याउने काम गरेको छ र राणाहरूले नेपाली इतिहासमा गरेको गल्ति, अन्याय, अत्याचारका वारेमा कुरा उठ्न छाडेको छ। उनीहरूका असल पक्षहरू मात्र लेखिन थालेको छ। यो किन भएको छ? किन हुँदैछ? यसका लागि को जिम्मेवार छ? विशेष गरी शक्तिका आसपासमा रहेका केही परिवार र राणावर्गको राजनीतिक, आर्थिक, वा पारिवारिक सम्बन्धका कारण उनीहरूको अपराधी मानसिकता, वा चरित्रलाई नेपालीहरूबाट हटाँइदैछ।
उनीहरूलाई पनि विस्तारै राम्रो शासकवर्गका रूपमा चित्रित गरिँदैछ। यसका उदहरणहरू प्रशस्त देख्न सकिन्छ। स्कूले जीवनमा पढाइने सामाजिक शिक्षाहरूमा राणाहरूका खरावपक्षका भन्दा पनि उनीहरूले गरेका विकास निर्माणका कामलाई बढाइचढाइ गरेर लेखिएको छ। उनीहरूले गरेका अन्याय, अत्याचार वा लुटका वारेमा कहिँकतै उल्लेख गरिएको छैन। जङ्गबहादुरलाई विभाजित वा अन्योलग्रस्त नेपाली राजनीति हटाउनका लागि अग्रसर साहसी नेताका रूपमा चित्रित गरिएको छ र सारा नेपालीलाई उल्लु बनाउने काम गरिएको छ। नेपाली इतिहासमा जङ्गबहादुरलाई पनि सम्मानित गर्न खोजिएकोछ। उनी के थिए वा उनको उद्देश्य के थियो भन्ने कुरा प्रष्ट हुँदाहुँदै पनि उनका वखानहरू गरिएका छन् र उनका कमी कमजोरी, उनले गरेका अन्याय, अत्याचार वा लुटलाई लुकाउने प्रयास गरिएकोछ। यो किन गरिदैछ वा कसले गर्दैछ? जननिर्वाचित सरकारले एक जना राणालाई पनि उसले गरेको अन्याय-अत्याचारका विरूद्धमा कुनै कार्यवाही गर्ने सकेन वरू दिल्ली सम्झौताले मोहनशमशेरलाई नै प्रजान्त्र पछि उल्टो प्रधानमन्त्री बनाउने कार्य गर्यो। विपी कोइरालाका पालामा भरत शमशेर प्रजातन्त्रलाई असफल बनाउन कृयाशिल रहे। यसको प्रष्ट अर्थ छ जव जव उनीहरूले राज्यको नजिक रहेर फाइदा उठाउन पाएनन् तव तव उनीहरूले देश, जनता र सो वखतका नेता कार्यकर्ताहरूका विरूद्धमा कामहरू गरे। सो क्रम महेन्द्रले राज्य लिएपछि होस् वा २०४६को आन्दोलन पश्चात् बन्ने सरकारका वेलामा पनि देखियो। निरकंकुश, जहाँनिया, एकतन्त्रीय व्यवस्थाका प्रवर्तक तथा आफ्नो जीवनभर प्रजातन्त्रका खिलाफमा काम गर्ने राणाहरूले नेताहरूलाई र सारा विश्वलाई प्रजातान्त्रिक व्यवस्थाको वखान गर्दैछन्। यो देशका लागि यो भन्दा दुर्भाग्य अरू के हुन सक्छ?
भ्रष्टाचारका कुरा गर्ने हो भने राणावर्गको घर र नेताहरूको घर हेरे पुग्छ। उनीहरूका सम्पत्ती र नेताहरूका सम्पत्तीहरूको तुलना गरे पुग्छ। उनीहरूको दैनिक जीवन र नेताहरूको दैनिक जीवन हेरे पुग्छ। केही नेताहरूले कमाएको कुरालाई लिएर सारा नेताहरूलाई बदनाम गर्न कसरी पाइन्छ? यदि केही नेताहरूले कमाएकै भए पनि राणाहरूले लुटेको सम्पत्तिको हिसाबले त्यो एक छेउ पनि छैन। (यस सम्बन्धि अध्ययन-अनुसन्धानका लागि म सबैलाई चुनौति दिन सक्छु।) अझ नेताहरूको गल्तिलाई लिएर एक सिस्टमलाई नै खराब भन्न कसरी पाइन्छ? के वर्तमान राजाले हिजोका नेताहरूलाई नै आफ्नो मन्त्रीमण्डलमा राखेका छैनन्? त्यसैले प्रत्येक नेपाली सचेत हुनु नै पर्छ। अरूलाई खराव देख्नु पर्छ तर निश्चित तर्क, विश्लेषण र तुलनाका आधारमा।
****************************************
मैले यी प्रतिकृयाहरू हेरिसकेपछि केही लेखौं जस्तो लागेर लेखेको हु। शायद म नेताहरू प्रति बढि नै सदासय राखे जस्तो देखिन्छु तर पनि शासक र नेताहरूमा फरक छ भन्ने मेरो मान्यता हो। शासकहरू जनता होइनन् र जनता हुन पनि जान्दैनन् तथा मान्दैनन्। तर नेताहरू जनता हुन र जनता हुन पनि जान्दछन्। त्यसैले असल शासक भन्दा खराव नेता उपयुक्त हुन्छ किन भने नेताहरूसँग लड्न र उनीहरूलाई पदबाट फाल्न सजिलो हुन्छ तर शासकहरूसँग लड्नलाई जनताले मर्नु नै पर्छ।
आमा, तिमीलाई थाहै छ
मेरो बाजेलाई
—शमशेरको बाजेले मार्यो
मेरो बाबुलाई
यसैको बाबुले मार्यो
र अहिले यो
मलाई मार्न दौडिरहेको छ।
आमा,
किन हो?
यिनीहरूका प्रत्येक पुस्ताले
हामीहरूका प्रत्येक पुस्तालाई
मार्न दौडिरहेका हुन्छन्।
यिनीहरूका हरेक सन्तानहरूले
हामीहरूका सन्तानहरूलाई
लखेटिरहेका हुन्छन्
दु:ख दिइरहेका हुन्छन्।
आमा।
मैले के पो विगारेको छु र?
आमा,
मैले के नै पो मागेको छु र?
म पनि बोल्न पाउँ भनेको न हो
म पनि हाँस्न पाउँ भनेको न हो
हामीलाई पनि शान्ति चाहियो भनेको न हो
के यी सबै उसले मात्र पाउने कुरा हो?
के यो अधिकार उसका सन्तानहरूको मात्र हो?
आमा, तिमीलाई थाहै छ
मेरो बाजेलाई
—-शमशेरको बाजेले मार्यो
मेरो बाबुलाई
यसैको बाबुले मार्यो
र अहिले यो
मलाई मार्न दौडिरहेको छ।
मैले माग्नै नहुने के मागेको छु र?
मैले बोल्नै नहुने के बोलेको छु र?
तै पनि यो मेरो पछि गोलि लिएर दौडिरहेको छ
मेरो साथीहरूको हत्या गरिरहेको छ।
खान्दानी पेशाका रूपमा
क्रुर राक्षसी हाँसोमा
आफ्नो असली अनुहार बोकेर
आमा,
म दोधारमा छु
यिनीहरू मान्छे हुन् कि राक्षस हुन्
यिनीहरू मान्छे हुन् कि रक्त-पिपासु हुन्
आमा,
म साँच्चै दोधारमा छु,
के यिनीहरूको खान्दानी पेशा नै मान्छे मार्नु हो?
के यिनीहरू मान्छेको रगत नपिई बाँच्नै सक्दैनन्?
आमा,
मलाई यिनीहरूका प्रत्येक सन्तानहरूसँग घृणा गर्न मन लागेको छ
यिनीहरूका प्रत्येक सन्तानहरूसँग डराउन मन लागेको छ
प्रत्येक सन्तानहरूसँग टाढा बस्न मन लागेको छ।
———-
होइन,
होइन, होइन
आमा,
म कातर होइन
यिनीहरूसँग मेरो बाजेले पाएको दुखको बदला लिन मन लागेको छ
मेरो बाबुले पाएको पीडा यिनीहरूले पनि पाउनु पर्छ भन्ने लागेको छ
म लखेटिए जस्तै यिनीहरू पनि लखेटिनु पर्छ भन्ने लागेको छ। -दीपक अर्याल
clumsily senses Gates,sequentializing grime archeology,Klein,bloating
Thank God the secular state was demanded in 1990 aandolan but it came to happened to-day so all the Nepalese can feel equal in all respect now on.We are all equal good brothers and sisters. King must be under cotrol otherwise many can loose their lives. HoR is the supreme power of Nepal,we all must agree and respect. Jay Nepal.. Jaya Nepali..
दिपक जी,
शान्ति प्रिय नेपालमा बदलाको भावना रा्म्रो होईन। भुतमा बसेर वर्तमान परिवर्तन गर्नु बुध्दिमानी हुन सक्दैन। तपाईको एक बाजे मरेकोमा असह्य पीर छ तर तपाईका नातिनतिनाहरूको १३००० बाजे बज्यै मार्ने लाई कसरि हेर्नु हुन्छ? कहि पछि हामी नेपालीको निशानै नमेटियोस।।
Dipak ji,
Tapaiko kehi kura sacho ho bhane kehi galat pani chhan. Tapile bhrastachari neta haru prati sahanu bhuti janaunu bhayeko pattakai chitta bujhena. Tapailai mero euta prasna. Yadi dui aparadhi chha euta le tapaiko sampatti choreko chha ra arko le tapaiko aaphanta ko jyan mareko chha, aba kasaile tiniharu madhye euta lai chhodau bhanyo bhane tapai mannu hunchha? Ho chor ko aparadh jyanmara ko tulana ma sano chha tara aakhirma aparadh ta aparadh nai ho ni hoina ra? Dui apradh tulana garer ti madhye eutalai ramro aparadh bhanna milchha ra?
Arko kura neta haru lai kasaile neta ban bhaner neta baneka hoinan, uniharu soichchha le, aaphno sobibek le neta baneka hun. Tyasaile yadi tyag garna sakdaina bhane aru jastai aapho byaktigat jeevan bitauna thale bhai halyo ni kamsekam arulai hani ta puryaudaina. Bekar ma bhrasta neta baner samaj lai kina dukh dine? Tara abasya pani jo neta le desh ka lagi tyag gare (jasto ki Ganesh Man, Manmohan,….) uniharu lai chahi janata le mutuma rakhnu parchha kahile birsanu hundaina.
Rahyo kura shah, rana, thapa,… haru ko tiniharu ma pani kohi galat chhan bhane kohi sahi pani chhan. Tyasaile kehi garnu agadi ramrari anusandhan hunu jaruri chha. Tyaspachhi doshi thahariyeka lai kada bhanda kada sajay dinu parchha jasbat aaune pidhi le kehi sikos. Kasaile tyasto aapradh garnu agadi hajar patak sochnu paros. Ek patak galti garne lai maaf garna sakinchha tara yasta kukarmi lai kadapi chhodnu hunnna. Ma ta bhanchhu yiniharu lai chok ma rakhi direct shoot gare wa phasi diye pani kehi pharak pardaina.
किन भने नेता हरु को छोरी हरु सुजता हरु हुन्चन । यिनी हरु भ्रस्तचार गर्छ्न । देश लाई दुबाएर ठुल महल खदा गर्चन । हामीलाई समसको जरो दरबार हो । राजतन्त्र हो भनेर घोकौचन । हामी शाहएएद हुन तयार हुन्चोउ । तर एउटा दरबार भातक्एर कोईराला दरबार बनुना लगेको कुरा हरु हामी बुझ्न सकी रहेक हुँदैनोउ । क लोकतन्त्र भनेको तीनऐ इन्कप्बले नेता हरु लाई सता को भाग बन्धा गर्ने सिस्टम हो ? नेपाली जनता रु लाई अजहाँ गरीब भनदा गरीब बनुने बेवस्थ हो त ?
तेस्कारण हाम्रो घृना धेरै भन्दा धेरै छ । एस्त नेता हरु जस्ले राष्ट्र घाटइ महाकाली साँढेए गरे । जस्ले कोशी बेछे, अनि महक्ली बेछे, अनि महली सगर बेच्न ततपर भाई रहेक चन तीनऐ हाम्रा नेता हरु हुन ।
म चाहन्छु मेरो भनि को अर्ह अन्या नलोगोश । म लोकतन्त्र बदी हू । मेरो बुझाई म नेता को फर्स्ट रेस्पोन्सिब्लिती भनेको जनता प्रती हो । तेस्कारण हाम्रो आन्दोलन जरी छ । अब को आन्दोलन भनेको आन्दोलन भाग-३ हो । जस्को मुल उदेश्य भनेको । भ्रस्तचारइ लाई जैल चिरौने हो । हाम्रो देश म नाम को मात्र लोकतन्त्र आएको छ । हामी लाई एहि लोकतन्त्र हो भनेर भुजने प्रयास भाई रहेको छ ।
खबर दर्!!!!!!!!!!!! यो लोकतन्त्र हैन । यो भ्रस्त्चारतर्न्त्र हो
यहाँ अझ लौद भाग २ जस्त अनेक भ्रस्तचार हुन सक्छन । जनता सबधन हुनै पर्छ ।
के गर्ने उमेशजी सभ्य भाषा प्रयोग गर्न हुन्थ्यो। नेता वर्ग ले कुर्सी भन्ने आचि खाए पछि के गर्ने रिस यती उठेको छ कि जाने जति र सिकेर भए पनि गालि गर्न मन लाग्छ। खैर कुकुरले टोक्दैमा कुकुर टोक्न हुँदैन भन्ने शिद्घान्तका हामी जनता सकेसम्म त्यसो गर्दैनौ।
यो नेताहरुको हालको मन्त्री कतिदिनको हो ? र अहिले नै कुर्सी ताना तान। अझै अन्तरीम सरकार बनाउन बाँकी नै छऽ माओवादी सँग मिलेर। अनि आन्दोलन दमन गर्नेहरुलाइ पनि तह लगाउन छ। आज माओवादीले बारामा गरेको जस्तो तिनीहरुलाइ पनि जनताको हवाला गरुनऽ जनताले तिनीहरु प्रति न्याय गर्ने छ।
अन्तरीम सरकारमा जाँदा बरु अलिकति समय लगाएर मन्त्री बनाउऽ अहिले होइन।
Ghale ji lai bhale katejhai katera bhadrakali ma chadaunu parcha jasto chha.
Kina Deepak ji lai shoot garne ni shoot garna lai ta Gyane, Paras, Kamal, Shiris, Sacchit, Pyarjang, arko euta k samser ho kasto naam pani bhuleko, Bharatkesar, Shyam Bhakta, Sahabir thapa, Kehi bhrasta neta haru nai chhan ni aba Lathi julus nikalera khabardari garne haru janata hoina bhanne Pradeep nepal haru thuprai chhan list ma…
Hamro des lai pani SINGAPOORE lai banaune leader…..jasto Kusal neta ko khancho bhayeko cha.Tara ko huna sakla tyo neta??????????
I think we have to shoot Dipak Aryal togeher with 205 MP. What I understood from his writing is, he might get something from his respected netas, after polishing the Neta’s shoes. We don’t expect this kind of writing next time in mysansar
दिपक् जि तपै को लेख धेरै राम्रो लगो लेख्ने तरिक मात्र। तर नेताहरु को महिमा भने तपै ले भने जस्तो चैन। होला तपै ले केहि फाइदा लिनु भयो होला तर यि लफुङा नेता हरु लाइ बिद्वान् हरु सङ तुलना नगरिदिनु भको भय सारै रम्रो हुन्थो। नेता हरु लाइ पदन लै कस्ले रोकेको च र दिमग् नभयपसि नै नेता भाका हुन् नि।उदाहरन् लिनु हुन्छ भने गिरिजा, चिरन्जिवि, गोविन्दराज, हेर्नुस् न।
well said
neta haru first of all should provide thier and family assets statement before becoming mp.the corruption should stops from high level.
we all are talking who should lead country and not about how we should develop nepal.
nepal definately developed after democracy was established. but the development was concentrated on cities only. to develop nepal we should decentralize. for example to hire a officer for certain office in a remote district the recruiting should be done in same district not in loksebha in kathmandu.
everybody is then taking about how police used force and how cruel they are but i feel for them. all the low level police my heart goes out to them.
when NC is in power they work and clash for them against other party, then UML comes to power they fight for them.then for king the list goes on…then they fight against maoists ………..think if this has happed with u for last 15 years how u mind set(phycology) would be. they are made to follow orders, they have worked for every party then those parties workers throw stone at them. so i really appreciate them and someday if i get filthy rich i will donate all my money for them.
lekhma mahalekh! wah! wah!
I still think ceremonial king is better than full republic state. Does neta have to stay in Narayanhiti palace to do good for the country? isn’t singha durbar enough? Is it because in Singha durbar you cannot sleep and have to commute to Baluwatar?
I think given curtailed power to the King and most power to the people, even street people should be able to contribute and help develop the country. Netas are not necessary.
I think this Dipak Ji is also one of the Janne Bujhne chiya pasal ma guff hanne type.
Umesh ji le uthaunu bhako kura thik ho, sabai neta chor chhainan tara tyasta sadhu neta haru kahile pani sarkar ma aauna payenan, satta bhog garne neta praya jaso sabai nai ghushya ra bhrashtachari thiye, tyasaile dherai sathi haru le bhane jhain ahile ko harmo mukhya uddeshya ahile sarkar ma bhayeka neta haru lai tini haru le line harek kadam ma sajag garaunu ho ra tini haru lai bigat ma gareka galti haru dohorina nadina ko lagi sandhai sachet garaunu ho.
Yadi iniharu lai janata le chhada chhodema ta iniharu feri rangho bhayera niskinchhan, 2,4 mahina ma feri mantri mandal paribartan ko kura aaunchha ani feri griha mantri Khume chor, jalasrot mantri ghushya Laxman aryal, Artha mantri fataha bharatmohan (dherai detail ma najauan) aaunchhan ra janata feri hissa budhi khissa daant hunu parchha. Tyasaile ahile janata ma jun yeuta energy ako chha, tyaslai sahi dhanga bata prayaog garera yi neta haru lai janatako akankchhya pura garna garauna ko lagi sandhai yeuta aggresive pressure diyi rahanu jaruri chha.
Aba Mallik ayog ma pramanit panchayat kal ka aparadhi haru wa rana kal dekhi desh lai balatkar gardai ayeka ra ahile ko agadi badhana lageko nepali samaj ma bhram ra shanka lyauna khojne ra jindo abashesh bhaisakeka arthahin element haru mathi karbahi garna garauna pani hami sajag janata sandhai chaukkanna hunu jaruri chha. Tyasaile Umesh ji rana, shah thapa, man singh basnyat jo ranakalin soshan lai nirantarta din khojne kehi muttibhar virus haru chhan nepali samaj ma tini haru lai hamro samaj ra janatale tiraskar garna saknu parchha. Samaya ko yo naya bhel ma tyasata pratikriyabadi pratigami tatwa haru obsolete bhayera jane chhan, naya generation thapa shah rana basnyat adi adi haru yadi bau baje ko kukartut ma garba garchhan bhane nepali samaj le tini haru lai tiraskar garne chha. Tyati matra nabhayera doshi ra aparadhi mathi karbahi garna garauna aba ko sarkar le ke bhumika khelchha kheldaina, feri satta ko maat ma janatalai birsine ta haina, feri dui tukra haad ko lagi bhushya kukur haru ladya jastai ta garne hainan yini haru, tyaso huna nadina yini haru lai harek din path padhaunu jaruri chha, tara yeuta tarikale. Sandhai sadak ma tyre balne, bar bhatkaune, dhunga muda garne jasta kam le hami janata le garne birodh ko artha kati mahattopurna hunchha tyo pani aba hamle sochnu parne bhayi sakyo.
aba 21 century ma hami nepali janata le pani birodh garne tarika haru kasko birudda ma birodh gari ra chha tyo bichar garera matra garnu parchha jasto lagchha,
aba Kamal thapa jasto matiyar, jyanmara ko birodh garne tarika ra Desh ma prajatantra lyaunu parchha bhanne neta haru jo ahile sarkar ma chhan, yini haru ko birodh garne tarika ma ta farak hunu paryo ni. Hamle ahile ka neta haru lai samjhauna, bujhauna, hapkauna, tharkauna sakchham, kamsekam yi netaharu ta janatako majh ayera bhashan garna sakchhan, aba dekhi hami naramro kaam gardainam bhanera, tyasaile hamle yini haru lai pressure dinda sadak ma feri hahakar garera, sarbajanik sampati nokshan garera haina, yeuta sabhya tarika le garnu parchha, yi neta haru ko manobal uchha banauna hamle maddat garnu parchha, bholi iniharu ma atma biswas nai bhayena bhane hamle ini haru bata ke ash garne ani feri raja aau desh bachau bhanne tatto haru shaktishali huna thalchhan, feri tyo mukh bango bhako rana, habre sharad chandra smmugler, hitman jagat gauchan, jasta haru le mauka paunchhan, ani Surya bahadur thapa, lokendra chand, pashupati rana jasta daichiure heru le satta chalaune mauka paunchhan.
Raja aye rajai thik, prajatantra aye prajatantrai thik, ganatantra aye ganatantra nai thik, Raprapa ko lagi ta desh ma je bhaye ni thik, sadak andolan garne, congress ra communist (including maoists) tara satta bhog garna aaune feri raprapa, NO WAY.
Aba yasta sab kura haru huna nadina pani hamle SPA ka neta haru lai sandhai sajag rakhnu ekdam important chha ra SPA ko pact lai tikaunu ekdam jaruri chha. Yadi congress ra UML ma fut ayo bhane feri Raprapa jasto daichiure party mathi aaunchha. Raprapa bhaneko
darbar ko ubreko (leftover) khane party ho, janatko party haina.
Tyasaile hamle SPA ko pact lai tutna dinu hundaina, neta haru lai sajag chahin garaunu parchha tara iniharu lai janata timi haruko sathma chhan, dukka bhayera desh ra janatako lagi kaam gara bhanne inspiring message dinu jaruri chha.
Sathi haru SPA bichma fut ayo bhane desh kata janchha bhanna sakinna, tyasaile SPA lai tikayi rakhna pani sabai le kehi lekhnu paryo.
Jaya Nepal.
नेपालले सभामुख पदमा एकपटक सहमति भएपछि पुनः विवाद झिकेर कांग्रेसले आन्दोलनकारी जनताको अपमान गरेको आरोप लगाउनुभयो । सात दलमा गिरिजाप्रसाद कोइरालालाई प्रधानमन्त्री बनाउने सर्वसम्मत निर्णय भएपछि कोइराला र एमाले महासचिव माधवकुमार नेपालबीच पूर्वकानुनमन्त्री सुवास नेम्बाङलाई सर्वसम्मत सभामुख बनाउने सहमति भएको बताइएको थियो । पछि कांग्रेस, कांग्रेस -प्रजातान्त्रिक) र जनमोर्चाले सभामुख पदका लागि आ-आफ्ना उम्मेदवार अघि सारेका थिए ।
savar kantipur
yesari padh ko laghi aajai marmungri gharne bani aaja ga ko chaina thuykka neta ho…
kaile janata ko bhalo chitayera kaam gharne khali aafnu ra party ko matra faida herera ta bhayena ni, savamukh ma jo hos kei matlaab china janata lai, mantri ma jo hos kei matlaab chaina tara yetti ho ki eauta ramro chabi bha ko, ghus na kha ko ta bhanna mildaina kina ki aaba bhaki nia chainan, tara thorai matra kha ko, ananta balidaan gharera neta bha ko, manche lai savamukh banaunu parcha..
yo kurai kura ma malai kantipur dainik ma prakasit K. M. bhandary li lekheko ra bhaneko jastai chitra lekha yadav lai sabha mukh banauda ke faraak parcha, uni ranabhat jasto ta hainan ni,timiharu khali padh ko pachadi matra daudera ke payau hami janata le ye neta ho nepali congress ma 36se, sere guth, girija guth, ani futa futh matra ta pako cha hami le, aajai pani padh ko laghi kina pachadi bhagchau..
kaam ghara tara faal janata le paune ghari kaam ghara… maile ghareko kaam faal ta mai kanchu janata lai khali khoyo matra dinchu bhanera ta bhayena ni ta,
timi haru le desh ra janata lai dhulai balidaan de ka chau ho tyo kura lai kunai nepali le nakarna mildaina nepal ma dherai tyagi neta pani chan tara tyag ghareko chu aaba kei paunu parcha bhanne soch alik galaat bhayena ra,,,
I really love the way Deepak wrote. Can you plz kindly provide me his email id.
After reading this article, I feel writing some comments which are:
It’s true that Rana and Shah’s ruin our country and they are still enjoying with our blood and tax. I agree with his saying that we need to start investigate sources of income of Rana and Shah from 2007 B.S.. But one thing what we need to focus here is that our movement is to eliminate this types of class people who always tried to play with poor people’s blood. This year’s movement is historical and people from every corner and nook has participated in it. We need to focus on the behaviour of our so called leaders. it’s true that we can’t be only critical for leaders role as we also need to analyse their situation coolely.
here I want to add one thing, this years movement is against king and to eliminate suppressive regime of shah. Every body from himalaya to terai, dalit to upper cast, lawyer to doctor, civilsociety organizations and professionals as well as general public are chanting slongan for republican state. That’s why I suggest to our leaders not to spend time for power as once people become sovereign and free from autocratic sha regime then there would be ample opportunity to hold power and show confident for good governance.
It’s time to go for constituent assembly. before that we need to focus on managing army as until and unless army is with gyane people need to scare with it’s intention. Here people are very critical for leaders not because of the are corrupt and not because of their past activities as people have shown disappointment because of their present action as they need to decide everything within a day as they are lingering things for 9 days and it’s shameful.
Hence, I agree with this artical partially and want to suggest writer to rethink your way of safeguarding political leaders as we need to create public pressure as movement is heading towards success because of people’s pressure as its not because of political parties visionary role.
Dipak ji ko bicharlai sorhaiana sahi ho bhanna patakai sakinna!Ho,uhale uthayeka dherai kuraharu jayaj chan.mero bichar ma sunna saknu hunchha bhane hamro desh le aja samma neta bhanera sanman garna layek ko kohi payeko chadai chaina.yaha aja samma pani sat sal dekhi ka khandani neta bhanaudaharu ko rabaiya chha.yaha hami sat,satra ra 46 sal ma pisiyeka rajnitikarmi haru ka dherai santan chau jaslai yi neta harule pakha lagaidiye ani purana sasak harule jastai natabad,kripabad lai badawa diye.Dipak ji ,yaha hami sanga sanchai bhannu bhane ekjana pani neta aam jana barga bata chainan..ya ta tiniharu bahisi choubisi haru ka abases hun,ya jamindar mukhiya haru wa tiniharuka santan jasle aam nepali janata le jasari kuto kodalo garna pareko chaina .Hami le yi byakti haru jo aja satta ko waripari chan (ma neta bhanna chai chahanna) lai pakhalna khojnu hunna BB KOIRALA le bhane jastai yiniharu feri chilla gadi ra bhabya mahal ko lagi pachhi parnechan!herdai janus!!
Stockholm,Sweden
DIPAK JI,
KINA CHORKAI BHESH MA CHORNE LAI BHANDA SADHU KO BHESHMA CHORNE LAI BADHI GALI GARNU THIK HOINA RA ??
MALAI TA TAPAIKO KURO ALI ALI MATRAI MAN PARYO KE GARNE???
तपाईं ले राख्नु भए को यो जिज्ञासा राम्रो लाग्यो । मपनी दीपक अर्याल सँग सहमत छु म पनि नेताहरुलाई पत्यौदिन तर घृना चाही गर्दीन
हो नेपाल म केही नेताहरु ले आफ्नो सम्पूर्ण जीबन नै राजनीति म लगएका छन र धेरै ले बर्बाद नै ग्रेक छन्, म उनिहरुलाई सम्मान गर्छु,तर अहिलेका नेताहरु आँफै हेर्नु न,४६ सालम आफ्नै आँखा अगाडि चप्पल लगाउदै जुलुस् म सँगै हिंडेको मान्छे ५-६ बर्षको रा ज नेता भए पछी पजेरो च द इ
हिंडेको देख्दा कस्ले घृना गर्दै न र? कत्ती भात्त र तलब पौ छ नेता हरु ले? ५-६ बर्षमै तेत्रो महँगो गाधी च ध्न सके को?
२०५ सान्सधरु म जम्मा ९-१० जना होला आफ्नो जीबन नै राजनीतिमा सुम्पिएको अरु त सबै chance ma dance मात्रै हो ।
Well done Dai well done
For the first time I felt so happy about reading an artical and the comments as well. Let me add a few more of my thoughts as well. The problem also Lies with the culture. Our culture is always believing “ARU” more than “APHNO”. We always take “APHNO” for granted and that is why we are in the mess that we are today. After seeing the political leaders (not only the corrupted ones) from close quarters, I have started to believe that in Nepal the ones who does good for the country and the people will always doom. Because Nepali people donot know how to appreciate good people. They will always respect people with power. This is what is seen if you closely look at the history. I see many of the so called leaders, who are in such dire financial condition just because they wanted to do something good for the country. Their families are completely broken and they are surving on ancestral property. I see people who left their Bachlors in Engineering in the final semester for bringing the change in politics that we enjoy today and then my eyes start watering. They did all that for us and what do we give them back “Saale chor neta haru sablai marna parchha”. Please mind the work “SAB”. There is no distinction in the classes or types. That is how short sighted we the people are and then I think we deserve all the suffering in the world. We simply donot know to appreciate good. We are so stuck in bad that we cannot see beyond that. Whereas as said in artical all that RULERS are easily forgotton. All the misdeeds that they have done is also all forgotton, it is simply stated like “Tyo ta biteka kura hun tyasma aljhera ke phaida”. But we never see that precisely in that BITEKA KURO lies our miseries. These are not biteka but still exists. During 15 years of Democracy I read so much about so many leaders. One of them was suppose to have build a house worth 1 crore and so I go to check his house. I donot even have to enter the house to know the bullshit gossip. The house has no windows rather only BORA KO CURTAIN. I was sick with disgust with that report. Because people believed him to have build one crore worth of house from GHUSH KO PAISA. The truth was he sold his ancestral small piece of land to build the house and since he ran out of money he could not finish it. The insides didnot have any carpets which is so common in Kathmandu. Then and there I vowed never ever make the mistake of being anywhere close to politics. I knew what it meant. I donot know how they take it but I am sure if I have done so much of sacrifice for my country and if my country fellows give me this in return then I sure would give then right back by being the most corrupted person in this world and probably making sure that I becomes a dictator so that these people have no more any say but simply listen like dead people. With many of such examples seen I believed that we deserved all the misery that we have. Unfortunatley the ones suffering most are the poor in rural Nepal who doesnot have anything to do in this hate campaign. And that makes me even more to hate this so called educated good for nothing youth and not youths of Nepal. They know only to preach and nothing to practice. If they have so much guts then why not forget their careers and help in national building??
It would be unthinkable to punish the posterity for the cromes and wrongdoings of their acestors. It happened during the Rana rule in Nepal that Aadikavi Bhanubhakta Acharya had to spend time in jail for his father’s so called wrongdoings.
However, the present generation has to acknowledge and be ready to pay tribute to the victims that were caused by the preceeding generation of one’s own clan. For example, the Japanese are frequently asked to confess the atrocities and admit the guilt committed by their precessors of the WW II time
to the Koreans and Chinese. Prime Minister Koizumi is censured for visiting the Yaukuni Shrine to pay tribute to Japanese war heroes because these heroes have been buried together in this graveyard with a few war criminals tagged by the international community. In fact , war heroes for a certain nation can be war criminals for the ones against whom these people might have exhibited their heroics or the opposite.
Delving into the Nepalese history, I can agree with Mr. Aryal’s judgement that if the ruling clans of the Shahas, the Ranas etc. desire to take pride on their dynasty or clan and want to establish themselves on a higher status because of their ancestor’s roles, they have to be ready to accept the burden of being in those calns because the present state of Nepali statehood and the state of backwardness of the nation as a whole is due to them.
People like Sharadchandara Shaha, Satchit Sumsher, Bharat Keshar Shing, Shris Sumsher, Mikshe Sumsher,Pyar Jung and so on should not only be ready to reap the benefits and privileges during the haydays of autocracy but also should be ready accept death for their endearing cause of Monarchy. For, this privileged calss has devoured too much during the two and half a century old system of Monarchy due mainly to the contribution made by a single king prithvi narayan Shaha and it is time now taht this generation may ooze some cotributory blood.
हो, आफ्ना बाबु बाजेले गर्या गल्तीसङ्ग लाज लाग्नु पर्ने हो तर उल्टो गर्व मान्ने गर्छन्। नेपालमा सामन्ती सोचले यति गाँजेको छ कि नेपालका एक भूतपूर्व प्रमकी शिक्षित श्रीमतीले आफूलाई प्रमकी श्रीमती भन्नु भन्दा जुद्ध शम्शेरकी नातिनी हुनुमा गर्वित महसुस गर्ने गर्छिन्। नेपालमा यस्ता धेरै नेपालीहरु छन् जो आफूलाई सामन्त भन्न रुचाउँछन्। जब कि अंशुबर्माले पनि अहिले आफ्नो उपमा महासामन्त भनेर राख्दैनथ्यो होला।
juhari.
pheri arko juhari chha,samsad t.v.chhapama,
sattamoha aljhi rahyo,neta satdal sathama.
pheri khela nadoriyos,satta khicha tanima,
janataprati uttardaee,houn neta banima.
purna prajatantra badi,bhai sewa garnuhos,
nepaliko unnatihos,shahid samman garnuhos.
aru sabai chhadi aba,shanti kayam garnuhos.
tyaspachhi bikasaka,purbadhar kholnuhos.
khumananda subedi,jhapa.
now:_n.r.bank,biratnagar.
,
उमेश जी, तपाईं को तर्क राम्रो लाग्यो । यस बारे मा केही लेख्न मलाई नि मन लागेको छ । हो हामीले नेता लाई गाली गर्नु को कारण नेता पनि फेरी सासक नवनोस् । अहिले जनता ले देश हाँक्ने मौका पाउदा यो मौका फेरी तेही सासक हरुको हात मा नजाओस् ।निरन्तर यो जनता को पोल्टा मा होस् तेसैले अब जनता होसियार भएर नयाँ नेपाल को निर्माण गर्न सकोस् र जनता को शासन मा बिगत का कुरा कोट्याउन सकोस् । तर यि नेता ले फेरी तेही सासक को हात मा सत्ता सुम्पिए, कहिले हामीले त्यो मौका पाउने?? त्यसैले हाम्रो मौका नचुकोस् भन्ने नै हाम्रो मान्याता हो । त्यसैले यि नेता ले बेइमान गरे हामी फेरी त्यही सासक को रैती हुनेछौ । पहिला आफ्नो स्थान त बनाउ त्यस्पछी को निर्णय त हामीले नै तय गर्छौ नै । यि नेता हरु बाट यो स्थिर हुँदैन भने नेपाल मा अरु पनि छन नि सपुत हरु । ।त्यसैले नयाँ नेता को खोजी गरौ ।
अर्को कुरा जुन रेसटुरा भ्ट्टी को कुरा छ, नेताहरु भनेका जनता र देश का लागि हुन, न कि आफ्नो निजी जीवन को लागि । शायद तपाईंलाइ नि थाहा होला संसार का सुपर नेताहरु तीनै कहँलिएका छन जो खाली देश र जनता को लागि जीवन बिताएर गुज्रेका छन ।त्यसैले कुसल नेता बन्न गाह्रो छ । यि पढेलेखेका मान्छे सबै नेता बन्न सक्दैनन तर उनिहरु ले नेता हरु को गलत र ठीक कुरा को मुल्याङ्कन गर्छन त्यही नै पढे बुझेका ले गर्ने काम हो ।जस्ले देश कुन दिशा मा लाग्दैछ भन्ने नेता लाई खबर दारी दिन्छ । नेता बन्नु गाह्रो छ । जैल जा दैमा र ढुङ्गा हान्दै को भर मा बनेका नेता लाई हामी ले नेता भन्नु हुँदैन पनि । देश चलाऊने हैसिएत को चुन्नु पर्यो नेता । त्यो जनता को काम हो ।जनता को दिमाग मा ठीक र बेठीक को मुल्य मान्याता बुझाउन पनि पढे बुझेका को काम हो ।
नेता हरु ले कम्से कम जनता ले गरेको मुल्याङ्कन सुन्नु पर्छ ।
अरु कुरा भन्दा, अब अहिले हाम्रो मुख्य लक्छ्य भनेको यि सासक बर्ग लाई हटाइ निस्पक्छ्य नेपाली जनता को शासन । त्यस्को लागि हामी ले अहिले बर्तमान र भविस्य लाई हेनु पर्छ ।बितेका कुरालाई अहिले नै हामीले हेर्ने हो भने हामी लक्छ्य मा पुग्न चुक्छौ पनि । त्यसैले अहिले को खबर दारी को आलोचना भन्दा पनि नेता हरु ले मनन गरेर हामी आउदो दिन लाई हेरौ र आफ्नो स्थान सुरक्छित राख्उ । । त्यस्पछी को कुरा कानुन र निर्णय उमेश जी को ।
At last, Umesh ji thanx for your current news, with your help we in abroad got chance to be updated in every hr. We all appreciat you n ur job. head it up.
नेताहरु प्रति जनताले घृणा गर्ने मुख्य कारणहरु
१ गिरिजाको परिवारवाद र सामन्ति सोचाइ
२ गोविन्द राज जोशी खुम वहादुर खडका चिरञ्जिवि वाग्ले विजय गच्छेदार भिम रावल इश्वर पोख्रेल भरत मोहन अधिकारी जस्ता भ्रष्टचारीलाई पार्टीले नेता वनाउनु
३ तारानाथ रानाभाट खडग ओली शैलजा आचार्य जस्ता शाही सत्ताका तावेदार लाई पार्टिहरुले नेता वनाउनु
४ गिरिजा माकुने जस्ता नेताको बोलीको ठेगान नहुनु राजाको अघी परे पछि मणि झरेको नाग झैं झुक्नु जनताको अगाडी ठुला क्रान्तिकारी कुरा गर्नु व्यवहारमा अवसरवादी नातावाद कृपावाद चाकरीवाद लाई वढावा दिनु ।
५ नेताहरुले जनताको भावनालाई नवुझ्नु र कुर्चीलाइ मुख्य सिद्धान्त मान्नु ।
६ समग्रमा भन्नु पर्दा अधिकाशं नेता भनाउदाँहरु मा राजनैतिक सिद्धान्तनिष्टता नहुनु मुख्य कारण हो तर वर्तमान नेता गलत भन्नाको अर्थ राणा ज्ञाने तथा निरङ्कुशका मतियार लाई राम्रो भनेको पक्कै पनि होइन । तर यी नेताहरुमा पनि राणा अन्य दरवारीया तथा राजाको जस्तै सामन्ती सोच हुनु मुख्य कारण हो । उमेशजी तपाईले अली वढी नै नेताहरुलाई चोखो वनाउन खोजे जस्तो लाग्यो नी क्याहो नेतावाट केही झर्न ला छ की
७ जनताले नेताहरुलाई गरेको घृणा नेता वा पार्टीलाई होइन तिनको व्यवहार र आचरणलाई हो । भ्रष्ट नेता हरु र तिनका आसेपासेलाई चेतना भया ।
lekhako lagi dhanyabad dipak ji ani prastutiko lagi umesh ji lai dherai 2 dhanyabad. lekha sanga ma purna rupma sahamat chu. aru lai gali garne harule pahila aafno anuhar ramro sanga hernu paro.sayad yo padera murkha haruko ghaitama ghaam laglaki ? i hope .
umes ji
yisabai netaharu yastai hun jantako ragat pasinama khelchan yini haru hini harulai todikhelma lain lagayara goli hannu parchha kehilai ani matra thik hunchha nepal ma hoina bhane janatako bhawana bujnu parchha netale
Umeshji yo lekh ra kabita rakhnu bhayako ma dhanyabad.
ho netaharu bhaneka je garepani bholi janata nai bannu parchha,tara shasak kahile janata hunai saktaina ra mathi bhane jastai sansarma bhayajati sabai aafnai thanchhan.yi chor shasak janatako ragatko holi khelna chahanchhan, kahile bajeko,kahile bauko ta kahile hami aafnai pani.tesaile sansarbata shasakharu bilayara gaisake ra NEPAL BATA PANI ABA YO JYAN-MARA SHASAK lai sadhaiko lagi nimityanna parnu parchha yahi nepali janatako unnatiko ramro bato huna sakchha.
yo bhanirahanda hamra netaharule pani aafno kartabya lai bujhi janatako sarbochchatalai angikar gari agadi badnu parchha bujhun.hujoko galti feri doharyayama ti netaharuko habigat pakkai pani shasak ko bhanda kam hune chhaena.ahile matri-parisad ma jun khichatani bhaerakheko chha teslai pani chhitai yi kalankit netaharule bhujera janatako bhawana anusar chalchhan bhanne bishwas gardachhu ra satbuddi chandai palaun bhanne kamana pani gardachhu.
lekh savar gareko bhaye pani nikai upayukta samaye ra paristhiti ma hamro sansar ma rakhnu bhayeko chha umesh ji yesko lagi dhandyabad chha
ra yesari nai sabai bishaya lai kelayera sabai ko samu rakhnu nai sahi patrakarita hola jasto lagcha malai.
bikram bhattarai
uk
Too long to read 🙁
I do not have the habit of typing in Nepali. This is a superb article. I do not have any word to praise this article. I always believe that in Nepal we must have a social revolution first and then political revolution. But without political change towards democracy or Loktantra, there would be no social revolution. I think the new government should also declare that since all human beings are equal, all should call other by TAPAIN not HaZOOR. Can we call Tapain to the King ? People must have courage to call King also TAPAIN. Two days ago, Nepal Television news said that Bhutan ka Raaja le Nepal ka naya PM lai Badhai sandesh pathaunu bhayeko chha. Can Nepal TV say and use the same language to our King ? I was really surprised to hear that. The King used to say TIMI to everybody including the PM. Is that fair ? Even that 5 year old Hridayendra can say TIMI to 84 Year Girirja, What a rediculous system ? It is stll continuing. By the way I liked the poem very much. Is that wrtten by the author himself ? I hundred percent agree with him that we should rewrite our history and put in the curriculum of the children.
Ho tapai ko lekh padda ekdam khusi lagyo aba hami lai parliament hoina Republic chaiyeko chha. Neta haru le feri pani janata ko aad ma galti gareka chhan. Yini haru lai aba maafi hoina Bahiskaar garnu parchha. Sasak haru lai mattyaune yinai neta haru hun ra feri pani tehi garne chhan herdai janus. kursi ko lagi feri khichatani hudai chha yo hamile prastta dekhiraheka chau….ke aba pani neta haru lai biswas garna milchha ta? tesai sabai euta sabdh ma vanau…” Republic Nepal jindabad, Republican Nepalese jindabad”
namaskar….
यति राम्रो र गहन विचारले भरिएको लेख तयार पार्ने दिपकजीलाई वधाइ र यसलाई ब्लगमा राख्ने उमेशजीलाई धन्यवाद ! दिपकजीको विचार अत्यन्तै सही भएर पनि यसले छलफलको लागि यथेष्ठ स्थान पाएको थिएन, र अझ पनि छैन । नेतालाई सरापेर आफू महान छु भन्ने फुर्ती दिने स्वघोषित बुद्धिजीवीहरूले दिपकजीको लेखलाई राम्रोसग मनन गर्नुपर्ने देख्छु म त ।
तर दिपकजी राजनीतिक दलभित्र रहेको लोकतन्त्रको अभाव भने ज्यादै खतरनाक छ है । यसै कारणले गर्दा इमानदार र पढेलेखेका मानिसहरू दलभित्र हुदाहुदै उनिहरूले स्थान पाउन सकेका छैनन् । उदाहरणका लागि नेपालि काङ्ग्रेसभित्र नरहरि आचार्यलाई नै हेर्नुस न । सबै दलभित्र त्यस्ता मानिस छन् । तर तिनलाई अवसरबाट वञ्चित गरिएका कारण सक्षम मान्छेहरू राजनीतिबाट टाढा रहन चाहेका हुन् की ?
तपाईं को कमेन्ट गर्ने ठाउँनै छैन ।यो धेरै राम्रो कुरा यहाँले उठाउँनु
भएको छ ।दिपक्जी यहाँलाइ बधाई छ ।दुख को कुरा के पनि छ भने छ भने यिनै नेताहरुपनि सासक को बाटो अनुशरण गर्न चाहन्छन ।नत्र अ्एरिकामा राष्ट्रपतिहुनेले दुई चोटि मात्र मौका पाउछ ।तर यहाँत नेताहुनेले मरुन्जेल कुर्सी छोड्दैन
Deepakji ko kura 16 aanai satya!
The people who write in favor of monarchism are also of those category depicted in above article.
By the way, Umeshji, is the writer the one who works in Radio Sagarmatha?
Girija and Makune are the sample of uselesly wrong leader, as Girija leads his family and Makune leads a small group people totally ignoring the basic need of the people of Nepal.
Bad leaders will be punished sooner or later by the people.
Umesh ji
Dipak Aryal ji lai dherai dherai dhanyabad. Kabita nikkai marmasparsi lagyo. Sachinai nikkai sandarvik rahechha yo kabita. Dipak ji aru yastai kabita haru srijana garnus jasle chetanshil yuba haru ko ragat ma urja thapos ani aphno adhikarko lagi bidroh garna pani pachhi naparosh. Dhanyabad……..
Nice poem Mr.Deepak Aryal…
Dipak jee le mero man ko kura bhani dinu bhayechha….ma pani USA ma padhaiya Nepali haru sang sangat garda yastai anubhav bhayechha,,,,,des bigrinu ma neta haru bhanda hami Padhaia(educated) barg ko badhi yogdan rahechha…….whisky khayo,,,2-4 wata research garyo….ani system ra neta lai gali garyo..yati ho yo padhaiya barg ko kam
उमशजी म तपाईको कुरामा एकदम सहमत छु। शासकहरु जनता होइनन् र जनता हुन पनि जान्दैनन् र मान्दैनन् त्यसैले असल शासक भन्दा खराब नेता उपयुक्त हुन्छ।
I hope this artical will really motivate the nepali people to fight against the evils that have been hunting the nepal for long ago. I want all the political leaders read the artical once and head the nation considering the very factwhich is the worst factor to make nepal disordered.
Thanx Umesh ji, keep on sensitizing and motivating Nepali people by giving the space for this kind of articals in the days to come, so that people will have chance to know the cristal clear reality of the country.
South Korea
malai ta thikai lagyo , tara janata le shasak sanga khasai aasha rakhdainan tara hijo samma sangai uth bas garera harek dukh sanga ladnu parchha ani hamile janata kai chhorale sasan garna paunu parchha eso garda desh ma bikas failinchha , janata sukhi hunchhan , bhanera padhaune neta nai jaba sasan ma pugchha ani GHUMNE MECH MATHIKO ANDHO MANCHHE BANCHHA uhi hatyara harulai rato karpet ochchhyaera partima tika lagaina thalinchha ,ani sidha sadha saral neta pachhadi pardai janchhan , hernos , D. B lama jasta panchaet le samet pachuna garo bhaeko manchhe bahudal aauna sath MINISTER banchhan ani hamra RADA khandan sangai nata gasdai MAHAL banaera kantikari kadam chale bhandai prajatantrako khilli udaeko pani ta hamro najar bata tada chhaina, janata le ta sosak haruko karbahiko mag gareka thie tara ke bhayo mallik ayog , kata faliyo ? ani dhama dham party ma tika ra mala lagaera chokhyaiyo ki chokhyaiena? ani yi neta haru lai dekhe pachhi ke bhanne sadharad janatale . uni haru system bujhi sakne abasthama pugisakeka jyadai kam chhan, tyasaile dhilai hos , kangress ra communist ko tika lagaera chokhyaieka purana bhrsta neta haru jo aile pani mantri khane list mai kina nahun party le galhatyaera maya mulaeja bina karbahi thalnu parchha, pajero ra pension culture bhitraunu hunna garib desh kai nimti afno sampati sarbajanik garera padh ma chhada ra niskada ko abastha khulla rupma sarbajanik garna nasakne le pani mathiko obano banera , janatoko dilko neta banna sakidaina , pabitra man ko neta padheko bhae sun ma sugandha hunchha nabhe pani ramro bidhwan sallkar rakhera pani ramro kam lina sakchha, bujruba sikhya lieko hundaima bidhwan hoidaina.
ke eso garne himmat neta haruma hola ra ? Dekhnu bhaena KALANKI CHOK MA BAGEKO RAGAT JAMEKO CHHAINA NETA HARU KO MANTRALAYA BAG BANDAMA MARAMAR . sahid ko paribar lai samman garnu agadinai taro ra mero ma han thap. Je hos nahunu mama bhanda kanu mama nai jati bhane jastai, purna sosad bhanda arda sosad lai ta ramrai bhannu paryo. LOURO DHARNA chahi 12 barsa jati nai chahiela jasto lagchha 12sa samma ko kharab aacharad sudharna pani. chiitai budhhi farkiyos ani ANDOLAN garera janata mardai feri feri Nata biruddha ma pani manchhe morna naparos.
Sabailai chetana bhaya.
Umesh ji,
Tapain le you bhanai dherai patak rakhu bhaisakyo. Pahileko post ma yo sandarvik thyo tara ahile malai sandharvik lagdaina. Andolan ko belama jun sppirit neta haruma thiyo tyo King ko agadi jhukda galisakyo jasto chha. Tapain afai post garnu payeko hoina sapath ma k kura lekheko hunchha bhanera? Pheri jati gaph lagaye pani yinai neta hun andolan lai bichama rokera duebar dhaune. Ahile ta neta haru lai pressure dine ho. Uniharule euta pani janatako mag lai address gareka chhainan ahile samma. Sambidhan sabha garne ta bhane tara ahile samma full cabinet chhaina. Congress ajhai Durbar pasne king chakadi garne manchhe kai leadership ma chha. DPM KP oli pani tehi dyang ko mula. Ahile ta Neta haru birudhdhha lagera pressure group ko kam garau tapain hami. Uniharu harek pal ma lagnu parchha ki aba Janata le marchhan bhanne. jhandai 1 lakh army palera baseko Gyane le ta jhuk nu paryo yi Ghusyaha neta lai K garho thik parna. Janata matra hoina sab patrakar lagi parnu parchha. Lakhau janata le garna nasakne kam patrakar ko ek sentence le garna sakchha.
Teso ta tyo mathiko bhanai afaima galat bhane hoina. Matra sandarvik chhaina matra bhaneko.
Jeevan
USA
Deepak Aryal ji
tanpaile bigatka kuraharulai liyera sabaiko ankha kholidinu bhayeko ma dhanyabad. tara tyo gaisakeka kura hun bartaman samasya kasari hal garne tetatira pani dristi purai lekhidinu bhaye ajaka hamra netaharu ko pani buddhi firthyo ki. jasbata kehi garun bhanne bhawana palaunthyo ki. khasgari GP ra uska sahodar mitraharuko buddhi firyuna paye ramro hunthyo.
Bro you still believe in these so called leaders? They are no more than bunch of losers who care for nothing but power and position. I was advocating quite strongly in the favor of people’s movement. I still will. But why did we stop at that point? It was not these leaders that got people to rise against the king. People just got tired and came down to the street. I do not have any hope from these leaders. They better leave the way soon for new generation otherwise they will be crushed too. They have seen People Power…And your comment regarding the parents of the upper class telling their children that these leaders are bad is true. They are… they have proved that themselves. Losers..
I do agree 100 percent with this article . This fact is based on real scinario of this country, that the corruption investigation should go through Rana regime. Their excess property earned by misconduct should be nationalized and they should be punished.
दिल खुश भयो!!
Deepak ji,
tapin ley khojeko jasto samajik rupantaran khoi kasari sambhav hola? sayad biswo ko pratek cheu lai arko cheu ko prabhab rahancha nepal matra hoina sansar kai sakti badfad ko santulan hernu bhayo bahne pani tehi ho.esma sanskar ko badi bhumika rahancha hola na ki bekti ko.yeso bhandai ma ma yo sanskar ko samarthak hoina ni!!!!!!!!!!!!!!
antya hunu parcha tara taainley ra mailey chahey jhain chito ta khoi????????? tara hamiley hamra kuriti harulai ra barga sangarsa ani jatiye bhed ko khadal lai purdai laneho bhane yo asambhav bhane chaine.
chuche dhungo uhi tungo bhane jahin rajnaitik chetana ko jagarn garna nasakesamma yo sambhavbh chaina.rajnitik chetana taba sambhav cha jab hari kamini didi haru,tamang bahiniharu ani mustange ra rolpali didi bahini haru ley bato ra sikchya paunchan.
asha ko dip balla ta jageko cha tesailey kadh ma kand milayera aghi badhnu cha.
i dont believe in king.but i dont believe that girija will make the country any better.
bye
Sarai raamro lagyo yo lekh…manche eti saro negative sochai ra desh ko resposibility aru lai (neta) matra dine chalan chaleko dehda, k nepal ma sabbai jana arka le nepal sudhari dincha bhanera parkhera baschan ?…sabbai jana arulai matra dosh dine raichan jasto lagna thaleko thyo…
kohi ta rahechan positive attitude bhayeka…kohi ta rahechan saanchai nepal ko sthiti ra base bujhne jasto lagyo yo lekh padda…dhanyawad. Yo mysansar le estai positive ra weight bhayeko lekh haru nikalosh bhanne kamana gardachu…ahile ko desh ko ghadi ma ko mantri hune bhanne khalko topic bhanda yo dherai dherai raamro lagyo.
Dear Deepal Aryal Ji
I am really impressed by your vision. There definitely is a need to let people know that there is a group of people who is perpetually trying to defame the democracy by defaming the political leaders and trying to establish and strengthen the rule of those leeches who have been sucking the blood of people for ages, ie Ranas, Thapas under the blessings of Shahs.
Hope our people will have prudent views toward leaders and the so called “Darbaria Chatukars”.
Janmat
USA
Something to add:
You classify a group of people as only needing to find something to criticize and not contributing toward country-building. Can I suggest that what you are doing seems a lot like that.
The anger, which we Nepalis have the right to harbor toward the ruling class is better off being channeled toward something other than blaming the 8-year old Thapa for what his forefather did 250 years ago.
– Regards.
Deepak Ji,
I think you have brought some interesting points here. However, you are being blatantly unreasonabe and blind. You say that it is not ok to lump all politicians together and call them corrupt, however, you yourself have lumped Shahs, Ranas, Thapas, etc, and tried to put the blame on the current generation of those.
I think it is very unfair to punish you for your father’s crimes. If your father committed a crime due to which you have gained, I doubt you would voluntarily give it up.
You are liable for your doings. Not your daughter.
Generalizing can lead you to wrong conclusions. While I understand the anger we have towards the traditional ruling class of Nepal, I find your last stanza in your poem very disagreeable. I should not have to pay for my father’s mistakes, neither should you, nor the Shahs, Ranas, or whoever.
आदर्णीय नेता हरु यसरी देश चल्दैन तपाईंहरु को यो चाला भयन मन्त्री को लागि लदेर हुँदैन तपाईं हरु आन्दोलन गर्दा जसरि मिल्नु भयको थियो त्यसरी नै मिल्नु न किन लदनी सबले । कङ्रेश ले सबै मन्त्री खान खोजेर हुँदैन । सबैलाई मिला यर लैजान सक्नु पर्छ होईन भनि छोड्नी अर्को ले गर्छ
dherai ramro lekh cha. Muluk ma raheka hareka nagarik le swatantrata purbak bachnu paunu parcha.
Aba yo sambhav ganatantra na aaikana hudaina.
So, lets fight for ganatantra.
Jaya Nepal, Jaya ganatantra
very good ,
poem ta dherai marmik lagyo, most nepali ko yathath sang mileko jasto lagyo…..
basnau bansh ko kingship bat mukti pau…..yahi kamna chha..mero…
Aru ta tha chaina. But Shabir thapa ta magar thapa ho ni? Kasari Saha Bhye ra uni.
i really appreciate the content of this article. I became so “bhabuk” while reading this. … I think this is still true… but I would like to stress that .. time has given us the might to change the building underwhich we are living. time has given us this might and we must materialise.
It might sound pathetically irrelevant here but I really feel that we need to shift our capital from Kathmandu to Pokhara. You might say why? But here what i think.
I know that there are less palace oriented people in Pokhara. And if decision are made from pokhara than they will have less influence from these palace vigillante. We will have more free decision making out there. This will also prevent palace people directly trying to approach the main politics of Nepal. It might sound bit out of track but I strongly beleive in this. I used to talk with my frineds even before royal massacre happened. and still hold the same belief. Let me hope I will find more folks supporting me.
Yo lekh ko matlab nai bujhna sakiena.katai rana / neta ko kura chha. katai alochak haruko alochana chha.Teso vae neta haru thik chhan dipak ji.aba alik pachhi hernu hola iniharu ajhai thik dekhinchhan.
esko matlab rana/raja thik chhan vanna khojeko artha chai nalagos. gatila neta ko charitra chadai herna paiela jasto chha.Alochana garnu lai tapaile naramro mannu vaechha. tyo tapaiko kamjori ho.alochana nagarnus , andolan nagarnuhos ta neta le rada ta ke radako baulai birsai dinchhan. Tetikai banchhan dui char rat ma gauthali ka dui dui gud….khai maile nabujheko ho ki tapaile badi bujheko ho ki ke ho ke ho. Tara neta ko alochana garna chai chhodnu hudaina hai sathi haru. Neta ko alochana garnu vaneko tinerlai kam jor banaera dukh dinu hain. tinerlai thik thau ma rakhnu ho. lets crticize to those who work against people, either neta or abhineta.
Well said…
We need to look at the family history and start talking like “Shirish Samsher who is cousin of shashit shamser who is bhanja of shyam thapa and who is niece of gyne” etc.