जापानमा बिताउनु परेको पीडादायी दुई साता

मधु लम्साल

एसियाकै वैभव मुलुक जापान भ्रमणको अवसर मिल्दा कसको मन पो फूरुङ नहोला? बलियो अर्थतन्त्रका कारण विश्वमा शक्तिशाली मध्ये गणनामा पर्ने देश, त्यसमा पनि उच्च टेक्नोलोजीको मुलुक जापानको भ्रमण गर्ने र त्यहाँको विकास बारे नजिकबाट जान्ने, देख्ने र बुझ्ने अवसर सम्भव भएसम्म कसले पो फुत्काउन खोज्ला। हिन्दुहरुको महान् पर्व दशैंको टिकाको पर्सिपल्ट म लगायत विभिन्न स्कुलका विद्यार्थी र शिक्षकसहित २७ जनाको एक टोली सिंगापुर ‘ट्रान्जिट’ पार्दै टोकियोको नारिता विमानस्थलमा अवतरण गर्‍यौं।

मानिसले वास्तवमा जे गर्छ सर्वप्रथम खानकै लागि गर्छ, सबैथोक भएर पनि समयमा अर्थात् भोक लागेको बेला खाना खान पाएन भने उसमा केही गर्ने चाहाना त कुरै छाडिदिउँ, शक्ति समेत हुँदैन। त्यसो भएको खण्डमा उ अल्छी र बेकामी बन्दछ। म खानामा असजिलो अर्थात् मिठो–नमिठो भनेर खाना रोज्ने या दोष लगाउने व्यक्ति थिइनँ। तर, पनि शाकाहारी भएकाले बाध्यताबस कहीँकतै असजिलो भने बन्नु पर्दोरहेछ। जापान भ्रमणकै सिलसिलामा भ्रमणको पहलकर्ता संस्थालाई मैले आफू साकाहारी भएको अग्रिम जानकारी गराइसकेको थिएँ र जहाजमा यात्रा गर्दा पनि त्यहीँ खाना बारे टिपाउन बारम्बार सम्झाएको थिएँ। तर, त्यसबारे गम्भीरता नदेखाइएकाले काठमाडौंबाट जाँदैदेखि मैले खानाको सन्दर्भमा समस्या भोगिरहनु पर्‍यो।

जहाजमा मात्र नभएर झन् जापान पुगेपछि त त्यो समस्या मेरा लागि असहज नै बन्यो। रेष्टुरेन्टमा मात्र होइन, घर या अतिथिगृहमा समेत शाकाहारी खाना सहज उपलब्ध हुँदोरहेनछ। चिकेन, विफ या अन्य कुनै न कुनै प्रकारका ‘ननभेज आइटम’ मासु, माछा, सिफुड वा अण्डा नमिसाइएको खाना जापानमा कहीँकतै पाउनै मुस्कील। शाकाहारी भनिने तर पनि सिफुड, अण्डा या मान्छा हालिएकै हुने। मसँगै गएका सबैलाई जापनीज खानाको स्वाद मन नपरे पनि स्वीकार्य हुने तर, मलाईं भने स्वाद होइन, त्यहाँ मिसाइएको ‘नन् भेज आइटम’ले नै दूरदूर पारिरहेको हुन्थ्यो। बिहान खायो, दिउसो कस्तो खान पाइला भन्ने चिन्ता, दिउसो खायो बेलुकीको। एक दिन, दुई दिन, तिन दिनसम्म त भोक मार्ने प्रयास गरेँ। त्यस्तो अवस्थाले धेरै दिन गुजार्न सम्भव नहुने भएपछि त्यसको विकल्प खोज्नै पर्‍यो। शाकाहारीबाट मांसाहारी हुन मन नमाने पनि माछामासु झिक्न मिल्दासम्म झिकेर खाएँ। तर, मिसाइएको अवस्था भएमा फलफूल, जुस र ब्रेडमै पनि चित्त बुझाएँ। कसैसँग कुनै गुनासो गरीन। किनकि, शाकाहारी भएकाले मात्रै अप्ठ्यारो परेको हो, उपलब्ध खानामा गुनासो गर्ने ठाउँ नै थिएन।

टेक्नोलोजीमा निकै विकसित मुलुक जापान पसेको पाँच–छ दिन पुगिसक्दा पनि कहीँकतै फोन या इमेल सम्पर्क गर्न नपाउँदा भने भोकै बस्नु पर्दाको भन्दा बढी मन खिन्न थियो। एकातिर मन अघाउने गरी खान नपाइनु, अर्कोतर्फ घरमा पनि खबर गर्न नपाउँदा मनमा दुःख लाग्नु स्वाभाविकै हो। मैले मात्रै होइन, अरु कसैले पनि घरमा सम्पर्क गर्न पाएका थिएनन्। जापान नपुग्दासम्म त्यहाँका बारे जे जे सुनिएको थियो, जापानका बारे मनले जे कल्पना गरेको थियो, त्यो एक एक गर्दै खरानीमा परिणत भइरहेको अनुभव हामीले बटुल्दै थियौं। पत्रकारिता पेशामा लागेकाले खानाको भन्दा पनि म समाचारको भोको थिएँ र नेपालका खबरपत्रिकाहरुमा समाचार पठाउनका लागि भनेर त्यहाँका कम्प्यूटरमा टाइप गर्न समस्या पर्न सक्ने सम्भावनालाई ख्याल गर्दै आफूले नेपालमा रहँदा प्रयोग गर्ने गरेको पुरानै मोडलको भए पनि ल्यापटप लगेको थिएँ। त्यो दिनदिनै बोकेर हिँड्ने भारी बाहेक कुनै पनि प्रयोगमा ल्याउन पाइएन। इन्टरनेट क्याफे खोज्दै एक्लै बजारतिर डुल्न सक्ने अवस्था थिएन, लगिदिनेले लैजान चाहेनन्। फोन बुथको अभावमा फोन कार्ड किनेर घरमा फोन गर्न समेत हामीलाई समस्या पर्‍यो। कारण सार्वजनिक वुथमा प्रयोग गरिने कार्डबाट इन्टरनेशनल कल कनेक्सन हुनै गाह्रो, भइहाले पनि निकै महंगो। नेपालबाट मिनेटको दुई तिन रुपैयामा सम्पर्क गर्न सकिने फोन जापानबाट गर्दा एक सय रुपैया भन्दा माथि पर्दो रहेछ। हामी ठूला उमेरका व्यक्तिको त कुरै नगरौं, हामीसँगै जापान भ्रमणमा गएका ५, ६ कक्षामा अध्ययनरत् स–साना विद्यार्थी भाइबहिनीको के हाल भयो होला? एकातिर स्वाद मन नपरेका कारण उनीहरु आधा पेट खाएर उठ्थे र आफूले नेपालबाटै ल्याएका चाउचाउ, विस्कुट र मिठाइले भोक मारिरहेका हुन्थे। एक सातासम्म घरमा फोन सम्पर्क गर्न नपाउँदा ती भाइबहिनीहरु ‘होमसिक’ जस्तै देखिन्थे। तर, पनि उनीहरुलाई सम्झाउँदा सम्झन्थे पनि। तर, हामी ठूला मान्छे आफैँ सम्झने ठाउँ थिएन।

घरीघरी सोच्दथेँ भ्रमणका नाममा सास्ती पो दिन ल्याइएको रहेछ, क्यारे! एकातिर पेटभरी खान नपाइने, अर्कोतिर स्वाद मन नपरेर पेट अघाए पनि मन नअघाउने। जे खाए पनि गुलियो र फ्रिजमा राखिएको चिसो मात्रै। त्यहाँ बासी र जुठो खाना भन्ने त सामान्य रहेछ। आज धेरै भयो भने त्यो खाना भोलीका लागि राखिने। बिहान उठ्ने बित्तिकै चियाको लतमा पल्केका हामी जापान बसाइको दुई सातासम्म चिया पिउनबाट वञ्चित जस्तै भयौं। नुनीलो खान बानी परेका हाम्रो शरिरलाई चाहिने नुनको मात्रा कम हुँदा कसैमा पनि जाँगर थिएन।

जापान पुगेदेखि ‘फोन फोन’ भनेर कराउँदा पनि भ्रमणको व्यवस्थापन मिलाउने संस्थाका अगुवाले हाम्रो कुरो सुन्नै चाहेनन्। बरु, प्रतिउत्तरमा उनले हामीलाई भन्थे, ‘भ्रमणमा हिँडेको व्यक्तिले घरमा फोन गर्ने सिष्टम जापानमा छैन। यहाँ त फोन गर्नुलाई कुनै समस्या परेको भन्ने ठानिन्छ। तिम्रो घरपरिवारलाई थाहा छ कि मेरो बच्चा दुई साताका लागि जापानको भ्रमणमा गएको छ भन्ने। यदि तिमीहरु बिरामी पर्‍यौं भने हामी आफँै सम्पर्क गरिहाल्छौं। अहिले तिमीहरु ठीक छौं, जापानको भ्रमण अभिरुचीपूर्वक गरिरहेका छौं भन्ने म्यासेज हाम्रो काठमाडौं कार्यालयले हाम्रो सूचनाका आधारमा सबैका घरघरमा दिइरहेको छ’, यस्तै यस्तै भन्दै उनले हामीलाई फोन र इन्टरनेटबाट टाढा राखिरहेका हुन्थे। हुन त हामीसँग पैसा नभएर फोन र इन्टरनेटका लागि अरुको आश गरेका थिएनौं। शहरबाट केहीपर जंगलको मध्यभागमा हाम्रा लागि बसोबासको व्यवस्था मिलाइएकाले शहरसम्म आउन हामीलाई समस्या थियो। यातायात पुगेको र जंगलकै बिचमा भए पनि नेपालको पाँच तारे होटल भन्दा स्ट्याण्डर थियो हाम्रो बसोबासको व्यवस्था। तर, त्यहाँ फोन र इन्टरनेटको सुविधा भने थिएन। बिहान उठ्ने बित्तिकै ब्रेक फास्ट गराएर बस चढाउने र दिनभरी कार्यक्रम सेड्यूलअनुसार घुमाएपछि साँझ त्यही सेन्टरमा फर्काइन्थ्यो। भ्रमणका सिलसिलामा जहाँजहाँ पुगियो, जे जे अवलोकन र अनुभव गरियो, त्यसको प्रशंसा पहलकर्ता संस्थालाई जति गरे पनि कमै हुन्छ। किनकि, हामीले घुमेका ठाउँ निकै महंगा र खर्चिलो पनि थियो। यदाकदा हामीहामी कुरा पनि गथ्यर्ौं, ‘यत्रो खर्च गरेको छ, यस्ता यस्ता ठाउँमा ल्याएको छ तर पनि किन फोन र इन्टरनेटबाट वञ्चित गराएको होला?’ फोन आओस्–नआओस् चौविसै घन्टा हातमा मोवाइल फोन बोकेर हिँड्ने बानी परेका हामीहरुलाई एक्कासी सम्पर्कबिहीन जस्तै अवस्थाले अप्ठ्यारो महसुस हुनु स्वाभाविक नै हो। एक दुई पटक कार्ड किनेर फोन गर्ने प्रयास नगरेका पनि होइनौं तर, सम्पर्क नै नहुने। बस या टे्रन चढ्ने क्रममा कतैकतै सार्वजनिक फोन देख्नासाथै हामी त्यतैतिर झुम्मीन्थ्यौं तर, त्यस्तो अवस्थामा हामीलाई देखेको खण्डमा हाम्रा लिडर (जापानीज) रिसाउँदै डाकिहाल्थे। सातौं दिनका दिन एक दुई जनाको घरमा फोन सम्पर्क हुँदा घरपरिवार निकै अत्तालिएको थाहा लाग्यो। पत्रकार भएका नाताले पनि मलाई एक दुई वटा मेल पठाउन मन लागेको थियो तर, त्यो नहुँदा मन खिन्न भइरहन्थ्यो। घरीघरी आफूलाई सोच्दथेँ कि पिँजडाको पन्छी हुँ कि बधुवा जनावर? अझै चिडीयाखानामा रहेको बाघ जसले आफूले शिकार गर्न पाउँदैन अड्कलेर दिएको मासुमा रमाउनु पर्छ, त्यस्तै अवस्था थियो हाम्रो जापानमा। जापानका विभिन्न ठाउँमा त्यत्रा नेपाली भएर पनि उनीहरुको अवस्था के छ भन्ने बारेमा जान्न पाइएन। न त नेपाली दूतावास नै देख्न पाइयो। उनीहरुको कार्यक्रम तालिकाअनुसार चल्नु पर्दा धेरै महत्वपूर्ण ठाउँ घुम्न र देख्न पाएर पनि मन भने असन्तुष्ट नै थियो। हुन त यत्रो संख्यामा रहेका हामी सबैलाई स्वतन्त्र छाड्न पनि उनीहरुलाई अप्ठ्यारो नै थियो, कसैले कहाँ जाने कसलाई भेट्ने भन्लान्, कसले कसलाई। त्यसैले पनि उनीहरुकै सेड्यूअल नै उत्तम हो र थियो पनि।

यही बीच एक जना जापानीज साथी जोसँग कार थियो, उनको सहयोगमा राती अवेर साइवर क्याफे पुगेँ। टेक्नोलोजीमा निकै विकसित भनेर के गर्नु? साइवर छिरेको पौने घन्टा नबित्दै १६ सय यान तिर्नु पर्‍यो, त्यसपछिका दिनमा त इन्टरनेटको मामिला पनि छाडिदिएँ। किनकि, एक घन्टाको पन्ध्र बीस रुपैया बुझाएर नेटमा बस्न पल्केका हाम्रा लागि त्यो ठूलो रकम थियो।

जापानको भ्रमण समग्रमा भन्नु पर्दा मेरो लागि उपलब्धिमूलक हुन सकेन। दशौं हजारको संख्यामा नेपाली रहेको जापानमा दुई साता बिताउँदा समेत एकजना नेपाली भेट्न नपाउँदा र जापानमा नेपालीको अवस्था बारे एउटा पत्रकार भएका नाताले हेर्न बुझ्न नपाउँदा आफ्नो भ्रमण उपलब्धीमुलक भयो कसरी भन्ने? आँखाले मात्र शहर देख्नु त फिल्म र टेलिभिजनमै पनि देखिएको थियो, देखिने उपलब्धी भनेको राहदानीमा भिसा लाग्यो भनेर चित्त बुझाउने र एक दुई वटा रमाइलो अनुभव बाहेक केही भएन।

जापानजस्तो देशमा दुई दर्जन बढीलाई खुवाउने, बसाउने र डुलाउने सामान्य कुरा होइन र पनि आफूखुसी घुम्न बन्देज लगाइनु र फोन सम्पर्कबाट टाढा राखिनुको रहश्य बुझीनसक्नु थियो।

कहिले आलु उसिनेर त कहिले ब्रेड झोलामा राखेर दिउँसोलाई साँच्नु पर्ने अवस्था मलाई थियो। जब खानेबेला हुन्थ्यो तब भ्रमणको व्यवस्थापन मिलाउने लिडर (जापानिज) मतिर हेरेर मन बिगार्थे। कारण मेरो खानाको कारणले उनलाई धेरैथोरै टेन्सन हुने गर्थ्यौं। कहिलेकाहीँ त निस्तो भातको डल्लो अर्थात् (पिण्ड)जस्तै बनाइएको भात खाएर पनि हिँडियो। साथीहरुले जिउँदै पिण्ड खाएको भन्दै जिस्क्याउन थालेपछि त्यो खान पनि मन मानेन। एक साँझ अति नै भएपछि मैले भ्रमणको व्यवस्थापनकर्तासँग आक्रोसित मुद्रामा गुनासो पनि पोखेँ, ‘जापानजस्तो टेक्नोलोजीमा निकै अगाडि रहेको देशमा आएर पनि न फोन छ, न इन्टरनेट। भोकभोकै हिँडेर केको भ्रमण? मलाई भोलिदेखि कहीँ जानु र केही हेर्नु छैन नेपाल फर्काइदेऊ।’ मैले भनेको यो कुरालाई नेपाली साथी जो दोभाषेको भूमिका निर्वाह गर्थे उनले कसरी भने त्यो थाहा नपाए पनि त्यसपछिका दिनमा ती लिडर मसँग बोल्नै छाडे।

यहीँबीच हामीलाई घुमाउने मध्येकै अर्का जापानीसँग इशाराकै आधारमा टोक्योमा रहेका साथीसँग कुरा गर्न मोवाइल मागेँ र उनले दिएपछि नम्बर हेरेर डायल पनि गरिहाले। जापानमा पत्रकारिता गर्नु हुने साथी (तिलक मल्ल)सँग मेरो कुराकानी भयो र हामी रहेको स्थानको बारेमा जानकारी दिन मैले जापानीलाई फोन दिएँ। हामीलाई भेट्न चाहेका साथीले जापानीसँग कुराकानी गरेपछि मात्र पो हामीलाई थाहा लाग्यो कि हामीलाई अरुसँग सम्पर्क हुन नदिनुको रहश्य अरु केही नभएर जापानमै लुक्छन् भन्ने परेको रहेछ। त्यो जानकारी पाएपछि हाम्रो मनमा फेरि अर्को कुरा खेल्न थाल्यो, ‘या त भ्रमण गराउनै हुन्नथ्यो, गराइसकेपछि त्यो रिस्क लिन सक्नु पर्थ्यो। एक दुई जना प्रतिको शंकाले सबैलाई सास्ती तुल्याउन हुँदैनथ्यो र भ्रमण टोलीमा छनोट गर्नु पूर्व नै जापानमा लुक्न बस्न नै नसक्ने व्यक्तिहरुको चयन गरिनु पर्थ्यो।’ तर, भ्रमणको पहलकर्ता संस्थालाई पनि दोष दिने ठाउँ रहेनछ, कि यसअघि त्यसरी नै गएकाहरु लुकिदिएकाले हामी समस्या भोग्न बाध्य भएका रहेछौं। साथै नेपाली स्वादको खानाको पनि उचित व्यवस्था गर्न सकिने सम्भावना हुँदाहुँदै पनि जापानी स्वाद नै खान बाध्य पारियो। त्यसबारेमा पनि उनीहरुको सहज जवाफ थियो, ‘तिमीहरु जापानको भ्रमणमा आएका छौं, यहाँ आउनु भनेको ठूलाठूला महल, विभिन्न यातायातका साधन र अन्य टेक्नोलोजी मात्रै हेर्ने नभएर यहाँका नागरिकको रहनसहन, रितिरिवाज, संस्कृतिका साथै उनीहरुको अनुशासन र अरुलाई गर्ने सत्कार बारे पनि त जानकार हुनु पर्‍यो। यतीका वर्ष नेपाली खाना खायौं, दुई साता जापानी स्वादलाई पनि अनुभव गर न।’ जापानी लिडर बरबराउँदै भनेको कुरा हामीलाई दोभाषे साथीले नेपालीमा सुनाउँदै थिए, ‘नेपालीहरु बिहान र बेलुकी टन्न हुने गरी खान्छन् अनी अरु समय भोकभोकै बिताउँछन्, त्यो राम्रो होइन। जापानीजहरु थोरै खान्छन्, खाइरहन्छन्। त्यसमा पनि क्यालोरी मिलाएर खान्छन्।’ त्यती भन्दै उनी केही उत्तेजीत हुँदै मतिर फर्केर मलाईं जापानीमा भनेको कुरा दोभाषेले सुनाए, ‘जापानमा शाकाहारी छैनन्। तँ झारपात मात्रै खान्छस्, त्यसैले धेरै बाँच्दैनस् र बलियो पनि छैनस्।’

मैले त्यसअघि नेपाल फर्काइदे भन्दै रिसाएको, खानाको विषयमा बारम्बार असन्तुष्टि पोखेकै कारण उसले मलाई त्यसरी आक्रोस पोखेको हो भन्ने बुझेँ तर पनि कुनै प्रतिक्रिया फर्काउन चाहिन। किनकि, हामी स्वदेश फर्कने समय दिनबाट अब घन्टामा झरिसकेको थियो, त्यसैले पनि प्रतिक्रिया जनाउन चाहिन।

जेहोस्, जापानको भ्रमणबाट मन उत्साहित नभए पनि तितामिठा धेरै अनुभव बटुल्न पाइयो। विदेश जाँदा सबैभन्दा ठूलो समस्या शाकाहारी खानामा हुँदोरहेछ भन्ने पनि अनुभूति भयो। भेँडाबाख्राकै तालमा जापानको भ्रमण पूरा गरेर फर्किइयो। सायद, जापानी पनि हामीलाई एअरपोर्टबाट भित्र हुलेपछि चिन्तारहित भएर थकान मेटेको हुनुपर्छ। अबका दिनमा विदेश जाने अवसर प्राप्त हुनु पूर्व नै शाकाहारी खानासँगसँगै फोन इमेलको सुविधा हुन्छ कि हुन्न भन्ने बारेमा जानकारी लिनु पर्दोरहेछ भन्ने मलाई राम्ररी चेत खुलेको छ। जसरी जापान जान पाउँदा के के न लागेको थियो, फर्कँदा झोक्राएर फर्कनु पर्‍यो।

153 Comments

  1. Do not blame other people. Look at by yourself. Think think think .Why nepal is poorest country in the world ??? You will find an answer . Mr.woolu brother. Japan ma resham firiri gayar kahan huncha. You cant buy a cup of tea in 5 ruppee .

  2. बकबास अनि झुटो पुलिन्दा. जसको थाल मा खायो अनि तेस्मै थुक्ने नेपाली परम्परा.

  3. खाने कुरा मा कच कच गर्ने मान्छे जिन्दगीमा कहिल्यै सुख पाउदैन / सुँगुर लाइ स्वोर्ग लैजान्छु भन्दा त्यहा गू खान पाइन्छ भनेर सोधे जस्तै हो यो सागे पत्रकार / जुन थाल मा खायो त्यसैमा छेड्ने भनेको यहि हो / यस्ता बिदेशी हरु याहा थुप्रै छन् त्यहि देश मा काम गरेर नेपाल मा सुको पैसा कमाउन नसक्ने . अनि यता आएर पैसा चै सबै नेपाल पठाउने अनि जापान र जापानिज हरुलाई भकुमार गालि गर्ने कुरो काट्ने , थुप्रै नेपाली देखेको छु . अर्को नमुना को मु-पात्र यो पत्रुकार पनि हो .
    अर्को कुरा फोन रे तपाई नेपाल मा २४ घण्टा मोबाइल बोकेर हिड्छु भनेको हैन? अनि किन रोमिंग गरेर नल्याएको? तपाई हरियो साग पात त के आचिपनी हरियो नभए सम्म खाना पाउछ याहा \ दुइ हप्ता धैर्य गर्न नसक्ने पत्रुकार महोदय अब देखि लेख्न सिक जापानी जनताले कसरी मेहनत गरेर यहाँ सम्म पुग्यो भनेर / दोस्रो बिश्वो युद्द मा धोस्त भएको हिरो सिमा नागासाकी अनि खान नपाएर अनिकाल परेको जापान , अहिले हेर त्यहा जति खाए पनि खान नसकेर बाकि हुन्छ . तपाई जस्तै भट्टीमा मा टिल्ल खाए पछि बेलुका को खाना बिहानको काग लाइ खुवाय जस्तै होइन . सके सम्म एक दाना नफाली खाने गर्नु ताकी बचे को खाना भोका नागालाई दिनु . बासि र जुठो अनि ओनिगीरिलाई पिण्ड भन्ने ? अर्काको कल्चर हेर्न बुझ्न जाने पत्रुकार के हेरेर आयोउ कुन्नि?
    भागेर जान नपाएको छतपताई हो , अरु केहि होइन .
    बोर्ते श्रेष्ठ जापान /

  4. कुनै पनि मुलुकमा जानु भन्दा आगाडी ,त्यो मुलुक को बारेमा जानकारी लिनु आवश्य क हुन् आउछ ,खै तपाई ………….

  5. के हो पत्रकार जी ,
    तपाई जापान घुमेर जापान को बारेमा केहि लेख्न औनु भएको हो कि यहाँ को खाना को बारेमा बिस्लेशन गर्न आउनु भएको हो???????????
    तपाई साकाहारी हुनु त तपाइको गल्ति हो ,,,,,जापान को गल्ति हो र ?
    जापान जस्तो बिकसित देश मा आएर फोन गर्न पाएन भनेर लेख्दा तपाइको यो नचाहिने गफ अरु नेपालीले विश्वास गर्छ जस्तो लाग्छ तपाइलाई ??????
    बाकी भयो इन्टरनेट को कुरा ,,,होटेल चै ५ तारे भन्दा राम्रो भन्ने अनि इन्टरनेट थिएन भन्ने कस्तो होटेल रहेछ मलाई त अचम्म लग्यो ..
    खान खाने जापान आएर अनि पैसा चै नेपाली मा तिर्न खोजेर हुन्छ र ?जस्तो देश उस्तै वेश भनेको थाहा छैन जस्तो छ तपाइलाई अब अर्को चोटी विदेश जादा अलि रिसर्च गरेर जानु होला
    .लेख त तपैले राम्रो लेख्नु भाको हो तर क गर्ने सबै हावा गफ लेख्नु भयो ..मेरो समय मात्र बेकार भयो
    अब देखि एस्तो हावा गफ लेखेर अरु नेपाली दाजु भाइ को समय खेर नाफल्दिनु होला

  6. मलाई चाहिं उहाँको अनुभब बढाइ चढाइ होइन, सहि नै हुनु पर्छ भन्ने लाग्छ | शाकाहारी लाई धेरै गाह्रो छ जापानमा बिशेष गरि बाहिर हिड्दा | आफुले बनाएर खान त कुनै समस्या छैन | जति पनि सामान पाईन्छ | तर बाहिर हिड्दा भने शाकाहारी खाना पाउन निकै कठिन छ | अण्डा, माछा र सी-फुड लाई उनीहरु मांसाहारी खाना मान्दैनन | मेरो बुझाईमा उहाँहरुको यात्रामा कठिनाई हुनुको पछाडी ३/४ ओटा कारण छन् | पहिलो र मुख्य त हामि नेपालीको ईमेज नै हो | जापान पस्न मात्र पाउनु पर्छ , कहाँ र कसरि लुकेर बस्ने भन्ने मानसिकता धेरै मा हुन्छ | यो छाप जापानिज लाई धेरै ठुलो छ | यो नै सबै भन्दा ठुलो कारण हो भन्ने मलाई लाग्छ | दोश्रो चाहिं ज्ञान नहुनु हो | फलफुल, ब्रेड, दहि-दुध र जुस सजिलै संग पाइन्छ | ग्रुप मा हिड्दा व्यक्तिगत कुराको लागि समय धेरै मिल्दैन | तर ति जापानिज मित्रले खोई किन त्यसो गरे |

  7. यसलाई जान्ने पल्टिनुपर्ने, हेर्न| you must have read between lines which noone else picked up. you suck myaan. hahaha

  8. जस्मिन जी तपाई साकाहारी हुनु भएको भए र पत्रकार बन्दु ले भोगेको जस्तै तपाई ले भोग्नुपरेको भए थाहा हुन्थ्यो तपाई पैसा कमाएर सुखाभोगी हुनुभयो होला तर तपाइले सारो गारो अप्ठ्यारो कस्तो हुन्छ सायद भोग्नु भएको छैन जस्तो लाग्यो तपाई पाउरोटी ब्रान्ड पर्नु भयो होला तर आम नेपाली हरु साउदी मलेसिया कतार दुबई इराक जहाँ पनि छन् सब जना किन भात नै पकाएर खान्चन भन्ने बुझ्नु भएन छ कुरा खाली बिकसित मुलुक को मात्र हो त्यतिका बिकसित मुलुक मा किन जाबो भेज खान पाईइ एन के जापान जापानिज को लागि मात्र हो ? भोलि सब बैस्नाब हरु जापान भ्रमण मा जालान तिनीहरु लाइ कुखुरा को मासु संग भात खा भन्ने?जति बिकसित छ त्यति नै सुबिधा हुनु पर्यो भन्ने मात्र लेखक को आसय हो बुझे राम्रो

  9. मधु जी !
    तपाई पत्रकारहरु नै होइन नेपालको दूरसंचार सेवा एस्तो उस्तो महँगो भर नपर्दो भन्दै अनेक थरिको समाचार छाप्ने? आज कस्तो लाग्यो त? तेस्तो बिकसित देश मा पनि तेस्तो महँगो दूरसंचार सेवा देख्दा? नेपाल मा त दूरसंचार सेवा को बिकाश भएको कति नै भएको छ र ? तै पनि एती सर्वसुलभ सेवा नपचेका तपाई हरु लाई ठिक्क परेछ अब त लाग्यो होला नि मन मा आएका कुरा लाई उतारेर पत्रिकामा छापेको जस्तो सजिलो छैन प्रविधि को बिकाश गर्ने भन्ने कुरा तेसैले दोष देखाउने होइन समर्थन र सदभावको भावना बिकाश गर्नुस तपाई लाई संसार सबै आफ्नै लाग्नेछ

  10. कस्तो खाना को भोगी रहेछ हाम्रो मित्र पत्रकार जी , खालि खाना खाना खाना ………….. काम कुरो पेसा को कुनै मतलब नराखी खालि खाना कै कुरा …… भ्रमण को शिलशिला मा के कुरो सिकेर देश फर्कनु भयो ? केहि लेख्नु भएन , खालि खाना ? खाना ? …….अब देखि आफ्नु पेशा स्तान्दर्द राखेर लेख लेखे आफ्नु इज्जत हुन्छ होला …….
    जस्मिन , जापान / हाल अमेरिका ……….

  11. I had same problem on food in france but i managed to stay on the Olive for about 3 meals and then found the way of explaining them. These people normally thinks that if you can take the meat out, there is no problem. In UK there is no problem. Even Vegans finds it easy here.
    As others said you should have prepared yourself being a vegetarian. Don’t know why i didn’t face your difficulty during my 3 days stay in Tokyo. May be because i don’t care about egg that much though I don’t eat that directly.

  12. नया ठाउँ मा जादा सबैलाई यस्तै हो
    तर पत्रकार भएर यति सानो पिडा पनि साहना नसक्नु तपाई को कमजोडी पन हो मित्र जापान मा खान पाएन मेल गर्न पाएन भन्नु बेइज्यती कुरा हो जापान मा संसारको सबैभन्दा बडी प्रकार को खान पाइने देस हो म तपाई को दोस देख्छु तपाईलाई भाषा को समस्या ले गर्दा हो तपाई जे भोग्नु भो त्यो जापान मा छैन मित्र जीवन मा कुनै काम गर्नु अगाडी योजना बनाएर अगाडी पाइला चल्नुस

  13. हो . लेख पढेर मैले महत्वपुर्ण कुरा बुझे . तर धेरै जनाले बुझे जस्तो लागेन . यो लेख बुझ्नेलाही श्रीखण्ड र नबुझ्नेलाही खुर्पाको बिंड जस्तै हो . सभ्य तरिकाले कमेन्ट गर्न सिकौ साथीहरु . राम्ररी नपढेको भए फेरी एक पटक पढ्न अनुरोध गर्दछु . मैले थाहा पाय अनुसार लेखकको पिडा आफु साकाहारी भएको अग्रिम जानकारी गराएको तर तेस प्रति कमेंटरहरुको ध्यान नपुगेको देखिन्छा, साथै पेसाले उनि पत्रकार भएकाले यताउतिका खबर खोज्न चाहना राख्नु उनको डिउटी पनि हो . त्यो यति पढेर पनि थाहा नपाउने तपाईहरुको कमेन्ट पढेर मलाई हाँसो उठ्यो .

    सी यम नेपाल, काठमाडौँ

  14. एक दुइ जना साथी हरु को संकास्पद काम ले गर्दा हामी सबैलाई गारो भयो रे. भने पछी भाग्न खोजेकै रहेछा. जहाँ सम्म मलाई लाग्छा जापानी हरुले तपैन्लाई जापान को कल्चर सिक्न र देखौना लागेका रहेछन. अनि जापान मा गएर त जापानी खान पो खानु पर्यो नि. नेपाली खान त सधै खाएका छैनौ र हामी हरु ले.
    अरु को खान, अरु को कल्चर रहन सहन लै सम्मान गर्न सिक्नु पर्छा. त्यहि खान खाएर जापानी हरु ले कति विकास गरे.
    नेपाली हरु मा अहिले विकास हुँदै गएको नकारात्मक सोच को परिणाम हो.
    ए बाबा बिदेस जाने भने पछी त मेन्टल्ली प्रिपियर हुनु पर्छा नि.
    घर मा बसेर दाल भात खाए जस्तो हुन्छा त?.
    कहिले कहीं ब्रेड ले चित्त बुझियो रे. बिस्व का ५०% भन्दा धेरै मानिस ब्रेड त खान्छन नि.
    नेपाल मै बस्नुस. टन्न भात खानुस. भुँडी ठुलो बनौनुस. अनि आफुलाई गौरब गर्नुस. अलि धेरै त भएन नि है..हाहाहा

  15. बाफरे २७ जना घुम्न गए पछि तेत्रो सुबिधा पनि धेरै नै हो तेस्तो वोर्ल्ड कै महँगो सहर मा . जापान को रहन सहन हेर्न बोलाए पछि दाल भात खोज्ने हे मुर्ख पत्राकार हामी ले मिठो मानेर खाने ओनिगिरी लाई पिण्ड रे सी फुड लाई किरा भन्ने महोदय लाई काठमाडौँ को बासि तरकारी नै पच्ने रैछ

  16. मदु जी

    You are write in some how, but you are totally wrong in my views. You have alot of experienced of enjoument in nepal, you can do every things there, you can eat, you can throwgh garbage any where, you can do any things any where
    but
    mitra, this is not Nepal, so we are still more than 1000 years back. In japan it has own system. Every things run through system, every person have telphone and internate.
    Pinda, what does it mean, in Nepla many people are suffering from many disease because of this pinda, you shoul not write these things. It shows to every body about the reality of Nepali Journalist.
    टप

  17. खै हामीहरुलाई जापानिज हरुले तेस्तो बेबहार गरेको जस्तो लाग्दैन / तपाईलाई जापानिज रहनसहन, संस्कृति, र उनीहरुको दैनिकी देखाउनको लागि येहा बोलाएका हुन् न कि नेपाली हरुलाई भेटघाट गर्न / बोलाउने संस्थाको र तपाइको उधेसयमा फरक परे जस्तो छ /
    हो नेपालीहरु भाग्छन भन्नेमा उनीहरु सतर्क छन् किनकि एस भन्दा अगी विविन्न कार्यक्रममा आएकाहरु लुकेर बसेका छन् /
    फोन गर्न चाही नदिएकै हो किनकि त्यो नै प्रमुख कारण हो भाग्नको लागि बाटो खोल्ने / यो भन्दा पहिले पनि नेपालीहरुको टोलि आउदा येस्तई गरिन्थ्यो / जहासम्म खानाको कुरा छ , उनिहारु चाहान्छनकि सबैजानाले येहिको खाना खाउन / केहि हदसम्म दोभासेको पनि गल्ति होला किनकि उहाले न त तपाई हरुलाई बुजाउन सक्नुभयो न त जापानिजहरुलाई /
    तर मेरो आपति चाहि तपाइको भासामा हो / तपाइले किरा र पिण्ड जस्ता भाषाको प्रयोग गर्नु भएको छ जुन येहाको दैनिक खानामा पर्छ / तपाइले न कि जापानिजहरुलाई मात्र होच्याउनु भयो , जापानमा बस्ने नेपालीहरुको पनि अपमान गर्नु भयो/ तपाइँ जस्तो अरुको भावनामा ठेस पुराउने पत्रकारलाई हामि नेपालीहरुको बारेमा बुज्ने कुनै अधिकार नै छैन / राम्रै भयो तपाइले हामीसंग भेट्न पाउनु भएन /

  18. म स्वयम पनि साकाहारी नै हो | तपाईलाई परेको समस्याप्रति म पनि सजग छु | यस्तो हुन्छ साथि | म पनि KTM बाट US आउँदा कम्ति गाह्रो परेको हो ! पुरै तपाईंलाइ नै जस्तो |

    तर हाल अमेरिकामा चाहिं तेती गारो परेको छैन | apartment मा म बाहेक सबै meat-lover भए पनि म आफैं पकाएर खान्छु | कहिलेकाहीं पिडा त हुन्छ तर आफुमा कति दम छ भन्ने कुराको पनि परिक्षण हो यो | भनेजस्तो vege सामानहरु पनि उपलब्ध हुन्छ, तेसो भएर पनि होला साकाहारी जीवन बिताउन गारो नपरेको |

    Anyways, i prefer my vege-life. And, I would never like meat at all.

  19. मधु लम्साल जी एस्तै हो विदेशको ठाउमा एक त तपाई आफैले पूर्व जानकारी गराउनु पर्ने हो र अर्को देशको भ्रमणमा निस्के पछी सोच्नुपर्ने तपाइको नै जिम्मेवारी थियो जे होस् अब अर्को पटकलाई राम्रो शिक्षा मिल्यो बुढा पाका को भनाइ देश खानु भनेको यहि हो त्यहाको संस्कृतिलाई बुझ्नु पर्यो नि हैन र ?

  20. फेरी अरु जीव को हत्या गरेर आफु लामो आयु बाच्नु पनि छैन नि हैन – Great thinking

  21. ले खाक जी…………………………….
    तपाई पत्त्राकर भन्नु भयो ?………………………………
    साएद हो नेपाली र नेपाल मा केहि गरेर बस्ने हरु ……………….. जस्तै आहिले को नेपाल जस्तै

    बल्ल बुज्नु भयो होला कसरि बिकसित हुन्छ देश

  22. पित पत्रकार रे छन मधु भन्ने जंतु / जापान माँ गएर के के देखे, अनि उनिहरु का राम्रा कुरा हरु के छन, कसता कसता ठाम माँ गए अनि बिधार्थी हरुको प्रतिक्रिया कस्तो रह्यो लगायत अरु धेरै कुराहरु समेटेरा औटा गतिलो लेख लेखेको भये सबै जनालाई पढ़ना कति मजा औथ्यो/ साना तिना कुरा को कोमप्लैन लेखेर समाया को बर्बाद/ नेपाल का पत्रकार को हैसियत कस्तो हुन्छा भनेर आफै नागिये/ नेपाल माँ बसेर पित पत्रकारिता गरे पानी ४ जाना भरौटेहरुले वह वह गरेको जस्तो जापान माँ पनि गरून भन्ने सोचेको होलान तर त्यों हुदैना भन्ने ता यथार्थ हो/नेपाली पत्रकार हरु धेरै जसो ऋषि धमाल जस्ता अनि वकील हरु शम्भू जस्ता पतित हरुको नै झुंडा हरु हूँन उनिहरु बाट हामीले केही पनि आशा राखेको छैन

  23. हिन्दुहरुको महान् पर्व दशैं रे ????????????????????????????????????????????????????????????????

  24. “चोक्टा खाना गा को झोलामा डुबल्कि” कि कसो?

  25. मित्र को लेख राम्रो लग्यो ……..
    पिंद्दो र झारपात खाने अनुभव गर्न पाउनु भयको मा बधाई छ है मित्र ……

  26. मेरो एकजना साथी चीन गएको थियो । उसको वर्षे खाना-अनुभव सुन्दा कहिल्यै चीन जानु नपरोस् भन्ने लाग्याथ्यो । मधुजीको खाना-अनुभज सुन्दा जापान पनि कहिल्यै जानु नपरोस् भन्ने लाग्या छ ।

  27. I think people should be treated with dignity and respect regardless of their races and country. We are from a poor country but things are changing but not in a rate that we want. However, things are changing and specially ICT area.
    Hate to say that but Japanese does not have good record in terms of human right and their attitude toward people from under develops countries. The only people they respect are American coz they defeated them during 2nd world war. The horrible atrocities they did to Chinese and Koreans.

    I guess whenever there is such pragramme, briefing should be given to all the participants regarding the arrangement and everything in advance so that people can prepare before they travel. This is missing from the organizer.

  28. जापान भ्रमण सन्दर्भ : त्यसो होइन, यसो हो

    मधु लम्साल

    जापान भ्रमणका क्रममा आफूले भोग्नु परेको समस्याप्रति माइसन्सारका धेरै पाठकबाट धेरै थरी प्रतिक्रिया मिल्यो। केही सकारात्मक थिए भने केही नकरात्मक पनि। कोही कसैबाट राम्रा सुझाउ पनि मिल्यो, उहाँहरुलाई ह्दयदेखि नै धन्यवाद। साथसाथै, ती सुझाउलाई आगामी दिनमा ग्रहण गर्ने प्रयासमा रहने छु भने केही मित्रहरुले जापान भ्रमणका सिलसिलामा मैले गरेको अनुभवको आशयलाई गलत बुझ्नु भएको पनि पाएँ।

    पक्कै पनि जापान भ्रमण मेरा लागि केही देख्न, सिक्न र जान्नका लागि महत्वपूर्ण अवसर थियो। भ्रमणका क्रममा मैले अनुभव गरेका र देखे–जानेका सकरात्मक पक्षका सन्दर्भमा लेख्ने क्रम जारी नै छ। अहिलेलाई आफूले भोगेको तितो अनुभवले पहिलो स्थान पाएको मात्रै हो। ममाथि सकारात्मक कुरा नलेखेर नकरात्मक मात्रै लेखेको, विदेश गएर पनि नेपालीपन खोजेको, बासी खानाको सन्दर्भका साथै जापानमा जहाँकहीँ फोन र इन्टरनेट सुविधा उपब्ध भएको तर, त्यसलाई मैले प्रयोग गर्न नजानेकोजस्ता विषयमा धेरै आलोचनात्मक प्रतिक्रिया आएकाले त्यसैमा केन्द्रित हुन चाहान्छु। साथै, केही पाठकले मेरो जापान भ्रमणलाई लिएर शंका पनि व्यक्त गर्नु भएको रहेछ। यस्तै यस्तै अस्पष्ट जिज्ञासालाई स्पष्ट पार्ने अनुमति चाहान्छु।

    सर्वप्रथम म नकरात्मक सोचको व्यक्ति होइन, धेरै राम्रा कुरा देखे बुझेर आएको छु, त्यसलाई मिडियामार्फत् विस्तारै पछिल्ला दिनमा पस्कने नै छु। अहिलेलाई आफूले भोगेको समस्या मध्ये खानालाई मैले अति नै महत्वपूर्ण ठाने जस्तो भएको मात्र हो। तर, त्यसलाई मैले सामान्यरुपमै लिएको थिएँ। आलु उसिनेर या भातको डल्लो बोकेर पनि हिँडे, कतिपय अवस्थामा ब्रेडमै पनि चित्त बुझाइयो, त्यसमा मेरो कुनै गुनासो थिएन र हैन पनि। तर, व्यवस्थापन गर्न सकिने सम्भावना हुँदाहुँदै पनि त्यसतर्फ चासो नदेखाएर …खाए खा नखाए घिच’ को जुन व्यवहार भयो, त्यसमा भ्रमणको पहलकर्ता संस्थाप्रति मेरो सामान्य गुनासो मात्र हो, त्यस्तो गुनासो मेरो मात्रै नभएर भ्रमणमा सहभागि सबैको थियो। सबैको गुनासोलाई मैले आफूमार्फत् पोखेको मात्र हो। र, म विदेशमा गएर खानपिनमा नेपालीपन खोज्न चाहाने व्यक्ति होइन, यद्यपि नेपालीका रुपमा चिनिन शिरमा ढाका टोपी भने ढल्क्याएर हिँड्न छाड्दिन। ढाका टोपीले मलाई गौरवान्नित तुल्याउँछ। मैले यसअघि यूरोपका केही मुलुक र सिंगापुर, मलेसिया तथा खाडी मुलुक कतार पनि भ्रमण गरेको छु, ती मुलुकमा शाकाहारी नै भए पनि खानको लागि यस्तो समस्या परेको थिएन। कारण ती देशमा अंग्रेजी भाषा बोल्न पाइन्थ्यो।

    यस्तै, धेरै साथीहरुले हामी होटलमा बसेको बुझ्नु भएको रहेछ, त्यसो होइन। भ्रमणका क्रममा हामी अतिथि गृहमा रहेका थियौं। सुविधा सम्पन्न भए पनि त्यहाँ इन्टरनेट र फोनको व्यवस्था भने थिएन। र, त्यस्ता अतिथिगृह शहरभन्दा निकै टाढा जंगलको बिचमा हुँदोरहेछ। एक्लै यताउती गर्न नसकिने। त्यहाँ बास बस्नेहरुका लागि अतिथिगृहकै कर्मचारीले डीनर अर्थात् रात्री खाना तयार गरिदिँदा रहेछन्। तर, खाना तयार गर्नका लागि आवश्यक सामग्री भने हामीले नै उपलब्ध गराइदिनु पर्ने रहेछ। हामीजस्तै भ्रमण कार्यका लागि पुग्ने पाहुनाहरु लागि सुलभ खर्चमा बस्नका लागि तयार पारिएका त्यस्ता अतिथि गृहमा ब्रेकफास्ट भने आफैँले तयार गर्नु पर्ने र दिउसोको खाना बाहिरै प्याकेट लञ्च लिनु पर्ने रहेछ। अतिथिगृहमा रहँदा खाना तयार भएपछि डाइनीङ टेबल–कुर्सी तयार गर्नेदेखि खाना खाइसकेपछि त्यसलाई यथास्थानमा राख्ने, खाएका भाँडा पखाल्ने साथसाथै बस्ने कोठा, आफूले प्रयोग गरेको बाथरुम आफँैले सफा गर्नु पर्ने रहेछ। त्यो हामीबाट पनि पालना भयो। तर, खानाका लागि हामीले नै उपलब्ध गराउने सामग्रीमा पनि व्यवस्थापन पक्षको बेवास्थाका कारण खानपिनमा गाह्रो पर्न गएको हो। कुनै एक रात …इण्डियन करी’ तयार गरिएको थियो, अरु दिनमा आधाभन्दा धैरे रहने खाना त्यस दिन पुग्दै पुगेन, बरु भान्से अर्थात् अतिथिगृहका कर्मचारीहरु नै भोकै भए तर, हामीले अरु दिन भन्दा सन्तुष्ट भएर खाएकोमा उनीहरु खुसी देखिन्थे। हाम्रो त्यस दिनको …च्वाइस’लाई अलिकति मात्र पनि ध्यान पुराइएको भए पनि खाना र स्वादको सन्दर्भमा कसैले अप्ठ्यारोको सामना गर्नु पर्ने थिएन। साथै, अन्यत्र पनि पकेट लञ्च लिने बेलामा भेजिटेरियन खानाका लागि ठूलो समस्या पर्‍यो, जुन व्यवस्थापन पक्षकै कमजोरी थियो। जापानीजहरु अंग्रेजी फिटीक्कै नबुझ्ने, हामीलाई जापानीज भाषा नआउने। चित्र या तयार गरेर राखेको डीस हेर्दा कि मासु–माछा या अण्डा र समुद्रका किरा हालिएकै हुने। खानामा लेउजस्तो झारपात त त्यहाँको स्वादका रुपमा अनुभव गर्ने प्रयास गरिएकै हो तर, शाकाहारी मान्छेले कसरी माछामासु र किरा–अण्डा खाने? भेज भनेर माग्यो माछा या अण्डा परिहाल्ने। एकदिन होइन, दुई दिन होइन त्यो समस्याप्रति भ्रमणको व्यवस्थापन पक्षले बिचार पुर्‍याउनु पर्थ्याे, उल्टो त्यसो नगरी आक्रोसित हुँदा मन दुख्नु स्वाभाविकै हो। नढाँटेरै भन्नु पर्दा भ्रमण टोलीमा रहेका अरु २६ जना साँक्षी छन् कि ती जापानीज जो हाम्रा लिडर थिए, उनले मलाई …पशुले मात्र झारपात खाने भएकाले तिमी पनि पशुजस्तै हौं’ सम्म भन्न भ्याए। तर, मैले आफ्ना कारणले उनलाई समस्या परेको बुझेर चुप बसे। यद्यपि, मैले आफू शुद्ध शाकाहारी भएको जानकारी भ्रमण गर्नु एक महिना अघि नै काठमाडौंमा उनै लिडर (जो भ्रमण पहलकर्ता संस्थाका प्रमुख हुन्)लाई गराइसकेको थिएँ। साथै, बासी खानाको प्रसंगमा पनि प्रतिक्रिया प्राप्त भएको छ। मैले भन्न खोजेको बिक्रीका लागि राखिएको खाना नभएर अतिथिगृहमा तयार गरीएको खाना जुन आज खाएर सकिएन भने भोलीपर्सीका लागि फ्रिजमा राख्ने तर, नफाल्ने चलन रहेछ भन्न खोजेको हो। बिक्रीका लागि बनाइएको तयारी खानाको निश्चित अवधि हुन्छ भन्ने मैले पनि बुझेको छु।

    अर्काे कुरा मैले यसअघि नै लेखिसकेको छु कि हामीलाई जापानमै लुक्छन् कि भनेर फोन र इन्टरनेटबाट टाढा राख्न खोजीएको रहेछ। बिहान अतिथिगृहबाट बस चढेपछि कहाँ जानु छ, त्यहाँ लाइन लगाएर हिँडाउने र साँझपख फर्काउने गर्दा कहीँकतै अलमलिन नदिने, छिनछिनमा गनेको गन्यै गर्ने। यसो बस, टे्रन स्टपमा रोकिएका बेला फोन गर्न खोज्यो, ती जापानीज लिडर रिसाइहाल्ने। सायद फोन गर्न नदिन नै हुनसक्छ, हामीलाई एक दुई पटक बाहेक दिउँसोको खाना रेष्टुरेन्टमा नखुवाएर तयारी खाना किनेर गाडीमा राखेर पार्कमा पुर्‍याएर पनि ख्वाइयो। त्यसो गर्नुको कारण पनि हामीलाई फोन सम्पर्कबाट बाहिरै राख्नु रहेछ। हुन सक्थ्यो हराउँछन या छुट्छन कि भन्ने पनि थियो कि? तर त्यस्तो व्यवहार देखिएन। यस्तो अवस्थामा कहाँबाट कसरी, कसलाई फोन गर्ने? जापानीजको नजर छलेर एक हजारको कार्ड किन्यो, त्यो कार्डले अर्काे ठाउँमा काम नै नगर्ने। सायद कम्पनीअनुसार फरक होला, हामीलाई त्यो जानकारी भएन। त्यस्ता विषय हाम्रा लागि …काला अक्षर भैसी बराबर’ थियो।

    मेरो यात्रा अनुभव पढेपछि जापान पुग्यो, पुगेन भनेर पनि शंका व्यक्त भएको पाएँ, यसमा मैले स्पष्टिकरण दिइरहनु नपर्ला। जसरी ग्रामिणभेगबाट शहर आएकाहरु बाटो काट्दा डराएर होस या छुटीन्छ कि भनेर लहरै हिँड्ने र दौडिने गर्छन्, जे र जस्तो कुरालाई पनि नौलो र अचम्म मानेर हेर्ने गर्छन्, जापान हाम्रा लागि त्यस्तै थियो। त्यसमा लुकाउने कुरै छैन। हामीलाई भ्रमण गराउने संस्थाले त्यस बारेमा ब्रिफ गर्न सक्नु पर्थ्याे, त्यो अभाव रह्यो। हामीसँग दोभाषे नेपाली साथी नै थिए, पाँच वर्ष जापान बसेर फर्केका तर, भ्रमणको पहलकर्ता संस्थाकै कर्मचारी भएकाले उनी हामीप्रति भन्दा जापानीजप्रति नै बढी बफादार थिए, यदाकदा सोधेको कुरामा पनि हामीप्रति झर्कने तर, बेलुकी सँगसँगै सुत्ने क्रममा भने …सरी’ भन्थे। तर, उनीबाट भोलीपल्ट पुनः त्यही व्यवहार दोहोरिन्थ्यो। कारण २६ जनाको मात्र नभएर जापानीजहरुको पनि कुरा सुन्न र त्यसलाई रुपान्तर गर्न उनका लागि झन्झटिलो नै थियो। यद्यपि, उनको त्यो झन्झटीलो दायित्वको पनि प्रशंसा गर्नै पर्ने हुन्छ।

    समग्रमा भन्नु पर्दा जापान भ्रमण गरियो, त्यो अवसर प्राप्त भएकोमा भ्रमणको पहलकर्ता संस्थाप्रति धन्यवाद व्यक्त गर्नै पर्छ र त्यो अन्य मिडिया मार्फत समाचार लेख्दा गरेकै छु। हुन सक्छ, हामी २७ जना मध्ये कोही लुक्न पनि सक्थे होला, तर सबै लुक्दैनथे तर, शंकाष्पद एक दुई जनाका कारणले सबैलाई समस्या पारेको हो। जे जसो लेखिए पनि वास्तवमा मेरो गुनासो भनेको जापान पुगेर पनि त्यहाँ रहेका नेपालीको अवस्था बारे बुझुन नपाएकोमा हो। त्यही तितो अनुभव लेख्दा धेरैलाई नपचेको हुन सक्छ। यत्रो लेखिसकेँ अब भने पचाइदिनुस् है ।

  29. पत्रकार पनि नेपालको परोउ नी रास्ट्रको चौथो न
    अंग / राजनिती र खान मात्र खोज्ने /

  30. भने पछी जापानमा साथीले खाना नै पाउनु भएन छ नेपाल बाटै चाउचाउ र चिउरा अनि मूलाको अचार लानु भुल्नु भएछा क्यारे! हामी पनि जापानमा दशौ वर्षा बिताएको हो त्यहाँ के पाउछा के पाउदैन भन्ने हामीलाई पनि थाहा छ. अब जापानी कूकहरुलाई साकाहारी खाना बनाउन सिक्न नेपाल आउनु भनेर खोजतालास पत्रिकामा एड दिनु भए अर्को पटक राज्यको सुबिधा प्रयोग गरेर कुनै माध्यम बाट जापान पुग्ने पत्रकारहरुलाई मधु जीलाई जस्तो दुख नपाओस/

  31. जिन्दगीमा जापान जान नपाउने मान्छे जान पाएउ, अब कम्प्लेन, मात्र| जापान जान अगाडी जापान भन्ने देश जादै छु, के कसो छ भन्दै इन्टरनेट हेर्न पनि भ्यायेनौ | काम त पत्रकारिता रे भुत्राको पत्रकारिता| सन्ध्याकालिन मा होकी कता हो|

    एस्तो वाहियात लेखलाइ पनि किन पोस्ट गरेको नि माइसंसार ले ???

  32. कृतघ्न मान्छे, खान कै लागि गएको रहेछ . स्कूले नानीहरुसित गएको भन्ने केहि नया कुरा सिक्न अनि देख्न गएको होला तर आफुले भनेको जस्तो खानेकुरा पाएन भनेर पोख्नु रिस पोखेको रहेछ . तेस्तो मान्छे अब कतै नजानु नै बेस हुन्छ . पत्रकार मित्र ले खोइ भ्रमण को उपलब्धिहरुको चर्चा गरेको ? यो लेखले उल्टो पत्रकार मित्रको धोति फुस्कयेको मैले अनुभव गरे . मित्रको बौद्दिक स्तर कति रहेछ, एटिच्युड के रहेछ भन्ने घाम जस्तै छर्लंग बनाएको छ यो लेखले . भगवान ले पत्रकार मित्रलाई सत्बुद्दि दिउन .

    ब्रुनाई

  33. गरिब बबुवा . तिम्रो चाकमा बुध्धी . आलु खाएर भए पनि जापान को मजा लिन सकेको भए कति रमाइलो हुन्थ्यो होला. मा पनि ९० को दशक मा विदेश छिरेको हु र एक बर्समा २ क्षाक भात खाएको कुरा तिमि संग सुनाउनु चाहन्छु. कति दुख भयो होला. हामि ४ जना नेपाली थियोउ र हप्ता मा एक पटक भेट्न पनि गाह्रो हुन्थ्यो.

    आफ्नो पैसाले विदेश घुम अनि थाहा लाग्छा विदेश कस्तो रहेछा भन्ने.

  34. लेखक ले जुन कुरामा आफ्नो गुनासो पोख्नुभयो त्यो आफ्नो ठाउंमा ठिकैनै होला। तर धेरै साथीहरुले भने झैँ यहाँ लेखकको पनि धेरै कमजोरीहरु छन्।बुदुनाजी ले भन्नु भए जस्तै कतै लेखक महोदय र आयोजकहरुको भ्रमण उद्येश्य फरक भएको त हैन ?कि आफ्नो उद्येश्य पुरा नभएर लेखकज्युको पारो अलि बढेको हो ? टोक्यो जापान

  35. म जापान बसेको ८ वर्ष भयो अनि येहि मास्टर गरेर म येही बैंक मा काम गर्छु |

    मधु जी को कुरा सुनेर अति नै दुख लाग्यो,उहा एक पत्रकार जस्तो गरिमामय र जिम्मेबार दायित्तो को लागि गरेको भ्रमण को निस्कर्स एसरी निकालेको देख्दा |

    उहा द्वारा गरिएका कति कुरा हरु अति नै हावादारी छन् जसलाई मैले तल उल्लेख गर्न गएको छु |

    घर या अतिथिगृहमा समेत शाकाहारी खाना सहज उपलब्ध हुँदोरहेनछ। चिकेन, विफ या अन्य कुनै न कुनै प्रकारका ‘ननभेज आइटम’ मासु, माछा, सिफुड वा अण्डा नमिसाइएको खाना जापानमा कहीँकतै पाउनै मुस्कील:

    तपाई लाई तेत्तिको समस्या भएको भए जानु भन्दा पहिला तपाई जाने इलाका मा भएको इन्डियन रेस्टुरा इन्टरनेट मा खोजेर जानु राम्रो हुने थियो (तपाई को लेख पढ्दा तपाई लाई इन्टरनेट राम्रो संग चलाउन आउछ जस्तो महसुस भयो ), तर तपाई त मैनबत्ती को तल को किन अन्धकार छ भनेर मात्र सोच्ने मान्छे हुनुहुदो रहेछ , यो कुरा चत्तकै भुल्नुभयो कि मैनबत्ति को माथि उजाल्यो पर्कास पनि हुन्छ अन्धकार मात्रै होइन , तपाई ले जापान ले विकास गरेका आधारभूत संरचना , येहा को यातायात सुविदा अनि मान्छे को अनुसासन को केहि पनि पर्संसा गर्ने कुरा देक्नु भएन कि कसो ?

    टेक्नोलोजीमा निकै विकसित भनेर के गर्नु? साइवर छिरेको पौने घन्टा नबित्दै १६ सय यान तिर्नु पर्‍यो, त्यसपछिका दिनमा त इन्टरनेटको मामिला पनि छाडिदिएँ। किनकि, एक घन्टाको पन्ध्र बीस रुपैया बुझाएर नेटमा बस्न पल्केका हाम्रा लागि त्यो ठूलो रकम थियो।:

    १ घन्टा साइबर को १६०० सय त जापान को कहिँ पनि लाग्दैन , यो कुरा मा मा अति नै बिस्वस्त छु , अनि तपाई को होटल मा इन्टरनेट नहुने भन्ने पनि अति नै विश्वास गर्न नासिकेने कुरा हो किनकी येहा को रुल नै १० जना भन्दा माथि बस्न सक्ने होटल मा इन्टरनेट हुनु जरुरी छ ,तपाई हरु को सोध्ने तरिका पुगेन कि जस्तो लाग्यो कुरा सुन्दा, आखिरी नेपाली अंग्रजी न हो … |

    लण्डन पछि धेरै इन्डियन रेस्टुरा हुने ठाउँ जापान हो , र येहा गल्लि गल्लि मा इन्डियन रेस्टुरा छन् जो इन्टरनेट बाट छिन भर मा गुगुल गरेर ठाउँ पत्ता लगाउन सकिन्छ त्यो पनि इंग्लिश मा , तेही पनि तपाई त खान नही नपाएको गुनासो मात्र गर्नु भएको छ , धूदे बालक जस्तै …
    अब नेपाल फर्किनुभएको छ , तेही खादै बस्दै गर्नुस , तपाई जस्तो मान्छे बाहिर तिर नहिडेको नही राम्रो |

  36. Get a life bro. You must have got free trip to Japan and all you are doing is complaining. If you want nepali food and want to meet, talk to nepalis then why do you go to Japan. If you go there, you have to experience their culture and food also. If you can not tolerate then you could have eaten biscuit from a super market. If you wanted phone call then just buy a prepaid sim card. What do you expect, the host will pay for everything. Getting everything for free is not your right but a privilege.

    And how are they suppose to select people who are unlikely to run away in japan. Isn’t national player who have a high reputation and plenty of chance to travel fall in that category, yet there are couple of them still missing in Japan.

  37. If you have learn 5% of Japanese culture, honesty, sincerity, and ability to work – consider your visit was successful. And those should be your priority. If you can not adjust – that is your fault mate. Don’t throw stones sitting on glass house.

  38. लेखक लै मात्र दोष दिन भएन . त्यो जापानीज पनि अलि बढी नै असभ्य पाराले व्यवहार गरेछा नत्र भने बिदेशी पाहुनालाइ सक्दो सहयोग पो गर्नु पर्ने

  39. कस्तो खान नपाको जस्तो कुरा गरेको यार ऐले क खाने वारे खाने चिन्ता वायो वनेर
    खान नै ठुलो वायो तेरो लागि घर बाट बोकेर जानु नि सत्हू र गुन्द्रुक बाहुन पाथी पदने होस् तोह हाहाहा

  40. अरु केहि होईन,भाग्न नपाएर रिस पोखेका हुन् लेखकले।

  41. पत्रकार साथी ले भोगेको अनुभव सहि हो जस्तो लाग्छ / मैले सामान्य तया नेपाल बाट आउने मान्छे हरु को भोगाई उस्तै पाएको छु . कारण :
    १. जापानिज हरु प्रति को अवास्कयता भन्दा बादी आशा
    २. परजीवी स्वभाव क नेपालीहामी
    ३. जापान भनेको जापानीज को लागि मात्र हो भन्ने कुरा को कम जानकारी
    ४. जापान एशिया भए पनि उनीहरु आफुलाई एसियन भन्दैनन , अरु बाकी हामी चै एसियन ….किन भने ठुला ठुला सेमिनार र गेम खेल्न आएर भाडा मोलेर बसेका हाम्रा दाजुभाई हरु धेरै छन् / पढ्न भन्दा पैसा कमाउनु तिरा लाग्ने हाम्रा बिद्यार्थी भाई हरु को कमि पनि धेर नहुनु
    अनि २४ घण्टा मोबाइल बोक्ने र साइबर जाने हरु ले कमसेकम जापान मा क्के के के खान पाउछ के के पौदैना , के गर्दा हुन्छा के गर्दा हुदैन भन्ने जस्ता कुरा हरु को राम्रो जानकारी लिएर आएको भए अरु लै भोको पेट र धारे हात ले गाली गर्नु पर्दैन थ्यो कि /
    ५ . जहाँ सम्म नेपाली को अवस्था छ जापान मा सिमित २/४ जना एन आर एन का पोस्ट मा बसेका हरु कैले दर्सक दिर्गा मा कैले मंच मा बसेर भासण garchan.
    12/16 लाख सम्म tirera भाडा molna ( BASTAVIK र TITO) आउने अरु BICHARA नेपाली को DURDASHA GHAM JATIKAI CHARLANGA छ / INDIAN DALAL हरु को ROTI खाने THAUMA नेपाली DHAKAA TOPI को राम्रो प्रचार PAINCHA .

  42. लेखक मित्र तंपाइले खाली अाफुलाइ परेको समास्यको बारेमा मात्र बर्णन गरेको रहेछन दु.ख लाग्यो ? म शकाहारी मान्छे भनेर भन्नुको अर्थ के हो? तंपाइलाइ शंकाहारी हो भनेर जापनमा घुमाउनु लगेको त होइनन होला? के को शंकाहारी र मांसहारीको कुरा लेखिरहेको नि? हामी विश्वका मानबहरू ३५ प्रतिशत शंकाहारी छ त्यो यहाँलाइ जनकारी छैन जस्तो लाग्यो,

  43. लेखकले आफ्ना गन गानलाई शेयर गर्नु भन्दा तेहाका ramaela pakshaya share gareko vaya ramro hune thiyo.

  44. मैले त पत्रकार मीत्र बच्चा जस्तै क्वाँ क्वाँ रोएको जस्तो सुने |
    तेस्को मूल कारण पूर्व तयारी को कमि हो |
    विदेश जानु धेरै आगाडी त्यो देशको बारेमा एउटा राम्रो किताब किन्नुस, अथवा एउटा लिस्ट बनाएर इन्टरनेटमा रिशार्च गर्नुस |
    फोन र इन्टरनेटको बारेमा माथिका साथिहरुले भानिसके, तर म एउटा कुराको टिप्पणी गर्छु|

    १. [नुनीलो खान बानी परेका हाम्रो शरिरलाई चाहिने नुनको मात्रा कम हुँदा कसैमा पनि जाँगर थिएन।]
    जापानको प्राय खानामा तिन वोटा कुराको प्रयोग गर्छन, चिनी , Vinegar, र Soy Sauce. Soy Sauce मिसाउने भएकोले नुनको अभाबको कमि महसुस नहुनुपर्ने हो |

    अर्को कुरा, तपाई यो कार्येक्रममा सहभागी हुनु अघि यो कार्येक्रम संचालकहरुले यो कार्येक्रमको बारेमा केहि त पक्कै भनेको , दिएको (Rules and Regulations हरु ) र तपाइले पनि कतै साइन गरेको हुनुपर्छ |
    कस्तो अनपढ पत्रकार हुनुहुदो रहेछ तपाई |

  45. This is a nice experience of the writer. One can learn a lot from this article. The main message of this article is – “Before traveling to the new places get a detail information’s of the city and the entire program details “-these days you can get every information from the internet. In worst case you can use a Sim card of Nepal telecoms (though it will be mush expensive) just to inform you are alright.

  46. मधु जी,
    तपाइलाई जापान भ्रमणको अबसर पाउनु खुशी रहेछ, जापानको परम्परासंग घुलमिलगर्न नसकेर दु:ख पाउनु तपाइको कमजोरी रहेछ |

    बधाई छ ! तपाइलाई जापान भ्रमणको लागी |

  47. मेरो बिचारमा मधुजीलाई sponsor गर्ने जापानी कम्पनीले वहाहरुलाई राम्रो सित Briefing दिएन जस्तो छ. नत्र भने साकाहारी खाना र फोन कार्डको लागि त्यति धेरै दुख नपाउनु पर्ने हो. शायद मधुजीले पनि जानु भन्दा पहिले त्यो ठाउको बारेमा केहि जानकारी हरु साथीभाई, किताब वा internet बाट लिनु पर्थ्यो होला त्यसमा मधुजीको पनि केहि कमजोरी देखिन्छ. जे होश तपाइले जापान मा दुख पाउनु भएकोमा धेरै दुख नमान्नुस बरु जे कामको लागि जानु भएको थियो त्यो राम्रो संग सिक्नु वा जान्नु भयो होला त्यसैमा खुसि हुनुहोश.

  48. अरु को जिउ काटेर खाने ले अरु माथि कसरि दया गर्छन त हो; लेखपढेर सबीई हासे यस्तेई छ मानब सव्यता’

  49. मधुजी,
    तपाईले जापान गएर पाउनु भएको दुखको गुनासो प्रति म पनि दुखि भए, कुरा के भने तपाई चाहि नेपाल बाट जादा पूर्ण रुप ले तयार नहुनु भएको रहेछ. बाहिरि मुलुक जादा प्लेनमा साकाहारी र मांसाहारी दुवै पाउनु पर्ने हो, तर जतिखेर पनि यो कुरा सहज हुन्न, कारण कि त प्लेनका संचालक बदमासी गर्छन कि त साचै नै खानेकुरा कम हुन्छ. आर्को कुरा यदि तपाई ले साचै नै प्लेन मा खान नपाएको हो भने तपाई ले उजुरी हाल्न सक्नु हुन्छ र तपाई सहि हो भने तपाईलाई क्षतिपुर्ती दिन्छ.
    अब कुरा गरौ जापान बसाईको – तपाईले लेख दोहोरो पाराले लेख्नु भएको छ अर्थात् आयोजक लाई नजानिदो पाराले दोष दिनु भएको छ भने आफ्नो गल्तिलाई छोप्न खोज्नु भएको छ र समग्रमा भन्नु पर्दा जापान भन्ने देशलाई नै दोष दिनुभएको छ, नाच्न नजान्ने आँगन टेढो भयो!
    साउथ एशिया (नेपाल, भारत, श्रीलंका, बंगलादेश आदि ) बाहेकका मुलुकमा अन्य मुलुकमा साकाहारी कमछन् (क्यारे!), युरोप, अमेरिका, अस्ट्रेलिया, अफ्रिकामा पनि साकाहारी छन् तर त्यहा अंग्रेजी बोलिने भएको ले तपाई ले भने जस्तो “कुरै नबुजिने” हुन्न र जापान, चाईना, अनि कोरिया जस्तो भासिक दुख हुन्न. तपाईलाई थाहा होला देश अनुसार को भेष गरिएन भने आपत पर्छ भनेर.
    अब देखि बाहिर कतै जादा पहिले आफु तयार हुनुहोस, आफु जाने देशकोबारेमा केहि खोज तलास गर्नुस, भ्रमणमा कामलाग्ने र अत्यन्त आबस्यक पर्ने २-४ वटा सब्द, वाक्याम्स घर बाटै याद गरेर जानुस, बिर्सन सकिने भएकाले ति कुरा हरु लेखेरै लैजानुस, साथै तपाईले बोक्ने कुनै पनि यन्त्र (इलेक्ट्रोनिक्स) चिज त्यो देश (यहाँ जापान) को सिस्टम संग मिल्दो छ कि छैन विचार/सोध-खोज गर्नुस, जस्तै चाईना, बेलायतमा अलिक छुट्टै खालको प्लग छन्, बिधुतिय फ्रीक्येंसी छुट्टै छन्, फेरी युरोप को लगभग नेपाल को जस्तो प्लग छ.
    पत्रकार हुनुहुदो रहेछ लेख्न मात्र जान्नु भयो तर सोध-खोज गर्न चै बिर्सनु भयो जुन एकदम गलत हो, पत्रकार ले जे देख्छ त्यहि लेख्छ – त्यसो हो भने अब जो जापान जान्छ तपाई ले जस्तै दुख पाउने होला हैनत?
    बिकी – बेलायतबाट

  50. जापान मा इन्टरनेट कयफे नभएको होइन जतिपनिछ तेती
    धरै महँगो पनि छैन मात्र जान्नु पर्योनी नि मित्र
    येस्मा दोसी भनेको तपाइको दोभासे नेपाली मित्र हो नेपाली दोभासे लाई त थाहा हुनु पर्नेहो जापान को बारेमा होइनारा?

  51. Hi bro. Lamsal,
    Thanks for ur fruitful visit to Japan.
    coz u got a chance to experience about foreign culture & lifestyle.
    U should give a lot of thanks to ur leader who brought u here.
    It’s not so easy in Japan to arrange ur food & accomodation for abt 2 weeks. he should be a great man who guided u & looked after for the whole weeks. So far I know abt food, u r right it’s hard to find veg. food.
    Their veg. food mean either mix with eggs, beef or some pork & chicken.
    There’s no pure veg. that u used to eat in Nepal.
    They use varieties of sauces with chicken or beaf mint.
    For communication almost every one in Japan possesses laptop.
    But communication is accessible in almost all parts of Japan.
    U can get cyber but little bit expensive. On the other, in most of the major cities, there are inter media stations by which u can access mails for free.
    But ur leader can arrange requesting to the concerned station manager.
    Japanese people eat 3 times a day with proper calory meal required for the body. No over eating, always controlled & well-balanced food.
    thanks,

  52. कमेन्ट लेख्ने साथीहरुले पटक्कै संबेदनसिलाता नदेखाउनु भए जस्तो लाग्यो.फोन बाट बन्चित गरेको पनि हुन सक्छा.तेही ठाउँमा अमेरिकन भएको भए जहाँबाट भएपनि ननभेज खान ल्याउथ्यो.फोंन पनि दिने थियो.यो सबै हाम्रो देशको इजत देखिएको मात्रै हो.
    भाषा नजाने पछि convenience स्टोर पनि के गर्नु??टेलिफोन बुथ भएर के गर्नु ??कमेन्ट लेख्ने साथीहरु संसार का सबै भाषा जान्नु हुन्छजस्तो छ.आफु भर्खर आउदाको पिडाकता गएनि??कतिपए नेपाली साथी ट्रान्जिट हुन नजानेर flight मिस गरेको देखेको छु.
    मैले भन्न खोजेको खाली अरुलाई उडाउने,मात्र नगरुम भन्ने मात्र हो.
    हाल टोकियो,जापान .

  53. म पनि साकाहारी नै हो तर म जापान म बसको चार बर्ष भैसक्यो तर आज सम्म तेस्तो समस्या परेको छैन| यो भन्न त अलि मिलेन नि साथी ,यो त अत्ति नै भयो |
    जापान भनेर अन्त कतै गयको त होइन|………

  54. Having lived in Japan for 5 yrs the above author is showing his frustration and is trying to give negative vibe to the people who haven’t been here is unjustfiable… First of all if you want to eat nepalese food or meet Nepalese people why did you leave the country… when you come to another country you have to learn to adapt to the new environment…. i have been to more rular place than what you have been and phone is always available… for your kind information the green box with dial and handle is a phone ofcourse you have to pay how the system is here. Japan aaune re ani Nepal anusaar ko paisa tirna khojne…. Why didn’t you go through online blog to see how the life in Japan is… you proclaimed yourself a reporter and you would go to a place without studying??? why kind of reporter are you? i didn’t even complete your essay because it is all bullshit except for it is a non veg country and veggy food will be provided upon request….. don’t try to mislead people

  55. `टेक्नोलोजीमा निकै विकसित भनेर के गर्नु? साइवर छिरेको पौने घन्टा नबित्दै १६ सय यान तिर्नु पर्‍यो,` साएद पत्रकार लाइ थाहा रहेन छकी टोक्यो बिस्वो को महंगो सहर मद्धेमा पर्छा भनेर. अनि कुरा इन्टरनेट को तपाइको कम्प्युटर कुन जवानको हो त्यो थाहभएना यहाँ वैरलेस इन्टरनट हुन्छ कुनै कोफ्फी शोप मा जानुस वा माकदोंनाल्ड जानुस विफी ले नेट केच गर्छा / बासी खानको कुरा मा धेरै हासो लागो / यहाको खानामा डेट टाइम हुन्छ त्यो सकिने बितिकै बेचिदैना. र यहाको सिस्तेम्ले त्यो खानको barcode read gardaina, ra bechnai mildaina.
    कृष्ण टोक्यो जापान

  56. मधु जी
    तपाइको समस्या सुन्दा २ वटा समस्या प्रस्ट छ
    १ खाना
    २ communication

    तर बास्तबमा यो अरुको नभई यहाको कमजोरीले सिर्जेको समस्या पनि हुनु सक्छ मेरो केहि तर्क छन् त्येसमा विचार गर्ने कि ?

    १. संसार मा अधिकांस मानिस साकाहारी छन् र जापान लगायत को east asian मुलुक मा त साकाहारीहरु नगन्य मात्र छन् त्येसैले त्येस्तो ठाउमा जादा यहाले DINING MAP consult गर्नु भयो त ? त्येस्ता book हरुमा त्येस्तो समस्या को समधान हुन्छ / कि एस्तो कुरो यहाँ नै थाहा थिएन? यदि थाहा थिएन भने गल्ति कसको?
    २. तपाइले फोन र internet पहुच बाहिर भएको कुरो गर्नु भयो तर बास्तबमा कुरो त्येस्तो होइन यदि तपाई संग ” roaming service ” भएको mobile phone भएको भए २४ hours तपाई संसारको जुनै कुना मा पनि phone contact गर्नु सक्नु हुन्छ र यो बिकसित मुलुक र जापानमा सामान्य कुरा हो / प्राय जो कोहि संग पनि एस्तो phone service हुन्छ अब तपाई संग थिएन त दोष कसको?
    ३. जापान लगायत को बिकसित मुलुक मा internet cafe हराई सके किनकी everybody got computer at home and office and on move they got mobile with internet or got laptop with wireless connectivity. तपाई कदम कदम मा लाखौ लाख “wi-fi hotspot ” पाउनु सक्नु हुन्छा र इन्टरनेट निसुल्क प्रयोग गर्नु सक्नुहुन्छ तर यदि तपाइलाई येसबारेमा थाहा थिएन भने दोष कसको?

    जे होस् अर्को पटक को लागि एउटा पाठ होस् त्येही छ कामना

    जय नेपाल
    हिमाली

  57. Of course, it takes some time to get acclimatize with a different culture/environment. Because the writer is vegetarian, he experienced more bitterly, I guess. About the mobile and internet connection, you will get it very soon after your apply. May be because eveybody here has his/her own, cyber or public call centres are rare here. About me, I am really enjoying staying here; its just a month period I arrived here. There are many positive aspects/strategies that Japanese system incurs, I suppose, though to tourists, I support its some kind of harresment if they do not prepare for these stuffs beforehand.

    Shanker Dhakal
    Matsuyama City, Japan

  58. हो पक्कै पनि खानामा अलि समस्या नै पर्दछ जापानमा तर साकाहारी खानानै नपाउने भन्ने हैन त्यो तपैहरुको लीडरले व्यवस्था गर्नु पर्ने हो| प्राय जापानीज हरु खाना योग्य सबै खानेकुराहरु खान्छन |तर बिदेसिहरु प्राय यो नखाने त्यो नखाने भनेर हरेक बहानाहरु बनाउछन|एकपल्ट म र मेरो एकजना मुस्लिम साथी तेसरिनै जापानीज हरु
    संगा खाना खाने बेला म नेपाली गाइको मासु नखाने साथी चै मुस्लिम बंगुरको मासु नखाने त्यो बेला जापानीज हरुले के भने भन्दा जापानीजहरु मिठो भएन भने मात्र खादैनन नत्र अरु सबै खान्छन|जहासम्म इमेल इन्टरनेट को कुरा छ प्राय सबैको घरघरमा इन्टरनेट जडान भएको हुन्छ तेसैले यहाँ तेस्ता साइबर क्याफे हरुको जरुरत हुदैन|अनि त्यो जापानीजले भनेको कुरा पनि जहासम्म लाग्छ ठिकै होनी एक्दुइदीन जापानीज खानाको पनि अनुभव गर|खै त बिदेसिहरु नेपालमा गएर हातले मुछेर दल भात नेपाली खाना खाएको पनि हामीले देखेकै छौ| अनि सस्तो महँगो को कुरा जो छ जापान र नेपालको तुलना गरेर पनि कहिँ हुन्छ र ?जापान र नेपालको तुलना गर्न मिल्ने कुनै कुरा छ र भनेको ?सास्कृतिक आदानप्रदान को सिलसिलामा आउनु भएको तपाईहरु नेपालकै जस्तो खाने बस्ने खोजेरत भएन नि सास्कृतिक आदानप्रदानको अर्थ नै भएन नि हैनर ?

  59. ब्रो इन्टरनेट इन्टरनेट भन्दै बस्नु भो अनि कम्प्युटर पनि चलाउनु हुन्छा रे information technology को जमाना मा कमसे कम नेपाल बाट नै त जानकारी लिन सक्नु हुन्थियो नि बेकार मा मुख ठुलो किन बना को त्येसरी त्येही हो मान्छे को बनि जति पाए पनि नपुग्ने . आफु राम्रो संग तयारी नगर्ने अनि अरुलाई दोष लगाउने. बरु मैले गल्ति गरें तयारी नगरेर भन्ने article लेखेको भए कमसे कम अरुले त तयारी गर्थे होला नि . त्येही पत्रकार मित्र रे यिनी पनि स्वार्थी नै रैछन हाम्रा नेता हरु जस्तो खुचिन पर्यो

  60. मधुजी, जापानमा नेपालीहरुलाई त्यसरी गार्ड गर्नुपर्ने स्थिति हाम्रै नेपालीसाथीहरुले सिर्जना गरेका हुन्, एसियन गेममा एउटा नेपाली धावक ट्रयाकबाटै भागेको टेलिविजनले लाइभ देखायो. बिकशित देश भएकोले साइबर होलान भन्ने आशा गर्नु ठिक हैन, तर टेलिफोनका बुथहरु त छन् होला, तपाइले नबुझेको हुनु पर्छ. खाना र भाषामा समस्या जहाँ गए पनि हुन्छ.

  61. Nepali haru desh ko name rakhla vanera kheladi haru lagera khelera name kamauna ta kata ho kata jasari hun6 bhagera paisa kamaune aash ma janchhn ani kina po samparka bihin rakhdaina ta.

  62. मधु-जी,

    लेखमा उल्लेख गर्नु भएका अधिकाम्स प्रसङ्ग जापानका बास्तबिकता हुन्, तै पनि तपाईं को यो अनुभब को अधारमा मात्र जापानी समाज प्रति धारणा बनाउनु बेश नहोला.

    जापानी समाज hierarchical छ; माथिल्लो तहका मानिस हरु निकै शिष्ट र बिदेशी संगको व्यबहारमा समेत पूर्ण अभ्यस्त हुन्छन; यदाकदा तल्लो तहका मानिस हरुमा मा भने गरिब मुलुकका विदेशीलाई हेप्ने र उनीहरुको चालचलन लाई खिसी गर्ने प्रबृत्ति पनि हुन्छ; साकाहारी लाई घास पात खाने भन्ने तपाईं को टिम लिडर यस्तै तहको मानिस हुनु पर्दछ

    हो माथि केहि कमेन्ट मा भने जस्तै जापानमा केहि दिनको बसाइ ले मात्र पनि सिक्ने धेरै कुरा छन् जुन कुरा तपाईं ले उल्लेख गर्नु भएकै छ; त्यो हुँदा हुँदै पनि तपाईं का धेरै जसो गुनासा जायज छन्, जसले तपाईं को भ्रमण दलको अनुभव बाट पनि जापानिज हरुले सिक्नु पर्ने कुरा पनि छन् भन्ने बास्तबिकता झल्कौन्छ

    सन्दिप शर्मा
    टोकियो
    sandip614 @yahoo.com

  63. मधुजी
    जापानमा आउने नेपालीहरु सबैले सुरुमा यस्तै समस्या भोग्छन्। यसमा जापानीहरुको भन्दा नेपालीहरुको नै दोष धेरै छ।

    एक, नेपालीहरुले वर्षौं देखि ल्याएको समस्या।
    नेपालीहरुको मानसिकता नै जापान पसेपछि भाग्ने अनि लुकेर काम गर्ने भन्ने छ। यसरी लुकेर बस्ने नेपालीहरु अहिले पनि निकै छन्। यसले गर्दा “नेपालीहरु भाग्छन् र लुकेर काम गर्छन्” भन्ने छाप जापानीहरुमा परेको छ। तपाईँले मात्र होइन, जापानमा कानुनी रुपमा बस्दै आएका हामीले पनि दिनहुँ यस्तै समस्या भोग्नु परिरहेको छ। जबसम्म नेपालीहरुको यस्तो मानसिकतामा सुधार आउँदैन, यो समस्या रहि नै रहनेछ। प्रतेक नेपालीले यहाँ नेपालको प्रतिनिधित्व गरिरहेको हुन्छ। कसैले राम्रो काम गरे, त्यो त्यति चर्चामा आउँदैन तर, एकजनाले नराम्रो काम गरेमा “सबै नेपाली यस्तै हो” भन्ने नराम्रो छाप पर्छ। त्यसैले, जापानमा मात्र होइन, संसारको कुनै पनि कुनामा बस्ने प्रतेक नेपालीले नेपालको प्रतिनिधित्व गर्ने भएकोले, पछि आउने नेपालीहरुले कुनैपनि समस्या भोग्न नपरोस् भनेर चोखो मनले काम गर्न जरुरी छ।

    दुई, विदेशी संस्क्रिति सिकौं र अनुभव गरौं भन्ने भावनाको कमी।
    हामीले नेपालमा आउने जापानी, यूरोपियन या अमेरिकनहरुलाई हेर्न सक्छौं। उनीहरु नेपाल आएर नेपालको प्रक्रिति र मठ-मन्दिर मात्र होइन कि नेपालको खाना, लुगा, भाषा, पर्व, जात्रा आदिको बारेमा पनि निकै चाखो दिन्छन्। उनीहरुले कहिले पनि हाम्रो संस्क्रितिको खिसि गर्दैनन्। के उनीहरुले खिसि गरेको भए हामीलाई राम्रो लाग्छ? अवश्य लाग्दैन। तर, यही कुरा नेपालीहरुमा लागु गर्‍यो भने, ठीक उल्टो छ। मैले जापानी संस्क्रितिमा चाखो दिने नेपालीहरु निकै कम देखेको छु। धेरैजसो नेपालीहरुले जापानीहरु यस्तो, त्यसो भन्दै खिसि गरेकै बढि देख्छु। २, ४ हप्ता जापान घुम्न आएका नेपालीहरु किन खाली ठूला बिल्डिङ् , टावर, ट्रेन आदिमा मात्र चासो दिन्छन्? किन २,४ दिनको लागि नेपाली संस्क्रितिलाई अलिकति टढा राखेर जापानी खाना खाने या पोशाक लाउने चेष्टा गर्दैनौं?

    अरुपनि थुप्रै कारणहरु छन, माथिका २ बूँदा चाहीं मलाई लागेको मुख्य कारणहरु हुन्।

  64. लेख मा भ्रमणको उद्द्येस्य अनि भ्रमण स्थान र आयोजक संस्था थाहा हुन सकेन भने लेखक महोदय र आयोजकहरुको भ्रमण उद्येश्य फरक भए जस्तो लाग्छ !बिदेशमा नेपाली स्वाद खोज्नु गारो नै हुन्छ भने त्यहाँ दोभासे पनि रहेछ ,उहाले पक्कै पनि धेरै -थोरै जापान को बारेमा जानकारी राख्नु हुदो हो ,जापान बाट नेपाल फोन गर्ने तौर -तरिका नबताउनु अनि नेपाली इन्डियन खना पाइने रेस्टुरेन्ट हरु को जानकारी नगराउनु अलि उद्देक लाग्दो कुरा लाग्यो ,सुनिन्छ जापानमा अहिले गल्लि -गल्लीमा नेपाली इन्डियन रेस्टुरेन्टहरु खुलेका छन् भनेर! यो कुरा पक्कै हो कि हाम्रै नेपाली दाजु भाई हरुले गर्दा हामीमाथिको विश्वास मा कमि आइ रहेको भने जापान मा साग सब्जी भन्दा मासु सस्तो हुने भएर हो कि साकाहारी भोजन नपाउनु भाको ???

  65. solti lai paisha ko problem ho, kina bhanne nepal bata ghumna matra aunu phayeko rahechha…money bhaye honey bhanne jastai sabai thok paunu parchha // suru suru ma testai ho pachhi tour garda ali problem bhayo bhanne nepali organizations haru pani thupro chhan.. complain dherai na gare hunchha …this is very very minor problem because u don’t know how everything works out in foreign countries.

  66. i had gone through the article. i am here is japan and want to say that what the writer is saying do not match with the situation and condition in japan. we can find phone booth in every train station, supermarket and small shops like Lawson. and in the case of internet its expensive to use cyber cafe but the writer is with his laptop so he can use it in restaurant like Macdonald. so in conclusion i think the writer is a negative minded person

  67. मधु जी
    तपाई आफु कम्जोर हुने अनि अरुलाई दोष दिन मिल्दैन किनकि तपाइले नजानेर हो तपाई बसेको होटेलमा इन्टरनेट थियो मलाई थाहा छ |तपाइले नजानेर हो |नेपालमा बसेर रमाए जस्तो त का हुन्छ र पिडा त भोग्नु पर्छ नि हैन ?तपैहरुको जिम्मा लेने सस्था लाई कति गारो भयो होला विचार गर्नु त?पैसा नतिरिकन गरेको यात्रा त तेस्तो भयो भने पैसा तिरेको भए कस्तो हुने थियो त?

  68. यो कुनै समस्या नै होइन / नया ठाउँ नया paribesh bhako ले tyasto bhako हो /// अनि euta kura hamro नेपाल मा hami जे khanchhau tyahi khanaa विश्व ले khanu parchha भन्ने छ त ????

  69. आफुलाई पत्रकार भन्ने मित्रले खानको बारेमा भोग्नुपरेको समस्या प्रति मेरो सहानुभूति छ. अलि अलि जापानी खान मैले पनि खाएको/देखेको छु. सबै खान तपैले भनेजस्तै नमिठो नराम्रो चाही हुदैन. दाल-भात त नेपाल’मै खैन्छा नि मित्र. जहाँ नया कुरा अनुभव गर्न, सिक्न भनेर गयो, त्यहाँका खानपिनको अनुभव पनि त गर्नु पर्यो नि. अन्य बिषयमा माथि केहि अरु पाठकले भने जस्तै, एस्ता आफ्ना व्यक्तिगत समस्या अथवा बाध्यताक कारणले जापान र जापानिजलाइ नै नराम्रो भनेर देखौना खोज्नु, पूर्ण रुपमा बदनियत पूर्ण र UNGRATEFUL व्यवहार हो. आजको युग’को पत्रकार जस्तो सचेत मान्छेले आफुलाई, आफुले सक्दो, आबस्यक पूर्व तयारीका साथ जानु पर्थ्यो, इमेल र अरु communication को बारेमा. धेरै सार्बजनिक ठाउमा free wireless इन्टरनेट सुबिधा दियिन्छा धेरै ठाउँमा. तेसैले, जापानमा यो नहुने त कुरै भएन. सबैकुरा आयोजकले नै गरिदियोस, आफुले केहि गर्न नपरोस, उसले आफुले भने जस्तो गरिदिए राम्रो, होइन भने नराम्रो भन्ने चुथाथा मनाशिकता तपाई जस्ता आफुलाई पत्रकार भनौदाहरुमा हुनुमा मा तेती आश्चर्य मान्दिन.

    तपाई र अरुहरुलाइ, तपैहरुकै इच्छा अनुसारनै उनीहरुले सित्तैमा घुम्न, जापानको बारेमा केहि सिकौना लागे, सबै सित्तै मा, न हेपिकन, मान-सम्मानका साथ. त्यो भ्रमण’बाट, भ्रमण जुन उद्देस्यको लागि गरिएको थियो, जापान’मा तपैले के सिक्नु भयो? के जान्नु भयो? खोइ तेस्को बारेमा बोलेको? भालुको मन खनियो माथि भने जस्तै, जहाँ गए पनि, मूल कम कुरो बिर्सेर, आफ्नै सुबिधा स्वार्थ हेर्ने, नपुगे रुने? नेपाल र नेपालीको बेइजत गर्ने भनेको तपाई हरुजस्ता आफुलाई “राज्यको चौथो अंग” भनेर दाबी गर्ने, तर तेस्को मर्यादाको ख्याल नगर्ने, साथि तेस्ता ल्याकत नभएकाहरु नै हो. जुन थालमा खायो तेही थालमा हग्ने? धिक्कार छ, तपाईजस्तालाई.

  70. i got the impression that the writer didnot do any “homework” before flying out to japan. you must have hurriedly jumped to the “chance” without comprehending what the tour theme was.

    by the sound of it, it sounds as if the tour is an educational excursion type, where u visit places, study their lifestyle, culture, language, history etc. in which cases, usually the touring “group” is kept away from the world and potential interuptions from the outside world. it’s a kind of camping trip where u keep urself away frm regular worldly, interuptions such as by phones or internet or other people.

    mate, u were in the wrong group. u definitely had expected it to be a “holiday” or vacation looking at ur expectations! my suggestion would be, don’t jump into a occasion without knowing why, where, when and what for. or else you will sound like a: नपाउनेले केरा खायो बोक्रा संगै खायो|

    well, this is how i saw it. please do not take it personally. no offence meant. obviously u had great expectation of japan as it is being “first world” country etc etc but this expectation is more like a fantasy you had, which do not stand on any foundation. don’t go blaming others for ur own miscalculations and misunderstandings.

    now i’m thinking that u were there the whole 2 weeks as a cultural ambassador, representee of nepal…i’m visualising ur tantrums there, attitude towards hosts and its people…very unfortunate event, i should say.

  71. जापानमा वास्तबमा खानाको त समस्या पर्छ नै र त्यो भन्दा ठूलो समस्या हो भाषा को | तर हामीले हाम्रै देशको जस्तो सबै चिज खोजेर पनि भएन नि | जापानी हरु अनुशासित हुन्छन र त्येही कुरा अरुले पनि गरेको हेर्न चाहन्छन | पत्रकार मित्रले आफ्नो कुरा मात्र अलि धेरै बढाई चढाई गरि प्रस्तुत गरेको देखियो | बिदेशमा स्वदेशकै जस्तै खोजेर पनि भएन नि मित्र ? सित्तैमा अर्काको देश पनि घुम्ने, भत्ता पनि पाउने अनि उल्टै गालि पनि गर्ने | गाली होइन साथी तारिफ गर्न सिक्नुहोस |
    तपाइंले सबै सुख सुबिधा आफुले खोजे अनुसार कंहा पाउनु हुन्छ त ?
    नेपालका पत्रकारहरु अहिले आफुलाई अति नै महान सम्झन्झन| एउटा २ लिने को समाचार कोर्ने बित्तिकै पत्रकार ? वाहिहात |

    टोक्यो , जापान

  72. मधुजी! सबै बिदेशी देश जादा शाकाहारी खाना को समस्या हुदैन न त एयर लायन मा नै हुन्छ | त्यो जापान जस्तो देश मा मात्र गारो हुने हो | मेरो आफ्नै उदाहरण सुन्नुस मा लगायत मेरो परिवार (साना केटाकेटी हरु) सबै नै जीवन भर शाकाहारी छोउ र हामी लामो समय देखि विदेश मा नै बस्छोउ तापनि आज सम्म हामी कसै ले पनि शाकाहारी भयको कारणले गर्दा यहाँ होस् वा अन्य कुनै पनि देश मा जादा त्यो समस्या भोग्नु परेको छैन जस्तो तपाई ले जापान भ्रमण मा भोग्नु भयो | अमेरिका मा त झन च्वोइस धेरै छन् | पस्केका परिकार मध्ये तपाई मज्जाले शाकाहारी मात्र रोजेर खान सक्नुहुन्छ | तर हो जापान जस्तो बिकशित तर धेरै हद मा संकुचित देश मा त्यस्तो सुबिधा कहाँ र?
    तपाई जस्तो यो अनुभब मैले धेरै द्वारा सुनेको छु अनि मा यो कुरा मा पक्का गर्न चाहन्छु कि शाकाहारी भयर हुने समस्या तपाई ले सोचेको जस्तो सबै बिदेशमा हुदैंन त्यो त केवल जापान मा मात्र हो |

  73. मधु जी,

    इन्टरनेट को गडबडी ले यो दोहोर्याएर लेख्दै छु. मा आफु पनि साकाहारी नै भएको ले तपैले जापान मा भोगेको समस्या मैले धेरैनै भोगेको छु. अलि बढी देश घुम्नु पर्ने काम लिएको र साकाहारी भएको मा कहिले कहिँ निकैनै दुख लाग्छ. त्यसैले यात्रा गर्दा धेरैनै खाना बोक्छु. अझ मधुमेय को सारीरिक अवस्था ले धेरै नै ठुलो बन्देझ छ मेरो खानामा. जापानमा मैले पनि दुइ हप्ता नै बिताएको हो तर अति ठुलो पूर्व तयारी ले त्यत्ति गारो भएन.
    कृपया विदेश निस्कनु अगी अलि तयारीमा लग्नु होला. प्लेनमा साकाहारी खानाको राम्रै व्यवस्था हुन्छ. टिकेट किन्ने बेलामा ध्यान नदिए ठुलो समस्या पर्छ. त्यसैले म सकेसम्म आफै टिकेट किन्न जान्छु वा टिकेट हातमा पर्ने बित्तिकै राम्रै पढी यदि एसियन साकाहारी छैन भेने तुरुन्त बिक्रेताकोमा गइ सच्यौना लागौछु. तपाइलाई यहि सल्लाह कमलागला.

    टेलिफोन तथा इन्टरनेट को बारेमा पनि जपनेसे संगो मेरो सानो अनुभब छ. कामको सिलसिलामा केहि समय नैरोबी मा बसेको थिए. एकजना जापनेसे महिला साथी संग भेटघाट र छल फल भयो. छलफल को क्रममा उनले भनिन उनको घरमा उनीकी आमा मात्रै छन् उनले चिन्ता लिनु पर्ने. तर उनि कहिले पनि फोन गर्दिनन् किनकि यदि उनको सोर उनकी आमाले फोनमा सुने, आमा विचार गर्न थाल्चिन र अत्तिन्चिन कि छोरि अब कुनै समस्यामा छ त्यसैले छोरि फोन मा छ. न अत्यौन को लागि उनले आफ्नी आमालाई कहिल्यै फोन गरिनन. कामका को संस्कृति बढी र घरायसी चिन्ता काम लिने उनीहरु को बानी ले हामी लाई ब्यबहारमा अलि अप्ठेरो पर्छ. यसबारे नेपाली हरु लुक्छन भनि तपाइलाई फोन वा इन्टरनेट को सुबिधा नदिएको नहुन सक्छ. कृपया यसलाई यत्तिना बुज्दा राम्रो होला.

    तपैले भोगेको समस्या प्रति सहानुभूति,

    तुलसी शर्मा
    हाल इन्डोनेसिया

  74. लेखक को इन्तेंशन जापान घुम्ने भन्दा पनि स्तुडेन्तस लै अलपत्र परेर जापान मै लुकेर पैसा कमाउने जस्तो बुझियो. नभए फ्री मा त्यति धेरै फचिलिटी उसे गरेर, अरु को तिमे खाएर किन उनि हरु लै नै खैरो खाने को होला.. जपनेसे हरु ले तपैन्लाई कति दिए?? तपाईं ले उनीहरु लै धन्यवाद सम्म पनि दिन सक्नु भएन. यो तपाईं को कमजोरी हो. जहाँ सम्म साकाहारी को कुरा छ, यो तपाईं को समस्या हो. उनि हरु ले क्रेअते गरेको समस्या होइन. यहाँ साकाहारी ले सा फूड्स, माछा र अन्डा खान्छन. अनि फोन को कुरा छ. तपाईं लै कार्ड किन्ने अवसर त रहेछा नि. अब पैसा त आफै राख्नु पर्यो नि. सबै उनि हरिउ संग देपेंद भएर हुन्छा?? पहिले जाँदा फचिलिटी हरु न बुझी उफ्रियेरा जाने अनि अहिले आफुले भनेको भएन भनेर अरु लै दोस थुपार्ने?? तपाईं जस्ता हरु ले गर्दा यहाँ बस्ने हाम्लाई र पछी अवसर पौने नेपाली लै गारो हुन्छा. कम्तिमा पनि धन्यवाद दिनुस.

  75. बनको चरी बनमै रमाउछ भने जस्तै यो लेखकलाई किन जापान रमाइलो लागेन ? मलाई यहाँ कहिले जापान पुगेर सुसी ,सासिमी , किरिन बियर ,पुस्तक भण्डारमा गएर किताब पढौ जस्तो , जापानको हलमा गएर फिल्म हेरौ जस्तो भै रहेछ । जापानका तरुनीहरुसँग जिस्किन मन लागिरहेछ । तपाईं गएको मान्छेले पनि जापानमा खानपिन नै गर्न नजाने पछी तपाईंले दु:ख त पाउने नै भयो नि । जापानमा हरेक ठाउँमा ईन्टरनेट छ , हात हातमा ईन्टरनेट भएको ठाउँमा साइबर खोज्न कहाँ हिंडेको होला । ४०० यनमा मज्जाले तरकारी भात खान पाउने कोको इचिबान रेस्तुरेन्ट जहापनी छ किन त्यहा खान जानु नभएको होला । जापान जस्तो सुबिधा सम्पन्न देसमा यस्तो अनुभव गरेको पाउदा नेपालमा अझै जङली युगको मान्छेहरु रहेछ जस्तो लाग्यो ।

  76. हाम्रा कोहि कोहि नेपालीहरुको बानि नै त्यस्तै हो बिदेश गयो कि आफ्नै देशको रहन सहन र खाना खोज्ने !!~! कोहि कोहि त खातमा नै सुत्नु पर्ने जब कि ति देशका नागरिकहरु भुइमा सुत्ने गर्छ . आफुले भने जस्तो गरि घुम्ने वा बस्ने हो भने नेपालको ठमेलमा आउने कुइरेहरु जस्तो गरि आफ्नै खर्चमा घुमने नि .
    धेरैजसो बिदेशमा आफ्नै निजि नेट लाइन हुन्छ जुन धेरै सस्तो हुन्छ तर नेट क्याफेमा भने महँगो नै हुन्छ र मोबाइल कार्ड धेरै जसो पसलमा किन्न पाइन्छ तर तपाइहरुलाई व्यवस्थापना पक्षले यता उता नगर्नुको कारण खुलाइसकेको हुनाले त्यसमा गुनासो गर्ने ठाउँ छ जस्तो मलाइ लाग्दैन . धन्यबाद

  77. हेल्लो ऽ समस्या तपाई त्यो रुटिन अनुसार चल्नुपरेको भएर हुनुपर्छ । जापानमा तपाई धेरै ठाउँमा वाइरलेस ईन्टरनेट को सुविधा पाउनुहुन्छ , जस्तो कि होटेल, क्याफे , रेस्टुरेन्ट, एअरपोर्ट, जतासुकै , यदि तपाइसँग ल्यापटप भएको भए त्यहि वाइरलेस बाट ईन्टरनेट चलाउन पर्ने , या त तपाइलाई थाहा भएन कसरी चलाउने , यात कसैले भनिदिएन ।
    तपाईहरु काठमान्डौबाट सिंगापुर हुँदै जाँदा म पनि त्यहि प्लेनमा थिँए , म सिंगापुरमा झरेको । खानेकुरा चाँहि गार्‌हो नै हुन्छ , किनकि साकाहारी खाना पाउन गार्‌हो हुन्छ यी जापान, सिंगापुर, चीनतिर ।

  78. खै लेखक को कुरा मा त मलाई चित्त बुझेन / तपाई परिस्त्थिति अनुसार हिडन सक्नुहुदैन रहेछ / जापान पुगेर नेपाल को जस्तै खोजेर पनि हुन्छ र ?
    जापान , यहाँ का मानिस हरु मेशिन जस्तै हो / तपाई लाइ गाइद गर्ने मान्छे लाई उसको हाकिम ले जे जे कुरा भनेको थियो उसले तेस्तै तेस्तै गर्यो / न तल न माथि / हामीहरु जस्तै यहाका मान्छे हरु सम्बेदनशील चै छैन है /

  79. मा जापान मा २ वर्ष बसी सके. अहिले मा कोरिया मा बसेको ५ वर्ष भयो. जहाँ सम्म भोजन को कुरा छ.. साकाहारी लै निकै गारो हुन्छा. तर लेखक ले भ्रमण को उपलब्धि लै भन्दा खान लै धेरै महत्व दिएको देखियो. नेपाल मा जस्तो एक थाल टन्न भात खायो भने खान हुने नभए bread, fruits, juice ta diyekai rahechha. Japanese khana maa ek kachaura rice ta lag bhag sabai maa hunchha. Japan maa khanai gaye jasto lekhak le atiranjit gare jasto lagyo…

  80. सायद पहिले पहिले गएका नेपाली हरु लुक्ने गरेकाले तिनीहरु ले फोन र इन्टरनेट बाट टाढा राखेका हुन सक्छन

  81. यो लेख मलाई yekdam मन पर्यो यो यथार्थ पनि हो साकाहारी लाई जापान मा बाहिर खान सजिलो छैन.

  82. संजय जी
    एस बिषयको समस्या हो हामी गरिब मुलुकको मान्छे भएर किन कि हामीलाई बिस्वाश नगरेर, भन्ठाने छ जापान मा नै लुकेर बस्छ.
    हुन पनि हो पहिले धेरै नेपाली हरु जस्तै खेलाडी, पत्रकार,नेताहरुपनि लुकेर बसेर लाखौ रुपैया लिएर गए , तर अहिले त्यो बेला छैन,पहिले लुकेर बस्ने हरुलाई पनि समातेर पथैसक्यो हामी नेपाली मात्र होइन अरु देशको मान्छे पनि जस्तै बंगलादेश,पाकिस्तान,भारत,श्रीलंका,फिलिप्पिंस,इन्डोनेसिया,अरु धेरै देशको मान्छे हरुपनि, मलाई जहाँ सम्म लाग्छा तेस्तो मान्छे हरु थोरै मात्र होलान ! तर तेस्तो मान्छे हरु धेरै सतर्क क साथ हिन्दछन प्राय जस्तो ट्रेन स्टेशन तिर हिन्दैनन किन कि तेस्तो ठाउमा प्रहरी खटिएको हुन्छ जसले अलिकति मात्र संका लागेमा परिचयपत्र मागिहाल्छ
    अहिले बाठा नेपाली हरु के गर्छन भने तेस्तो ठाउमा हिड्नै परेमा टाई शुट लगाएर कतै नहेरिकना बिसिनेस गर्ने वा ठुलो ओहोदाको मान्छे जस्तै गरेर हिन्दछन ता कि कसैले संका नगरोश ( नेपालीहरु बाठोभायेकोमा मा गर्व गर्दछु )
    अर्को कुरा साकाहारी खानामा यहाँ धेरै छन् मधुजी लाई थाहा पाउने चान्सै नदिएपछि कहाँ बाट थाहा पाउने त ,
    हामीले अब हाम्रो छबी राम्रो बनायोउ भने अरु देशमा जादा एस्तो व्यवहार व्यहोर्नु पर्ने छैन जस्तो मलाई लाग्छ
    धन्यवाद

  83. के के न payesa समाya र ठाउं अनुसार chalna नसक्ने हरु को समस्या येस्तई अझ यो भन्दा नराम्रो हुनु पर्ने. धन्य रहेछ आयोजक haru

  84. मित्र जापान भ्रमण गर्न कति कसरत गरेर टीम मा पर्नु भयो अहिले एस्तो कुरा ……………..तपाई जस्तो साकाहारी मान्छे बिदेश भ्रमण मा न जादा नै राम्रो हुने देखियो !अनि फ़ोन गर्न जान्नु भयेन र महँगो पर्यो ………..जापान बाट नेपाल नेपाली २० रुपया मा फ़ोन हुन्छ.
    मिलन@जापान

  85. Patrakar mitra le pareko Dukh afano thau ma thik cha tara hami nepali bidesh ma k k nai huncha,khana pahincha,launa pahincha, tyeha ka manche haru le ramro satkar garlan vanera sochera ayeko hunchau Mitra ko bidesh bhraman pailo choti lagyo tehi vayera Bideshi bhumi ma kasto hudo raicha vanne anubhav tha na rahecha tara koi koi lai testo na hola..vanna sakidaina..hai..

  86. यो बास्तबिकता हुनै पर्दछ, मेरो अनुभब को आधारमा, यसमा संका गर्ने ठाउं छैन.

  87. गाउ कई जन्म रैछा तिम्रो नया ठाउँ मा सानो सानो समस्या त भैहल्छा नि it just simple problem

  88. के यो बास्तबिकता हो? जापान मा बस्ने साथि हरुले स्पस्ट पारिदिनुपर्यो/

  89. तपाई के पिडा म बुच्छु | किनकि म पनि साकाहारी हु | त्यो जापानी ले भनेको कुरा ” तँ झारपात मात्रै खान्छस्, त्यसैले धेरै बाँच्दैनस् र बलियो पनि छैनस्।” मलाई पटक्कै चित्त बुझेन | भोजन मिलाएर खाने हो भने हो भने साकाहारी मान्छे पनि बलिया हुन्छन नि..साकाहारी किन बाच्दैनन लामो आयु , मम्साहरी भन्दा साकाहारी स्वस्थ हुन्छन | फेरी अरु जीव को हत्या गरेर आफु लामो आयु बाच्नु पनि छैन नि हैन |

  90. लेखकलाई खुव ठुलो समस्या परेछ जापान पठाईदिने सस्था लाई गालि गर्न नि नहुने अनि तिनीहरुले ब्यबश्था गरे अनुसार चल्न नि नसक्ने ! आफुले खोजे सोचो जस्तो कहाँ हुन्छ मित्र यस्ता घटनाले जिन्दगी जिउन सिकाउँछ ।

Comments are closed.