एनआरएन अभियान संसार भरि छरिएर रहेका नेपाली समुदायलाई एकिकृत गर्दै उनिहरुको ज्ञान-शिप, दक्षता, र आर्थिक लगानीलाइ नेपालको हितमा उपयोग गर्ने उद्देस्यका साथ शुरु भएको हो। साथै नेपाली कला र संस्कृतिलाई संरक्षण र संवर्द्दन गर्ने पवित्र उद्देश्य पनि हो। विश्वव्यापिकरणको प्रभावले अध्ययन र रोजगारिको शिलशिलामा प्रवासि बन्न गएका नेपालीहरुलाइ संगठित गर्ने आवस्यकता पनि हो। तसर्थ नेपालमा हुर्कि वढि, एक तहको शिक्षा नेपालमै लिइ विदेशिएका प्रवासी र गैर-आवासिय नेपालीलाई आफु जन्मे हुर्केको देश प्रतिको कर्तव्य निर्वाहा गर्न अभिप्रेरित गर्ने राम्रो अभियान पनि हो गैर आवासिय नेपाली संघको स्थापना।
एनआरएन को संजाल संसारका धेरै देशहरुमा स्थापना भैसकेको वर्तमान अवस्थामा यसका वर्तमान क्रियाकलाप र अभियानलाइ हेर्ने हो भने कतै यसको स्थापनाको भित्रि उद्देश्य अरु नै केहि त थिएन भन्ने शंका उत्पन्न गराएको छ। अर्थात एनआरएन आफ्नो उद्देश्यबाट विमुख भएको भान हुन्छ। कर्तव्यमुखि अभियानका लागि स्थापित एनआरआन राजनैतिक र जातिय पकड जमाउनको लागि नेतृत्वको होडवाजि, र आफ्नो स्व-इच्छाले त्यागेको नेपाली नागरिकता फिर्ता गर्ने वा जोगाउने कथित अधिकारमुखि लडाइमा फसेको छ।
गैर-आवासिय नेपालीहरुलाई नेपाली परिचयको आवस्यकता कसैले इन्कार गर्न सक्दैन तर अहिलेको अवस्थामा नागरिकताको सवाल कुनै पनि अर्थमा उचित र मान्य हुनै सक्दैन र नैतिकताले पनि दोहोरो नागरिकता माग्न दिंदैन एनआरएनहरुलाइ किनकि,
१- नेपालमा हुर्कि बढि एक तह सम्मको शिक्षा नेपालमै आर्जन गरि सकेका तर अवसरको खोजिमा विदेशिएका गैर-आवासिय नेपाली मध्यका बहुसंख्यकले आर्थिक लाभको लागि विदेशि नागरिकता लिंदा नेपाली नागरिकता त्यागेका हुन। उनिहरुले आफ्नो स्वार्थको लागी नेपाली नागरिकता त्यागिसके पछि फेरि त्यहि परित्यक्ता नागरिकताका लागी किन रुने? नेपाली हुनुमा गर्व गर्ने कुनै पनि नेपालीले आर्थिक लाभका लागी आफ्नो नागरिकता त्याग्नै सक्दैन! जिविकोपार्जन गर्न धौ-धौ परेर कसैले पनि विदेशि नागरिकता ग्रहण गरेका हुंदैनन। विदेशमै जन्मिएका बाल-बच्चा भने यसका अपवाद हुन।
२- कर्तव्यमुखि अभियानमा लागेको एनआरएनले किन दोहोरो नागरिकताको लडाइलाइ आफ्नो प्रुमुख एजेण्डा बनाइराखेको? गैर-आवासिय संघले नेपालको वेथिति, र गरिविको दोष नेताहरुलाइ मात्र थुपारेर आफु किन पन्छिन खोजेको? सांच्चै नेपालको विकासमा टेवा पुर्यान चाहाने हो भने गैर आवासिय संघले नेपाल विकास कोषको स्थापना गरि आफ्नो कमाइको कम्तिमा १% रकम देशको नाममा प्रदान गर्ने अभियान चालौं न? हरेक देशमा स्थापना भएका गैर-आवासिय संघले आफ्नो कार्यकालमा कम्तिमा एउटा मेगा प्रोजेक्ट संचलान गर्नै नियमको शुरुवात किन नगर्ने? अनि बल्ल सारा नेपालीले भन्ने छन ‘ अवसरको खोजिमा विदेशियका हाम्रा दाजु-भाइ, दिदि बहिनिहरुलाइ दोहोरो नागरिकता दिनै पर्छ।‘ विदेशमा १९-५२ प्रतिशत आम्दानी कर तिर्न सक्षम हामि प्रवासी नेपालीले देशकको लागी आफ्नो कमाइको १% तिर्न किन नसक्ने?
३- नेपालमा अवसर नपाएर विदेशिनु परेको र विदेशवाट पठाएको रेमिटेन्सले देशको आर्थिक विकासमा सहयोग पुर्याएकोले पनि दोहोरो नागरिकता दिनु पर्छ भन्ने एनआरएनहरुको तर्कको कुनै तुक छैन । यदि अहिलेको अवस्थामा गैर-आवासिय नेपालीलाइ दोहोरो नागरिकता दिने हो भने ‘राष्ट्रियता र नागरिकताको कुनै महत्व हुने छैन। वास्तवमा भन्ने हो भन्ने कुनै पनि व्यक्ति केवल १ देशको मात्र नागरिक हुन सक्छ।
४- आर्थिक विकास एक चक्र जस्तै हो। यो संधै एक क्षेत्र वा देशमा मात्र स्थिर भएर रहने प्रकिया होइन। आर्थिक विकासका प्रचुर संभावना हुंदा हुंदै पनि भु-राजनैतिक प्रभाव, दशकौं लामो राजनैतिक अस्थिरता, ल एण्ड अर्डर एवं उचित आर्थिक नीतिका कारण पछाडि परेको हाम्रो मुलुक संधै यहि हालतमा पक्कै हुने छैन। सर्व प्रथमत नेपाल आफै सक्षम भएर देशमा उपलव्ध श्रोत र साधनको उच्चतम सदुपयोग गर्दै आगामि दशक भित्रै आर्थिक प्रगति गर्ने छ। साथै छिमेकि भारत र चिनको आर्थिक प्रगतिको पनि पक्कै पनि नेपालमा सकारात्मक प्रभाव पर्नेनै छ। तसर्थ १ दशक भित्रनै रोजगारि र अध्ययनका लागि युरोप अमेरिका तिर लाग्ने जमातको दिशा बदलिनेछ। तसर्थ यदि दोहोरो नागरिकता कायम गर्ने हो भने त्यो अवस्थमा दोहोरो नागरिकताधारीको भिड नेपालले थाम्न सक्ला ?
५- जव राष्ट्र समृद्द बन्छ तवमात्र सरकार नागरिकलाइ सामाजिक सेवा र सुरक्षा प्रदान गर्न सक्षम हुन्छ। विदेशि नागरिकता ग्रहण गर्ने नेपालीहरुको मुख्य उद्देश्य पनि विकसित देशको यहि सामाजिक सुरक्षाको व्यवस्थाले पनि हो । आशा गरौं दुई दशक भित्रमा नेपाल सरकार पनि बच्चा, वृद्द र असक्षमहरुलाइ सामाजिक सुरक्षा र विशेष आर्थिक सहुलियत प्रदान गर्ने सक्षम बन्नेछ । कल्पना गरौं आफ्नो जवानि सवै व्यक्तिगत लाभका लागि विदेशमानै बिताएको दोहोरोनागरिकताधारि नेपालीले त्यो समयमा विदेश रोज्छ छ कि नेपाल ? ल भन्नुहोस त बच्चा र युवा ( विधार्थि अवस्था) अनि वृद्द अवस्थामा मात्र नेपाल विताउने यो जमातलाई देशको लगानी कति होला ? र त्यो लगानि किन गर्ने ?
६- राष्ट्र भनेको के हो? यो कुनै भुगोल मात्र होइन नत कुनै निश्चित भुगोलमा स्थापित सरकार मात्रै हो? राष्ट्र भनेको त कुनै एक निश्चित भुगोलमा स्थायि सरकारको नेतृत्वमा वसोवास गरेका स्थायी जनता हुन जसको साझा भाषा, संस्कृति र इतिहांस हुन्छ। तसर्थ जस्ले आर्थिक लाभको लागि अरु कुनै देशको नागरिकता ग्रहण गर्छ उस्को पुरानो नागरिकता किन कायम राख्नु पर्यो? अवसरवादी एनआरएनहरुलाइ दोहोरो नागरिकता दिएर देशलाइ के फाइदा?
७- नेपालले दोहोरो नागरिकता संवन्धि नीति अंगिकार गर्ने हो भने सर्व प्रथमत नेपाल-भारत-तिब्बत बिचको खुल्ला सिमानालाइ वैज्ञानिक रुपमा व्यवस्थित गर्नु पर्दछ। साथै नागरिकता संवन्धि वर्तमान विवादहरुलाइ समेत हल गर्नु पर्दछ ताकि कुनै पनि नेपाली नागरिक नागरिकता विहिन हुन नपरोस। साथै महत्वपूर्ण कुरा विगतमा वितरण गरिएका विवादित नेपाली-नागरिकताका केशहरुलाइ छानविन गरि गैर नेपालीले प्राप्त गरेका नागरिकता वदर गर्नु पर्दछ। तत्पश्चात मात्र विदेशि नागरिकता लिएर पनि नेपाली नागरिकता राख्न चाहाने गैर-आवासिय नेपालीहरुका लागि सरकारले नागरिकता ऐनमा दोहोरो नागरिकता संवन्धि विषेश प्रावधानको व्यवस्था गर्न सक्दछ। जस्तै प्रवासी नेपालीले विदेशमा रहंदा कमाएको सम्पत्तिको निश्चित प्रतिशत आयकर नेपालमा तिरेको अवस्थामा मात्र ‘विशेष कदर स्वरुप’ विदेशि नागरिकता लिदां पनि नेपाली नागरिकता कायमै राख्न पाउने व्यवस्था। यसका लागि कर तिरे नतिरेको अनुगमन गर्ने इलेक्ट्रोनिक्स संयन्त्रको राम्रो व्यवस्था गर्नु आवश्यक हुन्छ।
आर्थिक लाभका लागि आफ्नो नागरिकता परित्याग गर्ने समुहले राष्ट्रियताको संरक्षण गर्न सक्ला? साथै खुल्ला सिमानाका कारण तिव्वति र भारतियहरु बाट भैराखेको नेपाली नागरिकताको अपचलनको जानकारा हामीहरुले कल्पना गरौं त यदि नेपालले दोहोरो नागरिकताको नीति अंगिकार गर्यो भने त्यसले दीर्घकालिन रुपमा पार्ने असर कति भयंकर हुन सक्छ?
तसर्थ यदि नेपाली हुनुमा गर्व गर्छौं भने सर्व प्रथमत: आर्थिक लाभका लागि आफ्नो नागरिकता नत्यागौं। र यदि त्यागिसकेकाहरुले आफु जन्मे हुर्केको देश प्रतिको कर्तव्यवोध अनुभव गरि चाहे व्यक्तिगत होस वा संस्थागत देशको लागि योगदान गरौं। इमान्दार एनआरएनहरुले संधै नेताहरुलाइ मात्र गालि गर्ने तर तिनै नेताका अगाडि पर्दा चांहि धनुस्टंकार गर्ने बानि त्यागौं। देशको विकास र प्रगति गर्ने भनेको सरकारले होइन, जनताले हो र त्यो इमान्दार र कर्तव्यनिष्ठ जनताहरु बाट मात्र संभव हुन्छ।
किन चाहियो दोहोरो नागरिकता?
अस्तिकी नेपाली नागरिक, हिजोकी जर्मन नागरिक र फेरी आजकी नेपाली नागरिक सुजाता कोइराला नेपालमा उप-प्रधान मन्त्री सम्म बनिसकी…….!
सोझा साझा नेपाली आझै दोहोरो नागरिकता मागेर बसेका छन्……!
हिम्मत गरेर फर्केर नेपाल आउनुस, तपाईलाई प्रधानमन्त्री नै बनाएर राखुम्ला….तेस्को लागि टन्न पैसो ल्याउनु चै पर्छ है……!
आजकाल नेपालमा खर्च (घुस) धेरै छ ! गुण्डा र भिजिलान्ते पाल्नु पर्छ, तेस्तै पर्यो भने धनयुद्द नै गर्नु पर्ने हुन सक्छ !
किन चाहियो दोहोरो नागरिकता?
अस्तिकी नेपाली नागरिक, हिजोकी जर्मन नागरिक र फेरी आजकी नेपाली नागरिक सुजाता कोइराला नेपालमा उप-प्रधान मन्त्री सम्म बनिसकी…….!
सोझा साझा नेपाली आझै दोहोरो नागरिकता मागेर बसेका छन्……!
हिम्मत गरेर फर्केर नेपाल आउनुस, तपाईलाई प्रधानमन्त्री नै बनाएर राखुम्ला….तेस्को लागि टन्न पैसो ल्याउनु चै पर्छ है……आजकाल नेपालमा खर्च (घुस) धेरै छ !
नराम्रो नमान्नु होला साथी भाई हो, आफुलाई त America को Green Card भयो भने नेपाली नागरिकता झ्याल बाट फ्याकिदिन्छु. के गर्ने के नेपाल आएर ? बुद्धि भएका हरु सब बाहिर गइ सके , बुद्धि भएका र केहि गर्छु भन्ने तपाई हरु जस्ता Mysansar पढेर कमेन्ट हान्दै ठिक्क छ. बुद्धि नभएका हरु कता हड्ताल गरौ कि कुन मान्छे कुटु भन्दै ठिक्क छ. आफु मस्त बसियेछ दिउसो भर कम्प्युटर चलाउदै महिने पिछे ४००० डलर कमाइन्छ, बरु साथी भाई हो येतई आउ, छोड्दिउ नेपाल चाही तेही बुद्धि नभएका र भ्रस्ठ नेता हरुलाई . आफु आफु कुटाकुट गर्छन सब मर्छन अनि जाम्ला नेपाल हरियो डलर बोकेर , आफु आफु मिलेर फेरी नेपाल राम्रो बनाउन.
ब्लगका करिब ३०० वटा कमेन्ट पढ्दा मलाई यो “थानेश्वर कंडेल” भन्ने मान्छे को बारेमा अलिकति कुरा बुझ्न मन लाग्यो!
थानेश्वर कंडेल जी तपाइको छोटो परिचय पाउन है, अनि त्यहि अनुसारको कुरा गरुला है!
जन्म थलो -जिल्ला भए हुन्छ!
हालको बसाई – स्वदेश/विदेश
हाल कहा काम गर्नु हुन्छ – स्वदेश/विदेश, या स्वदेशी/बिदेशी कार्यालय?
पढाई कति सम्म – ओरिजिनल कि नक्कली खुलाउनु होला (के थाहा, आजकल जे पनि हुन सक्छ), कहिल्ये विदेश जाने प्रयत्न गर्नु भो – कि गएर पनि आउनु भएको छ? छ भने कुन कुन देश?
सायद कंडेलजी को बारे यति हामीले खोताल्दैमा उहा प्रति अपमान हुन्छ भन्ने लाग्दैन, किन कि यसो हेर्दा उहाले उठाउनु भएको कुरो गहिरो छ तर उहा स्वयम् यो बिषयमा कि त अनभिज्ञ कि त निरास (frustrate) हुनुहुन्छ!
रिसानी माफ होस् भनेर म भन्दिन किनकि बौद्धिक कुरामा खुलेर बहस गर्दैमा कोहि ज्ञानी कोहि अज्ञानी हुदैन! जसले जत्ति जानेको छ उतिनै बोल्न/लेख्न सक्छ|
Common sense use गर्दा पनि थाहा हुन्छ | देश को अवस्ता र देश को माटोलाई धिक्खार्दै देश छाड्नेलाई किन एती ठुलो सुबिधा | हामी पनि छौं यहाँ देश को लागि दुख गर्ने | देश मा बस्नेको लागि केहि सुबिधा नदिएर खाली पैसा वालका लागि मात्र राम्रो नियम कानुन बनायो भने यो देशले आफ्नै देश का नागरिक हरुलाई अन्नाय गरेको हुनेछ | अनि एउटा कुरा युरोप अमेरिका मा बस्ने नेपालीहरुलाई भन्दा गल्फ मा बस्ने नेपालीहरु सहयोग को खाचो छ | वुनिहरु देश त्यागेर गएका छैनन् , माटो लाई धिक्कार्दै पनि गएका छैनन् , वुनी हरु मात्र पेत्पलना गएका छन् , अनि वुनिहरुलाई दोहोरो नागरिता पनि चाहिएको छैन |
के को त्यास त्यास. नेपाल आउन नै निशेद गरे हुन्छ. तेस्ता जाबो नागरिता बिहारीले त पाहुन्छ भने दोल्लर घुष दिए जतिपनि पाहिन्छ.
सेतो मूल को छोरो भन्छ – वो नेपाल सार्है मन पर्छ तर मान्छे अलि मुर्ख र तिक्दम्बाज छ ! मैले नबुझेको ? बिदेसमा बसेको नेपालि माथि किन नेपालमा बस्ने मान्छेले माया नगरेको ? कस्तो नराम्रो ? तेसो भए हामि किन हाम्रो गाउमा अस्पताल बनाउने ?
साथि देश चलेको रेमिट्यान्स बाट नत्र नुन तेल आयात गर्ने डलर केले आउथ्यो ?प्रवासी बाट आशा मात्र गर्ने नेता र बाकि सबै बुद्धिजीवी भनाउदाहरुको कुरा मात्र बोले जस्तो लाग्यो .नेपालमा जन्मिएका लाइ दोहोरो नागरिकता दिदा घाटा केहि पनि छैन .फाइदा मात्र छन्.नेपालमा मात्र होइन देशको फाइदा कालागि फिलिपिन्स vietnam ,भारत आदिको अध्धयन गरे भई हाल्छ नि .बिदेशी नागरिकता इदैमा नेपालको माया मर्ने मार्ने भन्ने होइन .सतहमा नाबगौ .देशभित्र बस्ने सबै देशप्रेमी होइनन .देशबासी मात्र हुन् .भ्रस्टाचार गर्ने सबै कर्मचारीहरु ,कर छल्ने ब्यापारी उध्धोगपति ब्यापारी दलाल कार्यकर्ता ,कमिशनखोर ,फटाहा कति हो कति अझ दलाल ठग पत्रकार को कुरानै स्वार्थी हुन्छ. जति नराम्रो भए पनि बिदेशमा गयो भने दुख गरेर डलर नेपालमा पठाउछ . अनि नेपालबन्द मा राष्ट्रप्रेमी कार्यकर्ता हरुले फुटाएका दादिका सिसा वा पार्ट्स किन्न कामलाग्छ,
यो अबस्थामा कुनै पनि हालत मा २ वटा नागरिता दिनु हुन्दैना.पैसाको र ऐस आराम को लागि नेपाल को नागरिता तेयग्नेलाई.एदी दिएमा नेपाल मा बसी दुख गरि देसको लागि योगदान गरिरनु भएका सबै नेपालीहरु र नेपाली देस प्रति बेइमान गरेको हुन जानि छ
न्यु जिल्यान्ड को स्थाई बासिन्दा
दोहोरो नागरिकताको कत्तिपनि लोभ छैन ताकी बिहारी र तिब्बेतीयन हरुलाई नागरिकता दिनु भन्दा सर्त सहित को बिदेसी पासपोर्ट लिएका नेपाली नागरिक हरुलाई नै नागरिकता दिनु उचित होला .( सर्त सहित भित्र बिदेशी पासपोर्ट लिएका हरुले लगानीको नाममा नेपाल को अनुद्पादक क्षेत्र जस्तो घर जग्गा मा लगानी गरेर नेपाल मै बस्ने हरुलाई उठिबास लगाउदै गरेको प्रसस्त उदाहरण देखिदै छ) त्यसैले उत्पादनशील कार्यहरुमा लगानी भित्र्याउनु, माथिका कतिपय कमेन्ट हरु कति मर्म स्पर्शी र तथ्यपरक छन् भने , एउटा एम्बुलेन्स किनिदिदा त्यहाँ कति नेपलिको अकाल मृर्तु बाट बचेका छन् यो त सानो उदाहरण मात्रै हो , तेसैले लेखकको फितलो सतही लेखले यो मेरो संसार को ब्लग मा कमेन्ट को ओहिरो लागेको छ
कमल पनेरु सिड्नी अस्ट्रेलिया
जन्म नेपाल
कर्म भुमि जर्मनी
यन आर यन को सदस्य बन्नु छैन
बिदेशी नागरिकता ( यात्रा गर्दा हुने सजिलो पनको लागि )
हरेक वर्ष नेपाल यात्रा( भिसा किन जरुरि नहोस )
पश्चात्ताप कतै छैन
यो मन नेपाली थियो, छ, रहने छ !
कागज को खोस्टो को लागि कहिँ कतै बहस गर्नु जरुरि ठान्दिन
मोही माग्न जाने ले ढुङ्ग्रो लुकाउनु उचित मान्दिन
चाहे जो सुकै लाइ नपचोस
जर्मन नागरिकता बोक्ने
म मेरो मन सदैब नेपाली !!!!
जर्मनी ले त दोहोरो नागरिकता अंगिकार गरेको छैन नि भण्डारी कान्छो तर जे भयपनी तपाई को विचार प्रति सहमत छु.
धन्यवाद.
शिवज्यु
अब यसो त्यो जर्मनको नागरिक सिट बिबाह गरेर जर्मनको पासपोर्ट बात नेपाल छिरेर पछी जर्मनको पासपोर्ट फालेर नेपालको उपप्रधान मन्त्रीको पदसम्म पुगेकी गिरिजापुत्रिको बारेमा पनि केहि पत्ता लगाउनुसंन/ हुनत त् यो कुरा तेती गाह्रो कुरा थियन अध्यागमनकोकुनै रास्ट्र्बादी कर्मचारीले रिकर्ड खोजे त् सजिलै सिट सत्य तथ्य बाहिर आउने थियो/
म जन्मले नेपाली चाहे कुनै पनि देसको नागरिकता लियको किन नहोस त्यो सदा नेपालीनै रहनेछ ठान्छु/ बिदेशमा बस्ने नेपालीले विदेशको सुबिधा पाउन ठुलो कर तिरेको हुन्छ तेसैको प्रतिफल लिन मात्रै विदेशको नागरिकता लियको हो, नेपाल र नेपालीपन त्याग्न लियको त् होईन/
जय नेपाल कहिले नभन्ने नेपाली जातिलाई नै हेला गर्ने, नेपाललाई मात्र कमाउने थलोको रुपमा प्रयोग गर्ने भारतीयहरुलाई चाहिं सजिलो सिट नागरिकता दिन खोजेकोमा चुईंक नबोल्नेले बिदेशमा बसेको जन्मसिद्ध आफ्नै नागरिक भाई बहिनीले नेपालको नागरिकता नखोसियोस भन्दा बिरोध गर्ने को मानाशिकता कस्तो हो त्यो बुझी नसक्नुनै छ/
मैले पनि भन्न खोजेको त्यहि हो. तपैले फाल्दा त अहिले पनि नेपाल सरकार ले नागरिकता दि हाल्छ नि तर मैले भन्न खोजे को चाही तपाई ले जर्मनी नागरिकता राखी राख्ने हो अनि नेपाल मा हैन जर्मनी मा नै तपाई ले नेपाली नागरिकता राखी राख्ने हो डबल सिटिजनसिप को अधिकार पायर भने पनि तपाइलाई जर्मनी को रुल ले डबल सिटिजनसिप राख्न दिदैन भनेको मात्र हो कि त तपैले जर्मनी को मात्र लिनु पर्यो कि त कुनै एउटा देसको मात्र. सुजाता को हक मा उसले जर्मनी को नागरिकता त्यागेर नेपाली नागरिकता लियको हुनाले हो उपप्रधानमन्त्री बनेकी फरक यति हो.
मलाइ यो गैह्र आवासीय भन्ने शब्द नै मन पर्दैन| प्रवासी भने पुगिहाल्यो नी! प्रवासी दुइथरिका हुने कुरा जगजाहेर नै छ :
१ उतैको कागज-पत्र भएको प्रवासी
२ अस्थायी रुपमा बिदेशमा भएका प्रवासी
अस्थायी रुपमा भएका प्रवासीलाई त नेपाली नागरिकता चाहिंदै चाहिएन| रहयो बिहेवारी, बन्द्ब्यापारी र विभिन्न कारणले बिदेशी नागरिक लिई उतै घरजम गरेकाहरुको सानो जमातले दोहोरो नागरिकता मागेका होलान| त्यसमा तपसिलको प्रावधान राखेर दोहोरो नागरिकता दिन सकिन्छ :
१ प्रवासी नेपालीले स्वदेशी राजनीतिमा प्रतक्ष्य भाग लिन नपाउने
२ नेपालमा गरेको लगानीमा आयकर तिर्नुपर्ने
३ राजनीतिक निर्वाचनमा मतदान गर्न नपाउने
४ स्वदेशमा धेरै रोजगार सिर्जना गर्ने प्रवासीलाई VIP भनेजस्तै CIP (comercially important person) को दर्जा दिने !
प्रवासी नेपालीले स्वदेशी रकम कुम्ल्याएर प्रवास लान्छ भन्ने मानसिकता बेकार हो | नेपालमा भएका उहिलेका राजा, अहिलेका छोटेराजा, बाबुसाहेबहरु र बिजिनेश हाउसहरु र माडवाडी हाउसहरुले पैसा कहाँ ओसारेका छन्, त्यो छर्लंगै छ नी! कुरो को मुख्य चुरो चाहिँ प्रवासी र प्रवासी को सन्ततिलाई नेपाल आइरहने पार्ने खालको प्याकेज प्रोग्राम नेपाल सरकारले प्रस्तुत गर्नुपर्छ! बिदेशी भनेर प्याच्च भन्नुहुन्न क्या!
We left Nepal for better opportunities, that is true. Nothing wrong with that too. Human being always look for better opportunities. Many countries in the world allows to have more than one passport or citizenship. All we are arking for retaining our Nepalese identity. If we have a good bank balance in our account, many countries are willing to give their citizenships. Why Nepal should not allow us to be Nepalese while we were born in Nepal and still have Nepalese citizenship? Do not get jelous as we live in a small globe, you could also do samething.
कंडेल जी !!! देशभक्ति को आड लिएर धेरै नखोके हुन्छ !! नेपालमै बसेर पनि नेपाली भन्नु नसुहाउने र देश को लागि लागि कलङ्क भएर बाच्ने हरु थुप्रो छन् . तिमि जस्तो संकुचित विचार भएको मान्छे हरुले सोचाइमा परिबर्तन ल्याउनु जरुरि छ. तिमीजस्ता मान्छे ले भन्दैमा नेपालमै जन्मेर हुर्केको सन्तानहरु जो परदेशमा हात मुख जोर्न आएका छन् , उनीहरु को नेपाली हुनु पौने अधिकार खोसिदैना. रासत्रियता को ढोंग फुकेर परदेशी नेपाल आमा को सन्तानहरुको राष्ट्र प्रति को माया र प्रेम, एस्तो बौलाहा लेख छापेर नाप्ने दुशाहास अबो देखि नगरे हुन्छ !! जय नेपाल !!
बिदेशमा बस्ने सबै नेपालीलाई एन आर एनको सदस्य बन्न मिल्छ होला तर सबै बिदेशी नेपालीलाई द्वैध नागरिकता दिनु पर्छ भन्ने माग अनुचित छ| संसारभरी बस्ने सबै नेपालीले नेपालको नागरिकता पाउने ढोका खुल्ने हुन जान्छ | नेपाली नागरिकता कहिले परित्याग गरेर बिदेशी नागरिकता लिएका थिए भन्ने सबाल रहदैन | ल ठिक छ नेपालमा स्वतन्त्र रुपमा आवागमन गर्न भिसाको आबश्यकता नपर्ने, आर्थिक कारोबार गर्न मिल्ने, जग्गा जमिन किन बेच गर्न मिल्ने जस्ता गैर राजनैतिक अधिकार सम्बन्धि प्राबधानको माग राख्नु सम्म ठिक होला, तर यहाँ त पूर्ण नागरकि अधिकार उपभोग गर्न पाउने नागरिकताको अधिकारको माग गरिएको छ| यो बिदेशमा बसेर नेपालको राजनीति गर्न चाहनेहरुको ध्रिस्टता हो भन्ने लाग्छ| यसो भयो भने नेपालको राज्य संचालन बिदेशी नेपालीले मात्र हैन, उनीहरुको काँधमा चढेर बिदेशीहरुले गर्ने छन् भन्ने कुराको आकलन गर्न सकिन्छ| अहिले पनि नेपालका राजनैतिक पार्टीसंग आबद्ध संगठनहरु बिदेशमा सशक्त रुपमा सक्रिय भएको देखिन्छ | भोलि यी बिदेशी नेपालीहरुले नेपालको विभिन्न निर्बाचन हरुमा राज्दुतालय मार्फत बिदेशमै भोटको बाकस राखनु पर्छ भन्ने छन्| राजनैतिक अधिकार दिएपछि त्यो माग राखनु स्वाभाविक पनि हुने छ|
त्यसकारण पूर्ण अधिकार सहितको द्वैध नागरिकता बिदेशी नेपालीलाई दिनु वा माग राखनु अनुचित छ, भलै लेखकले अलि अपरिपक्व शैलीमा आफ्ना कुरा ब्यक्त गरेका भएपनि यथार्थ त्यो नै हो|
”नेपाल आमा कसैको निजि बिर्ता होइनन् | आमाको काखमा सबै सन्ततिको बराबर हक हुन्छ , त्यो कुसन्तान नै किन नहोस | ”
आफ्नै आमाको काखमा जन्मिएपछि पाएको जन्मदर्ता नेपाली नागरिकतालार्इ चाहिदैन भनेर लात हान्नसक्ने नेपालीले कसरी नेपाली आमाको सन्तान बराबरी हुँ भनेर फुर्ती गर्या होलान कुन्नि?
जब सम्म नेपाली सग नेपाली passport हुन्छ, तब सम्म उसले नेपाल मा पैसा पठौचा/ तर जब उसग नया passport हुन्छ, सबै नेपाली पैसा उतै लाग्छ र पैसा पठाउना पनि बन्द हुन्छ……
अस्तिको कमेन्ट मा मुलभूत आसय छुटेछ .म १९७९ मा बेलायत एक बर्स बसी एउटा minibus किनी काठमाडौँ फर्कने विचार थियो तर २०१२ मा पनी लण्डन मै छु.१९९० पछी धेरैनै भ्रस्टाचार बढ्यो नेपालमा हुन् त पंचायतीकालमा पनि भ्रस्टाचार थियो तर बन्ध थिएन,गुण्डाको राज थिएन,अहिले काठमाडौँ मा बजारमा ग्यास,पेट्रोल.पानी,बिजुली छैन ,तर कालाबजारमा सबै छ. मैले २००७ मा सात हप्ताको समय काठमाडौँ ( used to be heaven ) मा बिताए (१२ दिन बिपस्यना )पछी मात्र मैले बेलायती राह्धानी लिन सुरु गरे .मलाई साचैने मतलब छैन दोहोरो passport को??? म नेपाली भएर जन्मे ,र म मेरो मृत्यु मा पनी म नेपालीनै हुन्छु.!!!!!!!!!फुल स्टप!!!!!!! .पाकिस्तान बंगलादेस मा दोहोरो नागरिकता छ भने ,सायद,सायद,बिहारी लाई दिने कोटामा न आर न लाई पनि दिए के फरक हुन्छ नै ????कसोत् मित्र पुष्प र वहा जस्तै एन आर एन बिरोधि ,अनि यी कंडेल जी लण्डन मा college खोलि नेपाली लाई man power ले जस्तै धोका दिने का दाजु भाई त् होइनन . जिरे खुर्सानी मा जस्तै एक भाई कांग्रेस ,अर्को एमाले, अर्को माओबादी ???? त्यसैले म जस्ता हजारौ नेपाली लाई dual नागरिकताले केहि पनी फरक पर्दैन.नेपालमै कुनै पार्टीको झन्डा नबोके तपाई दोस्रो तह को नेपाली हुनु भयो ,अब विदेशको कानुन ,मर्यादा सिकेको ले अहिलेको भ्रस्टाचार बिरुद्ध बोल्नेछन राजनैतिक पार्टीका घुस्या हरु दराईराखेका छन्.अरु केहि होइन ,मैले बेलायती passport लिए भन्दैमा म नेपाली होइन भन्ने कुरा ठिक होइन.
चरा चुरुंगि हरु पनि चरो खोजेर आफ़्नो गुड फ़र्किंछन पसु हरु पनि चरन मा पेट भरेर आफ़्नो थलो मा फ़र्कंछन तर इनिहरु त्यो भन्ंदा पनि गिरेका हुन जस्ले त्यग्दा पनि कुनै दुख को महसुस भए ना क आसा गर्ने इनिहरु बाट आफ़्नै आमा का बलत्कारि हरु ले के गर्छ्न देश को लागि यदि नेपाल मा केही छैन भने किन चाहीयो नेपालि नगरिक्ता???? कुनै पनि हालत मा दिनु हुदैन दोहोरो नागरिक्ता!!!
सबैको कमेन्ट पढेर मा पनि सोच्न बाध्य भयको छु देश झन् झन् तल भासिदै छ यहाँ कसैलाई दुइ नागरिकटको कुरा छ कसैले दिय देशमा भयङ्कर अराजकता हुने किनकि भुपरिबेस्टित देशले यो थाम्न सक्दैन भन्छ देशमा शिक्षित वर्ग बढेपनि अन्तत प्राय बिदेशिदै छ उनीहरु लाई के भन्ने के नभन्ने. साचो कुरा बिदेशी रेमिटान्स ले देशमा प्राय परिवारको गुजारा चलेको छ के भन्ने ???? अर्को सत्य कुरा मेरो अनुभवमा म जब बिदेशीय झन् देशको माया बढी लाग्दो रहेछ मेरो तन र मन दुवै सधै ति गाउको गोरेटो पहरा छहरा तिर कुदिरहेछ यहाको सिस्टम र कानुन देशमा नि भय मेरो ति प्राकृतिक सम्पदाले भरिपुर्ण देश स्वर्ग हुने छ. अब कस लाई के भन्ने आफु भने पढाई सकेर देशमै बस्ने बाचा गरेको छु त्यो देश मेरो हो मा थोरै समय बाद्यताले यहाँ भयानी मैले धेरै कुरा सिक्ने बुझ्ने मौका नि पायको छु यो अर्को अवसर नि हो विदेशको नागरिकता लिने सोच र चाहना छैन मलाई … सम्पूर्ण देशप्रेमी साथीहरुलाई देशमा अवसर पाउने बनाउन हामी सबै यो पुस्ताले सकारात्मक सोची देशको लागि केहि त्याग गर्नु जरुरि छ अर्को पुस्ताको लागि …. अबको बाटो भनेको देश भित्र र बाहिरको देशप्रेमी सबैले विवाद हैन मिलेर देशमा राम्रो नेताको छनौट गर्नुपर्छ पार्टीगत स्वार्थ त्यागेर….
People who are against the dual citizenship are the one who have tried all their life to go abroad and get the citizenship of the developed countries but never succeed.Those kind of people are hypocrite not us. Even though we don’t get dual citizenship, we can still get NRN ID which allow us to stay in Nepal for 10 years.What is there Nepal that we will take advantage of? There is nothing accept unrest, instability and crime. There is no water to drink. There is no electricity, no gas to cook food no fuel for vehicle.So, don’t say we want dual citizenship for our personal advantage. We want it because we love our country as much as you do. Even there is fuel,water,gas,power crisis, we still love our country. The only differece between with you and us is we don’t go behind particular pilitical parties or particular leader for personal benefit.We dream of building the nation, not like u go on the strike and demolish whatever you see.If you call yourself an educated and responsible citizen of the country, you will never go against the dual citizenship.At the end, I am a foreign citizen and yet everywhere I travel inalways call myself a Nepali. To me and many more NRN,Mother and motherland is greater than heaven.
लेखक को लेख धेरै मार्मिक छ सबै नेपाली ले बुज्नु जरुअत छ खास दोहोरो नागरिता दिन हुन्न र मिद्द्लिस्ट मा बस्ने नेपाली ले पनि गैर आवस्य नेपाली रे कस्तो हासो लाग्दो कुरा खास गैर आवस्य नेपाली त औला मा गन्न सकेन६ तेसैले जसले दोहोरो नागरिता माग छ तेस्लाई कुनै नेपाली भन्ने अधिकर छैन
म साईलोलाई किन बिदेस खाचो पर्यो र किन खुसि छु ? किनकि –
-बच्चा बच्चीले भोक लाग्यो बा भन्दा म हिमाल हासेको हेरेर भाबुक बन्न सकिन /
-म जाबो साइकल घिसार्न नपाउने नसक्नेले कार हुइकाउदा यो मन प्रफुल्ल भाको छ -हो रैछ!नेपालमा साइकल चढ्न नसक्ने युरो-अमरिकामा कार चढ्न सक्छन भनेको…
-नेपालमा भाका परिवार जन आफन्ती साथीभाइलाई कोसेली तक्र्यौदा उनि हरु हामीहरु खुशी छौ – संसार हुने खाने दिने कै लागि रैछ झैँ लागीराछ ..
-गाउमा म नाथे – संसदले नसक्या , देसले नसक्या काम एउटा एम्बुलेन्स किनिदिदा गाउ फर्क तिम्रो हामीलाई खाचो भन्दै सम्मान गिरिदिदा मेरो भुइमा खुट्टा छैन,मलाइ भने अब अस्पताल बनाइदिन पाय हुन्थ्यो झैँ लागिराछ /
-दाजुभाई आफन्ती को घरको खरको छाना फालेर जस्ता लगाइदिदा यतिखेर गाउनै टल्की राछ अर्को पालि स्कुल टल्काउने सुरमा छु /
-नेपाल छदा सधै खान पाइन् लाउन पाइन् भन्ने श्रीमती जी पनि आजभोली डाइतिंग थाल्दा छक्क छु /
-गोरे साथीभाई लाइ नेपाल चिनाउदै बर्सेनी घुम्न पठाउदा देशलाई माया दिय जस्तो लागिराछ /
अह मलाइ चाइदैन् दोहोरो नागरिकता ! संसारमा सन्तोस रैछ ठुलो कुरा -बाले भन्थे बाबु हासी हासी खान पाउछस भने रोयर नखा! हो रैछ…लेखक र कमेन्ट गर्ने साथिहरुभने लडाई लडी राका छन् ….ने लाइ भन्दा देख्नेलाई लाज भन्या झैँ!
अनि देश चलाउने हरुका सम्पूर्ण साखा सन्तान हरु बिदेस मा बस्छन उनीहरु छाही देश को ढुकुटी रित्याउन मात्र देश मा बसेको होला त्यो रित्याएको धन पनि बिदेश्मना नै त होलानी
खै? आफु शुद्ध मनको बिशुद्ध भाडा माझ्ने श्रम जीबी परियो ! एक दिन लखेट्दा बल्ल चाल पाउछन …..
हामी नेपालीले सबैले जित्न सक्ने खेल खेल्न जानेकै छैनौ !
नागरिकता दिदा तिम्रो बाउको ,तिम्रो ,मेरो बाउको, मेरो अनिसबैको केहि जादैन ,घट्दै न र बिग्रिदैन भने के फरक पर्छ दिदा ? आबेशमा आएर भाड्ने खालको लेख कमेन्ट लेख्नु भन्दा बारम्बार कोसिस गर एक दिन कसो डिभी नपर्ला ? मान्छेहरु ले मंगल ग्रह ताकी सके अब संसार सानो भै सक्यो हामी भने नेपाल नछोड भन्दै छौ / भगवानले सग्लो हात खुट्टा देको गरिखान र चाहारी खान हो नकी चौतारीमा गफ तास खेल्न र भ्रस्टाचार गर्नलाई /नेपालि सक्छ्यम भय नेपाल आफै बन्छ / मात्रै सकारात्मक सोचले काम गरौ !
नेपाल जन्म भुमि हो भने विदेश कर्म भुमि हो[ नेपाल मईता हो भने विदेश ससुराली. छोरीको बिहे हुने बितिकै जन्म दिने आमा बाबु जसले जन्माए, हुर्काए, जहाँ बाल्यकाल बिताए जननी होइनन र छोरी छरी होइनन भन्न मिल्दैन. जननी सधै जननीनै रहन्छन जो सोयम सिद्ध छ. छोरीलाई आमा बाबु भेट्ने अधिकार खोसिनी हुन्न र आमा बाबु कहाँ आउदा ट्याक्स तिर्नुपर्ने कुरा हास्य परद छ. तपाई आफ्नो श्रीमती वा बेहे भएको छोरीलाई सोध्नुष के उनले बिहे भएपछी आफ्नो जन्म दिने आमा बाबुलाई र आफु हुर्केको गाऊ घरलाई बिर्सेकी छे? बिहे भनेको दुइ परिवारको मिलन हो. तेस्तै विदेशलाई कर्म भुमि बनाउनु भनेको दुइ समाज र देशको मैत्री सम्बन्धलाई प्रगढ़ा गर्नु हो नकी सम्बन्ध बिच्छेद गर्नु. जसरि छोरीले जन्म दिने आमा बाबुलाई आमा बाबु भन्ने अधिकार येथावत रहन्छ तेस्तै विदेश गएका नेपालीको नेपाली नागरिकताको अधिकार येथावत रहनु पर्छ, यो जन्म सिद्ध अधिकारहो.
Poor can be rich without wealth, but poverty-stricken can never be rich with wealth.
Former nationals had an excellent opportunity to show their loyalty to the community and the country they want to associate technically as well by not talking about their issue at this critical juncture, and that would have weakened the case framed by the blogger, who, on the other hand, missed the opportunity to encourage the one time fellow citizens to participate in the nation building in a number of ways.
कन्फ्युसियस अनि चाण्क्य दुबैले भनेका थिए “आफ्नो भन्दा पहिले देशको स्वार्थ हेर्नु पर्छ” अनि ईतिहास सांक्षी छ हाम्रा पुर्वजहरुले देशको स्वार्थ बुझेकालेनै हामी स्वाधिन राष्ट्रको सार्वभौम नागरिक हौँ तर कालान्तरमा आएर आफ्नै मात्र स्वार्थ परिपुर्ति गर्ने जुन संस्कार बस्यो अनि त्यही संस्कारलाई मलजल गर्नमा एन आर एन को ठुलै भुमिका छ र त्यसको दोष लिनै पर्छ।
दोश्रो दर्जाको नागरिक हुन पाउँदा गर्व गर्नेहरु आज यहाँ बेतुकको तर्क दिनु भन्दा जति बेला देश निर्माणमा लागेको भए, राजनैतिक क्रान्तीमा नै होमिएको भए, शैक्षिक क्रान्तिका लागि बलिदान दिएको भए आज हामी जस्ता युवाहरु अरुको देशमा गुलामी गर्न जानु पर्ने थिएन।
बरु परिबर्तनका लागि जुनसुकै बादको पार्टीले क्रान्ती गरेको भए पनि ति क्रान्तीविरहरुलाई सलाम छ। अबत ढिलो चाँडो हाम्रो देश बन्छ-बन्छ, हामी बनाउँने छौ त्यसैले स्वार्थ बोकेको खोक्रो देशभक्ती चाहिदैन अनि हामी नेपालमै पसिना बगाउने सच्चा देशभक्तहरुलाई दोहोरो नागरिकता दिने फैसला कदापी स्विकार्य छैन र हुँदैन।
जय नेपाल!!
राम्रो लेख. साह्रै वास्तविक. तर नेपालको नागरिकता त्यागे पनि नत्यागे पनि, बाहिर बस्ने हरु लाई देशको माया हुन्न भन्ने चाही होइन. बुढेसकालमा पैसा नभएर नेपाल जना खोज्छन भन्ने पनि १००% सहि होइन किन भने social security राम्रो भाको देशमा रहेको हरेक नागरिक लाई समान सुबिधा हरु हुन्छन. बाहिर बसेपनि देशको लागि केहि भए पनि गरौ भन्ने कुरा मार्मिक छ.
समय र सन्धर्भ हेरी उचित कदम change हुदै जाला …..तत्काल लाई बिदेशी नागरिकता लिदा ….नेपाली छोड्न न पर्ने एउटा नियम मा मात्र बुद्धिमानी पुर्बक काम गरे पुग्छ |
अमेरिका जाने बेला वा अमेरिका पुगे पछी नेपाली प्रमाण पत्रहरु डस्टविन भित्र फ्याकेर सनारथी बनेर ग्रीन कार्ड लिने .अहिले अमेरिका मा बसेर छोरा छोरी पाल्न गाह्रो भएपछी नेपाली नागरिकता रद्द नगर्नु हामी नेपाली हु भन्न लग नलागेको होला?यहाँ सिक्किम ,तिबत को कुरा गर्नु भाको छ.तपाई हरु पनि अमेरिका ,जापान, क्यानाडा,मा बस्नु हुनेहरु मिलेर त्यता नै त्यस्तै प्रान्त बनाउदा कस्तो होला? किन फर्किनु पर्यो र नेपाल?मर्ने बेलामा हरियो काक्रो भने झैँ के अमेरिका मा आर्यघात छैन र? के क्यानाडा मा आर्यघाट छैन र? बरु यहाहरु त्यतै बसे होलाकी ?
म पनि विदेशमा छु, लामो समय / म आफुलाई NRN भन्दिन र एसको membership लिएको पनि छैन / NRN ले NRN को राम्रो र चित्त बुझदो परिभासा नै दिन सकेको छैन / यो “बिदेशमा बस्ने नेपाली” को लागि हो या “नेपाली मूलको बिदेशी” को लागि हो, NRN ? दुबैको लागि कसरि हुन सक्छ, NRN / दुबैमा आकाश पाताल को फरक छ, जबर्जस्ति “हो” भनेर हुन्छ र ? मैले NRN लाई International Nepalese political पार्टी जस्तो पो देख्छु / NRN भनेर स्थापन राम्रोसंग भा छैन, राजनीतिको गन्ध आउने / अनि नेपालीले किन मान्ने ?
आ आफ्नो देशको आफ्नै नियेम कानुन हुन्छ / फलाना देशमा एस्तो छ, उस्तो छ भनेर केहि हुदैन / बिकसित देशको उदाहरण दिनेले यो सोच्न जरुरि छ कि नेपाल कस्तो छ / लगानी गर्न मन छ, रोकेको कसैले छैन / नेपाली हु भनेर चिनाउन पनि कसैले रोकेको छैन /
जती संघर्ष गरे पनि माथी नलागे पछि भौतारिदै म यूके आएँ। म रेष्टुराण्ट सेफ छु, बिगत १० बर्ष देखी। मेरो एकजना बच्चा नेपालमा जन्मेर यहाँ ए-लेभल पढ्दैछ। अर्को चाहीं यतै जन्म्यो, प्राईमरी स्कुलमा छ। दुबै जनाले मैले १ पैसा पनि लगानी नगरी अग्रेजका बच्चाहरु सहरको शिक्षा पाएका छन। ६ वर्ष बसे पछी यूकेको नागरिकता पाउने भए पनि आफूँलाई बढो राष्ट्रबादी थानेर नागरिकता लिएको छैन। मेरो राष्ट्रबादको परिक्षा भने छोराले युनिभर्सिटी शुरु गरे पछि देखिने वाला छ। विदेशी नागरिकले बर्षको १२-१३ हजार पाउण्ड तिरेर यहाँको युनिभर्सिटी पढ्नु पर्छ। मेरो छोरालाई पढाउने यो हैसियत छैन मेरो। मेरा सामुन्ने दुई विकल्प छन। एक मेरो राष्ट्रबादको ढोग नत्याग्ने र छोरालाई ए-लेभल पछि पढाउन नसकेर म्याक्डोनालमा अथवा कुनै सिप बिनाको काममा लगाएर गोलमाल जिन्दगी तिर थकेल्ने। विकल्प दुई, यहाँको नागरिकता लिएर छोराको पढाईको जिम्मेवारी सरकारलाई छाडिदिने र उसको भविष्य सुधार्ने, मैले राष्ट्रघातीको पगरी लिने। यहाँको नागरिक भएपछि पढ्ने ऋण सरकारले दिन्छ र विदेशी विधार्थीलाई भन्दा शुल्क सस्तो पनि हुन्छ।
नेपालका नेताहरुले छोराछोरीलाई यतै पढाउन भ्रष्टचार गरेर पैसा जम्मा गर्छन रे। एक मनले सोच्छु, नेताहरुले गरेको भ्रष्टचार भन्दा छोराको भविष्यका लागि यहाँको नागरिकता लिएर अपराध कति पो ठुलो होला र ? मलाई एसएलसी सम्म पढाउन नेपाल सरकारले गरेको लगानी त मैले चुकाउन सकिन, भलै मेरो बा आमा नेपालमा मेरै आश्रीतमा छन। मेरा छोरा छोरीलाई बेलायत सरकारले लगानी गरेर तयार पारेको जनशक्तीलाई नेपालले उपयोग गरोस भन्ने म चाहन्छु। तर खै नेपाल जादाँ भिसा लिएर जानु पर्यो भने, नेपाली हूँ भनेर कसरी महसुस गर्लान यी दोश्रो पुस्ताले। मेरो त मनै उतै छ खरि बोटमा गाई चराएको, मेलामा सोल्टिनि घुमाएको, नाङगो खुट्टाले मलाम गएको, सुन्तली बिबाहमा पञ्चेबाजामा नाचेको। मेरो नेपालीको पहिचान कसैले मेटाउन सक्दैन तर एअरपोर्टमा विदेशीको लाईनमा बसेर भिसा लिएर नेपाल जानु पर्दाको क्षण कस्तो होला प्रतिक्षा छु। थानेश्वरजी तपाईको बेल्जियमको पासपोर्ट र मेरो युकेको पासपोर्टले नेपालमा एकै दिन नेपाल प्रवेश गरौ न? अनि हाम्रा अनुभव र राष्ट्रबादका सोचमा चिन्तन गरौला।
अथवा छोरा लाई राम्रो संग पढाएर scholarship मा नाम निकाल्न लाउने?
NRN डेस्क भए कस्तो होला? इन्ट्री पोइन्ट मा ? तर देश को लागि हामी किन फेरी अवसर बादी हुने? कर्ण जी ? तेस्तै हो भने त उत्तर भारत मा बस्ने करोडौ नेपाली छ के सबै लाई दिने नागरिकता ? भोलि नेपालमाई बस्ने नेपाली को के इस्थिती होला फेरी ? मेरो सुझाभ हजुरलाई आफ्नो छोरा छोरि लाई सिछित गर्नुस तर नेपाल जादा अलि बढी तिरेर नेपाल जानुस ! (नेपाल मा त हजुर लाई कसैले त को के गर्ने त छैन, येदी हजुर ले फेरी नेपाल मा गएर UK को धाग लगाउने पहिचान लिएर जाने हो भने त देशलाई के फाइदा भयो त?)
एस एल सी सम्म पदायेको नेपाल र नेपाली को पैसा खाने अनि फेरी नेपाल जादा पनि अलि बढी तिर्न न सक्ने कस्तो भावना लिएर हिड्दै हुनुहुन्छ तपाई ? तपाई जस्ता लाखौ मान्छे छन् र उम्रिने छन् , अहिले तपाई र तपाईको जस्तोले अवसरबाद सुरु गर्नु हुन्छ अनि तेही कुरा तपाई को आउने पिढी ले सिक्छ ! ( यो कुरा न भुल्नुस कि UK औउदा धेरई पैसा तिरेर अवसर पाउनु भयो) तेस्तै नेपाल मा जादा पनि तिर्नुस, आफ्नै देश लाई पैसा तिर्न किन गारो ?
प्रसङ्ग निकै नै रोमान्चक भैरहेको छ थानेश्वोर जी कर्ण जी अनि प्रतिक जी तपाई हरु सबै जना आ आफ्नै ठाउँ मा सहि हुनु हुन्छ प्रतिक जी को कुरा एकदम सहि छ Just because you are citizen of a country does not mean anything.What matters is what have you contributed to your society, community and the country. कर्ण जी को कथा ले पनि विदेशको बास्तबिकता उजागर हुन्छ अब केहि बर्षमा कर्ण जी अवस्य पनि यु के को नागरिकता लिनु हुन्छ र यी कथा धेरै नेपाली हरु को हो बिदेशियका नेपाली ले कहिलयै पनि आफ्नो नागरिकता त्याग्दैनन् यो त हाम्रो देश को नीति ले गर्दा नागरिकता त्याग्न बाध्य बनौछा जन्मेर हुर्केको देश को माया कसलाई हुदैन र अनि बिदेशमा बसेर कमायको धन पनि जाने त मातृभूमि मा नै हो नि एस्तो लाग्छ बिदेशियाका नेपाली त देश मा बसेका नेपाली को लागि दुश्मन नै हुन् यो सोचाई मा परिवर्तन ल्याउन जरुरि छ र बिदेशियाका पहिलो पुस्ता को नागरिकता खोसिन एकदमै गलत हो.
राहुल के.सी अनि कर्ण जी यस्ता बक्कम्फुस कुरा लिएर कसैको मन पग्लिने वाला छैन र कहिले पग्लिदैना पनि बिरेन जी ले राख्नु भएको कुरा ध्यान दिएर पढ्नुहोस अनि कुरा गर्नुहोस के फरक पर्छ र गएको मूल्य भन्दा केहि बढी आफ्नु मातृभूमि लाइ दिन ? सक्दिनौ भने भयो नेपाल न फर्केपनि हुन्छ देशले १५/२० हजार सन्तानको रगत मागे भने जाबो २/४ हजार बिदेसिएर केहि लछारपाटो लाउदैन,यदि साचिकै दोहोरो नागरिता दिने हो भने हाम्रो नेपालको जनसंख्या भन्दा बढी त भारतमा नै बसोबास गरेका नेपालि छन् खै उनीहरुलाई त दोहोरो नागरिताको आवस्यकता छैन त ? र देशलाई फाइदा कै कुरा गर्ने हो भनेपनि साउदी,कतार,मलेसिया बस्ने नेपालि दाजुभाई हरुले जस्तो देशलाई टेवा दिने रेमिट्यान्स पनि त भित्र्याएको छैन !! अब कुन आशामा दोहोरो नागरिता दिने तपाइहरुलाई ? दोहोरो नागरिता दिए वापत देशलाई के फाइदा होला ? त्यसैले सबै भन्दा पहिले यो सोच्नु जरुरि छ मैले के दिए देशलाई ? र त्यसको सट्टा के माग्दै छु देशसंग…? लाज सरम अलिकतिपनि भए यो दोहोरो नागरिताको कुरै नगरे राम्रो होला हैन भने हामि पनि हातामा दहि जमाएर बसेका छैनौ !!
राजज्यु
म बिदेसी नागरिकता नलिने अड्डी लियर बसेको छुन/ लिनेले लिय तर तर किन लियको हो भनेर राम्रै बुझ्छु/ कुनै पनि नेपालीले नेपालको नागरिकता घिनायर विदेशको नागरिकता लियको होईन; मात्र बिदेशमा आफुले तिरेको कर अनुशार पाउनु पर्ने सुबिधा पाउन मात्रै विदेशको नागरिकता लियको हो/राज ज्यु तपाईंलाई थाह छ नेपालमा अबशर पाउन दुई हिमाल भन्दा पनि ठुला कुराहरुको जरुरत छ ती हुन् पुंजी र पावर/ के सबै नेपाली सिट ई कुराहरु छन्?
नेपाल कृषि र शिप प्रधान देस थियो, तर अहिले छैनन्/ खेत मासियो शिप्मा भारतीय सिट प्रतिस्पर्धा गर्नु पर्ने भयो/ एउटा नेपालीले भारतीय सिट प्रतिस्पर्धा गर्न सकेन भने बेरोजगार बन्नु पर्ने अबस्था आयो/
अब कसै गरि मध्यम बा उच्च शिच्या पायकाकै कुरा गर्ने हो भने पनि पावर र पुंजी नभयका ले कहिँ कतै अबशर मुस्किलले मात्रै पाउँछ/ एउटा लोडर को पद समेत नेताहरु आफ्नै कार्य्कर्तालाई दिन लगाउँछ/ ठुला पदहरु त् नेता र पार्टीको कोतामै मात्र पाउन सकिन्छ/ नेता र दलको कोटामा परेको पद पाउन कि त् विकिनु पर्यो कि किन्नु पर्छ/ अरुत अरु अख्तियार आयुक्त देखि अदालतको न्यायधिस, राजदुत समेत नेता र दलको कोत्तामा नियुक्त हुन्छ/ साधारण नागरिकले त्यो कोटामा परेको पद पाउन सक्दैनन्/
गरिबको छोरा प्रतिभाशाली हुन् सक्छ जाँचमा उच्च मार्क पनि ल्याउन सक्छ तर उसले तेसैको भरमा छात्रवृति पाउन सक्दैन/ देसको विदेशको छात्रवृतिहरु पनि नगन्य संख्यामा बाहेक सबै नेताको सिफारिसमै मात्र पाउन सक्छ/ उदाहरणको रुपमा धरान मेडिकल क्याम्पसको छात्रवृति को को नेता र दलको सिफारिसमा पाईन्छ त्यो बुझ्नुस/ अब भारतको दुताबासकोले बाड्ने छात्रवृति पनि कोईराला परिबार देखि सुर्य बहादुर सम्मको कोत्ता छुत्यईयाको छ/ साधारण नागरिकले तिनीहरुको कोत्तामा वितरण हुने त्यो छात्रवृति कसरि पाउन सक्छ?
अब आफ्नै घर खेत बेचेर बिदेशमा पठायको छोरा छोरी नेपाल नफर्केको पनि उनीहरु फर्कन नचाहेकोले होईन फर्केर आय पनि निरर्थक हुने कानुन बनेकोले हो/ बिदेशमा नेपालीले आफै कमायार पढ्नु पर्छ/ राम्रो बिषयहरु मा डिग्री पाउन १०सौ बर्ष पढ्नु पर्छ/आफै कमायर पढ्नु पर्ने ले ४ बर्षको कोर्स पनि १० बर्ष लगायर मात्रै सकौं सक्छ/ तेतिन्जेल उसको उमेर ३५ बर्ष काटेको हुन्छ/ नेपालमा ३५ बर्ष नाघेकाले लोकसेवा जांच नै दिन पाउंदैन/ त् के गर्ने भन्न्सु राज ज्यु?
बिदेशमा बिबसता र बाध्यताले मात्रै जान्छ/ बिबसता र बाध्यताले मात्रै विदेशको नागरिकता लिन्छ/ ई कुराहरु हामीले बुझ्नु पर्छ/ बिदेशमा पढाई सकायाको प्रतिभाशालि नेपालीलाई नेपाल फर्कन समेत नसक्ने बनायको ईने नेताहरुले आफ्नै परिबार र कार्यकर्ताहरुलाई मात्रै देसको सबै अबशर दिलाउन हो/.
नेपालको संविधानले कुनै पनि कारणले नेपाली लाई देस निकाला गरिंदैन भनेको छ/ विदेशको नागरिकता लियका नेपाली को नागरिकता बदर हुने कानुन बन्नु भन्दा पहिला कुनै पनि नेपालीले विदेशको नागरिकता लिन नपाउने कानुन बन्नु पर्छ/ तव मात्रै तेस्तो कानुन छँदा छँदै विदेशको नागरिकता लियका नेपालको नागरिकता बदर गरिन सक्ला/ नेपालको कानुनले आज पनि विदेश को नागरिकता लिन नपाउने भनेको छैन त् कुन आधार मा विदेशको नागरिकता लियको नेपालको नागरिकता बदर गरियो?
आज नेपालीहरु सके सम्म विदेश जाउँ भनेर छुट्टै मन्त्रालय समेत सरकारले खोलेको छ विदेश सिट श्रम सन्धि हरु गर्दै आएको छ/ सरकार आफै नेपालीलाई बिदेस पठाउदैछ/ विदेशको कानुन अनुशार त्यहाको सुबिधा पाउन तेहिको नागरिकता लिनु पर्छ त् सुबिधा पाउन विदेशको नागरिकता लियो आफु नेपाली होईन भन्न त् लियको होईन नि/
कर्ण !
प्रिय तिम्रो त्यो रगतको डल्लाले
भोलि
कठै ! तिम्रै अगाडी ‘ननेपाली’ हुनुको पिडा –
तिम्लाई सहन गाह्रो हुन्छ
किनकी तिमि त प्रिय नेपाल हौ –
तिम्रो रगतको कण कणमा नेपाल बहदो छ
तिम्रा मुटुका भित्ता भित्तामा नेपाल कुदिँदो छ
तिम्रा स्वास प्रस्बासमा नेपाल धड्कँदो छ
अनि
तिम्रै सन्तान ‘अनेपाली ‘ ?!
यो अनेपाली बनाईनुको पिडा संग तिम्ले झगडा गर्नु पर्छ !
सके सम्म झगडा गर्नु पर्छ
किनकि
तिम्रो जस्तो पिडा बोक्ने यहा हजारौ हजार छन्
अनि यो ग्लोबलको युगमा भोलि लाखौ त पक्कै हुने छन् –
ति भोलिका लाखौ दुखि मुटुहरुका निम्ति
तिम्ले ऐले देखि नै शब्द दान गरि राख प्रिय
——-
आमा सम्झी किन माया गर्छ सन्तानले ?
उसको नाता सम्बन्ध हुनाले –
देश सम्झी किन माया गर्छ नागरिकले ?
उसको नाता सम्बन्ध हुनाले —
प्रिय महेन्द्र ! तिम्रो गित याद आयो
म मरे पनि मेरो देश बाँची रहोस् –
प्रिय कर्ण !
तिम्रो कथाले भाबुक बनायो
म मरे पनि मेरा सन्तानले नेपाललाई माया गरिरहोस् – –
कर्ण जी,
नेपालीपन मुटुमा हुन्छ तेस्लाई कुनै कागजको खोस्टोमा सिमित गर्न सकिन्न !
ढुक्क भएर यु के को नागरिकता लिनुस, परेको राजाराम पौडेलदाइले बेहोर्छन…! :).
Just because you are citizen of a country does not mean anything.What matters is what have you contributed to your society, community and the country.
Some might disagree with me but one becomes more patriotic when they live away from their home country.I am telling this from my own experience and feeling.
I hope one day I will be able to support or help bring changes to the lives of many needy people in Nepal through social or charity work (not via politics).
I do not want to indulge on the debate of dual citizenship.
१५-२० लाख छिमेकीले नागरिकता लिदा कसैको टाउको दुखेन। १५-२० लाखका बाबा आमा छोरा छोरीलाई पनि नागरिकता दिलाउने खेल दक्षिणबाट हुदैछ। यता बिदेशिएका खाँटी नेपालीले हाम्रो नागरिकता नखोसि देउ भनेर रुदाँ कसैको मन पलाएको छैन। भोली राष्ट्रियताको सवालमा जनमतसंग्रह हुने स्थिति भयो भने दक्षीणको पल्लाभारी हुने निश्चित छ। त्यो बखत थानेश्वरजी जस्तालाई पछुतो हुनेछ नेपाली नागरिकता खोसेको।
दोहोरो नागरिकताको बारेमा किन येती सरो बहस मैले बुज्न सकिन l आखिर एसले देशलाई के घाटा होला र ? बरु केहि न केहि फ़ाइदनै होला जस्तो लाग्छा ,मलाई जहाँ सम्म लाग्छा कुनै पनि मानिस बिदेसुनुमा केहि न केहि कारण अबस्य नै हुन्छ, अनि उसले बिदेसमा कमाएको रकम त कुनै न कुनै दिन स्वोदेस्मै भित्रिन्छा l अनि येस्बता देशलाई के घाटा हुन्छा त? अनि अर्को कुरा के सबै बेदेसियेका नेपालीले बिदेसी नगरिक्तानै पाएका पनि त छैनन् नि आखिर कति नै नेपाली होलान जसले बिदेसी नागरिकता लिएका छन् , तेसैले मेरो बिचारमा दोहोरो नागरिकता दिदैमा केहि पनि बिग्रिदैना बरु देशलाई नै फाइदा हुन्छ l देशप्रतिको भाबना अझै मजबूत हुनेछा र जसको फलस्वोरूप देस बिकास मा टेवा पुग्नेछा l NRN पनि नेपाली नै हुन् तिनीहरुलाई पनि उतिकै सम्मान गरौ भन्न चाहन्छु l
तपाइको कुरा पनि ठिकै हो तर पनि दोहोरो नगरिकतानै चाहिन्छ भन्ने पनि छैन यदि तपाई देशमा कुनै लगानी गर्न चाहनु हुन्छ भने तपाई गर्न सक्नु हुन्छ कुनै कलकारखाना खोलेर नेपाल लाई कुनै पनि एक बस्तुमा आत्मनिर्भर बनाउन चाहनु हुन्छ भने पनि तपाइलाई स्वागत छ तपाइले विदेश मा सिकेको सिप को उच्च सदुपयोग गर्दै नेपालमा कुनै व्यवशायिक कार्य शुभारम्भ गर्दैहुनुहुन्छा भने तिन करोड नेपाली को शादुभाव!! पढ्न नपाएर अवसर अनि मौका पाए पढेर ठुलो मान्छे बन्ने सपना बोकेको गरिब अनि जेहेन्दार बच्चा लाई सहयोग गर्न हात उठाई रहनु भएको छ भने तपाइको ठुलो मन !! कुनै गरिब बाबुको छोरो अस्पतालमा उपचारको लागि पैसा नभएर त्यतिक्कै बसिरहेको थाहा पाई त्यो बच्चाको उपचारमा हातेमालो गरे तपाइको ठुलो पन !!! हैनभने बिदेशमा ३६५ दिन मा ३३५ दिन हाड घोटेर कम गर्ने अनि ३० दिन चाही नेपालमा आराम गर्ने अनि विदेश मा गोरु बनेर दुख गरेको बिर्सेर साथीभाई संग ठुला गफ लगाउने हो भने किन दोहोरो नागरिकता ?
साथी हो लेखको भनाइ एक दम राईट छ हामी छिट्टै सम्ब्रिदी तर्फा लम्किदै छौ देशमा सान्ति र ईस्थिर सरकार हुने बितिकै एक दुइ दसकमा हामी पनि उच्चा विकास तीर पुग्चाउ अनि तेस [पछि राज्येले जनतालाई दिने सुबिधा को लागि इनिहरुले नागरिकता खोज्येका हुन् इनिहरुलाई देश को माया भए अनि लगानी गरनको लागि नागरिकता को जरुरत पर्दैन खै इंडिया मा कैले पनि नागरिकताको माग गरेका छैनन गैर इन्डियन हरुले अरु कुनै पनि देशमा येसरी नागरिकता मगीको कुरा ताहा छैन एदी साचिकै देसको माया भए अनि लगानी गर्न मन भए नागरिकताले रोक्दैन अनि अर्को कुरा नागरिकता माग्नु भन्दा पहिला लगानी गरेर देखाऊ बिकासका काम गरेर देखाऊ हामीलाई पनि देसको माया छ भान्ने उदारण देखाऊ कसरि बिसुवास गर्ने तिमीहरु जस्ता सिमित पैसाको लागि देस कै नागरिकता त्याग्नेहरुलाई के बिसुवास भोलि फेरी नेपालमा कुनै ठुलो घपला गरेर उतै पलाएन हुदैनौ भंनेर तिमीहरुलाई देसको माया भए नाफा मुलक भन्दा पनि सेवा मुलक चीज मा लगानी गर ताकी देरै भन्दा देरै जनताले फाइदा लिन सकुन जनताले अनुभब गर्न सकुन हो गैर नेपाली ले देस बिकासमा सहयोग पुर्यका छन् उनीहरु पनि नेपाली हुन् र उनीहरुलाई पनि देस को माया छ भन्ने महसुस गर्न सकुन तर पैसाको को पछि लागएर देसको नागरिकता त्याग्ने को बिसुवास गर्ने कुनै adhar छैन्न र इनिहरुले लगानी गरेर देश विकास हुन्छ भन्ने कुनै बिसुवासा पनि छैन मलाइ किनकी १०० मेगावाटको जल्बिदुत्त्मा लगानी गरनको सयेउ मेटिंग अनि हजारौ भर्मन भैसके तर पनि अझै खै के खै के साथी हो १०० मेगावाट यानी १५ अर्ब लगानी गर्न गैर नेपालीको लग्ही ठुलो कुरा हैन इनिहरुले चह्येमा चुट्की बाजाको भरमा हुन्छ तर इनिहरुलाई त नागरिकता चैएको छ विकास हैन मा सम्पुर्ण गैर नेपालीलाई के भन्न चाहन्छु भने नागरिकता नेपाल सरकारले दिने हैन हामी जनताले दिने हो तेस्को लागि क गर्नु पर्ने हो त्यो जान जनताको मन कसरी जित्ने हो त्यो जान .
साथी ! रेमिटेन्स को पैसाले घरको छानो तल्काउदा र लैनो भैसी किनेर मोही भातखादैमा विकास भाछ भन्न मिल्दैन …..
कंडेलजीले कुनै अध्यन बिनानै सार्है सतहमा बहेर खोक्रो राष्ट्रबादमा आधारित लेख लेख्नु भएको जस्तो लाग्यो. कुनै पनि नेपालीले देशलाई हेला गरेर र आफ्नो स्वार्थको लागि नेपाली नागरिकता त्यागेको हुदैन बरु हाम्रो राष्ट्र कानुनले अर्को देशको नागरिकता लियो भनेर त्यो सच्चा नेपाली लाइ त्यागेको हो त्यो पनि केवल कागजमा मात्र . मैले २५ बर्षको उमेर सम्म अर्थात् आफ्नो आधा जीवन र जीवन को पुर्बधार नेपालमै बनाए र अबसरको खोजीमा कुना समुन्नत राष्ट्र पुगे त्यहाको कानून मलाई त्यो राष्ट्रको नागरिकता दियो भन्दैमा तेस्को भोलिपल्ट बाट मेरो नाता नेपालसंग टुटछ भन्ने होइन अझ प्रगाढ बन्छ . मेरो नाम नेपालको हरेक कुना कुना जोडिएको हुन्छा. गाउ टोल समाज घर परिवार नाता गोता स्कुल कलेज अझ भनौ रगत अनि भावनात्मक रुपमा त बयानै गर्न नसकिने गरि जोडिएको हुन्छ . अब आउने नेपालको कानूनको मुख्य धारामा यो लेखिनु जरुरि छ कि “एकपटकको नेपाली सधैको नेपाली” . नकी यस्ता भ्रामक बहस. यो त बचचालाइ आमा बाट छुटाउनु सहि भने जस्तै भो .
धेरै व्यक्तिले लेखेका कुरो विरोधाभासपूर्ण छ| एकातिर प्रवासी नेपाली फगत बिदेशी हो भन्छन भने अर्कोतर्फ तिनले जस्तोसुकै मकुँडो लगाएपनि तिनको नेपालीत्व लुकाएर लुकाउन सकिन्न पनि भन्छन | भन्न खोजेको के हो त? के को रिस हौ प्रवासीप्रति? बहुसंख्यक प्रवासीले दोहोरो नागरिकता लिएपनि नेपालबाट केहि लिएर जाँदैन, बरु केहि छोडेरै जान्छ| एकाध प्रवासी र एकाध स्वदेशीले नेपाल लुटने प्रपन्च गर्दैछ भने तिनलाई पो नंग्ग्याउनु पर्छ|
हो शशांकजी … कुरो यहीँनितर फेल खान्छ । के सबै प्रवासी नेपाली गैरआवाशीय नेपाली हुन् ? के नेपालको नागरिकता नत्यागेका नागरिक पनि गैरआवाशीय नेपाली नागरिक हुन् ?
पुश्पजी ! मलाइ यो गैह्र आवासीय भन्ने शब्द नै मन पर्दैन| प्रवासी भने पुगिहाल्यो नी! प्रवासी दुइथरिका हुने कुरा जगजाहेर नै छ :
१ उतैको कागज-पत्र भएको प्रवासी
२ अस्थायी रुपमा बिदेशमा भएका प्रवासी
अस्थायी रुपमा भएका प्रवासीलाई त नेपाली नागरिकता चाहिंदै चाहिएन| रहयो बिहेवारी, बन्द्ब्यापारी र विभिन्न कारणले बिदेशी नागरिक लिई उतै घरजम गरेकाहरुको सानो जमातले दोहोरो नागरिकता मागेका होलान| त्यसमा तपसिलको प्रावधान राखेर दोहोरो नागरिकता दिन सकिन्छ :
१ प्रवासी नेपालीले स्वदेशी राजनीतिमा प्रतक्ष्य भाग लिन नपाउने
२ नेपालमा गरेको लगानीमा आयकर तिर्नुपर्ने
३ राजनीतिक निर्वाचनमा मतदान गर्न नपाउने
४ स्वदेशमा धेरै रोजगार सिर्जना गर्ने प्रवासीलाई VIP भनेजस्तै CIP (comercially important person) को दर्जा दिने !
प्रवासी नेपालीले स्वदेशी रकम कुम्ल्याएर प्रवास लान्छ भन्ने मानसिकता बेकार हो | नेपालमा भएका उहिलेका राजा, अहिलेका छोटेराजा, बाबुसाहेबहरु र बिजिनेश हाउसहरु र माडवाडी हाउसहरुले पैसा कहाँ ओसारेका छन्, त्यो छर्लंगै छ नी! कुरो को मुख्य चुरो चाहिँ प्रवासी र प्रवासी को सन्ततिलाई नेपाल आइरहने पार्ने खालको प्याकेज प्रोग्राम नेपाल सरकारले प्रस्तुत गर्नुपर्छ! बिदेशी भनेर प्याच्च भन्नुहुन्न क्या!
शशांकजी,
तपाईंले प्रस्तुत गर्नुभएको बूँदाहरूबाहेक गरेर नागरिकता दिँदा भिसा खर्च जोगिनुबाहेक अरु खासै केही उपलब्धि होलाजस्तो लाग्दैन । बरु नेपालको साँच्चिकै माया लाग्छ भने विदाको समय नेपालमा पर्यटककारूपमा आए भइहाल्यो नि । यसले नेपालसँगको सामिप्यता पनि रहिरहन्छ, अनि नेपाललाई आर्थिकरूपमा पनि केही मद्दत पनि पुग्नेछ । कागजको खोष्टो नै चाहिने हो भने त आफैंले बनाएर घाँटीमा झुण्ड्याएर हिँडे भइहाल्यो नि ।
अँ केही साथीहरूले रेमिट्यान्स्ले देश चल्या भन्ने जिकीर गर्दै विदेशीलाई ‘नहेप्न’ जिकीर गर्नुभा’छ । तर तपाईंले भनेझैं नेपाली नागरिकता त्यागेकाहरूको संख्या थोरै छ भने त उनीहरूको योगदान पनि त थोरै नै रह्यो । खासमा रेमिट्यान्स त विदेशमा कमाउन गएकाहरूबाट भित्रिरहेको रहेछ नि ।
दोहोरो नागरिकता दिनुहुन्न भनेर चिच्याउनु भन्दा मैले राखेका प्रावधानहरु राखेर नेपाल सरकार प्रस्तुत होस् न ! अनि छर्लंग हुन्छ दोहोरो नागरिकता माग्नेहरुको नियत! NRN लाइ विदेशस्थित नवधनाढ्य केहि नेपालीहरुले राजनीतिक प्लेटफार्म बनाउन खोजेको कि मुलुकको मायाले त्य्स्सो गरेको ? कतिले के भन्ने गरेको पाइयो भने विदेशबाट मानिसले आफ्नै आफन्तलाई त पैसा पठाउँछ, यसबाट देशलाई के फाइदा!? फाइदा छ ! सानो उदाहरण :
धनमाया नेपालीले महिनाको $ १००० दरले नेपाल पठाएको पैसाले नेपालको धेरै कार्यालय, संघ संस्था स्कुल, कलेज, किराना दोकान, सब्जी दोकान, ग्यास कम्पनी, गाडी कम्पनी, होटेल र रेष्टुरा, अस्पताल, बैंक आदि चल्न प्रत्यक्ष मदत पुर्याउँछ| विश्व भर रहेका थुप्रै धनमायाहरुले पठाएको अरबौं रकमले नेपाली समाजमा उत्साह र जाँगर पैदा गरेको छ | प्रवासी नेपालीलाई नेपालमा आफ्नो स्वामित्वमा चल अचल सम्पति राख्न पाउने र व्यापारमा लगानी गर्न पाउने अधिकार सहितको प्रत्येक दश बर्षमा $ ५०० तिरी नवीकरण गर्नुपर्ने नागरिकता दिए नेपाललाई घाटा छैन| यसो गर्दा ह्वारह्वारती नागरिकता लिने पनि आउँदैन| जसलाई नभई नहुने छ, उसले $ ५०० के $ १००० तिर्छ| आकर्षक नियम बनाएर लगानी भित्र्याउनु पर्छ| तर माइसंसारको चौतारोमा बसेर बिदेशीएका नेपालीहरुलाई म्लेच्छ र पराइ भनेर प्याच्च प्याच्च बोल्नु भएन !
१
धनमाया नेपालीले कसैलाई डलर पठाउनैपर्ने बाध्यता हो भने उसले यसै पनि पठाइहाल्छ । नागरिकता किन चाहियो ? चल अचल सम्पत्ति जम्मा गरिराख्नु भनेको पनि खासै युक्तिसंगत देखिँदैन । यसले त फेरि उन्मुलन भइसकेो जमिन्दारी प्रथा नब्यूँताउला र ?
पुश्पजी! तपाईं अब कुतर्क गर्न थाल्नु भयो !
आफनो तर्क काम नलाग्ने भएपछि अरुको तर्क कुतर्क लाग्नु अनौठो होइन शशांकजी ।
१) बल छदै टन्न पैसा कमाउ नाथे नागरिकता १० ओटा पनि पाउन सक्छौ /
२)सरिर तिम्रो बिदेसी भयनी आखिर मन त नेपाली नै हो – नेपाल जादा कुन चाहिले तिमीलाई त नेपालि हैनस भन्छ ? बरु टुरिस्ट बिसामा गएउ भने एरपोर्ट मा फुलको माला पाउलाउ कम्तिमा एरपोर्टमा सास्ती त हुनेछैन /
३)हाम्रो जिन नै खराब – रिस गर्ने, इर्स्या गर्ने त हामि नेपालीको गुण नैहो – केहि बिग्रन्न भने दिदा के बिग्रन्छ र? (विन-विन सिद्धान्त )
४)सक्ने जति अझै बिदेस पसे हुन्छ -चौतारीमा तास केरेम्बोर्ड खेलेर बस्नु भन्दा बैसंमा सक्ने जति कमाउ / टाईम इज मनि भन्ने उक्ति लागु गर / पढेका अझै थुप्रै नेपालिहरु गाउघरमा छयास छ्यास्ती छन् -पहिले तिनलाई रोजगार बनाउ खुबी छ जोकोहीको?
५) नागरिकता मुखले हैन बेबहारले माग्नु पर्छ – पर्ख! भोली हातैमा दिन आउछन जब तिम्रो धनले भन्नेहरु १० रोजगार हुन् सक्छन -मात्र संयम बन !
६) नबिर्सिउन ! एउटा संसद ले गर्न नसकेको काम एउटा गैर नेपालीले करोडौ लगायर अस्पताल , यम्बुलेंस ,स्कुल देका छन् -अनि डर हुन्न त ? राजनीति गर्न आउछ भन्ने?
यस्तै हो – धर्म कर्म मंगल ग्रहमा गय पनि नाबिर्सिउ ! सत्य -सत्य नै हुन्छ …
अति उत्तम विचार, हुन पनि हो, कुन एन.आर.एन. ले सोचेको छ ? नेपाल आमा बाट केहि पाउन आफुले पनि केहि दिनु पर्छ भन्ने, विदेशको नागरिकता लिई आफुलाई म त युरोपियन, म त अमेरिकन भन्न रुचाउछन नेपाल आमाका छोराछोरी, कसैले केहि सोचेको छ, देशले हामीलाई के दियो र हामी देशलाई के दिन सक्छौं भनेर? सुन एन.आर.एन. भन्न रुचाउने साथीहरु बिदेशमा बसेर १९-२७% ट्याक्स तिर्दा केहि हुन्न, सजिलै तिर्छौ तर नेपाली नागरिकताको लागि आफ्नो कमाइको थोरै भाग जन्मभूमिलाई देउ अनि नागरिकता खोज भन्दा सबैको टाउको दुख्न सुरु गरेछ। लेखकलाई म बहादुर, कर्मठ, नेपाल आमाको छोरा भन्छु, किनकि आफु एन.आर.एन. भएर पनि जन्मभूमिलाई त माया गर्दा रहेछन, सबैले सकारात्मक सोच लिने हो भने नेपाल माथि पुग्न कति बेर लाग्ला त?
दिने ठाउँ पनि बनाउनु पर्योनी साथी के हावा मा दिने?
अमेरिका देखी युरोप र जापान सम्म मन्दीमा डुब्दा नेपाल लाई तेती असर नपर्नुको मुल कारण विदेशमा बस्ने नेपालीको कमाई नै हो!
महिनामा कती कमाई भित्रिन्छ र कतीले प्रत्यक्ष रोजगार पाएका छन भनेर जान्ने नै हो भने म्याग्दीको बेनी बजारमा खुलेका मनी ट्रान्सफर हरुमा गएर बुझे हुन्छ!
यसरी कमाई भित्र्याउने नागरिक लाई राष्ट्रले कर तिराउने होईना सम्मान गर्न पर्छ! नमुना फिलिपिन्स लाई लिए हुन्छ! विदेशी मुद्रा आर्जन गरी देशमा भित्र्याउनु पनी त राष्ट्र सेवा हो!
हालैमा मात्र बेलायत वासी म्याग्देली हरुले लाखौं पर्ने एम्बुलेन्स बेनी रेडक्रस लाई हस्तान्तरण गरे! भी सी तुल बहादुर पुन को गाउँमा स्कुल निर्माण हुदै छ!
यस बाहेक आ आफ्नो व्याक्तिगत पहला सानै रुपमा भए पनी गाउँ गाउँमा स्कुल, खाने पनी र बाटोहरुमा सहयोग गर्दै आएका छन्!
भने विदेशमा बसेर पनी यसरी आफ्नो गाउँ ठाउँ लाई माया गर्ने लाई नागरिकता खोस्छु भन्नु कहाँ सम्मको नैतिकता हो!
हे हुस्सु नेपाली हो! सके आफुले केही गरौँ नसके गर्छु भन्ने लाई हतोत्साही त न गरौ!
एक पटक को नेपाली सधैं नेपाली( दोहोरो नेपाली नागरिकता को मूल मन्त्र यही नै हुनु पर्छ ) भुटान मा जन्मिने भुटानी, नेपालमा जन्मिने नेपाली ! धोति देशमा जन्मिने धोतिनै हो भने चिम्चिमे देशमा जन्मिने चिम्चिमे नै हो ! बंसज को आधारमा नागरिकता नेपालको भौगोलिक कारणले पनि दिनु हुँदैन, तर एकपटकको नेपाली सधैंको नेपाली हुन् किन नपाउने ?
नेपालको बिकाश मा टेवा पुराउने हो भने बिदेशी नागरिकता लिंदा नेपाली नागरिकता त्याग्न नपर्ने नियमको मात्र आबस्यकता हो ! हो, बिदेशमा जन्मिएको हुर्कियाको बिदेशीनै हो !
NRN ले दोहोरो नागरिकताको माग राखेको कुनै हदमा सहि पनि हो !
तर
NRN ले सायद नेपालमा धेरै लगानी गरेर देश बिकाश मा टेवा पुराउन सक्ला र उनीहरुको मुख्य उद्धेश्य येसैलाई बताउदै आए पनि लेखकले भन्नु भएको जस्तै NRN आफ्नो उद्देश्यबाट विमुख भएको भान हुन्छ। कर्तव्यमुखि अभियानका लागि स्थापित एनआरआन राजनैतिक र जातिय पकड जमाउनको लागि नेतृत्वको होडवाजि, र आफ्नो स्व-इच्छाले त्यागेको नेपाली नागरिकता फिर्ता गर्ने वा जोगाउने कथित अधिकारमुखि लडाइमा फसेको छ।
देश मा लगानी को बातावरण छैन भनेर भन्नु मुर्खता हो ? एउटा राम्रो गुरुयोजना बनाएर आउनुस १००% प्रोजेक्ट सफल हुन्छ. BUSINESS मा देश अनुसारको RISK , THREATS त भैहाल्छ नि . खालि राजनैतिक कारण देखायो आफु चोक्खिना खोज्यो !
तेती धेरै बिदेशी कम्पनी चै आएर नेपालमा लगानी गरेर उल्टै नेपालको पैसा बिदेशमै कुम्ल्याई रहेका छन् त!
एदी सच्चा नेपाली नागरिक हो भने लेखकले भन्नु भए झैँ कमाइको १% कर तिर्नु पर्छा !
—————– तर खै विदेश मा त NRN ले TAX छलेका छन् !! SALARY BLACK मा दिने त एउटा साधारण उदाहरण हो ! कयौ उपाय लगाएर TAX थोरै तिर्छन !
. जसले जे भने पनि धेरै NRN ले BLACK MONEY लाइ नेपालमा लगेर WHITE बनाउने पनि एउटा स्वार्थ लुकाएका छन् .
सच्चा नेपाली जही गए पनि नेपाली नै हो? तर आफ्नो इमान, इज्जित र Prestige बेचेर रातो पस्स्पोर्ट को प्रलोभनमा परेर नेपाली पस्स्पोर्ट त्यागेका लाइ नेपाली नागरिकता चाइ दिनु हुदैन! बरु PR लिएर नेपाल कै पस्स्पोर्ट लिएर बसे नि भयो नि !!
कुरा एस्तो सुनिन्छ धेरै NRN हरुको !!
अन्त्यमा
नेपालको GREEN PASSPORT देखाउदा लाज लाग्छ रे!!!
येस्तालाई लाइ तपाई क भन्नु हुन्छ ?
नेपाल एउटा landlocked country हो | त्यसैले यो देशले आफ्नै श्रोतले विकास गर्नसक्छ भन्नु, माछाले पानीबिना बाच्न सक्छु भनेर तर्क गरेको जस्तो मात्र हो | NRN लाई नेपालको virtual समुद्रको रूपमा हेर्नुहोस जसले नेपाललाई विश्वका अन्य राष्ट्रहरुसंग एउटा कुटनीतिक सम्बन्धभन्दा नि प्रगाढ नाताले जोडदछ | विदेशी नागरिकता बोके पनि जताततै म नेपाली हु भनेर परिचय दिनछन उनीहरु | त्यसैले NRN लाई तिरस्कार को दृष्टिले हैन, मित्रताको दृष्टिले हेर्नु अत्यन्त जरुरी छ | यसमा तिनीहरुको स्वार्थ अवस्य नै लुकेको छ, छैन भनेको हैन | तर त्यो स्वार्थले अन्तमा नेपाललाई नै फाइदा गर्छ | विदेशमा कमाएको पैसा स्वदेशमै लगानी हुँदा यसले सारा नेपालीलाई लाभ नै हुने देखेको छु है मैले | NRN लै अवसर नदिने हो भने नेपाल भारत र चीनसंग झन्-झन् निर्भर हुँदै जान्छ, जसको भुल्भुलैयाबाट नेपाल कहिल्यै पनि उम्किन सक्ने छैन | चुर कुरो के भने, नेपालीलाई कसको स्वामित्व मन्जुर छ? नेपाली आफैको वा विदेशीको? नेपालीको साथ चाहनु हुन्छ भने NRN लाई साथ दिनुहोस, हैन भने विदेशीको दास बन्नुहोस् ! माथि बिदेशीको भाडा मान्न नलाजाउने भनेर तर्क दिनेहरुले नि म बरु भारतीय र चिनिया को जुत्ता पालिस गर्न तयार छु, तर आफ्नै NRN दाजु-भाईको under मा काम गर्न चाहन्न भन्न खोजेको जस्तो लाग्यो मलाई त | विचार गर्नुस, उनीहरुलाई स्वदेशमा तिरस्कार गरेर घाटा NRN लाई छैन, उनीहरुको त घर-जम उतै बसिसक्यो | घाटा हुन्छ त नेपालमा बसेका नेपालीलाई नै ! तपाइको office मा तपाई कस्तो Boss चाहनु हुन्छ? नेपाली कि चिनिया-भारती?
थानेश्वर कंडेल जी को कुरामा म शतप्रतिशत सहमत छु । लेख अत्यन्तै राष्ट्रप्रेमी छ। अबसरबादी एनआरएनलाई दोहोरो नागरिकता कुनै हालतमा पनि दिनु हुँदैन। हिजो डलरमा राष्ट्रियता बेच्नेहरुलाई फेरी किन चाहियो दोहोरो नागरिकता ? एउटा व्यक्ति दुइ ओटा देशको नागरिक हुन सक्छ ?
जी ! युरोप, अम्रिका, अस्ट्रेलिया जुन कुनैदेसको नागरिकता लिनु भनेको वोर्ल्ड को नागरिकता लिनु सरह हो – सायद यस्तो मौका जोगीले पनि नगुमाउला र गुमाउन पनि हुन्न / बाहुनले च्याउ खाओस न चाल पाओस ! साधरंतया तिनेपाली ले नलिदा पनि हुने हो नेपाली नागरिकता जब वोर्ल्ड कै नागरिकता छभने – तर कुरो मायाको हो , आस्थाको हो / बिचरा खान नपाएर हिडेका नेपालि ले नेपालबाट केपो लेलान ? लियभने उही गुन्द्रुक मसेउरा फापरको पिठो ल्याउनेहुन बरु दिने हतारमा छन् फुर्के हरु ! नेपालमा बस्नेभने देसै उठायर लैजाला झैँ गर्छन बा !
I earn about 60 thousands dollar per year here in foreign country and I pay 10% income tax to the government. If you provide me a job of only 5 thousands dollar per year in Nepal, I will leave this country. Can you favour me Mr. Writer?
मित्र बन्धु, नेपालि रगत त अझै बग्दै रहेछ। ६०,००० कमाउनु हुदो रहेछ। ठुलै डिग्रि लिनु भा होला। तर कुरो चै तल्ला तहका नेपालि जो बुद्दि खियाएर, उपाय लगाएर सडकमै भए पनि ब्यापार गर्छन, तिनको भन्दा पनि अलि तलै रहेछ, जस्ले राज्य सँग नमागि आफैले उपाय सुझाय। पढ्नु भाछ, देखि जानेसुन्नु भाछ, देशको माया छ भने जानुस दिमाग खियाउनुस जागिर क्रियट गर्नुस र सक्नुहुन्छ भने अरुलाइ पनि दिनुस। नागरिकता मागे जस्तै जागिर पनि नमाग्नुस। ब्यबहारिक शिक्षा भयन खालि सर्टिफिकेट देखाएर जागिर माग्नेको मात्रै जमात बढ्यो भनेर नेपालमा चिन्ता गर्ने धेरै छन। त्यसमाथि तँपाई जस्ता बिदेशमा अध्यन गरेका र जमेकाले पनि त्यहि ब्यबहार नदेखाउदा उत्तम होला।
काठमाडौँ मा रिसाएको बिरालो रोल्पामा गयर खाबो चिथार्नु भने जस्तो कुरा भयो लेखक को लेख को गन्ध , किन बिदेशी नागरिक लिन बाद्य भय नेपाली? के आर्थिक कारण मात्र हो त बिदेशी नागरिक लिनुमा?
लेखक का कुरा सतही हुन् जस्तो लाग्छ अन्तर मन बाट सोच्ने हो कि यति ठुलो बहसमा जुन आफु जन्मियको देश को सवाल छ ? खबरदार ……………………
मैले त दोहोरो नागरिकता बाट नेपाल जस्तो गरिब देश लाई फाइदाहरु बाहेक केहि देख्दिन…दशौ वर्षा बिदेशिएका नेपाली हरु आर्थिक रुप ले सम्पन्न हुन्छन उनि हरु लै अमेरिका, बेलायत मा नै खुसि छन्. गरिब नेपाल ले पो उनि हरु लाई आकर्षित गर्न कदम उठाउन पर्यो… जे जस्तो वाहियात कारण बाधा अड्ड्चन देखाएता पनि अन्ते मा गएर नेपाल लाई नै राम्रो हुन्छ. बिदेशी ज्ञान,शिक्षा, सिप, कला , लगानी को एती धेरै आवश्यकता भएको हाम्रो देश मा एदी नेपाल ले एन र एन लाई दोहोरो नागरिकता दिए मा उनि हरु ले उद्योग व्यापार मा लगानी गर्छ, रोजगार को सिर्जना अनि अझै बढी रेमीत्तंस पनि भित्रीन्छा. चिन, भारत, मलेशिया, फिल्लिपीन्स मा हेर्ने हो भने तेहा को सरकार ले बिदेशी लगानी को लागि व्यापार उद्योग धन्दा गर्न विविन्न छेत्र हरु मा सक्दो उपयुक्त बाताबरण बनाई दिएको हुन्छ र सदैब फुल माला लिएर स्वागत गर्छन तर यता हाम्रो सरकारले उही पुरानो दुइ पैसे विचार धारा राखेर सधै कलह अनि बहस मा ब्येस्ता हुन्छन. नेपाल ले देश मा लगानी ल्याउन को लागि बाहिरै बाट रेड कार्पेट राखेर फुल माला लिएर स्वागत गर्न पर्चा …. कैले बुज्ने हो यो कुरा खै..
I don’t need dual citizenship. But I am not against of it. Don’t give a speech which may be cause of war between two types of people
यो कस्तो बहस? अढाई करोड नेपालीको ३३ करोड देवता, अनि अढाई करोड नेपालीको नेताहरु पनि अढाई करोड नै? अब यो जनता नै नभएका देशमा कसलाई किन चाहियो यो नागरिकताको गण गण / यो बिसयको गन्थन त यहाँ चौतारीको गफ जस्तो छ / केहि NRN आफ्नो स्वार्थको लागि लागेका छन् भने कोहि मौकामा चौका हान्ने दाउमा छन् तर कोहि मेरो घर भनेर आत्मामा राख्नेहरु पनि छन् /
तर यहाँ बेतुकका कुरा गर्नेहरु देखेर अचम्म लागेको छ ? घरमा आउन चाहनेहरुलाई घरमा आउदा कसको टाउको किन दुखेको होला?
यन आर यन को नाउमाँ राजनीती गर्नीहरु को लापरबाई बाट देशको बदनाम भैरहेको छ
अंनेकन तरीका बाट पैसा लिने र नेपाली ले नेपालीलाई ठग्ने प्रबृति बढेको छ हामी सजक नागरिक ले बेलैमा
सचेत न भय गारो पर्ला है /
आर्को तर्फ राम्रो काम को पनि मूल्याङ्कन गर्नी परिपाटी बनाउनु पर्छ /
जून देश बाट फिर्ता जानीहरु को लागी किना चाईन्छ ?
यस्ता अनेकन कुराहरु देश को उपल्लो तह बाटनै समाधान खोज्नु राम्रो होला कि?
नेपाली भासी हरु सिक्किम, भुटान र बर्माको (म्यानमार) उत्तरी गाउ सम्म बस्ति छ तिन लै पनि दिनु पर्छा भनि आउला नि कुरो /
म अहिले कोरियाम छु / मेरो बिचारमा खाडी, कोरिया जापान मा रहेका हामी मजदुर NRN होइनौ / हामी केहि समय मजदुरी पछी नेपाल फर्कने हो / विद्यार्थी हरु पनि NRN होइनन / यहाँ जो केहि विदेशको पैसाको लोभले बिदेसी नागरिक बनेका छन् ति वास्तविक NRN हुन् / हामीलाई NRN किन भन्न खोजेको भने हामीलाई देखायारा नेपाल सरकार संग बार्गेनिंग गर्न / होइन देसको माया लाग्दो हो त किन आर्काको देसको नागरिक बनेको / आहि देसमा बस्ने बाजे अहि देसमा जन्मेको तिब्बती लै त दियको छैन भने छोडी जानेलाई किन दिने / जो ढुक्क संग विदेश मा म नेपाली नभन्ने लाई किन दिने /NRN ले कहिल्लै देसमा सहयोग गर्छु भनेको छैन मात्र नेपाली सरह अधिकार पाया लगानी गर्छु भनेको छ / खबरदार नागरिकता भनेको बाटामा बढ्ने विज्ञापनको कागज जस्तो होइन /
केहि विदेशको पैसाको लोभले बिदेसी नागरिक भए तपाई केका लागि विदेशमा हुनुहुन्छ ?
बसन्त जी तपाई पनि अनुसन्धान मा कमि हुनुहुदो रहेछ कुनै पनि लेख लेक्दा अनुसन्धान गर्नोस नेपाल सरकार ले १८० दिन भन्दा बढी बिदेशमा बस्ने नेपाली लै एन आर एन भनेको छ र यो पनि बुझ्न जरुरि छ कि N R N भनेको गैर आवासीय नेपाली हुन् न कि नेपाली मूल को बिदेशी आवासीय को अर्थ पनि थाहा छैन भने त मेरो भन्नु केहि छैन
अस्तु I
पढायो पढायो पाठ सोह्र दुना आठ भनेको येही हो.
म नेपाल मा जन्मेको कारण ,म नेपाली नागरिक हु ,बिदेस पस्नु बिदेसी नागरिता लिन लाइ हैन ,बिदेसिनु किन त?यस प्रस्न को उत्तर २० लाख बिदेसियका नेपाली लाइ सोध्नुस सबै को यौटै उत्तर आर्थिक आर्जन गर्न नै हो ,तेसैले मित्र हो टन्न कमाउनु ,केहि सिप सिक्नु अनि आफनै देस मा फर्किनु पर्छ ,देस विकास गर्नु ,बिदेस मा बसेर नेपाल देस र नेता हरु लाइ गाली गर्दैमा देस विकास हुदैन ,कसैले फुर्ति नगरे हुन्छ ,तेसैले म पनि जादैछु छिटै नफर्किने गरि
बरु बिदेसीएका सबै मित्र हरु लाइ मेरो आग्रह छ तपाई हरु पनि छिट्टै फर्कनुस ,अनि यौटा नया पार्टी खोल्नु पर्छ ,जय नेपाल
खोइरो नै खनेर पो लेखे त मित्रहरुले। यस्तो लाग्यो नेपाल बिकास न भाकै नागरिकता नपाएर रैछ भने जस्तो। हो केहि सुबिधा दिन सकिन्छ नेपालि भाको नाताले तर त्यसो भन्दै मा ज्वाँइ नारान लाइ सम्मान गरे जसरि “ताक परे तिबारि नत्र गोतामे” गर्नुस भनेर घर भित्र बसेका र घर छोडेर हिडेकालाइ एउटै ब्यबहार पक्कै उपउक्त हुन सक्दैन र हुन पनि हुदैन। दुनियाँ ले दुनियाँको उदाहरण दिएर नागरिकता पाउनु पर्छ भनेर वकालत गर्नु भो। हो त्यस्तो सुबिधा चाहिन्छ नै भने प्रमुख लेखकले भने जस्तो देशलाइ मासिक वा बार्षिक कर तिर्ने आँट देखाउनुस। मेरा एक “ब्रिटेन” मा जन्मेका “क्यानाडा”को बासिन्दा भएका ‘रसियन” सँगि सँग रहेका तर १५-२० बर्ष देखि साउथ अफक्रिकामा काम गरिरहेका प्रोफेसर ले भन्थे उनले “क्यानाडा” मा सधै कर तिर्छन ताकि उनको नागरिकता कायम रहोस र देशको सुबिधा पनि पाइयोस। मित्रहरुहो खाडिमा रहेका नेपालिलाइ देखाएर नागरिकता चाहियो, तिनले पैसो पठायरन देश चल्या छ नभनौ। ति बहुसंख्यक समुदायले न नागरिकता त्यागा छन न मागेकै छन। सम्मान त तिनलाइ पो गर्नु पर्छ। एअरपोर्टको भीभीआपि कोठा बरु तिनलाइ प्रयोग गर्न दिनु पर्छ। बिदेशि नागरिकता लिएका कतिले देश बिकासमा सहयोग गरेका छन र, केबल यसो बा-आमालाइ घर खर्च चलाउन र समाजमा “छोराबुहारिले” यति राश पैसो पठाए भनेर धाक देखाउन बाहेक? “मलाइ आँचि गर्न देउ अनि म, ट्वाइलेट पेपरको फ्याक्ट्रि खोल्छु” भने जस्तो भो “पहिले नागरिकता देउ अनि देश बिकास हामि गर्छौ” भन्ने कुरो। केहिले गरेका छन तर तिनले डाको हालेर नागरिकता देऊ भनेर कोकोहो गरेका छैनन। भन्लान कतिले यो बिदेश जान पाएन अनि मुर्मुरिएर लेख्यो भनेर। भनुन। किनकि म दशमै छैन। युरोप बस्ने मौका छोडेर हिडेकै हो। क्यानाडाको पिआर लिएकै हो। नेपालमा पनि काम गरेकै हो अनि पोको पन्तुरो बाधेर, घरपरिबारको आशालाइ लत्याएर चाइना तिर डेरा जमाइन्छ भनेर हिडिया छ। घुमन्तेलाइ दोहोरो नागरिकता को औचित्य छैन। जुनदेशको नागरिकता छ त्यसलाइ गर्ब गर्नुस, त्यहि ठाँउलाइ आफ्नो ठाँन्नुस। “छोडेर गाको जोइ वा पोइ” अझैपनि मेरै हो भने जस्तो नगर्नुस। देशको त्यतिनै माया छ भने “सरक्क” छोड्नुस जोडेका जायजेथा बेच्नुस अनि नेपाल आउनुस। दुबै भान्छामा पाकेको खाना खान पाइयोस नभन्नुस। देश बिकासनै गर्नु छ भने नागरिकताले केहि लछारपाटो लगाउदैन। अर्कै देशको नागरिकता भएपनि देश जानुस “भिषा” रासि तिर्नुस, काम गर्नुस। के भिसाको पैसो तिरेरे राजस्व बढाउनु पनि देशलाइ मद्दत हैन र? अनि मान्छेले गर्ब गर्छन। देशकाले भन्नेछन “यिनको बिदेशि राहदानि भएपनि यिनले देशमै केहि गर्दैछन, यिनलाइ राष्ट्रले सम्मानित नागरिकता दिनु पर्छ।” केहि बिदेशिले पाका पनि छन। के त्यो गर्बको कुरो हैन? बरु बिदेशमा नेपालि दम्पति बाट जन्मिएका कोहि शाखा सन्तानलाइ उनिहरुको पुर्खाको देशमा पिरति बसेछ र जान्छु बाउआमाको देश बनाउन भन्छ भने केहि “बाध्याकारि” नियम सहित नागरिकता दिए हुन्छ। हेरौ कतिले आफ्ना सन्तानमा पुर्खाको देशप्रति माया जगाउन सक्छन? त्यस्तो देशनै बिकास गर्न सक्छ भन्ने पैसोको भकारि कसैसग छ भने उसलाइ नागरिकताले मात्रै रोक्या हो र? खानेमुखलाइ जुँगाले छेक्यो भनेर पहिलो पटक सुनिन लागे जस्तो छ। जदौ
हजुर,
कुरो बुझिदैना भने प्रतिक्रिया न लेखौ की! “विदेशमा बस्ने नेपाली” र “नेपाली मुलका विदेशी” को भिन्नता बुझेर नागरिकता बारे बोलौँकी?
नेपालको प्रचलित कानुन अनुसार कुनै पानी नेपाली नागरिकता वाहकले विदेशी नागरिकता लिएमा वंशजको नाताले प्राप्त उसको नेपालको नागरिकता स्वत रद्द हुन्छ!
यस कारण अहिलेको माग भनेको विदेशमा कार्यरत वा विदेशमा बस्ने नेपालीले बाध्यता वाश आफु कार्यरत मुलुकको नागरिकता लिएमा, नेपालको नागरिकता बदर नहोस भन्ने हो!
नकी नेपालका नागरिकता स्वेच्छाले त्यागेका “नेपाली मुलका विदेशी नागरिक” र विदेशमा बस्ने नेपाली नागरिकका विदेशमा जन्मिएका सन्तानले पनी नागरिकता पाउन पर्छ भन्ने!
खै कुरो नबुझिया हो कि बुझाउन नसकिया हो? स्वच्चाले छाडेका र बध्यातामा छाडेका त्यस्तो तात्विक अन्तर केहि होला कि? छोड्न त छाडेकै हुन। उबेलामा त्यस्तो के बाध्यता पर्यो र छोडियो, अनि अहिले के त्यस्तो बाध्यता पर्यो र नेपालि नागरिकत नभइ भएन? तपाँइ मैले कुरो बुझिन भन्नु हुन्छ, म तपाँइले लेखको सार नबुझे जस्तो देख्छु। खैर स्वच्छ बहस जारि राख्नु राम्रै हो।
हजुर,
नेपालको नागरिकता सम्बन्धी ऐनमा व्यवस्था गरे अनुरुप “नेपाली मूलको विदेशी नागरिक” र “विदेशमा बस्ने नेपाली नागरिक” का बारेमा प्रावधान हेर्नु होला! तात्विक अन्तर प्रष्ट हुन्छ!
र मात्र बहस गरे राम्रो होला! नभए मेरा गोरुको १२ टका भने जसो हो!
As far as I could remember, Manisha Koirala was the Chief Guest in the first NRNA convention. Is she really an NRN? Some one commented that the issue of NRN and NRNA needs differentiation. I think he is very much correct. In a country where the issue of citizenship is still a contentous issue, dual citizenship to NRN is definetely going to be a complicated issue. The debate has been raised by the guys like Upendra Mahato who wanted to display a little bit of his wealth and or hide illicit money. If any one has passed through Saptari-Siraha and looked at the gate he built on the way to the school, one can clearly observe his stupidity. Compared to the school building, the gate is pretty lavish. He would have earned better credit by donating the money incurred in constructing the gate to the construction of school building itself. I suggest people to go after facts then to be emotionally charge with the debate on NRN and dual citizenship.
Please do not preach me Upendra Mohato is stupid. Stupidity and wealth do not go together. If you are rich you are not stupid and if you are stupid you would not be that rich as Upendra Mahoto. Rich people are tree of employment, if our country give them room to flourish, they would hire people and more people. In country like Nepal, where everybody wants to import and do retail, we need to make room for few remaining business men to flourish and engage in manufacturing and not kill there businesses.
नाम चाही एक्स वाई जेड रे ! आफ्नो नाम पनि खुलाउन नसक्ने महासयले अरुलाई लेक्चर दिएको सुहाएन ! तपाईंले चाही आफु पढेको स्कुलमा त्यस्तै एउटा गेट सम्म भए पनि बनाएर देखाउनु भयो भने अनि तपाईंको कुरा पनि सुनौला एक्स वाई जेड महोदय !
साथीहरू; बिदेशिएका नेपालीहरूले नेपालको नागरिकता कहाँ मागेको छ र ??!!
– आफुले जन्मसिद्ध अधिकारको रूपमा भै-पाई आएको विद्धमान नागरिकता पो बदर नगर भनेको त !! बिदेशमा जन्मेको मेरो छोरा-छोरीलाइ पनि नागरिकता देउ भनेको त होइन नि !!
रही आएको नागरिकता बदर गरेर कुनै देशत्वको परिभाषा पुरा हुदैन !!
काम गर्न बिदेस जादा कसले के भनेको छ र नेपाली नागरिकता च्यातेर अब म नेपाली नागरिक हैन भन्ने को लागि पो भनेको एस्तो हरु लाइ त नेपाल मा विसा नि नदिन पर्ने हो के|नेपाल मा बस्दा यता को सिन्का उता सार्न नमान्ने अनि बाहिर चाइ तल्लो भन्दा तल्लो स्तर को काम गर्न नि पछि नपर्ने अनि अलिक पैसा जम्मा गरेर नेपाल एस्तो उस्तो विदेश एस्तो राम्रो उस्तो राम्रो भनेर गुनगान गाउने हरु लाइ किन नेपाल को फेरी नागरिकता दिने जब काम गर्न सक्ने अवस्था मा विदेश को लागि काम गरियो अनि बुदेश्काल मा नेपाली नागरिकता दिनु भनेको देश को भार बदौनु मात्र हो
यो देश्भक्ती कुरा गर्न सजिलो छ तर तर काम गरेर देखौन सारै गारो छ. यहाँ कति जनाको बिदेसी
नागरिकता छ ल भन्नुस ? कति जना नागरिकता पाएपछि Nepal को लागि के के गर्ने ल भनुस . अरु को कुरा नगरौ साथी हो तपाई हरु एक एक जनाले के योगदान गर्न सक्नु हुन्छ त्यो लेक्नुस .
उमेर हुन्जेल अमेरिका मा बस्ने उतै मोज मस्ती गरेर पैसा सकेसी मर्ने बेलामा चै नेपाल आउनु पर्ने? हा हा त्यसको लागी नेपाली नागरिकता चाहिने होला? पर्दैन तिमीहरु जस्ता अबसरबादीहरु!पहिला अमेरिका को ग्रीन कार्ड लिनको लागी नेपाली नागरिकता अहिले नागरिकता चाहियो???????
बराल जी/
नमस्कार तपाइलाई geencard lottery परेन कि केहो ? अमेरिकाको geencard वाला संग खुब रिसाऊनु भय छ त / अनि greencard लिनलाई नेपाल को नागरिकता त्याग्नु पर्दैन है सो कुरा भुझ्नु भय राम्रो हुन्थ्यो / सबै भन्दा राम्रो कुनै पनि विदेश बाट नेपाल मा पैसा पठाउन नपाउने कानुन ल्याओ भने कोहीपनि नेपाल बाहिर जादैन नि अनि नेपाल को जनसंख्या ५ करोड त २०१०० साल सम्ममा त पक्का, तेश पछिको कल्पना आफै गर्नुस /
बराल जी,
युरोप, अमेरिका र अस्ट्रेलिया जस्ता मुलुकमा काम गर्ने मानिसले आफ्नो जागिरको अवधी भर सरकार लाई आयकर लगायत राष्ट्रिय बिमा तिरेका हुन्छन! त्यसकारण मर्ने बेलामा नेपाल आए पनी त्यस बापात आएको आफ्नो पेन्सन लिएर नै आउछन र आफ्नै कमाई खान्छन!
नेपालमा बस्नेले जसरी भ्रष्टाचार, घुस खाएर कमाएको रकमले जीवन यापन गर्दैनन् है! अलि बुझेर प्रतिक्रिया गर्ने बनी गरम!
भनेपछि पेन्सन रित्याउन नेपाल बस्न पाउनु पर्यो? कि बुढेसकालमा पेन्सन ले उताको महंगिमा धान्न गारो देखीयो? हुन त बिदेशमा हुर्केका छोरानाति लाखापाखा लागिहाल्छन उता। बुढेसकालमा नेपाला भे नातेदारको गोलो हुन्छ अनि समय कटाउन सजिलो हुन्छ भन्ने छाँटकाट हो? कि पेन्सन लेराएर अरुण तेस्रो जलबिधुत बन्ला र देशभरि बिधुतिय रेलको जालो फैलिएला भन्ने सोचहो? कुरो सोचनिय छ।
मित्र नेपाल लाही पेन्सन खाने बुदो हैन अ, कम गर्ने बलिया पाखुरी बह्ये क युबा को जरुरि छ, पैसा र सुबिधा का लागि विदेश को नागरिकता लिने हरु को नेपाल मा केहि काम छैन, उतै बसेकै राम्रो / २.६५ करोड नेपाली हरु मा घुस खाने कति छन् २-४ हजार होलान तिनी हरु लाही तपाई ले मेहेनत र पाखुरी बजारेर खाने संग इमान्दार नेपाली हरु संग तुलना गर्नु भएको छ, धेरै वर्ष देखि बिदेशी को नून खाएर होला तपैमा नेपाल र नेपाली प्रति नै नकारात्मक धारणा आएको रैछा /
मित्र,
गाउँ घरमा खेती किसन गरेर खाने गरिब नागरिकहरु बाहेक नेपालका ९९% भ्रष्ट, बेईमान र नैतिकता गुमाएकाहरु छन्! यो सत्य थुन्सेले छोपे पनी लुक्ने होईन!
नेपालको अस्त व्यस्त सरकारी कार्यालयहरु, प्रहरी प्रशासकहरु, सेवाको नाउँमा पेशा गर्ने राजनैतिक नेताहरु, कलाबाजारिया सनाठुला व्यापारीहरु, गरिब नेपालीको नाउँ बेचेर डलर हसुर्ने गै. स. स. हरु! लिस्ट लामै छ! कतिको नाउँ लिउं कतै कोही चोखो छ?
तसर्थ शुतुर्मुर्गले जस्तो, टाउको मात्र बालुवामा टाउको घुसारेर ज्यान जोगाए भन्ने किसिमको इमान्दारीको डंका नापिटे पनी हुन्छ!
रहयो कुरो नागरिकताको, किर्ते गरेर गैरकानुनी रुपमा हजारौको संख्यामा विदेशी हरुले नेपालको नागरिकता लिन चाँही हुने! तर वंशजको नाताले प्राप्त नागरिकले आफ्नो नागरिकता कायमै राख्न किन नापाउने?
गजाब छ बा!
मित्र नेपाल छोडेको धेरै भयो जस्तो छ तपैले तेश कारण नेपाल को वास्तविक अबस्ता पनि ठ रहेनाछा, नेपाल मा ८०% भन्दा बादी त किसन नै छन् तेश माथि ४०% त गरिबीको रेखामुनी छन्, तिनीहरु पनि भ्रस्ट देख्नु दृस्टी दोष हो, केहि नेपाली नेता हरु, कर्मचारी हरु र केहि NGO वाला संगना सबै नेपाली लाही तुलना गर्नु कुतर्क हो/
जाह सम्म सुतुरमुर्ग ले जस्तो टाउको लुकाउने कुरा गर्नु भए को छ त्यो त तथाकथित NRN हरु हुन् जोपैसा को नेपाली नागरिकता त्यागेर अहिले रास्ट संग नाता जोड्ने भन्दै , आफु नेपाली भए को ढोंग पिटिरहेका छन्/ पैसा संग रस्तियता साट्ने हरु संग नेपाली नागरिकता राख्न पौने कुनै नैतिक आधार छैन/
ठुलै अनुशन्धानकर्ता जस्तैगरि “गाउँ घरमा खेती किसन गरेर खाने गरिब नागरिकहरु बाहेक नेपालका ९९% भ्रष्ट, बेईमान र नैतिकता गुमाएकाहरु छन्! यो सत्य थुन्सेले छोपे पनी लुक्ने होईन!” पो निचोड निकाले। बिदेशतिर बरालिदा बरालिदा नेपाल नै हानिनुपर्ने अबश्थामा उफ्रिय जस्तो छ। तपाइलाइ सादर च्यालेज गर्छु, हिड्नुस नेपाल अनि देखाउनुस “९९% भ्रष्ट, बेईमान र नैतिकता गुमाएकाहरु।” त्यतिसारो खराबलाग्या छ भने फेरि नागरिकताको लोभ किन देखाउनु हुन्छ। जहा राम्रो छ त्यहि रमाउनुस। सारैनै र सबैनै खराब भने जसरि थुक्ने अनि त्यहि थुक चाट्न पाइयन भनेर रडाको नझिके बेस होला। हैन सबै खराब तर “तपाइ” बिदेशमा बस्ने चाहि ठिक र तपाइगए मात्रै देश सुधार्ने ध्वाँस हो भने भो पर्दैन, भत्केको बिग्रोको देश ठिक, कसैको बचन खानु भन्दा। खैरेहरुले त खिसिट्युरि गरे गरे, त्यहि जन्मेर, हातले आचि पुछेर हुर्केको पुस्ताले अहिले कागतले पुस्न सिकियो भन्दैमा खालि नकारत्मक कुरालाइ मात्रै देखाउन जरुरि छैन। सक्नुहुन्छ भने सकारत्मक कुराहरु समात्नुस, र हो त्यहि सकारात्मक कुरामा हामि पनि केहि गर्न सक्छै भन्ने भबना लेराउनुस अनि मात्र माग गर्नुस।
मैले हिजो हो कि अस्ती मात्रै नागरिक न्युजमा पढेको थिए गएको ७ महिनामा मात्रै लगभग २.२ बिलियन डलर जति हुने पैसा रेमिट्यान्सबाट नेपालमा आयो रे | अनि तेसरी आएको पैसाले देशको मुद्रा संचिति नौ महिना लाइ पुग्ने भएको छ रे | नेपालमा बसेर ढुंगा मुडा र जुलुस गर्दै हिड्ने नेपालीले कमाएको पैसा त पक्कै हैन त्यो| तैपनि विदेशमा काम गरेर घरमा खर्च पठाउनेले गर्दा अलिकति भएपनि देशको भबिष्य सुरछित छ | अनि तिनै “नेपालको मायाले नेपालनै छोड्न नसक्ने ” ले विदेशमा बस्ने नेपालीलाइ “देशको माया भए किन नेपाल छोडिस” भन्नुको कुनै तुक छैन | नेपालीहरुले विदेशमा गएर काम नगरेको भए नेपाल माओबादी दोन्दको पालामै टाट पल्तिकस्थ्यो भन्ने कुरा स्वयं नेता भनौदा हरु र नेपाली बुज्रुकहरुले पनि स्वीकार गरेका हुन् | तेसको बाबजुत पनि बिदेशमा बसेका नेपालीले के नै गरे भन्नु सुर्य आकाशमा भएर हाम्ले के पाको छौ र भने जस्तै हो |
अनि विदेशमा नक्कली कागज बनाएर पढ्नको निउ ले आएर अर्को नेपालीकोमा काम गरेर बस्नेले साउको रिसले तेस्तालाइ दोहोरो नागरिकता दिनु हुन्न भन्नेले बोल्नु भन्दा पैला आफ्नै स्थानको मुल्यांकन गर्दा राम्रो होला |
अनि अर्को कुरा के भने दोहोरो नागरिकता बिदेशका नेपालीलाइ भन्दा नेपाललाई बढी आवस्यक छ जस्तो लाग्छ मलाई | कयौं साथीहरु जस्तै मा पनि ऐले अमेरिकामा आध्यनरत छु | गाउमा ‘क’ पनि पढ्न नजान्ने, यौटा भैसी को दुध बेचेर अनि मेलापात गरेर जिबिका चलाउने बुबामा हुनुहुन्छ | ६० सालको SLC मा गाउको स्कूलबताई जिल्लाकै राम्रो रिजल्ट आएपछि भारतीय राजदुताबास र काठमाडौँको एक स्कूलको छात्रवृत्तिमा ११-१२ सकेपछि अमेरिकाको एउटा कलेजबाट पूर्ण छात्रवृत्ति सहित भर्ना मिलेपछि ६३ सालमा अमेरिका हानिए | आउने चार वर्षमा २ ओटा बिषयमा स्नातक गरेपछि गएको वर्षदेखि छात्रवृत्तिमै भौतिकशास्त्रमा बिद्याबरिधि गर्दै छु| गर्मिको बिदामा राष्ट्रिय प्रयोगशालामा (National Labs ) मा तालिम (internship ) पनि गरे | अब बिद्याबरिधिपछि “नेपालमै केहि गर्न ” फर्के भने बूढा आमाबाको हेरचाह गर्ने अनि बहिनीको (अनि आफ्नै पनि) बिहे गर्ने खर्च जुटाउन सकिन्न | अमेरिकामै बस्यो भने भौतिकशास्त्री अनुशन्धानकर्ता भएर उद्ध्योगमा काम गर्ने वा राष्ट्रिय प्रयोगशालामा काम गर्न पाइन्छ अनि तलब पनि टन्नै पाइन्छ, ऊस्तई पर्यो भने नोबेल पुरस्कार पनि हातमा पर्ला | तेस्तो आबस्थामा जो कोहि पनि यतै बस्छ| तर पछि येहको कमाइले नेपालमा लघु जल्बिद्धुय्त , उन्नत खेति आदिमा लगानी गर्ने विचार छ |
दोहोरो नागरिकता को कुरा कहाँबाट आउछ भने हामि दोस्रो देशको नागरिक भैसकेपछि पनि नेपाल संग सम्बन्धित भैरहना चाहन्छौ | हातको नेपाली नागरिकताले हामीले जहाँ गएर जे गरेपनि नेपाल प्रतिको नाता स्मरण गराईराख्छ ताकी जब हाम्रो आर्थिक स्थर सबल हुन्छ तब नेपालमा केहि गर्न प्रोत्शाहन मिलोस | कोइ मित्रले भने जस्तै कसैले पनि नेपाल घुम्न आउदाको १००-२०० डलरको भिसा खर्च जोगौना दोहोरो नागरिकता मागेको हैन , नेपालसंगको नाता नातुतोस भन्ने मात्रै हो| अनि एसबाट रास्त्रियतामा खतरा देख्नेहरुले पैला पैला कुरा उठायेजस्तई दक्षिण एशिया भन्दा अन्यत्र बस्ने नेपालीलाई दोहोरो नागरिकता दिदा के बिग्रिन्छ त्यो बुज्न सकिएको छैन |
रमेश जी, तिम्रो मुख मा दुध भात परोस सधै..मेरो मुख को कुरा गरेर समय बचैदिएको मा. यो लेखक को लेख मा अलि तुक देखिन.,हुन् त कुलो , कुरो र कलम जता चलायेनी हुन्छ.
रमेशजी,
तपाईं नेपाली विद्यार्थीमात्र कि अमेरिकी नागरिक पनि ? यदि तपाईंले अमेरिकामै बसेर राम्रो कमाइ गर्न अमेरिकी नागरिकता पाइसक्नुभएको छ वा पाउनेवाला हुनुहुन्छ भने तपाईं नेपाल कहिले आउनुहुन्छ ? कति वर्ष काम गर्ने सोच छ उता ? मलाई लाग्दैन तपाईं राम्रो कमाउने भएपछि फेरि नेपाल फर्केर आउनुहुनेछ । अनि विदेशी भइसकेपछि नेपालसँग सम्बन्धित भइरहन किन नागरिकता चाहियो ? तपाईंले नै जतिसुकै लुकाउने कोशिस गरे पनि तपाईं नेपालबाट आएको हो भनेर सबैले यसै पनि चिनिहाल्छन् । तपाईंको नेपालीभाषी अमेरिकी भनेर मज्जाले चिनिइरहनुहुनेछ । अनि किन चाहियो दोहोरो नागरिकता ?
प्रिय रमेशजी,
तपाइँले मलाई नै जवाफ दिनुभए झैं लाग्यो । राम्रो बिद्यार्थी हुनुहुँदो रहेछ, भौतिकशास्त्रमा कुनै एउटा नविनतम खोज गरी नोबल पुरस्कार नै हात पार्नुहोस । मेरो शुभकामना । म स्वार्थी छु, अहिले तपाइको कतिपय कुराको विरोध पनि त्यस बेला म गर्व गर्ने छु । म यो कुरामा विश्वस्त छु कि तपाईसंग अहिले नेपाली राहदानी नै छ । पुष्पजीको कुरा म सहमति जनाउदै एक दुई कुरा थप गर्न चाहन्छु ।
अधिकांश नेपाली गरीब छन् । विदेशको पढाई महँगो छ । सबै तपाईं जस्तो जिल्ला प्रथम गर्न सक्ने पनि हुदैनन् । त्यसको मतलव उनीहरूले अध्ययन गर्न विदेश जानै हुँदैन भन्ने मनसायको तपाईंको कुरामा असहमति जनाउछु । जाली कागज बनाएर म आएको होइन तर अलिकति ऋण चाही लिनु परेको थियो ।
हो म काम गर्छु, आफ्नो पढाई तथा विदेश बसाइलाई सम्भव बनाउनको लागि, तर विदेशीकोमा । मैले एक दुई जना नेपाली रेस्टुराका मालिक चिन्छु । तर ती मालिकलाई चिन्नु अघि उनीहरूकोमा काम गर्ने दाईहरूलाई चिनेको थिए । ती दाईहरूको कुरा सुन्दा (काम र तलबको बारेमा) पीर लागेको थियो । तर नेपालीहरूको जमघटमा ती मालिकसंग परिचय भयो । भेटघाटमा ‘नमस्ते’ भन्नु बाहेक अरु सम्बन्ध छैन । तर उनीहरू बकाइदा रातो राहदानी भएका एनआरएन हुन् । मेरो कमेन्ट उनीहरूजस्ताको विरोधमा थियो (मेरो कमेन्टको अन्त्यमा भनेको थिए) ।
यो कुरा त शतप्रतिशत सही हो कि तपाईंले अमेरिकामा अरबौ कमाउनु होला र यदि नेपाल मा त्यति पैसा पाउनुहुने छैन । तपाईंको उन्नत खेती गर्ने तथा जलबिध्यूतमा लगानी गर्ने विचार रहेछ । तर त्यो भन्दा पहिले तपाईंले आम मानिसले झैं घर बनाउनु पर्यो होला, विहा गर्नु पर्ने होला, बहिनी को विहा गर्नु पर्ने होला, अमेरिकाको बसाइ खर्च ……. लिस्ट लामो छ । समयको पनि हिसाब गर्ने हो भने १० वर्ष त लाग्ला कम्तिमा । त्यो समयमा नेपाल कहाँ पुग्ला ? यदि तपाई अहिले जाने हो भने पनि नेपालमा मिल्ने उत्कृस्ट जागिर पाउनु हुन्छ, साथै नेपाललाई परिवर्तन गर्न सघाउन सक्नु हुन्छ । यदि तपाई जानु भएमा तपाईंको अनुसरण गर्ने धेरै हुनसक्छन । किनभने तपाई अहिले त्यो हैसियतमा हुनुहुन्छ भन्ने मलाई लागेको छ । तर मलाई यो पनि थाह छ कि तपाई जानु हुन्न ।
तपाईं अहिले कानूनी रूपले नेपाली हुनुहुन्छ, तर तपाईको कमेन्ट पढ्दा चाडै अमेरिकाको नागरिक हुनुहोला जस्तो छ ।
तपाईंको अमेरिका बसाइ सुखद् रहोस् ।
शैलु
शैलुजी, तपाइको कुरा पनि ठिकै हो | हामिहरुले नेपालमा उदहारणको रुपमा गएर केहि गर्न त सक्छौ होला, तर म पहिला भौतिकशास्त्रमै केहि गर्न चाहन्छु जुन नेपालमा असम्भबप्राय छ | मेरा इजरायल, ब्राजिल, चीन, आदि देशका साथीहरु अद्धायन सके पछि आफ्नै देशमा फर्कने अठोट गर्दैछन् , तर नेपालमा बिज्ञान मन्त्रालयको हालत र बैज्ञानिक अनुशन्धानको हालत त सबलाई थाहा भएकै कुरा हो | ऐले सम्म त नेपाली नागरिकता नै छ, तर जब काम सुरुहुन्छ तब यतै बस्ने प्राय बिदेशी बैज्ञानिकहरुझैँ यहीको नागरिकता लिइन्छ जस्तो छ | प्रतिष्पर्धा नगरी सफल भयिन्न, अनि बिदेशी भएर प्रतिष्पर्धा गर्नु र स्वदेशी भएर प्रतिष्पर्धा गर्नुमा धेरै फरक छ | बरु यहा सफल भैयो भने यहा कमाएकोले नेपालमा केहि गरौला भन्ने विचार छ ; आफ्नो इछ्या पनि पुरा हुने देशलाई पनि केहि हुने |
अनि तल कमेन्ट गर्ने दिपेशजी लाइ जबाफ – NRN ले नेपाली नागरिकता राख्ने भनेको देश संगको भावनात्मक सम्बन्ध नटुटोस भनेर हो | NRN ले नेपालबाट लाने केहि हैन | NRN लाइ नेपाली नागरिकता नभएपनि केहि फरक पर्ने वाला छैन | यसबाट कसैले केहि पाउने हो भने नेपालले नै पाउने हो | नेपाल ले NRN लाइ आफ्नै नागरिक जस्तो व्यवहार गर्छ भने , सबै नभयपनि कोइ कोइ NRN ले आफ्नो नागरिकताको दाइत्वो निभाउन केहि गर्छन कि भन्ने मात्रै हो |
भाबनात्मक संबन्ध नागरिकताले मात्रै जोडन सक्दैन भन्छु म। म पनि बसेको छु बिदेश र, नेपालिमै लेख्छु आफ्ना भाबनाहरु। तैपनि मलाइ केहि गर्न नागरिकताले छेकेको छैन। सकेको मद्दत गरिरहेकै छु तर देशको बास्तबिकता, व्यबहारिकता, यसका सिमा, बन्धन, अड्चन बुझ्ने कोशिस गर्रछु अनि नागरिकता नै नभए म नेपालिनै नरहने जस्तो व्यबहार गर्दिन। सधै आशा गर्छु देश सुध्रेला (एक दिन अबस्य सुध्रिन्छ) र कुनै दिन हामिले रोइ कराइ गरेर माग्नु भन्दा कुनै दिन देशलेनै अपनत्व देखायर “लौ आयो नेपालिहो” भन्नुमा बढि हर्ष होला जस्तो लाग्छ। हैन भने देश भित्र बसेर अनेक बखेडा झिक्दै माग गर्ने र बिदेशमा बस्ने बिच के नै फरक होला र? सकेको देशलाइ गर्दै गर्नुस, शान्त हुन दिनुस, बिदेशियका नेपालिको माग सुन्ने समय दिनुस। समय सधै एकनास त रहदैन। चाइना को उदाहरण दिन्छू म। १० बर्ष पहिले सम्म पनि चाइना बाट बाहिर जाने मानिसहरुको लाम लाग्थो अब अहिले जव यसले आफ्नो बिकास को गति लियको छ, मान्छेहरु फर्किदै छन, चाइना आफैले अनेक प्रोत्साहन दिएर “ए जे जे कारणले गएका भए पनि आयो, काम गर, हामि सुबिधा दिन्छौ” बोलाउदै छ। भन्न खोजेको पहिले देश भित्र निसासियर बसेकाहरुको माग, आशाले त केहि सकारात्मक बाटो समातोस अनि हाम्रा कुरा राखौ।
पोस्ट गरे पछि चाह पाए धेरै कुरा छुटेछ । तपाई जस्तो बौदिक मान्छेलाई अझ धेरै कुरा लेख्न मन थियो । कम्तिमा एउटा कुरा चाही थप गरिहाल्छु । खैरेहरू अहिले इंडिया, चीन, लगायत धेरै जनघनत्व भएका ठाउँहरूमा गैरहेका छन् । पैसा कमाउन । हात हामीले चाही जहिले पनि विदेशबाट पैसा पठाएर कहिलेसम्म पुर्याउने ? घर मा नै बसेर किन नकमाउने ?
सग्ला तर बाटोमा बसेर भीख मागिरहेका भिखारीलाई काम गरेर खानु नि भनेर अर्ति दिईरहेको धेरै पल्ट देखेको छु । तपाईंले पनि देख्नु भएको होला । तपाई हामीले विदेशमा बसेर जतिसुकै कमाए/नेपालमा रेमिट्यान्स भित्राए पनि मैले अहिले ‘नेपाल’लाई त्यहि भिखारी देखिरहेको छु । अनि हामी चाही त्यस ‘भिखारी’ का हातखुट्टाहरू ।
लगानि गर्नुस। कस्ले रोक्या छ? देशमा बिदेशि नागरिकले पनि लगानि गर्ने ब्यबस्था त छदै छ। कि नेपालि नागरिकता पाइयो भने अम्रिकन बैकमा भरर्र पैसा झर्छ, साइबाबाहरुले चमत्कार देखाय जस्तै?
अनि आर्को कुरो। धेरै पढेको कुरो गर्नु भो। अध्यनको सिलसिलामा बिदेश बस्न त यताको नागरिकता त्यागरे उताको लिन पर्दैन जस्तो लाग्छ मलाइ त। आफु पनि बसेकै हो र बसिया छ सन २००० देखि तपाइले भने जस्तै के के बारिधि गर्न र त्यसपछि। तर खै कसैले उताको नागरिकता फाल भनेर भनेन। नेपाल बस्नै मन छ र नागरिकता चाहिन्छनै भने त्यो राखेर जति सुबिधा पाइन्छ त्यति लिनुस। उता मन मरेपछि पोको पन्तुरो बाधेर आफ्नै देश छिर्नुस। अनि त टन्टै साफ।
कुन संसार मा हुनुहुन्छ थानेश्वोर जी. तपाइलाई अमेरिकाले आफ्नो नागरिक बनौछु भन्यो भने तपाई नेपाली भएर एस्तो लेख लेख्दै नेपालमा त पक्कै बस्नु हुन्न होला, अनि अमेरिकी भएर नेपालमा भएको आफ्नो सम्पति पनि सरकारलाई दिनु हुन्न होला एदी नेपाली सरकारले NRN ले नेपाली नागरिकता बिना केहि गर्न दिन्न भन्यो भने….
पहिला साम दाम दन्ड भेद लगाइ त्याग गर्ने अनी अली अली गोजी पोटिलो भये पछी त बा ………….
१५ अौ शताब्दी बाट नै मानब जाति एक देश् बाट आर्को देशमा सर्न थालेको तथय पयीन्छ, आजको यो बदलिदो समयमा आएर पनी किन यस्तो किन उस्तो भनेर बेकार हल्ला गर्नु मानबियतामा अली भएँन जस्तो लाग्यो ।
यो भु मन्डलमा मानव जीवनको अन्तर/अवधी कति नै छ र? जन्म देखि मृत्युतक नै त हो नी। अतिछोटो जीवन व्यातित गर्न,उसले संसारमा संधर्ष गर्नु पर्छ,। जीवन भनेको यथार्थतामा संघर्ष हो। संघर्षमा रम्नेहरूले सही जीवनको उपहार प्राप्त गर्न सक्छन् । संघर्षबाट कोही पन्छिन खोज्छ भने त्यो जीवनलाई के जीवन भन्ने? त्यो ता जिउँदै मृत्युवरण न हो।
कंडेलजीले उठान गरेको समसामायिक कुरा हो र ठीक बेठिक दुबै हुन सक्दछ । तर कंडेल जीले यो बुज्न जरुरी छ कि नेपालीले किन बिदेशमा नागरिकता लिन्छ ?बिदेश्मा बसेका नेपालीले अहिले सम्म आफ्नो नागरिकता त्याग गरेको कुनै रेकर्ड छ ?हो उनिहरु अबसर को खोजिमा छन र अबसर प्राप्तिको लागि बसेको देश को नागरिकता पनि लिन्छन तर यस्को मत्लब यो हैनकी उनिहरुले आफ्नो देश नेपालको नागरिकता त्यागेका हुन ,धेरै जसो एन आर एन ले नेपाल गएको बेला नागरिकता को प्रतिलिपी लिने गर्छन् । कंडेल जि ,पर्देशमा सबै ब्यबसायी नेपाली छैनन ,पसिना बगाउने हरुको सन्ख्या धेरै छ र उनिहरुको प्रमुख सोचाइ मा नेपाल पर्दछ ।लाखौं नेपाली दाजुभाइले बिदेश्मा नागरिकता लिये पनि देशको छोडेका छैनन र छोड्न सक्दैनन
I am living abroad, but I have reservation regarding duel citizenship. If duel citizenship is granted today, from tomorrow morning there will be queue in Nepal Rastra Bank door requesting for permit to send money abroad. A large number of Nepali would want to sell there property. Value of property is very high. In a conservative calculation a person will send at least $100,000 abroad. If 200 people sends money in first lot, government of Nepal will need $20000000 (2 crore dollar). Government of Nepal will go bankrupt in no time.
पत्रकार महासय ज्यु, तपाई मात्रै नेपाली हुनुहुदो रहिछ है ? माओबादी को युद्दबता देस सोमालिया, युगान्डा, रुवान्डा कंगो हुदै गएको नेपाल को अवस्था तपाई को खोपडी मा ताजै होला नि है ? अनि सारा गैर आवासीय नेपाली हरुले बिदेस बाट आफ्नो श्रम बेचेर कमाएर पठाएको पैसाले नेपाल थामिएको हजुर को खोपडी मा छ कि छैन ? तपाई ले आफुलाई के सम्झुनु हुन्छ ? कोहि पनि नेपाली लाइ तपाई आफुले गँवार नसम्झे हुन्छ, तपाई भन्दा ४२० गुना आगाडी छन् नेपाली दाजु भाइहरु .
गजब छ / बिदेसिएका नेपालीले दिनु पर्छ अनि नेपालमा बसेकाले दिनु हुन्न , यो कस्तो मतभेद हो? एउटा नेपालीले नेपाली भएरै बाच्न पाउँ भन्नु के गलत हो र ? कुवाको भ्यागुता हरुलाई पुर्बाग्रह नहुन आग्रह गर्दछु /
अलि हजम भएन है राम थापा , म विदेश मा छु र पनि दिनु हुन्न भनछु ! अनि यसो २-४ वटा चिल्ला कार अनि एउटा दुइटा अग्ला घर देख्दैमा अरु नेपाली दाजु भै लाई कुवा को भ्यागुतो गलत हो. विचार गरेर बोल्नुस ल !!! सबै लाई आफु जस्तै ठान्नु गलत हो …
मलाई के थाहा छ भने बेलायत को राजदुताबास मा रातो पासपोर्ट पाइसकेका नेपाली हरु लाइ नेपाली पासपोर्ट र नागरिकता पनि नफ्याक्नु भन्ने कुरा जानकारी गराइएको हुन्छ र धेरै जसो लाई यो कुरा जानकारी छैन. अर्को कुरा सबै नेपाली देश भक्त छन् येस्मा दुइमत छैन चाहे त्यो देश मा रहोस या विदेश मा. देश मा रहेर दुइ चार काम गरेर परिवार को पेट पाल्ने देश को लागि देखिने केहि नि नगर्ने अर्थात विदेश मा रहेर रात दिन आफ्नो देश सम्झने, महिना मर्यो कि परिवार को नाम मा आफ्नो देश पैसा पठाउने नेपाली होस् दुबई लै देश को माया उत्ति नै हुन्छ. किन लड्नु पर्यो यो कुरा मा? देश को माया हामी सबै लाइ. रह्यो सवाल विदेश मा बस्ने ले नागरिकता त्यागेको त्यो त्यागेको होइन त्याग्न लगाइएको जस्तै हो, नेपाली राजदुताबासको जानकारी पाएका हरु ले हरियो नेपाली पासपोर्ट मै नेपाल गएका छन् , नेपाल मा जग्गा जमिन किनेका छन्, रातो पासपोर्ट त एउटा काम र कानुन मा सहजता पाउने माध्यम मात्र हो.जसले कानुनि रुपमा सुरक्ष्या सहजता र ग्यारेन्टी प्रदान गर्दछ . देश को माया नहुने ले यो मेरो संसार मा दुनिया कुरा गर्ने समय पनि दिने थिएनन्. अर्को कुरा ति ३० लाख अब नेपाली हुन्, जसरि हामि ३० लाख बाहेक अरु नेपाली हौ, हामि पनि कुनै समय अन्तै देश बात आयातित भएका हौ, अहिले माया नेपाल को लाग्छ तेस्तै तिनीहरु पनि नेपाली नै हुन्, माया नेपाल को नै होला र छ पनि, उनीहरु को मन भाडिने कुरा गर्नु देश ध्रोही हुनेछ, पक्चेपाती बेहवार हुनेछ, हामि त साझा फुलबारी को नौ रंगी फुल पो त.जय नेपाल.
I felt like to drop something off here. Well, to start off with the statement whether its right or not to get the dual citizenship really does not matter to the person who wants to work off and do something good. The way the writer has put his explanations toward the dual citizenship do not seem to be right in many ways. Before I start my statement, I would like to ask one prime question that what is wrong to provide dual citizenship. Okay, I agree people went to other countries to achieve success, applied their knowledge and recognized themselves outstanding. I do not know if those NRN has exploited other Nepalese, but I would like to keep in mind that because of them, other Nepalese are being able to survive. Do you think those student would get work otherwise? Would you think they would be able to keep their study going? You mentioned most students work outside and do not keep their study along? Who did tell you this fact? Why did you see only the part of working? Why did you forget to mention the reality behind of working hard? If they don’t work, are you going to provide the financial support? If you cannot then you don’t have right to generalize all of the students into one category. Finally only word I like to say to you is YOU SUCK!!!
सबै पढियो…लेख देखि comments सम्म…सरमसंमा: देश एउटा घर हो. जनता सबै सन्तति. प्रलोभन वा बिबसमा कुनै सन्तान ले घर छोड्दैमा उसको घर संग सम्बन्ध छुट्दैन र आमाले छोडेर गएका सन्तति र अरुमा कहिले भेद राख्दिन.
मैले १९७८ को डिसेम्बर मा Nook Hotel मा पहिलो christmas पार्टी मा समिल हुने मौका पाए र २८ december मा लण्डन आए . कुरा को तालुक के छ भने म कोहि नया साथी संग परिचय गर्दा मेरो नाम बिमल हो र म नेपाली हु भन्छु . मैले २००७ मा नेपालबाट फर्केपछि मात्र बेलायिती नागरिकता लिए ,किनकी बेलायती सरकारले आफ्नो नागरिक को हिफाजत गर्छ ,नेपालमा त् ,मेरो मित्र ले भने जस्तै ‘यो हल्लै हल्लो को देस हो ‘. जहाँ गृहमन्त्री र don काध मा काध राखी सार्बजनिक स्थल मा हातेमालो गरि हिडछन्,जात ततै अराजकता,नेपाल सोमालिया बन्दै छ,thanks to the people जसले देस को विकास गर्ने जिम्बेबारी लिए तर देसको विकास हैन आफ्नो विकास गर्न तिर लागे,सुडान घोटाला, लिस्ट धेरै लामो छ. नेपाल सरकारले मलाई नेपाली भनोस वा नभनोस म १००% नेपाली हु,र मलाई यसमा गौरब लाग्छ.बाकी पस्स्पोर्ट को कुरा मैले u k को passport लिए पनि म १००% नेपाली हु.
तसर्थ १ दशक भित्रनै रोजगारि र अध्ययनका लागि युरोप अमेरिका तिर लाग्ने जमातको दिशा बदलिनेछ। तसर्थ यदि दोहोरो नागरिकता कायम गर्ने हो भने त्यो अवस्थमा दोहोरो नागरिकताधारीको भिड नेपालले थाम्न सक्ला ?
किन धान्त्नु हुन्छ लेखक महोदय सबै राजनैतिक जमात मा एउटा मात्र त्रास छ त्योरोजगारि र अध्ययनका लागि युरोप अमेरिका तिर लाग्ने जमातको दिशा बदलिनेछ भनेर हैन किन कि त्यो असम्भव छ देश त एस्त प्रति आकर्षित छन् तगारो त भारत मा भएका NRN लै ठानेका छन् देश ले. युरोप तथा अमेरिका मा भएका लै दिन त मन छ किन तेस संगै पैसा भित्रिन्छ तर आफ्नै देश क अलिक गरिब जनता जो भरात पसेका छन् तिनीहरु लै फेरी अप्नौना भने चाहनन . थुइक्क लेखक जिउ भद्ता गफ नहान्नुस तपाई भन्दा बुद्दिजिबी धेरै छन् जसले यो सब कुरा बुझेका छन्.
आफु लाई नेपाली हुँ भन्न् पनि ठाउँ र परिस्थिती हेर्ने NRN हरु लाई किन दोहोरो नगरिकता?? के नगरिकता भनेको चिज जहाँ बस्यो तेही तेही को लिदै हिंड्ने चिज हो र ? एदी तिमी हरु सच्चा नेपाली हौ भने नेपाली बनेर नै बिदेश म काम गर न !मौका पाईन्छ कि भनेर कुनै बिचार न पुर्याइ नेपाली नगरिकता अब हामी लाई किन चहियो भनेर त्यग्ने अनी अहिले नेपाली नगरिकता को लागि बहस गर्ने ?? मैले यहाँ को सब comment पढ्दा comment गर्ने हरु सबै तेही हुती हारा जो परेको बेला मा नेपाल भन्ने देश नै मैले चिन्दिन भन्ने हरूले बढी लेखेको पाएको छु। अनि तिमी NRN हरु ले देश को अर्थिक पक्ष मा पनि केही गरे क छैनौ हो केही अर्थिक पक्ष सबल पारे का छन भने ति परीश्रमी जो खाडी मुलुक र मलेशिया मा बसेका छन उनी हरु ले मात्र गरेका छन। जस्ले एक एक पसिन को मुल्य नेपाल म भित्राउने काम गरेक छन तर जो NRN बनेर नगरिकता को कुरा गरेक छन तीन का सब परिवार नै उतै राखेका छन अनि आफ्नो कमाइ सबै तेतै नै खर्च गरेका छन तिनी ले के देश लाई हेर्छन भन्ने आश लिनु । दोहोरो नगरिकता भनेको गैर कनुनी हो भन्ने कुरा तिमी हरु लाई कस्ले बुझौने ????
हामीलाई देश ले के दियो भन्नु भन्दा पनि हामीले देशलाइ के दिउँ भन्ने कुरा हो. आज देश मे अवसर नपाएर, आफुले केहि गरौँ अनि आफ्नो परिवारलाइ सहयोग गरौं भन्ने हो. देशमा सान्ति सुरक्षा अनि रोजगारी को अवसर भयको भए कोहि पनि बेदेशिनी थियन. कतार मा गएर हेर्नुस नेपाली हरु कसरि काम गर्दैछन. आफ्नो ज्यान को बाजी लगायर थोरै पैसा मा काम गर्दै छन्. कतार औअना लै कति पैसा खर्च भयको छ थानेश्वर जी लाई थाहा छ. सक्ने युरोप अमेरिका गए, नसक्ने कतार गए. अब नेपाल नयरा कता जाने त ? लेख लेख्दा अलि बिषय परिस्थिति लाई धयान दिने पो हो कि?
क्रिश्ने सर तपाई साचिकै कतारे कुरा नगर्नुस न भन्या !! तपाईलाई कसले गैर आवासीय नेपालि भनेको छ र ? जब्बरजस्ती तपाइहरुलाई गैर आवासीय नेपालि भनि भिडाइएको बिल्ला हो..!! त्यो त सरकारले नै खुल्ला गरेको नीति नियम पो त बैदेसिक रोजगारी भनि सिमित अवधिको लागि काम गर्नु पठाइएको हो ! सबै भन्दा बढी रेमिटेन्स भित्र्याउने नै साउदी,कतार,दुवै,मलेसिया लगाएत देशहरु हुन् ! कुरा बुझ्नुहोस् अनि बोल्नुहोस के यी उतै नागरिता लिएर बस्ने युरोप,अमेरिका जस्ता धनाढ्य देशमा मौजमस्ती गरि बस्ने ति नेपालीहरुले देशलाई के दिएका छन् र ? कतै भेटि हाले पनि वा परिचय दिदा पनि साधारण नेपालीहरु संग बोल्न अनकनाउछन् कतै इज्जतै पो जाने हुन् कि भनेर, अझै खाडीमा काम गर्ने बिचरा नेपालीहरुलाई त यी सुकिला मुकिला गैर आवासीय नेपालीहरुले कुकुरै जस्तो ठान्दछन !! यसको उदाहरण मेरो एकजना साथीले दिएको थियो कहा छौ के काम गर्छु भन्दा सहि भन्नु हुदैन भनेर… “कतार’ मा छु भन्दा हासो मा उडाइन्छ रे ५०० रियालमा के गर्छौ,बेल्चा हान्ने त होलानी काम भनेर हेलाह गरि बोल्छन रे तर अहिले यिनै सुकिला मुकिला भनाउदा हरुले आफ्नु स्वार्थपूर्तिको लागि यिनै सोझा साझा खाडी मुलुकमा रही घरको आर्थिक स्थिति सबल बनाउन ५२% को तातो घाममा नंग्रा खियाउदै २ बर्ष काम गरि आउने दसैमा घर फिर्ने सबैलाई नया लुगा मिठो खाना खुवाउने सपना बोकी रगत पसिना सरि बगाउदै काम गरिरहेका नेपालीहरुलाई यो एन आर एन एउटा ब्याक्तिगत स्वार्थपूर्तिको लागि खडा गरिएको एउटा साम्राज्य एउटा धनाढ्यहरु को रम्ने संस्था ले आफ्नो संजालमा फास्दै लागिरहेको छ !! एउटा नराम्रो संदेश यी सोझा साझा काम गरि खाने नेपालि माझ तिमीहरु गैर आवासीय नेपालि हौ भन्दै सदस्यता सुल्कमा हजारौ कुमल्याउदै तारे होटलमा व्हिस्की र वियर अनि कुखुराको सपेटामा रम्न मिठा सपना देखाउदै आफ्नो प्रभुत्व जमाउन सरकार लाइ दवाब दिन यस्ता घटिया काम गर्दै आएका छन् , यदि मनमा जोश जागर र देश प्रति अलिकति पनि माया छ भने उनीहरुलाई कसैले रोकेको छैन न त देशले नत यहाका जनताले…. आउनुहोस केहि गर्नुहोस देशको लागि केहि गर्नुहोस दुईओटा नागरिता मात्र हैन यहाहरुलाई हामि गरिब जनताले आफ्नो साथमा भएको नागरिता पनि यहा हरुकै पाउमा चड़ाई दिउला !! हैन भने यस्ता संस्था खोलेर धाक र धम्कि दिएर मात्रै केहि लछारपाटो लाउदैन ‘काग कराउदै जान्छ पिना सुक्दै जान्छ ‘ भन्ने उखान त थाहा नै होला क्यार हैन ?
नेपाली जहाँ भएनी नेपाली हो . आजको ग्लोबल युगमा दोहोरो नागरिकता नपाउने भनेको देस को विकास मा कमि हुनु हो. बिदेस मा बसेका नेपाली हरुलाई नेपाली नागरिकता दीन पर्छ/ अमेरिका, क्यानाडा, अनि यूरोपेली देस मा दोहोरि नागरिकता राख्न पाहिन्छ भने नेपाल मा किन नपाइने.
नेपाल सरकारको एकदम संकुचित सोंचाई हो जस्तो लाग्छ मलाई. बेदिशी नागरिकता लिएका नेपालीहरुलाई नेपाली नागरिकता दिंदा देशको जनसंख्या बढ्छ भनेर होला दिन्न भनेको
कंडेल जी , तपाईको १% को प्रस्ताब ५% सम्म स्वीकार्य हुने सम्भावना छ तर बाताबरण खै त ? नीति नियम खै त ? जस्तै मेगा प्रोजेक्टलाई पनि केहि मात्र स्थानीय हुलले निस्तेज पार्न सक्ने बाताबरण जब सम्म रहन्छ तब सम्म यस्तो प्रस्तावना र सपनाको कुनै औचित्य हुन्न | अब रह्यो कुरा दोहोरो नागरिकताको लागि रुने र कराउने | यसरि युरोप र अमेरिकामा बसेर रुने र कराउने मध्येको अधिकांसको करोडौ र अरबौ को सम्पति नेपाल देश भित्र रहेको र जसको उपभोग आफ्नै दाजुभाई आफन्त ले गरेका छन् या त ब्यापारिक प्रयोजनमा छ | यदि यीनलाई दोहोरो नागरिकता नदिएको खण्डमा र आफ्नो सम्पति ठेगान लगाउन बाध्य पारिने अबस्थामा नेपालको खरबौको सम्पति विदेशिने सम्भावना पनि त छ नि यस कुरालाई यहाले कसरि लिनु भएको छ ? बाहिर बाट आएका कन्गालहरुलाई नागरिकता दिनु र आफ्नै देशकालाई बिमुख पार्दा यसले कस्तो असर पर्नेहो देशको अर्थ तन्त्रमा त्यता पनि सोच्ने हो कि ??
फेरी तपाईहरु जस्ता देश भक्तहरुलाई अमेरिका र युरोपबाट ओईरिने बृद्धहरुको हलबाट त्रसित हुनुपर्ने कुनै कारण छैन | यदि यस्ता हुलहरु नेपाल ओइरिएमा आज लाखौ तिरेर इजरायलमा बृद्ध स्याहार्न जानेहरुले त्यहि स्तरको रोजगारी आफ्नै नेपालमै पाउनेछन , यता तिर पनि सोच्नु होला | किनकि यसरि ओइरिने बृद्धहरु संग आफ्नो या त आकर्षक पेन्सन हुनेछ या त सामाजिक सुरक्षनको राम्रो ब्यबस्था | र यीनीहरु संग आफ्ना रकम खर्चने पर्याप्त ठाउँ हुँदा हुँदै पनि नेपाललाई नै रोज्ने एकमात्र कारण हुनेछ देश प्रतिको भावनात्मक लगाब जुन देशको मेडिकल उद्योगको लागि सकारात्मक बजार पनि हुनेछ | अमेरिका र युरोप जस्ता बिकसित देशमा बस्ने व्यक्तिले देश संग चाहेको भावनात्मक लगाब मात्र हो कुनै प्रकारको आर्थिक लाभ होइन , फेरी सबैले आर्थिक लाभकै लागि बिदेशी नागरिकता लिएको भन्ने कुरा कदापि सत्य होइन | उदाहरणको लागि साना-साना बालबालिकाहरु जो जन्मले गैर नेपाली त भए तर उसलाई सधै नेपालि भनेर सम्बोधन गरिन्छ र त्यहि नेपालकै परिबेशमा बाचेका छन् .ती अबोध साना नानीहरुको भावनालाई कसरि सम्बोधन गर्ने ?? नेपाल मात्र पहिलो देश होइन जहाँ दोहोरो नागरिकताको कुरा उठेको छ |
लेखमा केहि सकारात्मक कुरा पनि छ त्यसलाई कसैले पनि नकार्न सक्दैन ..जस्तै…
१.आफ्नो कमाइको कम्तिमा १% रकम देशको नाममा प्रदान गर्ने अभियान
२. विदेशमा रहंदा कमाएको सम्पत्तिको निश्चित प्रतिशत आयकर नेपालमा तिरेको अवस्थामा मात्र ‘विशेष कदर स्वरुप’ विदेशि नागरिकता लिदां पनि नेपाली नागरिकता कायमै राख्न पाउने व्यवस्था ( यसमा रास्ट्र भक्तलाई आपति हुन्न होला )|
३.एनआरएनहरुले संधै नेताहरुलाइ मात्र गालि गर्ने तर तिनै नेताका अगाडि पर्दा चांहि धनुस्टंकार गर्ने |
सर्वप्रथम त बडा गहकिलो बिसयमा कलम चलाउनु भएकोमा धन्यवाद. यो बिसय मा अझ धेरै बहस हुनु जरुरि छ. यो बिसय मा मेरा निम्न तर्क हरु छन्:
१. कारण जे सुकै भए पनि बिदेशी नागरिकता लिएका नेपालीले नेपाल को नागरिकता राख्न नपाउदा केहि पनि गुमाउदैनन, सिबाय भावनात्मक सम्बन्ध.
२. संसारका २१८ देस मध्य १९० देस ले दोहोरो नागरिकता दिने व्यवस्था गरेको कति लाई जानकारी छ?
३. भारत लगायत का देस हरुले बिदेसी पुजी, प्रबिधि र सिप भित्र्याउन गैर आवासीय नागरिक लाई दोहोरो नागरिकता बाहेक अरु कति सुबिधाहरु उपलब्ध गराएको छ? भनेर मित्र ले अध्यन पो गर्ने हो कि?
४. बेलायत जस्तो देश ले ब्रिटिश लाहुरे हरु लाई येही नागरिकको पासो मा परेर कति नेपाली पुजी बेलायत लग्यो? यहाँ जस्ता सुझाब दिने विद्वान त्यहाँ नभएर सायद त्यसो गरे कि?
५. अमेरिका जस्तो मुलुक ले एक मिलिओन भन्दा बडी रकम लिएर आउने बिदेशी लाइ सिधै ग्रीन कार्ड दिएको पनि यहाँ जस्ता विद्वान हरु कै कमि ले पो हो कि?
६. मित्र ले त्यस्तो देश को नागरिकता को बखान गर्नु भयो जो तराइका भारत संग सिमाना जोडिएका २० जिल्लामा एक छाक को भान्सा गराए बापत खुले आम बिक्रि भै रहेको छ, बरु एसको अनुसन्धान पो गर्ने कि?
७. सिन्धुपल्च्वोक र रसुवा को जिल्ला प्रशाशन कार्यालयको अभिलेख हेरेर कति तिब्बती कति तिरेर नेपाली भए छन् भनेर सार्वजनिक गरि दिए नेपाललाइ माया गर्ने सबै लाई गुण लाग्थ्यो कि?
८. ४० लाख भारतीय लाइ नागरिकता दिए पछी मात्रै नेपाल मा संबिधान सभा को निर्वाचन सम्भव भएको हैन भन्ने तथ्य मित्र संग केहि छन् कि?
९. जसरि आज केहि संकीर्ण बिचार र तुच्छा स्वार्थ भएका मानिसहरु ले जात जाति को नाम मा नेपाली भूगोल लाइ चिरा पारेर एउटा निश्चित जाति वा समुदाय भएका मानिस बाहेक अरु लाइ लखेट्ने भनि रहेका छन्, त्यसै गरि आफु लाइ बिश्वो श्रम बजार मा बेच्न नसक्ने हरु ले नेपाली लाइ नै नेपालबाट भगाउनु पर्छा भन्ने गर्छन भनेर मैले आरोप लगाउन किन नमिल्ने?
१०. गैर आवासीय नेपाली ले नेपाललाइ अझ बडी सहयोग गर्नु पर्छा, ठुला ठुला योजना संचालन गर्नु पर्छा, बिदेशी लगानी र पर्यटक भित्र्युना राजदूत को भूमिका सशक्त रुप मा खेल्नु पर्छा भन्ने भनाइ संग मेरो पूर्ण सहमति छ, अहिलेको भूमिका नगन्य भयो, येस्मा पनि सहमति छ, तर कर तिर्नु पर्छा भन्नु कर को सामान्य सिधान्त पनि नबुझेको प्रमाण हो, कर त्यहाँ तिरिन्छ जहाँ आम्दानि गरिन्छा, बाकी त सहयोग र दान हो जो जसले जति सक्यो त्यति दिन्छन, मित्र ले बजार बाट भूमण्डलीकरण र बिश्वोब्यापिकरण सम्बन्धि अनुसन्धानमुलक पुस्तक हरु ल्याएर पढ्ने बानि बसाउन सके हामि जस्ता हरुको अलिकति समयको बचत हुन्थ्यो कि?
Ayush, ..can you provide the reference to the fact that 190 countries allow dual citizenship and that includes India???? As far as I found…..only 89 countries allow some form of multiple citizenship which falls well short of full citizenship… and India does not provide dual citizenship with few exception (it falls short of dual citizenship)……. If you have some reference please mention it.
कंडेल जी तपाई केही कुरा हरु चै पक्कै सही हुन तर सबै होइनन। विदेशको नागरीक्त लिनाको लागी नेपालको नागरिक्त त्याग्नु पर्दैन। धेरै जनलाई यो कुराको जानकारी छैन। विषेश गरि अमेरिका तथा यूरोपमा त्यस देशको कानुनी प्रक्रिया पुगे पछि त्यस देशको नागरीक्त लिन सकिन्छ।
नेपालको कानुनले बनाएको बाध्यकारी नियाम ले मात्रै त्यागेको देखाउछ। नेपालमा मात्रै नेपाली नागरिक्त लिन विदेसीलाई उसको देशको नगारिक्त त्याग्नु पर्ने कानुन छ। त्यस्तै गरि विदेशको नागरिक्त लिएमा नेपालको नागरिक्त खारेज हुने भनेर लेखेको छ। त्यसैले यसलाई त्यागेको भन्न मिल्दैन। यो त्याग्न बाध्य गराएको भनेर बुझ्नु पर्छ भन्ने मलाई लागेको छ।
विदशको ऋण लिन लिएर भ्रष्टचार गर्दा केही नहुने, रातो पासपोर्ट बेच्दा केही नहुने अनि नेपालीहरु ब्यबाहारीक कारणले विदशमा बसेर नागरिक्त लिएर सिर ठाडो पारेर हिडेका छन भने किन टाउको दुखाउने? तराई तीरा दोतीहरु जस्ले नेपाली बोल्न र लेख्न पनि जान्दैन तिनीहरु सबैलाई नागरिक्त दिने अनि पक्का नेपालीहरु जो नेपाली भएर विदेश गएका छन तिनिहरुलाई कन्जुस्याई? यो दरिद्र मानसिक्त को उपज बाहेक केही होईन।
म पनि दोहोरो नागरिकताको बिरोधी हुँ । म पनि अहिले विदेशमा नै अध्ययनको शिलशिला मा छु । कहिले कहिँ देख्ने बुझ्ने मौका पाउछु । यहाँ रेस्टुराँ/पसल खोलेर थुप्रो गोर्खाली (दिदीबहिनी तथा) दाजुभाईहरू बस्नु भएको छ । कसैलाई पनि नेपाल फर्केर जानु छैन । यसो कहिले काही डुल्न, दशैंमा टिका ग्रहण गर्न (उदाहरण को लागि गैर आवासीय नेपालीको चुनाव, साधारण सभा, … सबै दशैंको मुखमा हुन्छ, एनआरएन त एउटा बहाना मात्र हो), भोटेकोशी मा राफ्टिंग गर्न, पोखरामा पाराग्लाईदिइंग गर्न मात्र जाने हो । नागरिकता पाइयो भने भिसा खर्च समेत जोगाउने सुरमा हुनुहुन्छ ।
जो ‘एनआरएन’ यो वर्गमा छन्, उनीहरूको एकमात्र मुख्य उदेश्य भनेको रेस्टुरा आदि खोलेर पढ्न आएका बिद्यार्थीलाई नेपाली रुपैयामा तलब दिएर गोरु भन्दा धेरै जोताएर, कर छलेर कमाएको कागज खोस्टालाई (कालो पैसा) लाई नेपाल लगेर सेतो पैसामा रुपान्तरण गर्ने हो ।
मेरै साथी विदेशिनु पुर्व राम्रो राम्रो कुरा गर्थ्यो । नेपाल जाने, एउटा उत्पादनमुलक व्यवसाय गर्ने लगायतका कुरा गर्थ्यो । अहिले हामी फर्किने बेला सम्ममा ‘दोहोरो नागरिकता’ को प्रावधान लागु भैसक्ने रहेछ । बिजुली छैन, ह्या, त्या, किन जानु र नेपाल …………. भनेर गनगन गर्न थालेको छ ।
थुप्रो साथीहरूले भन्नुभएको छ । नेपाल मा लगेर लगानी गर्ने वातावरण भएन, काम गर्न पाइएन । ए बाबा कसले रोकेको छ र नेपाल गएर काम गर्न को लागि । दुनिया खैरे गएर दशथरी काम गरेर आइसके । कतिले गरिरहेका छन् (यसको मतलव खैरे ले गएर काम मात्र गरेको छन् भन्न खोज्या होइन है) । अस्ति कोरियन केटा केटी ले नेपाल को एउटा बिद्यालयमा गएर नेपाली राष्ट्रिय गीत गाएको भिडिओ फेसबुकमा खुब ‘हिट’ भएको थियो , तर मलाई थाह छ कति तिनै ‘नेपाली’लाई त्यो गीत आउदैन वा गाउन लाज लाग्छ । विदेशमा बसेर नेतालाई गाली गर्दैमा नेपाललाई माया गरेको ‘ठान्ने’हरूले के नापेका छन् र ?
केही एनआरएन ले नेपाल मा राम्रै लगानी गरेका रहेछन । तर अधिकांश रियलस्टेटमा । केही उत्पादनशील कामगरेर केहि रोजगारी दिने होइन कि कसरी बढी भन्दा बढी कमाउने तिर मात्र ध्यान छ । तर विदेशमा पढ्न आएका आफ्नै नेपाली दिदीबहिनी दाजुभाइको ज्याला खाइ मोटाउने एनआरएनबाट के पो आशा गर्न सकिन्छ र? अझ विदेशको ‘सिस्टम’ देखेकाहरूले नेपाल आएर ‘दोहोरो नागरिकता’को लागि वानेश्वर चोकमा टायर बाल्न बेर छैन !
अझ अहिले त एनआरएन अनौठो भएको छ । संस्था चाही विदेशीको रे तर कार्यसमिति का सबै पदाधिकारीहरू चाही नेपाली राहदानीधारी । कहिँ नभएको जात्रा …. मा भनेजस्तो ।
तर विदेश आएर बाध्यताबस बिदेशी नागरिकता लिएर नेपाललाई वास्तविक माया गर्ने महानुभाव पनि देखेको छु । उपेन्द्र महतो जस्ता एनआरएन पनि छन् होला । तर मैले महतोजस्तो अरु एनआरएनको बारेमा देख्न सुन्न पाएको चाही छैन । र अन्त्यमा मेरो र म र मजस्तै सोच राख्ने धेरै जनाको कमेन्ट पढेर साला हाम्रो पोल खोल्यो भनेर रिसाएर रातो औलामा क्लिक गर्नुहुने महानुभाव संग त बालै भो, असल नियत ले नेपाल को सेवा गर्ने / गर्न चाहने र आफुलाई एनआरएन भन्न रुचाउने महानुभावलाई “मैले तपाईलाई लक्षित गरी यो कमेन्ट लेखेको होइन” भन्न चाहन्छु ।
पढ्न भनेर विदेशका दुतावास हरुलाई झुक्क्याएर विदेश आउने! पढ्नु सढ्नु कता हो कता हो कलेजमा हाजिर मात्र भएर टाप् कस्ने!
२० घण्टा काम गर्ने नियम भए पनी कमाउने भनेर, नियम उलंघन गरेर, पाए सम्म टुप्पी बाट जोतिएर रात दिन काम गर्ने!
अनि फेरी अर्काले काममा जोत्यो भन्ने! यो नेपालीको दारिद्र मानसिकता कहिले सुध्रिने?
तपाई पनि उही द्यांग को मुला त पर्नु भयछ i NRN भनेको गैर आवासीय नेपाली (Non Residece Nepalise) हो अथवा विदेश मा बसेको नेपाली न कि नेपाली मुल का बिदेशी residense (आवासीय) को अर्थ पनि थाहा छैन भने किन कमेन्ट गर्ने i त्यसैले कमेन्ट गर्न अथवा लेख लेख्न अगाडी अध्यन गरौ i NRNA भनेको चाही नेपाली मूल का बिदेशी नागरिक हुन् i
क्या लाज मर्दो कुरा शैलु जी को!!! यदि विदेश मा पढ्न नै आएको भए किन कामगर्न जानुहुन्छ त कम नगरी बाउको कमाई लिएर खानुनी !!!नेपाली रेस्टुरेन्टमा काम नदिएको झोक मा आएर लेख्नु भए जस्तो छ !!! आउने बेलामा नक्कली बैंक ब्यालेन्स र नक्कली सर्टिफिकेट तयार पारेर दलाली गरेर आउनु भए होला!!! आहिले नाथे कम नपाएको झोक मा कमेन्ट!!! अनि साथीहरु लाई सोध्नु एनआरएन भनेको के हो भनेर !!!
कंडेल जी,
संकुचित मानसिकताले ग्रसित मनोभावना ले लेखेको कुरोको कुनै तुक छैन! “अरु पुगे जुनमा कडेल जी आफ्नै धुनमा”! सबै नेपाली मुर्ख छैनन्! २१ सौ शताब्दीमा पनी ककुन भित्र बस्ने हरुको सोचाई यस्तै हो!
विदेशमा बस्ने नेपाली हरुको नागरिकता माथी प्रश्न उठाउनु भन्दा पहिला हरेक तह तप्काका नेपालीहरु किन विदेशिन बाध्य छन् भन्ने कुरोको चुरो बुझ्नु आवश्यक छ!
राष्ट्र र राष्ट्रियताको हकमा विदेशमा बस्ने नेपालीहरुले राष्ट्रका निमित्त के कती गरेका छन? र तपाई जस्ता नेपालमै बसेर देशको ढुकुटी लुट्नेहरुले के कती गरेका छन् भन्ने कुरो नेपालको अहिलेको सम्मको अवस्थाले पनी छर्लंग हुन्छ!
कडेल जी, एक पटक प्रोफेसर सुवेदीको नागरिकता सम्बन्धी लेख पढ्नु होला! पढी सकेको भए दोहोराएर पढ्नु सल्लाह छ!
It seems the writer has a very limited knowledge of the outside world. Allowing to retain the Nepali citizenship even after accepting other country’s citizenship will bring the talent, money and fresh ideas back to the country. Why would Nepal punish its citizen by stripping the ties to motherland when he/she wants to support the family back home and invest the hard earned money in the development? Please note that Nepalese take other countries’ citizenship to better survive in a foreign land so they can help their families in the homeland, not because they are ashamed to be Nepalese. Think about it.
why would someone need Nepalese citizenship to go back home and contribute? If intentions are right its not big deal. International social workers have been working voluntarily in Nepal and never demanded citizenship….It is not Nepal punishing but choice of person to reside in a country as a citizenship…If you choose to pay tax as a citizen of some other country..why do you blame Nepal? It is just hypocritical to say that if you allow dual citizenship we can contribute else we cant..
Bikesh-ji,
Helping family back home or donating money in Nepal can be always done and doesn’t require dual citizenship. I believe most of us are already doing this. What I am talking about is investing a large sum of money, which is our life-savings. Who wants to invest his/her life savings when it is not guaranteed to be safe? Who wants to invest in the home country when it treats you as a foreigner and has to follow a different set of rules?
Yes exactly sudip ji thats my point …. the main point is security of every investment, a condducive environment for business. If you check the FDI related law Nepal has favorable law for foreign investment but we dont have environmen… I don’t see any correlation between dual citizenship and secure investment… if the environment is bad even nepalese investment wont be safe… and how are we going to convince for more foreign direct investment if we can’t be guaranteeing that it will be secure??….. and we can’t grant every investor citizenship. so the right point for NRN would be asking for the security of investment and may be some additional facility due to Nepalese background at most but not citizenship…. I dont see any logical reason how the dual citizenship will help to secure investment and not to forget there are already some big foreign investment in Nepal
खासमा लेखक ज्यु ले अमेरिका जान को लागि डीभी भर्न थालेको धेरै बर्ष भयो कहिले नि नपरेकाले त्यसको रिस पोख्नु भएको हो …..try again ….एक दिन पर्न सक्छ …न आत्तिनु न मित्र तपाइ को नि पालो आउछ के …..
कडेल जी बिदेस जाने चक्कर मा कति बर्स बिताउनु भयो अर्थात् कति पैसा खर्च गर्नु भयो? अनि असफल भय पछी बिदेस मा दुख का साथ जीविकोपार्जन गरेर बस्ने हरु लाई गाली गर्न थाल्नु भयो? तपाई लाई धन्न्यबाद/
हेर मित्र हरु नेपाल को इतिहास हेर्नुस फर्केर अब को १०० वर्ष पछि क हुने छ यदी यही ताल मा देश जाने हो भने? मलाई लाग्दैन नेपाल मा कुनै कुरा को परिबर्तन हुन्छ भनेर एक चोटी बाहिर देश मा बसेर सोच्नुस अनि देश को माया कति को हुन्छ ? मेरो बेक्तिगत मन मा के लाग्छ भने सायद नेपाल मा राम्रो गर्ने हो भने बाहिर को नेपाली हरु संग मिलेर जानु पर्चा i hope we can understand each other. I don’t think if the people who is NRN will get the dual citizenship and think the bad about Nepal and help the foreign country. We have many evidences to say and show to Nepalese that the politician who talks about patriotism, they are selling the part of our nation. We are always ready to assist to our Nepal and Nepalese as much as we can.
बिदेसमा बसेको सबै मित्रहरुलाई एउटा हार्दिक अनुरोध
बिदेशमा बसेका नेपाललाई माया गर्ने नेपालीहरु प्रति नकारात्मक सोच कसै कसैको छ/ एस्तो गलत सोच कसरि मिताउने र आम नेपालीहरुको बिदेशमा बसेको नेपालीहरु पनि हाम्रो आफ्नै हो भन्ने भावना कसरि जगाउने भनेर हामीले केहि गर्ने बेला आयको छ/
लाखौँ नेपालीहरु बिदेशमै छन् र केहि अपवादमा परेका बाहेक धेरैको अबस्था पनि नेपालमा कसैले सोचे जस्तो छैन र हामि बिदेशमा बसेकाले कसरि गुजारा गर्दै छौं भन्ने ब्यथा हामीलाई मात्रै थाह छ/ तापनि हामि बिदेशमा बसेका नेपालीहरुले नेपालमा बिपन्न अबस्थामा रहेकाको लागि केहि त् गर्न सक्छौं/
बिदेशमा बसेकाले व्यक्ति व्यक्तिलाई आपतमा सघायाकै छ/ संघ संस्थाहरुलाई सहयोग पनि गरेकै छ/ तापनि बिदेशमा बसेको नेपा हरु प्रति माथि लेखियको लेख जस्तो भनाई र सोचाईले धेरै नेपालीले बिदेशमा बसेको नेपाली प्रति राम्रो सकारात्मक धारणा राख्न मा बाधा गरि राखेको छ/ हामिलाई दोहरो नागरिकता देउन देउन; तर हामि हाम्रो देसको दाई भाईहरुलाई केहि मिलेर दिउँ/
आजको गर्ज कसैको तारेर सिमित समय को निमित सिमित समुहको धारणा मात्रै बदलिन सक्छ/ अब दिउँ त् एउटा परिवारलाई दिउँ यकि मुस्ट दिउँ ताकी हामीले दियको सहयोग बात उसको परिवारकै कल्याण होस्/ परिबार कल्याण भय उसको बाल बच्चाले पढ्न पाउँछ/ ती बाल बच्चा कसैको सहायता बात पछी केहि बने उ पनि अरुको मदत गर्नु पर्छ भन्ने बन्छ/
सय भोकाहरू बटुलेर यक लाख खर्चेर यक दिन सबैलाई खुवाय त्यो दिनको भोक मात्रै कसैको टर्छ तर बाकि दिनहरु उ पहिला जस्तै भोकै बिताउनु पर्ने नै हुन्छ/ तर शिप भयको तर आफ्नो पेसा गर्न पैसा नभयको यकि परिबारलाई यक लाख यक मुस्ट दियामा नेपालमा अझै पनि उसले आफ्नो परिबार पाल्न सक्ने कुनै पेसा गर्न सक्छ/ यक लाख भनेको करिब ८०० युरो बा १२०० डलर मात्रै हुन्छ/ त्यो रकम हजार जना बिदेशमा बसेकोले मिलेर दिय प्रत्यक्ले यक डलर बिस सेन्ट मात्रै दिय पुग्छ/ के मिहिनामा यक डलर बिस सेन्ट दिन सकिंदैन? अबस्य सकिन्छ दिनेले त्यो भन्दा बढिने दिन्छ पनि होला/
त् बिदेशमा रहेको नेपाली संघ संस्थाहरुले यसरि रकम जम्मा गरेको बात नेपालको बिपन्न तर शिप भयको परिवारलाई हरायक महिना चिठ्ठा जस्तै ब्यबस्था गरेर बा विवरण हेरी बुझी आबस्यक भयको परिवारलाई त्यो रकम उपलब्ध गरूँ/
म २५ सेन्ट अर्थात क्वाटर डलरको कुरा गर्दिन मात्र खल्ती कोठाको कुना काप्चामा तेतिकै परेर रहेको यक पांच र दस सेन्टको सिक्काहरु मात्र कसैले खुत्रुकेमा संकलन गरेर दियमा पनि त्यो रकम महिनाको पाच सात डलर हुन् जान्छ/ हामीले मिलेर दियमा महिनाको पांच सात डलर पनि दिनु पर्दैन महिनामा यक जनाले यक डलर मात्रै दिया पनि त्यो हजारौं हुन् जान्छ, दिनेले दियको जस्तो पनि हुँदैन तर पाउने परिवारको कल्याण नै हुन्छ/
हामि बिदेसियको नेपाली जो जुन देसमा छन् सबैले यसरि नेपालमा बिपन्न परिबारलाई हरायक महिना सहयोग गर्न सके बर्षमा सयौं परिबार को कल्याण हुन्छ/ यो कुराले हाम्रो बारेमा सिंगो परिवारको अबधारणा बदलिन्छ, समाजकै धारणा समेत बदलिन जान्छ र बिदेसियको नेपाली प्रति गलत कुरा फैलाउनेहरुलाई उनीहरुले नै गलत साबित गर्नेछ/
म एउटा सिक्षित नेपाली हुँ. सानै देखि प्रतिभाशाली थिएँ. धेरै जसो मेरो पढाई बिदेशमै बित्यो. मेरो सपरिवार स्वदेशमै थियो. मैले कहिले एकपैसा पनि विदेश लगेर पढेको छैन.सधैं छात्रवृत्तिमा पढें. पढ्ने क्रममा नै मैले PR पाएँ. मेरी श्रीमती पनि बिदेश्बतई छात्रवृत्ति पाएकी highly educated हुन्. हामीले sadhain नेपाल मानै केहि गर्ने लक्ष्य राख्यौं र पढाई पछी नेपाल farkera नेपाल मै धेरै गर्यौं. मैले नेपाल मा समाजसेवा गरे बापत बिदेशमा पुरस्कार पनि पाएँ. तर जब मेरा आमाबुबा बिते दाजुले भाउजुको कुरा सुनेर सब सम्पति आफ्नो नाममा गरे. भाउजुको maitika मनिश्हरुलाई घरमा राखे मलाई निकाले. श्रीमती र छोरीलाई राति नै अपमानित प्रताडित गरी घर बाट कतिचोटी निकाले निकाले. श्रीमतीको मानशिक सन्तुलन समेत गुम्न पुगेको थियो. केहि शिप नलागेर विदेश आयौं जसले मलाई सधैं स्वागत गर्न तयार थियो. आज केहि पैसा जम्मा भएको लिएर नेपाल आउने र napalmai केहि गर्ने विचार छ. नेपाल lai कहिले बिरसना सकिन्न. विदेशको नागरकता लिन तेतिकै सजिलो छैन जुन लेखकले सोच्नु भएको छ. बिदेशमा पनि धेरै संघर्ष गरेपछि बल्ल नागरकता पाइन्छ. तेती बेला नागरिकता लिएर देश फर्किंदा केहि सुbiधा paunchha भने किन naलिने भन्ने हुन्छा. जसले बिदेशमा बाध्य भई बसेकालाई गाली गर्छ र दुआल चितिज़ेन्शिप्को बिरोध गर्छ ति सब मेरा दाजु भाउजु जस्तै हुन् जस्तो मलाई लाग्छा
विदेश मा आफ्नो देश को बेइज्जत गरेर कैले भुटानी कैले राजनैतिक सरनार्थी बनेर आफ्नो अस्तित्व बेचेर बस्ने, अनि त्यो देशमा बसेर त्यहा को पास पाउन नपाइ ए न आर ए न बन्ने नेपाली कसरि नेपाल को लागि हुन्छ? नेपाल मा बसेर ५०-६० हजार रुपैया पेन्सन खाएर देश कै सेवा गर्न छोडेर आफ्नो नेपाल को सम्पति बेचेर विदेश पलायन हुने व्यक्ति कसरि नेपाली हुन्छ? रसामा बस्ने २-४ जना व्यक्ति लाइ देखेर सबैलाई ए न आर ए न भन्न मिल्दैन. ए न आर ए न बन्न के के र कस्तो प्रकिया चाहिन्छ त्यसको समिछ्या गरन जरुरि छ. भुतानिज नागरिक बनेर बस्ने आफ्नो परिचय बेचेर बस्ने नेपालि ९० प्रतिशत भन्दा धेरै युरोप अमेरिका मा छन् तिनी लाइ कसरि नेपालि भन्ने र दोहोरो नागरिकता दिने ? यो जटिल प्रश्न सरकार सामु छ र तिनी हरुबाट देशले रेमिन्त्यास पनि ल्याउदैन ? त्यसैले देश ले सोच्ने हो भने गल्फ, मलेसिया मा काम गर्ने नेपाली लाइ मात्र एन आर एन भने पुग्छ देश ले. र देश को अर्थ तन्त्र पनि तिनैले धाने का छन् . त्यसैले युरोप अमेरिका मा बसेर आफ्नो परिचय बेचेर सफा लुगा लगाएको भर मा पास पाउन को लागि बिदेशी आइमाई लाइ कागजी बिबाह गरि, अनि थोत्रो गाडी चढी व्यक्तिगत फाइदा को लागि रास्ट्रको चिन्तन गरे जस्तो नाटक मन्चन गर्ने लाइ एन आर एन भन्नु र उनीहरुको कुरो सुन्नु र उनीहरु लाइ दोहोरो नागरिकता को बारेमा सरकार ले सोच्नु भने को आफ्नो खुटामा सरकार ले आफै लाइ बन्चरो हान्नु बाराबर हो . जब सच्चि कै पढेलेखेको जमात विदेश मा होला, जसको नेपाल मा पनि सम्पति छ विदेश मा पनि छ र त्यसले देश को लागि सच्चिक्कै योग दाङ दिन सक्ला, त्यो बेला मा मात्र उनीहरु को माग सम्बोधन हुदा देश ले पनि केहि पाउला, यथा स्थिति मा त्यो सोच राख्नु बेकार मात्र होइन धिक्कार छ.
कोपिला जी तपाई को सब्द सापटी मागेर धिक्कार छ भन्ने सब्द तपाई लाई नै भो तपाइको बुद्धि देखेर i नेपाल मा ५०-६० हजार पेन्शन खाने कसलाई देख्नु भो ?
शिव जी, तपाई नेपालमा बसेर बिदेशी को ५०-६० हजार पेन्सन खाने भन्ने पनि बुझ्नु हुदो रहेनछ के को कमेन्ट गर्नु हुन्छ. परिस्थिति लाइ दोष लगाएर आफ्नो स्वार्थ को लागि भुटानी बन्न पनि पछी नपर्ने, अनि युरोप अमेरिका बस्न जे पनि गर्न पछी नपर्ने नेपालि पहिचान त नेपाली ले त्यै बेला मा गुमाई सक्यो उ नेपाली बाट भुटानी भै सक्यो. त्यसैले काम गर्नुस, पैसा कमाउनुस, परिवार को राम्रो गर्नुस परिवारलाई युरोप अमेरिका घुमाउनुस त्यो हाम्रो लागि पनि गर्ब को बिषय हो. तर आफुले जे गर्न नि मिल्ने समय र परिस्थिति प्रतिकुल हुदा आफु भुटानी बन्न पनि पछी नपर्ने. समय आफ्नो अनुकुल भए पछी एन आर एन दोहोरो नागरिक भनि बिना तुक का बकम्फुसे कुरा गर्न पनि त भएन नि. विदेश मा मास्ने सबै नेपालि लाइ हामि आदर इज्जत नै गर्छौनी नि. हामीलाई पनि थाहा छ देश को परिस्थिति, आफ्नो लागि जे पनि गर्ने त्यो प्राप्त भए पछी मेरो राइट भन्दा अलि चित्त नबुझे को मात्र हो, तपाई को एन आर एन लाइ त्यै बिषय मा सच्चिन मा बिनम्र अनुरोध गर्दछु.
कुन चै त्यस्तो जागीर रहेछ ५० वा ६० हजार पेन्सन आउने? म पनि कोसिस गर्नु प-यो।
लाग्छ ! मिल्ने र दिय देखि भ्रस्टचारी, फटाहा , लुच्चा र चोर बाहेक सबैलाई युरो-अम्रिका कतै राख्नुहुन्थ्यो / इमान्दार पाखुरा खैचेर बाच्नेलाई स्वोर्ग हो युरोप/ अम्रिका ! अल्छी,फटाहा, चोरको लागि जेल हो /
बस्न इजाजत सहजको लागि कागजात मिलान गर्नु देसको बेइजत हुदैन / आफ्नु नमिले पछी आफ्नु जे गति अरुको पनि तेही गति देख्न चाहने कुण्ठा जो कोहिले लिनु हुन्न./
सक्छौ भने मौकाहरु समात जुन आकासमा उडिरहेका छन् !
अमेरिका जान भिषा नपायको झोकमा लेख्नु भयको लेख जस्तो लाग्यो मलाई त/ नत्र अरु राष्ट्रले दियको अनुदान लिने आफ्नै नेपाली दाजुभाई दिदि बहिनिले सहयोग पुर्यौछु देशमा भन्दा किन नहुने? म संसारका कोहि पनि नेपाली मुलका नेपालीहरुको नेपालमा हार्दिक स्वागत गर्दछु/ उहाहरुलाई नेपाली नागरिकता नै फिर्ता चाहियको किन नहोस/
बिदेशी नागरिकता ले के नेपाल मा काम गर्न पाईदैन र ? बिदेशी नागरिकता भएकाहरु धेरै नेपालमा काम गरिरा छन् त ? काम नै गर्न लै १० बर्से visa छदै छ नि | को को संग यो visa छ? पहिला यो visaलै उपयोग गरौ र १० वर्ष नेपाल बसेर टन्न नेपाल को सेवा गरौ | को को NRN ले सेवा गर्ने like गर्नुहोस ?
शीला ज्यु
तपाईं प्रति मेरो सम्मान छ र तपाईंको धेरै कुराहरुमा मेरो पनि समर्थन छ/ तापनि दोहरो नागरिकता को बारेमा तपाईंको धारणामा तपाईंले अलि परिबर्तन गर्नु उपयुक्त हुने जस्तो लागेर केहि भन्दै छु/
नेपालमा जन्मेको, नेपालमा लामो समय सम्म बसेका र नेपालको निमित बिशेस योगदान दिने बिदेसिले पनि नेपालको नागरिकता पाउने कानुनले नै ब्यबस्था गरेको छ/ विदेशको सेनामा नेपालीलाई भर्ति गर्ने ब्यबस्था नेपालको सरकारले नै गरेको हो र त्यो बापत सरकारले केहि रकम ती मुलुकहरु बात आज पनि लिंदै आएको छ/ त् सरकारले आफैले बिदेस पठाउने ब्यबस्था गरेको नेपालीलाई नेपालको नागरिकता दिनमा किन कन्जुसी?
सरकारले नै विदेशको सेनामा भर्ना हुन् पथायर त्यहाको कानुन अनुशर पनि त्यहाको रास्ट्रिय सेनामा भर्ना हुन् त्यहीकै नागरिक बा सताई निवास पत्र पायका हुनु पर्छ भनेकोले ती नेपालीहरुलाई त्यहाको नागरिकता तथा स्थाई निवास पत्र दिईयो त् नेपालको सरकारले नै ब्यबस्था गे बमोजिम बिदेस को सेना मा भर्ति भयाकाले त्याहाको कानुन र ब्यबस्था बमोजिम नोकरीमा रही रहन नेपालीले स्थाई निवास पत्र तथा नागरिकता लिईयो त् उनीहरुको नागरिकता बदर हुनु पर्ने कानुन नेपालमा कसरि बन्यो?
नेपालको संविधानले पनि कुनै पनि नेपालीलाई देस निकाला गरिंदैन भनियको छ/ तर सरकार आफैले बिदेसी सिट झुकेर बिदेसिको सेवा गर्न विदेशको सेनामा भर्ना हुन् पठायको नेपालीको नागरिकता बदर गर्नु सरासर अन्याय हो, गैर सम्बैधानिक कार्य हो/ विदेशको नागरिकता तथा स्थाई निवास पत्र लियकाको नेपाली नागरिकता बदर गर्ने कानुन कसले किन बनायको हो भनेर हामीले गहिरियर सोच्नु पर्छ शीलाज्यु/
सन१८१६को र १९५०को सन्धिहरूको कारण नेपालको धेरै भूभागहरु र त्याहा बस्ने नेपालीहरु समेत भारतको कब्जामा गयो/ नेपालको संविधानले स्पस्ट सिट ती भारतको कब्जामा गयको नेपाली भू भागहरु नेपालले त्यागेको छैन/ यो कुरा तपाईंले नेपालको सिमाना को बारेमा नेपालको संबिधानमा “…..पछी प्राप्त हुने भू भाग समेत नेपालको हुने” भने बात प्रमाणित हुन्छ/ एउटा स्पस्ट उदाहरणको निमित हामि दार्जलिंग्लाई लिन सकिन्छ/ दार्ज्लिंग लाई भारतको संविधानले समेत भारतको हो भनेको छैन/ त्यो नेपालकै हो त्यहा बस्ने नेपालीहरु नेपालीनै हो/ यो बारेमा सर्वोच्चमा एउटा रित समेत परेको छ/ तर फैसला भयको छैन (कुनै दिन कुनै अर्को राम प्रसाद फर्केर सर्वोच्चको प्रधान न्यायधिस बनेमा बस्य पनि फैसला हुने छ नै)
विदेशको स्थाई निवास पत्र तथा नागरिकता लियाकाको नेपाली नागरिकता बदर हुने कानुनले स्पस्ट सिट भारतीय करण गरियको नेपाली भू भाग र नेपालीहरुलाई पुन नेपाल र नेपाली बन्न नदिन नै बनेको देखिन्छ/ दार्जलिंग्को नेपालीहरुलाई भारतले नेपाली रहन दियको छैन भारतीय रासन कार्ड यक प्रकारको सताई निवास पत्र र नागरिकतानै ठ्म्यायर भारतीय बनायको छ/ भारतीय स्वार्थ मा झुकेका भारतको सलाह मा मात्रै देसको संबिधान कानुन बनाउने नेता तथा शासकहरुले ” विदेशको स्थाई निवास पत्र तथा नागरिकता लियका नेपालीको नागरिकता बदर हुने कानुन बनायको स्पस्ट सिट भारतीय करण गरियको नेपालको भू भाग र नेपालीलाई नेपाल फर्कन नदिन हो/
तेश्रो मुलुकमा बसोबास गर्न गराउन सरकारले नै ब्यबस्था गरेको हो भनेर हामि ठोकेर भन्न सक्छौं/ मलेसिया कोरिया जापान अरवको मुलुकहरुमा नेपालीको निमित रोजगारी पाउने ब्यबस्था सरकारले नै गर्दै आएको छ/ सरकारले नै चाहे अनुशार ब्यबस्था गरे अनुशार त्यहा पुग्ने नेपालीहरुले त्यहाको सुबिधा पाउन मात्रै थ्याहाको स्थाई निवास पत्र र नागरिकता लियको हो/ त् उनीहरुको नेपालको नागरिकता बदर हुने कानुन किन संसोधित नभयको हो भनेर शिलाज्युलाई सम्झाउन पर्दैन होला/ तापनि एउटा सानो कुरा चाहिं भन्छु है/
नेपालको छात्रवृति को कोत्ता पाउन नेपाली नेताको सिफारिस पाउनु पर्छ किन्नु पर्छ/ यो सबैले बुझेको कुरा हो, मैले आफैले भोगेको कुरा पनि हो/ अरु त् अरु भारती सांस्कृतिक कोटाको छात्रवृति पनि नेताहरुको कोटामा मै वितरण हुन्छ/ आफ्नो सिफारिस बा आफ्नो कोटामा जाने उनीहरुको आफ्नै हुन्छ/ अब सबै शुल्क छात्रवृति बात व्यहोर्नेले उनीहरुको उमेर ३५ बर्ष नकातिन्दैमा सिध्यौन्छ नेपाल फर्कन्छ ठुलो पदको जागिर पनि पाउँछ/ तर बिचरा अरु नेपालीले बिदेसमा आफै कमायार पढ्नु पर्ने हुन्छ पढाई सकाउन्जेल उनीहरुको उमेर ३५ काटी सकेको हुन्छ/ अब नेपाल फर्केर आय ३५ बर्स नाघेकोले त् सरकारी जागिर पाउन्दैनन/ त् बिदेशमा बस्ने पर्यो बस्न स्थाई निवास पत्र बा नागरिकता लिने पर्यो; लियो/ तर चाहेर लियको होईन बाध्यता बस लियको हो/ त् उनीहरुको नागरिकता समेत बदर गर्नु बात नेपाल भनेको नेता र तिनीहरुको सन्तान र सिफार्स पाउने को मात्रै हो प्रमाणित हुँदैन शीला ज्यु? हतारमा लेखे, बिहान खान पुग्ने पैसा कमाउन जान ढिलाई भयो त् केहि गल्ति भयमा माफ गर्नुस शीलाज्यु/
थानेश्वर ज्युले बिदेशमा बसेर गरि खाका दाज्युभाइ प्रतिको डाहा र आरिश पोख्न रास्ट्राबादको भजन गाउनु भाको छ,आफुले पाको भए यो लेख लेख्ने नै थिएन यो ग्यारेन्टी दिन सक्छु,देशको सब भन्दा ठुलो आर्थिक श्रोत भनेकै बैदेसिक रोजगार बाट आउने पैसो हो भन्ने कुरा चाँही भन्न लजाउने डराउने अनि बिदेश गाका हरुलाई सौताको व्यबहार गर्ने ? बिदेश बसेका आफन्तहरू बाट पकेट खर्च आउन छोड्यो कि? पल्लो घरको बिर्खे मामाले यस्पली आउँदा कोशेली ल्याउन बिर्स्यो कि? नत्र यत्रो पिडा नपोख्नु पर्ने! एउटा नेपालिले नेपाली भएर बस्न चाह्यो त के बिरायो? सबैको आ आफ्नै समस्या हुन्छ नि, परिवर्तनशिल समय सँग जिउन दुई चार पैसा कमाउन बिदेश जानु ठुलो कुरा नहोला तर बिदेश छोडेर नेपाल् फर्कनुभनेको ठुलो कुरा हो, यो लेख पढेर एउटा उखान याद् आयो ताक परे तिवारी नत्र गोतामे !
मगन्ते सोच !!
“सांच्चै नेपालको विकासमा टेवा पुर्यान चाहाने हो भने गैर आवासिय संघले नेपाल विकास कोषको स्थापना गरि आफ्नो कमाइको कम्तिमा १% रकम देशको नाममा प्रदान गर्ने अभियान चालौं न?”
सर्व-प्रथमत म यो कुरा प्रष्ट पार्न चाहान्छु कि यो लेख कुनै व्यक्ति प्रति लक्षित होइन । केहि वर्ष देखि विशेष वहसको विषय बनेको एनआरएन र दोहोरो नागरिकता संबन्धि विषयमा आफ्ना विचार प्रकट गर्न यो लेख लेखिएको हो। र पाठकहरुलाइ म यो पनि जानकारि गराउन चाहान्छुकि लेखक म स्वंय आफु पनि प्रवासि नेपाली हुं । व्यक्तिगत फाइदा-वेफाइदा हेर्ने हो भने दोहोरो नागरिकता मेरो पनि स्वार्थको विषय हुन सक्छ तर दीर्घकालिन असर पार्ने राष्ट्रिय महत्वका विषयमा मेरो व्यक्तिगत लाभ-हानी बन्दा टाढा रहेर यो लेख लेखिएको हो । यो लेखमा पाठक मित्रहरुले उठाउनु भएका विषयहरुलाई वुंदागत रुपमा छलफल गर्ने अनुमति माग्दछु।
१- दोहोरो नागरिकता दिंदा के बिग्रन्छ? : नागरिकता कागजी खोस्टो मात्र होइन । यो हाम्रो वास्तविक परिचय हो जुन राष्ट्र र नागरिक दुवैका अधिकार र कर्तव्य संग जोडिएको हुन्छ । आफ्ना देशका नागरिकलाइ राष्ट्रले सक्दो सुविधा र सुरक्षा प्रदान गरेको हुन्छ। त्यस्तै नागरिकका पनि कर्तव्य हुन्छन। तसर्थ के दोहोरो नागरिकता राख्न चाहाने एनआरएन हरुले आफुले विदेशमा कमाएको आम्दानिमा नेपालमा पनि ‘आम्दानि कर’ तिर्न तयार छन ? हुन सक्छ करको प्रतिशत न्यूनतम १,२ देखि १० प्रतिशत होला तर अधिकार माग्ने र नेपालि हुनुमा गर्व गर्ने हामी नेपालिले देशका लागि योगदान गर्ने कि नगर्ने ?
२- दोहोरो नागरिकता देउ भनेको होइन नखोस भनेको हो : प्रथम पुस्ताका नेपालीका हकमा त भएको नागरिकता नखोस्ने तर उनिहरुका बाल-बच्चा र आगामि पुस्ताको हकमा के गर्ने ? यदि वंशजको आधारमा यसरि नागरिकता दिने हो भने विदेशमा वस्ने नेपालि नागरिकको संख्या देश भित्र बस्नेको भन्दा धेरै हुन नसक्ला ? यो त प्राकृतिक नियमको पनि उल्टो हुन्छ कि ?
३- भारतियलाई दिन हुने हाम्रो खोस्ने ? : मैले मेरो लेखको ७ नंवर वुंदामा भनेको छु कि ‘नेपालले दोहोरो नागरिकता संवन्धि नीति अंगिकार गर्ने हो भने सर्व प्रथमत नेपाल-भारत-तिब्बत बिचको खुल्ला सिमानालाइ वैज्ञानिक रुपमा व्यवस्थित गर्नु पर्दछ। साथै नागरिकता संवन्धि वर्तमान विवादहरुलाइ समेत हल गर्नु पर्दछ ताकि कुनै पनि नेपाली नागरिक नागरिकता विहिन हुन नपरोस। साथै महत्वपूर्ण कुरा विगतमा वितरण गरिएका विवादित नेपाली-नागरिकताका केशहरुलाइ छानविन गरि गैर नेपालीले प्राप्त गरेका नागरिकता वदर गर्नु पर्दछ।‘
कुनै पनि जिम्मेवार व्यक्तिले अरुले गरेको गल्ति देखाउंदै आफु पनि गल्ति गर्नु राम्रो हुंदैन कि?
अन्तमा मेरो लेखको आशय राष्ट्रियता जस्तो गंभिर विषयमा व्यक्तिगत लाभ मात्र नहेरौं र नागरिकता कायम राख्न चाहाने मित्रहरुले आफ्नो देश प्रतिको कर्तव्य पुरा गर्न योगदान गर्न पनि तयार हौं भन्ने हो । आशा अनि अनुरोध एनआरएनए मित्रहरु बाट नै संस्थागत रुपमा यो प्रस्ताव नेपाल सरकार सामु पेश होस ।
थानेश्वरजी, दोहोरो नागरिकताको प्रश्न भर्खरमात्र आएको हैन यो पटक पटक सरोकार वाला अनि जनस्तर मा छलफल भैसकेको छ/ यसका सकारात्मक अनि नकारात्मक पक्ष मा पनि प्रशस्त बहस भएका छन्/ तपाइले परिस्थितिबस विदेशियका नेपालीहरुका अनेकौं समस्या मध्य दोहोरो नागरिकता को बिषय उठाउनु भयकोमा धन्यवाद त दिन चाहन्छु तर विश्लेषण अत्यन्त सतही अनि केहि मान्छेलाई मात्र हेरेर बिषयबस्तुलाई सामान्यीकरण गरे जस्तो देखियो, गहिराइमा पुग्ने सक्नु भएन तेसैले तपाईको लेख पुर्बाग्रही छ/
खासमा विदेशियका धेरै नेपालीहरुले आजसम्म पनि नेपाली नागरिकता त्यागेका छैनन् भोलि परिस्थितिबस सम्बन्धित देशको नागरिकता लिनुपर्ने भयो भने भैरहेको नेपाली नागरिकता छोड्नु नपरोस भनेको मात्र हो/ तपाइले भन्नुभएको ट्याक्स त नेपालमा लगानी गरेका नेपालीहरुले अरुसरह नेपालको बिद्दमान कानुन अनुसार बुझाएकै छन् होला भविष्यमा झन् बढी बुझाउलान, रेमिटेन्सले देशको अर्थतन्त्र धानेको तपाइलाई भन्नै परोइन होला / अब रह्यो दोस्रो पुस्ताको NRN को नागरिकता को बारे, देशलाई बोझ हुन्न भने दिदा फरक पर्दैन, त्यो देश चलाउने नेता हरुलाई छोदिदिउ, होइन भने उनीहरुले आजका पहिलो पुस्ताका NRN जस्तो नेपाल सग बिशेष लगाब भएका बाहेक अरुले आशा पनि नगर्लान/
व्यक्तिगत कुरा गर्ने हो भने म पनि बिदेशमा अध्ययन गरिरहेको बिद्यार्थी हु/ ५- ७ बर्ष पछी नेपालमै फर्केर काम गर्ने हो तर जो समस्यामा छन् ति नेपालीहरुलाई राज्यले सुनोस भनेको मात्र हो/ धन्यवाद !
थानेश्वरजी ,
कतिपय बिसय र पक्ष यस्ता हुदोरहेछन जो कानुनी रुपमा लागु गर्न अप्ठ्यारो र विवादित भए पनि ब्यबहारिक रुपमा बन्देज गर्न र समर्थन गर्न गाह्रो हुदोरहेछ \ संसार का कतिपय रास्ट्र बिदेशी नागरिक लाइ आफ्नो देशमा ल्याई कानुनी , अधिकार र कर्तब्य लाइ आफ्नै रैथाने नागरिक सरह मान्यता दिईरहेका छन् भने नेपाल आफ्ना नेपाली जनता बिदेशी हुन बाद्य भैरहेको अबस्थामा पनि त्यसलाई रोकथाम गर्ने उपाय र ब्यबस्था निर्माण गर्न सोचिरहेको छैन \ नेपाली जो जहा गए पनि आफ्नो भाषा, सस्कृति ,भेषभुषा ,खानपिन र देश को परिचय संगै लिएर गएका हुन्छन र त्यहि आफ्नो पहिचान संग रमिरहेका र बाचिरहेका हुन्छन \ आफ्ना बालबच्चा लाइ पनि सिकाइरहेका हुन्छन \ यस्ता हामी नेपाली लाइ अब त नेपाली होइन र हुन पाउदैन भन्ने हो भने हाम्रो ,भाषा.धर्म ,कर्म ,रितिरिवाज कसरि कायम रहला ? के नेपाली रास्त्रियता र नेपाली हुन नेपाल मै रहनु पर्छ ? रास्त्रियता भनेको के हो ? लड्नु मात्र रास्त्रियता हो ? रास्ट्र को लागि सोच्नु ,बोल्नु ,गच्य अनुसार केहि गर्नु रास्त्रियता होइन ? के नेपाल मा हुदा हामीले कर तिरेका थिएनौ ? नेपालमा रहेको हाम्रो घर र जमिन कर (मालपोत सम्बन्धि ) मा राज्यले कर लिईरहेको छैन ? हामी नेपाल जादा ,आउदा राष्टको आम्दानि मा फरक पर्दैन ? हामी प्रबाशी हुदा नेपालमा भैरहेको र पाउने रोजगारी को ठुलो भाग हामीले त्यागेका छैनौ ? रास्ट्र माथि आपत्ति आउदा बिदेशी सडकमा नेपाली उत्रेका छैनन् ? के हो तपाइँ को कर्तब्य को अर्थ ? के दुइ देश को लड़ाई हुदा लड्ने संग मात्र रास्त्रियता हुन्छ ? रास्त्रियता र कर्तब्य लाइ किन यसरी संकुचित र साघुरो बनाइदै छ ? के अब हामीले नेपाली भाषा ,धर्म ,सस्कृति .रितिरिवाज ,खानपिन हाम्रा सन्तानलाई नसिकाए भयो ? हामीले पनि आफ्नो पहिचान छोडे भयो ? के यहि हो नेपाली पन ,मन ,रास्त्रियता र कर्तब्य !
बन्द गरौ खुला सिमाना ,साथ् नदिउ देश बिगारेर आफ्नो सात पुस्ता बनाउने अनगिन्ती नेता र पार्टी हरुलाई ? सानो देश किन चाहियो अनगिन्ती नेता र पार्टी ? दुइ तिन भय हुदैन र ? बिदेशियाका नेपाली र उन का सन्तान लाइ नागरिकता दिने हो भने बिदेशियाका नेपाली को संख्या धेरै भय के हुन्छ भन्ने तपाइँ को चिन्ता लाइ मेरो प्रश्न यो पृथिवी लाइ कति जनसंख्या चाहिन्छ ? कति जनसंख्या पुगे भने पृथिवी लाइ नराम्रो हुन्छ ?
एकहोरो नागरिकता पैसाको भर मा दिने नक्कली नेपाली को भिड देशमा बढिरहेको अबस्था लाइ कसरी रोक्ने पिर भन्दा पनि सक्कली नेपाली जो देश कै कारण बिदेशी हुन गैरहेको छ उ नेपाली भन्न रुचाउछ ,नेपाल लाइ केहि गर्न चाहन्छ यस्तो नेपाली प्रति किन कु -दृस्टी ? एन आर एन को नाम मा केहि मानिस ले व्यक्तिगत फाइदा लिएको झोक मा या आफुले फाइदा लिन नपाउदा देखाउने रिस जस्तो लेख भयो हजुर ! त्यसैले नेपाल ले हाम्रो नागरिकता खोसोस या नखोसोस हामीलाई फरक पर्दैन हामी बिदेशी जनिय पनि नेपाली हौ भनि बाचिरहनेछौ ! नेपाली पहिचान र मन लिई बाचिरहने छौ ! !
थानेश्वोर जी तपाई विदेश मा बसेर यस्तो लेख लेख्नु को कुनै तुक छैन I अघि नै तपाइले भनि सक्नु भो कि तपाई नेपाल भन्दा बाहिर पढाई को सिल सिला मा हुनुहुन्छ, तपाई के को लागि आउनु भो त ? तपाई आफै लै भन्दै हुनुहुन्छ कि तपाई अद्ध्यान को लागि हुनुहुन्छ तर यहानिरा तपैले बुझ्नु पर्ने मुख्य कुरा के हो भनि सबै भन्दा पहिला तपाई अवसरबादी हुनुहुन्छ तेस्पची मात्र तपसिल का कुरा हरु पर्छन I तपाई पढाई कै सिलसिला मा आय को भने पनि यो अवसर को खोजि हो,हैन भने के नेपाल मा पढ्ने ठाउँ हरु छैन होलान? नेपाल मा सबै कुरा हरु छन् जुन विदेश मा पयिन्छ तपाई पी एच डी नेपाल मै बसेर गर्न सक्नु हुन्छ त के कारण पर्यो विदेश आयर पढ्ने? उदाहरण को लागि डाक्टर कृष्ण हरि बराल (जो टी यु )को प्रोफेस्सोर हुनुहुन्छ वहाले नेपाल मा नै बसेर नेपाल बाट नै पी एच डी गर्नु भो अनि वहा को करिब १२ वटा भन्दा बढी लेख रचना हरु नेपाल को अकेदेमिक लेबल को उच्चतम तह सम्म अध्यापन गरिन्छ यानेकि डिग्री लेबल सम्म i तपाई विदेश पढ्न आयको त भन्नु भो तर के पढ्दै हुनुहुन्छ यो नै संखा को बिसय रह्यो तपाइको लेख र बुद्धि हेर्दा i यदि तपाई पढ्न नै आयको हो भने पनि तपाई सामान्य लेबल मा त पढ्न आउनु भयको हैन होला मिनिमु डिग्री लेबल मा होला सायद पी एच डी नै गर्दै हुनुहुन्छ होला तर तपाइको यहि ताल हो भने भो पढ्न छोडी दिनुस त्यो रटेको पढाई को कुनै तुक छैन भलाई तपाई भोलि कुनै क्षेत्र मा बिसेसग्यता लिनु होला तर त्यसको फल रचनात्मक भयान भने त्यसको कुनै मतलब छैन i तपाई को ज्ञान यस्तो हुनुपर्यो कि जुन रचनात्मक होस् तपाई जस्तो अकेदेमिक मान्छेले एती पनि विचार न आउदा अनि अध्यन को(अनुसन्धान ) को कमि देख्दा दुख लगेर आयो i
रह्यो दोहोरो नागरिकता को कुरो,सायद तपाई बसेको देश मा त्यो अवसर तपाई लै छैन होला अथवा तपाई बसेको देसको कानुन ले दोहोरो नागरिकता को बारेमा अधिकार दियको छैन होला तेसैले तपाई आज दोहोरो नागरिकता को बारे मा नकरात्म रुपमा प्रस्तुत हुनुहुन्छ र भन्दै हुनुहुन्छ कि तपाई दोहोरो नागरिकता लिदा पनि लिनु हुन्न तर तपाई ले यदि त्यो अवसर प्राप्त गर्नु भो भने अथवा अवसर दीयो भने मलाई लाग्छ तपाई १००% दोहोरो नागरिकता लिनु हुनेछ यो मेरो तपाइलाई चुनौती नै भो i भोलि नेपाल ले दोहोरो नागरिकता अंगिकार गरेको खण्ड मा सबै भन्दा पहिले तपाई नै हुनुहुनेछ बिदेशी नागरिकता लिनलाई यदि तपाई बसेको देशले दोहोरो नागरिकता लै मान्यता दिए i रह्यो नेपाली नागरिकता लै त्यागेको कुरा यो पनि तपाई को कुरा आफै मा बझियाको कुरा हो i बिदेशी नागरिकता लिन लै आफ्नो भयको नागरिकता भयको देश हरु मा तपाई ले त्यो देशको नागरिकता पनि लिन सक्नु हुन्छ र आफ्नो भयको पनि राख्न सक्नु हुन्छ तर नेपाल को हकमा भने अहिले को नेपाल को कानुन मा स्वोतहा खारेज हुन्छ भन्ने हो त्यसै ले त्यो स्वोतहा खारेज हुन्छ भन्ने लै चाही खारेज नहुने राखी राख्न पाउ भन्ने हो एन आर एन को माग (जसलाई उनीहरु भंचन एकपल्ट को नेपाली सधैको नेपाली ) र यो कुरा सबै देश को हकमा लागु पनि हुदैन जस्तो जर्मनी जहाँ डबल सिटिजनसिप को कानुन छैन तेसैले तपाइले जर्मन सिटिजनसिप बन्नु भयो भने तपाई चाहेर पनि नेपाली नागरिकता राख्न सक्नु हुन्न तर धेरै जस्तो देश मा दोहोरो नागरिकता को व्यवस्था छ तेसैले त्यहाँ तपाई को भयको नागरिकता त्याग्न पर्दैने भन्ने मात्र हो जस्तो उदाहरण को लागि यु के
रह्यो दोहोरो नागरिकता ले के कम गर्छ भन्ने कुरा त्यसले केहि पनि बिगर्दैना देसको भने तपाई को त के हि बिगार्ने कुरा नै भयान बरु यसले त पुल को कम गर्छ दोहोरो नागरिकताले देश घाटा मा हैन फाइदा मा जान्छ i आज बिस्वो को अधिकांस मुलुक हरु ले दोहोरो नागरिकतालाई अंगिकार गरेका छन् उनीहरु सबै बिकसित भए न कि अविकसित i उदाहरण को लागि इंडिया लाइ नै लिउ न i सायद तपाई लाई यो पनि थाहा नभयको हुन सक्छ i बरु सक्नु हुन्छ भने तपाई कुन देशमा हुनुहुन्छ त्यो चै भन्नुस मा तेस्पची अझ कुरा बुझ्न सजिलो पर्छ
धन्यवाद i
परिस्थिति लाइ दोष लगाएर आफ्नो स्वार्थ को लागि भुटानी बन्न पनि पछी नपर्ने, अनि युरोप अमेरिका बस्न जे पनि गर्न पछी नपर्ने नेपालि पहिचान त नेपाली ले त्यै बेला मा गुमाई सक्यो उ नेपाली बाट भुटानी भै सक्यो. त्यस्पछी उ बिदेशी नागरिक बनेको छ नेपाली नागरिकता पछी पनि उ २ देश को नागरिक भाईसक्यो उ कसरी नेपाली हुन्छ कसरी एन आर एन हुन्छ? त्यो सन्ख्या युरोप अमेरिका मा ९० प्रतिशत छ। त्यसैले बिदेश मा बस्ने लाई सल्लाह, काम गर्नुस, पैसा कमाउनुस, परिवार को राम्रो गर्नुस परिवारलाई युरोप अमेरिका घुमाउनुस त्यो हाम्रो लागि पनि गर्ब को बिषय हो. तर आफुले जे गर्न नि मिल्ने समय र परिस्थिति प्रतिकुल हुदा आफु भुटानी बन्न पनि पछी नपर्ने. समय आफ्नो अनुकुल भए पछी एन आर एन दोहोरो नागरिक भनि बिना तुक का बकम्फुसे कुरा गर्न पनि त भएन नि. विदेश मा बस्ने सबै नेपालि लाइ हामि आदर इज्जत नै गर्छौनी नि. हामीलाई पनि थाहा छ देश को परिस्थिति, आफ्नो लागि जे पनि गर्ने त्यो प्राप्त भए पछी मेरो राइट भन्दा अलि चित्त नबुझे को मात्र हो, तपाई को एन आर एन लाइ त्यै बिषय मा सच्चिन मा बिनम्र अनुरोध गर्दछु। ब्रिटिश गुर्खा नेपाल मै बसेर ५०-६० हजार पेन्सन खान्छन, किन नेपाल को सम्पत्ति बेचेर बिदेश जाने? हाम्रो कन्सर्न भनेको नेपाली लाई इज्जत नगरने होइन, हामी सबै बिदेश मा बस्ने नेपाली लाई इज्जत गर्छौ तर परिस्थिती लाई दोश लगाएर उपेन्द्र महतो १ जना ले यसो गरे रे भन्दैमा आफुलाई पनि तथाकथित त्यी तराजुमा राख्न हुन्छ कि हुन्न त्यो बिदेश मा बस्ने नेपाली ले सोचोस्, देश को सेवा गर्न एन आर एन नै चाहिन्छ कि चाइदैन त्यो पनि सोचोस्, तर परिस्थिती लाई थाती राखेर आफ्नो स्वार्थ सिद्द गर्न चाँही पाइदैन हो एन आर एन मित्र हो। म थानेश्वोर जिको कुरो मा सत प्रतिसत सहमत्।
कंदेलज्यु
०१, दोहारी नागरिकता दिंदा के बिग्रन्छ भनेर प्रश्न गर्दै “यन आर यनहरु आफुले बिदेशमा कमायको आम्दानि बात नेपालमा पनि कर तिर्न तयार छ भनि सोध्नु भयको कुरा नै मिल्दैन/ कर भनेको जुन देसमा कमायको हो त्यो देसमा तिरिन्छ/ बिदेशमा कमायार नेपालमा ल्यायको रकम उसको लगानी हुन्छ अब लगानीमा पनि कर खोज्ने? हो लगानी बात आम्दानि गरेकोमा कर तिर्ने पर्छ कति तिर्नु पर्छ त्यो बर्तमान नेपालको कानुनले ब्यबस्था गरेकै छ/
दोहरो नागरिकता बिदेसिले मागेको भय अनेकौ प्रश्नहरु उठ्न सक्छ तर अहिले दोहरो नागरिकता विदेशमा बसेको जन्म सिद्ध नेपालीहरुले मागेको हो/ एउटा बिदेसिले नेपालको नागरिकता खोज्नु र एउटा जन्म सिद्ध नेपालीले नागरिकता खोज्नुमा ठुलो फरक छ/ जन्मले नेपाली सदा नेपाली नै रहन्छ, रहनु पर्छ र रहन दिनु पर्छ मित्र/ यो कुरामा मिथ्या आशंकाहरु गर्नु हुँदैन/
०२. दोहरो नागरिकता देउ भनेको होईन नखोस भनेको हो पनि भन्नु हुन्छ अर्को तिर नागरिकता खोसियाको नेपालीलाई नागरिकता दिनु हुन्न पनि भन्नु हुन्छ/ यो त् दोहरो कुरा भयो/ तपाईंले बिदेसमा बसेको विदेशको नागरिकता लियका नेपालीको सन्तानलाई पनि नेपालको नागरिकता दिनु परे भबिस्यमा नेपालमा बसेका नेपाली भन्दा तिनीहरुको संख्या बढ्छ कि एउटा असम्भव आशंका गर्नु भयो/
यो कुरामा अहिले नेपालको नागरिकता लियका आमा बा बाबु मा यक जना भारतीय र अर्को नेपाली को भारतमै जन्मेको बच्चाहरुलाई समेत नागरिकता दिने सरकारले तरखर गर्दै छ र मधेसी मुलको व्यक्तिले नागरिकता चाहेमा मात्र ३ जनाले त्यो व्यक्ति नेपालको हो भनेमा नेपालको नागरिकता दिनु पर्ने मन्त्रि परिषद्मा प्रस्तावित बिधायक अस्ति भर्खई उप प्रधान मन्त्रि विजय गच्छदारले सुटुक्क फिर्ता लियको थियो/
मित्र कंडेलज्यु हामीलाई झुक्यायर नेपालको नागरिकता लियको ३० सौं लाख भारतीयको भारतको जनसंख्या नेपालको भन्दा ५० गुणा बढी छ/ भारतीय बा भारतीय मुलको व्यक्तिलाई नेपालको नागरिकता लिन सजिलो बनाउन खोज्दा कंदेलज्युलाई बढी चिन्ता लाग्नु पर्ने थियो/ तर ३ करोड जनसंख्या भयको नेपालको केहि लाख बिदेसियको जन्म सिद्ध नेपालीलाई नागरिकता दिनमा चिन्ता र आशंका गर्नु व्यर्थको कुरा हो/
०३. भारतीयलाई दिने नेपालिलाई न दिने? भन्नेर तपाईंलाई सोध्नेले अधुरो प्रश्न सोध्यो/ पुरा र सटिक प्रश्न ” भारतीयलाई उसको भारतीय नागरिकता यथावत राख्न दियर नेपालको पनि नागरिकता दिने तर जन्म सिद्ध नेपालीलाई नागरिकता न दिने ? हुनु पर्ने थियो/
तराईमा ३० सौ लाख बिहारीहरुले नेपालको नागरिकता लियको मधेश बादी यादवले नै सकारेको छ र ती नेपालको नागरिकता लियका बिहारीहरुले भारतको चुनावमा पनि भोट हाल्न गयको अस्ति भर्खरै समाचा हरुमा प्रकाशित भयको थियो/ तराईमा लाखौ भारतीय बिहारीहरुले नागरिकता लियको कुरा ” निर्वाचन आयोगले समेत तराईको मत दाता लिस्टमा २५% प्रतिशत जाली छ भनेर औपचारिक तवरले भने बात पनि पुस्टि हुन्छ कंडेल ज्यु / यस कारण नेपालीले नागरिकता खोजेकोमा चिन्ता लिनु पर्दैन भारतीय नागरिका गोजीमा राखेर नेपालको नागरिकता समेत लियकोमा चिन्ता गर्नुस/
तपाईंले नेपाल भारत र तिब्बतको सिमाना खुला भयको भन्नु भयो/ नेपाल र भारतको बीच सिमाना खुरा छ तिब्बत सिटको सिमाना खुला छैन/
अब मेरो अर्को जिज्ञासा/ बिदेशमा डाक्टर ईनिजिनियर पढ्न गयकाहरु नेपाल फर्केनन् भनेर धेरैले धेरै गुनासो गर्दै आएको छ/ यो नेपालको ” ३५ बर्ष पुगेकाले सरकारी तथा सरकारको लगानी भयको कहीं पनि स्थाई नोकरी नपाउने” कानुनले गर्दा पनि हो/ तपाईंले पढ्नु नै भयको होला लोक सेवा आयोगको ” ३५ बर्ष न नाघेको ……” भन्ने बिज्ञापन/
आफ्नै खर्चमा बिदेशमा डाक्टर ईनिजिनियर पढ्न गयाकामा १०० मा ९९ जना ले आफ्नो पढाई खर्च आफैले काम गरेर कमायर पुर्याउनु पर्छ/ तिनीहरुले आफ्नो कोर्ष पुरा गर्नमा बढी समय लाग्छ/ फेरी कयौं मुलुकमा डाक्टर बन्न १० बर्षको कोर्ष पुरा गरेर २ बर्ष जति तेही ब्यबहारिक प्राक्टिस पनि गर्नु पर्छ/ त्यो कोर्ष पुरा गरुन्जेल कयौको उमेर ३५ बर्ष नाघी सकेको हुन्छ अनि कसरि फर्कन सक्छ तिनीहरु तपाईं आफै सोच्नुस/
थानेश्वरका थांगने कुरालाइ थाहा नपाए झैं गरेपनि हुने हो, तर माइसंसारमै बिस्कुन लगाए पछि केहि त भन्नै पर्यो| थानेश्वरजी! देशलाई चटक्क माया मारेर छोडने पनि होलान, तर देशले छोडेका पनि पो बग्रेल्ती छन् त! बिदेशिनु अक्षम्य अपराध हो र ? हिन्दीमा एउटा उखान छ नि “सुबहका भुला सामको घर लौट आया” भनेझै कुनै प्रवासी नेपालीले फेरी म नेपाली हुन्छु भन्यो भने मुलुक सम्झेर त्यसो भनेको हो, देश लुटन पाउँ भनेको होइन| लुट्नलाइ केहि हुनु पनि पर्यो नी! देशमै बसेका देशभक्तहरुले देश त कंगाल बनाइ नै सके| थानेश्वरजी! म बिदेशमा भएपनि स्वदेशमा बस्नेहरुले भन्दा बढी देशको माया गरेको छु| सम्पूर्ण नेपाल त नभनु आफ्नो गाउँ ओलान्गचुंग गोलाको शिक्षा, स्वास्थ्य, गोम्बा जिर्णोद्वारको निमित उत्तर अमेरिकामा बसोबास गर्ने ओलान्गचुन्गेहरुले मनग्य आर्थिक सहयोग गरिआएको छ| हालै मात्र काठमाडु बौद्वमा हामीले ओलान्गचुंग सामुदायिक भवनको निर्माण सम्पन्न गर्यौ, जसको लागि हामीले अमेरिकी डलर ७००००.०० संकलन गरेका थियौ| बिदेशमा बस्ने विभिन्न नेपाली समुदायले नेपालमा अनेकानेक कामहरु गरेका छन्| नागरिकता भयो भयो भने काम गर्न सजिलो हुन्छ भन्ने मात्र हो, नागरिकता नभए पनि देशलाई माया गर्न चाहिं छोड दैन| नागरिकताको लागि मरिहत्ते गर्नुपर्ने नेपाल कुनै भू-स्वर्ग त होइन क्यारे! त्यसैले थानेश्वरजीले बुझ्दै नबुझी मानिसहरुलाई थांगनामा सुताउने प्रयास नगरेकै बेश !!!!
नेपाल मा बसेका नेपाली ले भन्दा विदेश मा बसेका नेपाली ले नेपाल लाइ बढी माया गर्छन भन्ने खै बुझेको खोक्रो राष्ट्रबादी थानेश्वर कंडेल जी ले ?? आज सम्म देश लाइ के दिनुभो ?????????????????????????????????????????????????????????
हामी विदेश बस्नेलाइ नेपाली नागरिक चाहिदैन l भएको नेपाली नागरिक तोइलेटमा फाली सकेl बरु नेपालमा विदेशमा बस्ने नेपाली भनेर दिन दिनै हाम्रो नामको कार्यक्रम टीबीमा नदेखाउनु होला l नेताहरु हाम्रै नाम लिएर भएको युबा विदेशमा पठाएर कुत्तंत्र चलाउदै गरोसl
एदी मन मा नेपाली पन छ र आफ्नो ठाउँ प्रति जेम्बवारीबोध र कर्त्ब्येबोध छ भने नेपाली नागरिकता त्यागेर अर्को नागरिकता लिने बेला मा नै गहिरिएर सोच्न पर्ने हो | ब्येक्तिगत स्वार्थ को लागि ब्येक्तिगत निर्णय गरेका को लागि आहिले य्निहरुको नाम मा राष्ट्र ले नया नियेम बनाउनु हसोलाग्दो कुरो हो | उबेलामा नागरिकता त्याग्ने गल्ति उनीहरु गर्छन, अहिले त्यो गल्ति राष्ट्र ले सुधार्नु पर्ने ? | इनिहरु ले क योगदान गरेका छन् ? रेमिटान्स ? यो अर्को हासो लाग्दो कुरो हो | रेमिटान्स राष्ट्र लागि पठाएका हुन् र ? कदापी होइन, आफ्नाहरू को लागि हो | रेमिटान्स मा कर पनि त लाग्दैन |
जो मान्छे नेपाल मा बस्दैन , नेपाल सरकार लाई कर तिर्दैन तेस्लाई किन नागरिकता दिनु ?
खबरदार यनिहरुले आफ्नै स्वार्थको लागि फेरी गाला बजाउदै छन् |
गरिबको छोरा छोरी आफै कमायर बिदेसमा पढ्छन
पढाई सकुन्जेल बिचरा बिचारीको ३५ बर्स उतै कट्छ
३५बर्स नाघेकाले नेपालमा जागिर नपाउने कानुन छ
एउटा नेपालीको नेपाल फर्कने बाटोमा काँडा बिछाउने
भारतको नागरिकता भयकालाई काधमा बोकी ल्याउने
“भाईलाई भगायर भैया” भित्राउने वाह कडेलहरुज्यु वाह,
विदेश को नागरिकता बाध्यात्मक परिस्थिति को हो भने नेपाली नागरिकता रगत को सम्बन्ध को हो/ आमा बिर्सिने कोहि मानिस छ भने त्यो यो लेख लेख्ने मानिस मात्रै हो / थानेश्वर जी लाइ डि भी परेनछ वा धनी बाउ का एक्ला छोरा हुनु पर्छ /
साथीहरु चिन्ता नमान्नु होला बिकसित मुलुक हरु ले राम्ररी बुझेको छन दोहोरो नागरिकता दियो भने देश लाइ फाइदा हुन्छ भन्ने हाम्रो देश पनि बिकशित भए पछी दिन्छ तर हाम्रो देश मा बस्ने शिक्षित बर्ग जो आफु लाइ जान्ने हु भन्छ उही बाटो ह………….. वा छ / पछी बुद्दी आए पछी ज्या है भन्छ / नेपाली को बेलैमा बुद्दी आउदैन / खास गरि थानेश्वर जी पी. आर . डि. भी . , आइ. एल.आर . किन्न पाउने भए कति मा किन्नुहुन्थ्यो ???
दोहोरो नागरिकता दिदा तपाई को भाडा को भात त जादैन त हौ / मैले नेपाल १ करोड २० लाख पठाए आज म संग २ लाख पनि छैन सबै नेपाल मै खर्च भो न मैले घर नै बनाए न जग्गा नै किने सबै स्वाथ्य उपचार मा सके के यदि म नेपाल मा थिए भने नेपाल जिन्दाबाद भनेर लम्पसार पर्दा बिर अस्पताल ले फ्री देने थिएन न कि नेपाल सरकार ले नै दिन्थ्यो मैले विदेश को नागरिकता लिदा नेपाल मा बस्ने १२ जना लाइ पाली रहेको छु खै त थानेश्वर जी कुरा बुझेको?????? कानुन बनाउदा सतह मा बसेर बनाउनु पर्छ न कि तपाइँ लाइ ऋष उठे जस्तो गरेर हैन / अनि तपाइँ ले कति दिनु भो देश लाइ कमाएर ???? खोक्रो राष्ट्रबाद हामी लाइ नदेखाउनु , भोको पेट ले बाँसुरी नबजाउनु होला बेलै मा बुद्धि फिरोस /
लेखक ज्यु,
हाल सम्म कुन गैर आवासीय नेपालीले नेपाल र नेपालीको अहित र स्वार्थपूर्ण कार्य गरेको उदाहरण पाउनु भएको छ ? गैर आवासीय नेपाललाई उनिहरुको नागरिकता कायम राख्दा के घाटा हुन्छ नेपाल र नेपालीलाई? गैरआवासीय नेपालीले तपाईले भन्दा के कम योगदान देलान? गैर आवासीय नेपालीले तपाइको पिता को सम्पति लुट्न लागेका त छैनन् नि, छन् र?
संदेश लामा
चितवन
कम माया गर्छन hola
म चाडै नै ब्रिटिश हुदै छु मेरो आफ्नो स्वार्थको लागि. किन कि रातो राहदानी भएपछि सजिलो हुन्छ धेरै कुरामा. कानुनन रुपमा मैले नेपाली नागरिता त्याग्नु पर्ने हुन्छ. तर मेरो मनले नेपाललाई त्याग्न सक्ला? पासपोर्ट जे भए पनि यो मन त मेरो नेपाली हो. नेपालजादा खेरि वीसा नै किन लिन नपरोस, वीसा सुल्क नै किन तिर्न नपरोस “यो मन त मेरो नेपाली हो”
नेपालीको वानी यस्तै हो/ ठेक्का पाउनु भन्दा पहिला हिसाब किताब हुन्छ/ सहयोग आउनु भन्दा पहिला कमिसन/ कर तिर्नु भन्दा पहिला घुस/ नियम कानुन बनाउनु भन्दा पहिला खल्ती भर्नु पर्ने….. यस्तै यस्तै… कति कति…. देशमा लगानी को उचित वातावरण बनाउनु, कानुन को राज्य स्थापना गर्नु त कहाँ छ कहाँ कुरा मात्र बढी/
के युरोप, अमेरिका, र अस्ट्रेलियामा उसै गएका हुन् विदेशीहरु? तेस्तो सिस्टम नेपालमा बनाउनुस न, नेपाली मात्र होइन… विदेशीहरु पनि लाइन लाग्छन नेपालमा बसाईं सर्न/ यदि सक्नु हुन्न भने तपाई पनि भाग्नुस/ सके समाजको लागि केहि गर्नुस नसके आफ्नो लागि त केहि गर्नुस एक पल्ट पाएको जिन्दगिमा/ किन अर्काको डाहा गरेर तड्पाउने आफ्नो शरीरलाई?
भगवानले के मग्छास भनेर सोधिहाले भने “मेरो दाजुको एउटा गोरु मरोस भन्नु भन्दा मलाई एउटा गोरु देउ भन्नु राम्रो हो” जस्तो लाग्छ मलाई/
म पनि धेरै वर्ष America बसेको र उताको ग्रीन कार्ड पनि छ Tara अहिले सम्म चितिजें Chaina. कारण Nepal छोड्न मन लागेन. अरु देसको citizenship लियर पनि नेपाल ढुक्कै बस्न पाई हालिन्छ खाली अलिकति फी तिर्नु त पर्चा नि. फेरी किन चहियो दुवै तिरको नागरिकता. तेसैले साथी हो कि हाम्रो sathi le जस्तै १% दिने जमर्को गर्ने कि चुप लागेर जुन देशलाई अगालेको छ tesko भयर बस्ने. मलाई जत्ति negative कमेन्ट गरे नि केहि फरक पर्दैन किनकि सत्य येही हो.
समग्रमा लेखले औल्याउँन खोजेको जायज भए पनि लेखकको सोचाई एकठाउँमा गलत छ|
सबैलाई एकै हाराहारीमा आर्थिक प्रलोभनमा नागरिकता त्यागे भन्ने सोचको आशय कुण्ठित मनस्थितिको उपज हो र जीवनको वाध्यतालाई नबुझ्नु हो|
एनआरएनलाई दोहोरो नागरिकता दिन हुँदैन भन्ने प्रति जोडदार सहमति जनाउदछु|
पुर्ब नेपाली राहदानी बाहक र उनीहरुका प्रत्यक्ष सन्तानलाई नेपालमा खुला आवत जावत र लगानी गर्ने अवसर दिए पुग्छ|
बरु देशलाई भंडखालोमा छाडेर छात्रवृत्ति वा सरकारी वा विश्वबिद्यालयको जागिरको बुई चढेर सीमित अवधिको लागि विदेश प्रवेश गरेका र नफर्केका भगौडेहरुलाई चाहि कारवाही गरिन पर्छ| सरकारी जागिरे हरु यु एन र अन्तराष्ट्रिय संस्थामा जागिर खाएर त्यति बसोबास गरेकाहरुलाई के को दोहोरो र तेहोरो नागरिकता? उनीहरुलाई माग्न पनि लाज नपचेका?
माओवादीको अत्याचारले असैलम भनेर देश छाड्नेहरु अब माओवादीको राजमा फर्के हुने हो कि माओवादीलाई गाली गर्दै बिदेशमै दोहोरी नागरिकता देओ भनेर मांग गर्ने? अचम्भको कुरो के भने माओवादीहरुका सन्तान र समर्थकहरु नै परेका छन् यस्ता असैलम पाउने पंक्तिमा पनि|
In my humble view, legislate a law —
1. to allow NRNs (those previously holding Nepali passports who have lived abroad and the children of those former Nepali passport holders) an unrestricted visa (entry) into Nepal,and
2. to enable to make an investment in Nepal and reasonably safeguard it in order to encourage it
3. to allow NRNs to continue ownership of the share of an ancestral fixed property (land and house) properly acquired through family hierarchy, and allow NRNs to sale and purchase land and house (in a predefined quantity)
[To accomplish # 1 above, all the Nepali Mission abroad or our Foreign Ministry needs to do is to stamp a Nepal visa for life on the holder’s current passport after verifying the earlier Nepali passport. The same process may be established for the wife and children. Our neighbour Bangladesh does it. India follows the similar pattern. Why make a big bureacratic fuss in the process?]
Giving a 10-year ill conceived NRN ID card (which Devman Sherchan, former NRN Chairman received from Sujata Koirala) mocks the whole process and invalidates the very purpose for it. It only makes an ID card holder a laughing stock.
I am not in favour of giving VOTING rights to NRNs. There are many other ways of helping Nepal if they want to. The reason NRNs keep pursuing DUAL CITIZENSHIP is all those political party leaders (Deuba, Prachanda, Oli, BharatMohan, Sushil Koirala, MKNepal, et al) who often visit abroad promise to make it happen.
The main goal of the NRNs association should be how to help support Nepal and but NOT to get a dual citizenship.
चिचिको पनि लोभ, पापाको पनि लोभ गर्ने प्रबित्ति हुन् भएन| देशलाई साँचो माया गर्ने हो भने यी माथि उल्लिखित बुँदाहरुमा लाग्नुस्| दोहोरो नागरिकताको रट कैले सम्म लगाईरहने हो? यो दोहोरो नागरिकता कुनै पनि अवस्थामा दिने हैन, यस्तो pie in the sky को कुरामा राजनीतिज्ञ चाटुकार हरुको उल्झनमा समय किन खेर फाल्ने हो सुझ बुझ र धन भएका NRN महानुभवहरु!
नेपालको माया छ भने हिमाल, पहाड र तराइमा दश नंग्रा खियाएर हात मुख जोड्नेलाई माया छ / मेरो आजीवन अनुभबमा यी पढे लेखेका, अलि हुनेखाने, गरि खान सक्ने र जान्ने सुन्नेहरुलाई माया छ त धन दौलतको माया छ / टुरिष्ट वा student भिषामा युरोप अमेरिका छिरेर घरमा श्रीमती छोरा छोरी भएर पनि श्रीमतीसँग पारपाचुकेको कागजात बनाइ गोरीलाई बिबाह गरेर बसेका छन् / कोही २-३ जना छोराछोरीको बाउ र दुइचार चोटी बिहे गरि सकेकालाइ मुटु माथि ढुंगा राखी पोई बनाई युरोप अमेरिकामा बस्न सफल भएका छन / केहि आफुलाई ज्यान भन्दा पनि माया गर्ने प्रेमिका वा प्रेमी युरोप अमेरिका पढ्ने भनेर गइ उतै कोही संग घरजम गरि बसी दिने / यस्तालाई माया भए नेपाली खानाको स्वादको माया होला / यो त नकारात्मक उदाहरण मात्र हो / तर सकारात्मक पनि धेरै होला है /
Non
Nepalese
Resident
NRN को फुल फम बाटनै बुज्नुहोस . तिनी हरु नेपाली होइनन रे , अनि किन दिने नेपाली नागरिकता ? भौतिक संसार चै बाहिर को मन पर्ने रे. मन चै नपाली रे ?
क्या बाद छ .. अर्थ नै उल्टो लगाइदिनु भो हाहा .. non nepalese भन्नु र non resident भन्नु मा फरक छ नि .. post comment गर्नु भन्दा अगाडी मैले के लेखें भनेर सरसर्ती पढ्ने गर्नु होला …
“आर्थिक लाभका लागि आफ्नो नागरिकता परित्याग गर्ने समुहले राष्ट्रियताको संरक्षण गर्न सक्ला? ”
यो प्रश्नमा धेरै कुरा लुकेको छ. प्रथमता, नेपाल एक बिस्वोकै गरिब मुलुक हो र हामी त्यो गरिब देशका गरिब नागरिक. आर्थिक विपन्नता मात्र होइन हामीमा मानसिक विपन्नता पनि त्येतिकै हाबी छ. कुनै न कुनै बहानामा र कुनै न कुनै जमानामा हामी अधिकंसलाई विदेशिने रहर जागेकै हुन्छ, कोहि सक्च्याम पढ्न जन्चन, कोहि कम गर्न त आजकल कोहि भाग्य वा दुर्भाग्य ले अमेरिकी चिट्ठा परेर जन्चन तर कोहि येत्तिकै ठंकिन्चन पनि र अनेक जालझेल र राजनीतिक संगतले नेपालमै अलौकिक सफल हुन्छन र विदेशिने इमानदारलाई धरेमा हात्लौने मा धेरै जसो इनई अगाडी हुन्छन. तसर्थ बिदेशमा गएर इमान्दार भै आफ्नो काम ले दाम कमाएकालै हाम्रो खुरापाती समाजले अलि नापचौनु अनौठो भने होइन. यो ब्लोगकर स्वोयम पनि कुनै समयमा विदेश जाने इच्छा राख्नेमा परेकै हुँदैन भनेर भने त्यो अलि अप्प्चो हुन्छ. रह्यो बिधेष्म आर्थिक प्रभोलन मा जानेले रास्त्रियता को संरच्यां को कुरो, अब हिंजो राष्ट्र बैंक ले बिदेशी मुद्रा निछेप ३ अरब भन्दा बादी पुग्यो भन्नु ले देशमा रहेर ढुंगा मुधा र पार्टी को पिचो लागुवाले गरेको रास्ट्रको सेवा कति गरेचन र विदेशिने ले कति गरेचन भन्ने एक किसिमले पुस्टि हुन्छ. त्येसैले अफुनी गर्न नसक्ने र अरुले गरेको नि देखि नसक्ने पन्दु प्रबितीले ब्लोगकर ग्रषित हुनु राम्रो होइन.
नेपाली हरु वा नेपाली मुलका बिदेशी जति संसार भरि प्रगति गर्छन त्येसको प्रताक्च्या असर नेपाल को आर्थिक र सामाजिक बिकाश मा पर्छ भन्ने कुरामा कुनै दुइ मत नै रहेन. जहाँ सम्म नागरिकताको कुरा छ, एन आर एन लै दोहोरो नागरिकता दिएर घाटा कतै पनि छैन. गणतन्त्र पश्चात जसरि भारतीय लै नेपाली नागरिकता दिइयो यो बारेमा त तपाईं ब्लोगकर ले चुंया पनि बोल्नु भएन न त अरु नेपालीले बोल्ने हिम्मत नै गरे. अब नागरिकता त्याग गरेका नेपाली ले नेपालमा हामी लगानी गर्चम, हामीलाई अलि बढी नागरिक सरह हेर भन्नुमा कहाँ गलत भयो. अमेरिका मा नि तपाईं $१००००० को लगानी गर्नुहुन्छ भने तपैन्लाई ग्रीन कार्ड दियिंचा. अब येहन त पैला नेपाली नागरिक भएका ले फेरी नेपाली नागरिकता देउन लगानी हामी लेरौन्चन भन्नु ले कसरि देशको रास्त्रियता संकट मा पर्छ? नेपालको रास्त्रियता संकटमा पर्ने बिदेशमा होइन नेपालमै छन्, उपेन्द्र महोतो ले रास्त्रियता संकट मा पर्य छ कि उपेन्द्र यादव ले? कुरा सफा छ, एन आर एन लै नागरिकता दियो भने नेपालमा राजनीति गरि देश लै लुटेका रिसोर्ट मा मोज गर्ने नेताहरुको राजनीतिक भविस्य खतरामा पर्न सक्छ. भोलि उपेन्द्र महोतो वा जीवा लामिछानेले धन, च्यामता र ब्येक्तिवोक कारण नेपाल को राजनीति मा बलियो भए भने…ये भा हुन्न एन आर एन लै दोहोरो नागरिकता.. येही हो नेपाली नेताको डर. आम जनतालाई त देशमा लगानी भाको राम्रो हो नि होइन? येध्हपी एन आर एन ले नागरिकता को बिसयमा नै हलो अड्काएर देशमा लगानी भित्र्याउने कुरालाई किनारा लगाउनु छैन राम्रो होइन.
तसर्थ फोस्रो ” जिन्गोहिसम” लाइ रास्त्रियता को मुखुण्डो नलागौं.
हे मुर्ख कस्ले त्यागेको देख्नु भा छ नागरिक्त? विदेशको नागरिक्त लिन नेपालको नागरिक्त त्याग्नु पर्दैन। नबुझिकना थाह नभैकन किन जान्ने हुनु परेको होला?
दुवै हाथमा लड्डु गर्नलाई दोहोरो नागरिकता खोजेको !
सुरज श्रेष्ठ
आघिल्लो कमेन्ट मा भन्न छुटायछु ! एत्रा राम्रा राम्रा कमेन्ट गर्ने दाजु भाईहरु तेत्रो देश को माया भएकाहरु, किन DUAL CITIZEN भन्ने? किन अहिले को नागरिकता छोडेर नेपाल को नागरिकता पाउनु पर्छ न भन्ने यदी देश को माया, आमा को काख भन्नु हुन्छ भने ?
मेरो विचार मा नेपाली मानसिकता दोहोरो नागरिकताको लागि तयार नै छैन| किन भने वहाहरु बास्तबिकता र राष्ट्रिय स्वार्थ बाट होइन, आफ्नो मन भित्र को इर्श्या, डाहा र कुण्ठित सोचाइबाट निर्देशित हुन्छन| कुनै पनि कुरा समय भन्दा पहिला लादनु हुन्न पनि| अब को ४० बर्ष पछी गोर्खेहरु हामीले ४० बर्ष अघि नै यो काम गर्नु पर्ने भन्दै बस्छन| मौकामा बुद्दी पुर्याउन नसक्नु हाम्रो बिशेषता नै हो क्या|
यो माइसंसार को ब्लग हेर्ने र कमेन्ट गर्ने साथी हरु बढीजसो विदेश मा बस्ने नेपाली हरु नै पाएको छु ! तर म लेखक संग धेरै कुरामा सहमत छु ! रेमिटान्स गैर नेपाली (नेपाली नागरिकता त्यागेको ) बाट भन्दा धेरै गुना बढी अरब र मलेशिया अनि अरु मुलुक मा काम गर्ने नेपालीहरु बाट आउछ ! आज तपाइलाई नेपाल र नेपाली को माया छ किनकि तपाई नेपाल मा जन्मनु भएको हो, भोलि को तपाइको छोरा नाती ले पक्कै पनि मेरो देश नेपाल भन्ने वाला छैन (यो फिजी र वेस्ट Indies तिर बस्ने इन्डियन हरुलाई सोध्नुश) ! जवानी जति विदेश र बिदेशी को नाममा गरेर बुढो सरिर नेपाल मा बिसाउने र पशुपति मा पोलिन पाउने र यही माटो मा मर्न पाउ भन्ने तरिका मात्र हो ! नेपाली नागरिकता त्याग्नु मा आर्थिक बाहेक अरु कूनै कारण छैन, भए पनि धेरै थोरै नेपाली दाजु भाई मात्र छन् जो यो बाहेक को कारण ले नागरकिता त्यागेका छन् ! हिजो माओबादी को ससस्त्र समयमा धेरै नेपाली दाजु भाईहरु ले नक्कली कागज बनाएर बिदेशी भए (तपाईहरु छाती मा हात राखेर भन्नुश) र अहिले देश को माया भन्नु हुन्छ ! नेपाल को माया भए अहिले सम्म पनि तपाई हरु लाइ तपाइको परिवार को नाता बाट लामो समयको लागि NON TOURIST भिसा पाइन्छ ! आउनुश् बस्नुश र देसको लागि काम गर्नुश, के र कसले रोक्छ? घण्टा को एती डलर र उति डलर भनेर हिसाब गरेर बस्नु हुन्छ ! फोकट मा त फोहर मात्र पाइन्छ नागरिकता त पाको पाही हो, त्यो पनि हाम्रो देश को ! यो फोकट मा इन्डियनहरु लाई बाडेको नागरिकता पनि छानबिन गरि सहि नेपाली बाहेकको बदर गर्नु पर्छ र एक न एक दिन यो पक्कै हुन्छ जब एक सच्चा राष्ट्रबादी ले यो देश चालाउछ !
देव जी को कुरा एकदम सत्य हो. आरु देस को नागरिक ता मानिस ले बाध्य भएर लिंछा . न कि सोख को लागि . तेसैले NRN हरुलाई अब दोहोरो नागरिक ता को व्यवस्था गर्नु पर्छा. सबै भन्दा सजिलो उपाय येअप्रकर छ.
१. south Asia र china को लागि यो लागु हुनु हुँदैन .त्यो बाहेक जुनसुकै देश को नागरिक ता लिएको नेपाली मा लागु हुनु पर्छा .
२. दोहोरो नागरिकता तेस्ले मात्र पाउनु पर्छा जो संग बिदेसी नागरिकता लिनु वन्द अगाडिनै नेपाली नागरिक ता हुन्छा र त्यो पनि बंसज को आधारमा.अथवा
३. नेपाल मा बाबु र आमा (दुवै बंसज नागरिक भै ) तेस्ता नागरिक बाट जन्मेको र जन्म को आधार मा बंसज नागरिकता पाउन सक्ने NRN को सन्तानहरु ले पनि प्राप्त गर्न सक्छन . यो दोश्रो पिडि को लागि हो . तर एसको लागि त्यो प्राप्त गर्न कम्तिमा पनि नेपाल मा ३ बर्स बसेको हुनु पर्ने छ.
नोट: माथि उल्लेखित कुरा हरु भएमा कुनै इन्डियन , बिहारी वा कोहि नकाल्ली नागरिक ले नेपाल को नागरिक ता लोभ ल्ल्ल्लाच मा लिन पौन्दैना . र वास्तविक नेपाली ले मात्र लाभ लिन सक्छन
जय नेपाल
NRN प्रति नै लेखक ज्यू काे आपत्ति देखियाे । लेखककाे साेच अब्यबहारिक चिन्तनले पनि ग्रष्त देखियाे ।
पहिले कुरा त देश आदर्शबाट बाँच्ने जति ठूलाे ढ्वाङ् फुके पनि बिदेशीलगानी र सहयाेग बीन कै हुन नसक्ने अबस्थामा गुज्रीएकाे छ ।
हाम्रै पनि आशा यतिखेर सेतिकाे ठूलाे बिध्दुत आयाेजना जसरी हुन्छ चलाेस र बिदेशी लगानी समयमै हाेस । जस्ले नेपाली जनताहरूकाे अन्धकारमा बस्ने अबस्था र सेति वरिपरीका जनताहरूले सेयर लगायत अन्य पाउने सुबिधाले त्याँहाकाे जनताकाे जीबन स्तर पनि अलि माथि उठ्ने कुरा पक्का छ र उठाेस भन्ने हाे ।
याे वस्थामा आदर्शमय लेखले नेपालमा उत्पादित जनशक्ति के नेपालले धान्न सक्छ ? लाखाैं लगानी गरेर उच्च शिक्षा हाशिल गरे पनि एक छाक खान र लाउन आफनाे परिवार लालाबालालाई शिक्षा दिन नसकिरहेकाे धाैंधाैं पर्ने जटील समस्याले गाँजेकाे अबस्था छ ! ऋणै ऋणले पिराेली रहेकाे अबस्था छ ! त्याे परिस्थितिले नै धेरै नेपाली राेजगारीकै जटिलताकाे कारण बिदेशीन बाध्य छ । उस्काे आधा भन्दा बढी परिवार नेपालमै छन । त्याे अबस्थाकाे ब्यक्तिले किन दाेहाेराे नागरिक्ता नपाउने ? के याे परिस्थितिलाई अबसरबादीकाे पगरि गुथेर कस्ताे नेपाली जनताहरूकाे न्यायकाे आेकालत गर्दै हुनुहुन्छ लेखक ज्यू ? के तपाईकाे नजरमा सबै नेपाली खान, लाउन र सामान्य जीबन जीउन सक्ने अबस्थामा छन त? हाेईन भने केहि नेपाली धेरै बिदेशीएकाे लहडले मन नतानिएर पनि बिदेशीएकाे हाेलान । तर उनिहरूकै अबस्थामा राखेर अरूलाई मुछ्नु हुदैन भन्ने मलाई लाग्छ ।
फेरि अरू बिकशीत मूलुकहरूकाे नागरिकहरूले पनि त दाेहाेराे नगारिक्ता पाएरै काम गरिरहेकाछन । जस्ले आफनै राष्टलाई धेरै बिदेशी मुद्रा आर्जन गर्न र नागरिकहरूकाे जीबन स्तर माथि उठाउन अति नै ठूलाे टेवा पुगेकाे कुरालाई चटक्कै बिर्सिएर भाबनामा मात्रै बगेर लेखिएकाे लेख जस्तिाे लाग्याे । जाे मुलुकले धान्नै नसक्ने अपार जनशक्ति बिदेशीएर आफनै देशलाई ठूलाे मद्दत पुगेकाे गुन नदेख्नु कस्ताे दृष्टिकाेण हाेला !
आफनै नागरिकलाई राज्यले कि लेखक ज्यूकै आधार मान्नु हाे भने , आफनै देशमा राेजगारिकाे सुबिधा उपलब्ध गराउनु नै पर्याे । हाेईन, राज्यले धान्दैन भने अरूले खाएर बस्दा साेझा निमुखाहरूले सधै हेरि हेरी बाँच्न सक्छ ? आफै राेजगारि, आफनै देशमा सृजना गर्ने अर्काे तर्क हुन सक्ला, सबैकाे एउटै क्षमता र सामर्थ्य हुन सक्छ ? त्यसैले याे पनि बाँच्नकाे लागि संघर्ष नै हाे र एउटा बिकल्प हाे । यस्मा लेखक ज्यूलाई किन आपत्ति दाेहाेराे नागरिक्ताकाे ? र तपाई बाट चै पाे किन यस्लाई राजनीति करण ? र अन्य जटिल्ता तिर मुछ्नु भएकाे हाेला ? उनिहरू नेपाली नागरिक नै हुन, थिए र हुनु पनि पर्छ । कि राज्यले बिदेशीने कामलाई अबैधानिक भनेर प्रतिबन्द गरि राेजगारीकाे स्थिति सृजना गर्नै पर्छ । नत्र आफनै नागरिक माथि कानून मात्रै लाद्ने ठूलालाई चैन सानलाई मात्रै ऐन भएन ? के याे नै ठिक हाे त ? धन्यबाद !
थानेश्वर जी तपाइको लेख संन्द्रविक छ तर यहा कमेन्ट पढेर हैरान नहुनु होस् यी कमेन्ट लेख्ने सबै युरोप अनि अमेरिका बस्नीहरु मात्र छन तेसैले तपाइको यो लेखमा आलोचना देखिन्छ मलाई लाग्छ अरब अनि मलेसिया जस्ता मुलुकमा काम गर्ने हरुको लागो दोहोरो नागरिकता को लागि आवाज उठाउन जरुरि पनि छैन र तुक पनि यिनी हरु दुवै हातमा लड्डु चाहन्छन जाहाको नागरिकता छ काफी भै हाल्यो नि दुइवटा नागरिकता लिहेरा के घाँटीमा झुन्दयाहेरा हिड्न को लागि ? नत्र के काम दुइ वटा नागरिकता भन्छन स्वार्थ छैन भनेर स्वार्थ नबहे किन रूहेर हिड्या गजब छ यिनीहरुको कुरा
मेरो बिचारमा लामो गन्थन भन्दा पनि dual citizen र नदिंदा देशलाई के फाइदा वा बेफैदा होला /daul citizen दिएको देसमा एसले के कति फाइदा वा बेफैदा गरको छ त्यसको study
गरे बेस होला/
मैले तपाई ले लेखेको बुदा मध्ये बुदा नुम्बेर १ अनि २ पढे अरु मलाई पढ्न मन लागेन ……..
भने पछि तपाई लै हामी ले दुख गरेर कमाएको पैसा को हिस्सा चाहियो होइन ..
तपाई को गिद्धे नजर को यो लेख प्रति मेरो आपति छ …..
देश लै माया गरु भनेर तपाई ले हामी लै सिकाउनु पर्दैन है
लेखकको संकुचित दिमाग हास्यास्पद छ| वहाको जस्तो “राष्ट्रियता” देशको लागि हानिकारक छ| वहाको अध्ययनको कमिलाइ औल्याइराख्नु पर्ने जरुरि देखिन|
एउटा कुरा के उल्लेख गर्न चाहन्छु भने बिदेशी नागरिकता लियो भन्दैमा नेपालमा जन्मे हुर्केको व्यक्तिलाई गैर नेपाली बनाउनु नैतिक रुपमा गलत हो| नेपालको सरकारले मेरो “नेपाली नागरिकता” नामको कागजको टुक्रालाइ माने पनि नमाने पनि मेरो मन नेपाली हो| मैले “बिदेशी नागरिकता” नामको कागजको टुक्रा लिए पनि नलिए पनि म भित्र नेपाली रगत बग्छ| कानुनी मान्यता भए होस् नभए नहोस, तर म नेपाली हो भन्ने अधिकार कसैले खोस्न सक्दैन| म भित्रको नेपालीलाई कसैले मार्न सक्दैन भन्ने बास्तबिकता लेखक जस्ताहरुले बुझुन| जय नेपाल|
– एक हृदयबाट नेपाली, “कागजको टुक्रा” बाट बिदेशी
विदेशमा १९-५२ प्रतिशत आम्दानी कर तिर्न सक्षम हामि प्रवासी नेपालीले देशकको लागी आफ्नो कमाइको १% तिर्न किन नसक्ने?
Very True
Why we give them cityzen its not good and one important thing is that who stayed in gulf malayasia like who has still nepali passport who will styed for work for fix time how they will be non recedenc??? Some nrn who styed in usa honkong uk some other country they are hoing to use us and this is true!!!!
लेखक जी ठिक भन्नु भयो / नेपाल छोडेर जाने आफ्नो इच्छा ले फेरी नागरिकता पनि चाहिने दुवै हात मा लड़ू / दिनु हुदैन /
म बेदेश नफसेको भए न त मेरो भाई ले पढ्न सक्थ्यो, न त मेरो बैनीको बेहे हुन्थ्यो, न त गाउमा खेति गर्न जमीन हुन्थ्यो. कडेल जी lucky हनुहुदयो रैछ; नेपाल म़ा जागीर पौनुभो अनि परिवार धान्न सक्नु भो. मन भित्रको मर्म तपैएजस्त पत्रकार लाई क थाहा!!! नेपाल ले नागरिता नदिएपनि नेपाल आऊन रोक्दैन tourist भएर आउला, जन्म देने नेपाल को माया गरेर फर्कौला. जब पत्रकार जेउ को छोरा बेदेश लाग्छ अनि था हुन्छ रेअल्लिटी; लौ ज त!!!
हरेक नेपालीको पिडा हो यो जुन मेरो पनि हो तर जुन स्वार्थले भरिएको खोक्रो देश भक्ती छ नि त्यसैको नतिजा हो हाम्रो पिडा , अमेरिका त्यसै अमेरिका भएको होइन आज चाइना त्यसै चाइना भएको हैन, दक्षिण कोरिया त्यसै कोरिया भएको हैन ति देशहरुमा भन्ने गरिएको छ ” देशले के दियो भन्ने प्रश्न गर्नु भन्दा मैले देशलाई के दिए भन्ने प्रश्न गरे देश बन्छ” तर दु:खको कुरा यहि छ हामी नेपालीहरु चाहि जहिले प्रश्न गर्छौ “देशले मलाई के दियो ?”
हो हामी रोक्दैनौ यहाहरुलाई आउनुस अतिथि भएर हाम्रो त नसा-नसामा अतिथी देबो भव: भन्ने संस्कार छ खुल्ला हृदयले स्वागत गर्ने छौ तर कृपा गरेर हाम्रो अघि दम्भ नदेखाउनु होला
नेपाली जहाँ गयपनि नेपाली नै हुन्छ /कसैले विदेश को नागरिकता लिदै मा उ बिदेशी हुदैन /यदि हुन्छ भने उशको मात्रै सोचाई हो/नेपाली बाहेक अरु ले बिदेशी भन्दैन/तसर्थ हुदा सपाई का लागि राम्रो हुने थियो/
जन्मेको ठाउ मन सधै त्यहि पुग्छ \ संगै हुर्की ,खेली खेत काल्ला गर्ने ति साथि भाइको सधै याद आउछ \ स्कुल ,कलेज संगै पढ्ने साथीहरु र गुरुहरुको सम्झना दिनमा बारम्बार आइरहन्छ \ काम गरेको अफिस र साथीभाई सपनामा आइरह्न्छन\ छिमेकी ,आफन्त र गाउका ति काका काकी ,दाजुभाई ,दिदीबहिनी को अनुहार र बोलीको झल्को सधै आइरहन्छ \
जन्म दिने बा ,आमा को के कुरा गनु सम्झो कि आशु आखामा रसाउछ\ आमाको काख मा जन्मी हुर्केको त्यो भाइ बहिनिहरु बाट टाढीदा मुटु भक्कानो भएर आउछ \
साथीभाई ,छिमेकी ,आफन्त ,आमा र भाई बहिनि यतै आउ बस भन्छन \ उनीहरुले कहिले पराइ ठानेनन ,प्रबासी भनेनन् ,सम्झना सधै आउछ र राम्रो होस् भन्ने कामना सधै गर्छन तर जो आफु लाइ शिक्षित हु भन्ने ,म जाने बुझेको राष्टबादी नेता हु भन्ने ,देश ले बिकाश गर्दैछ अब को एक ,दुइ दशक मा देश ले काचुली फेर्छ भनि सोझा जनतालाई लुटेर ,चुसेर ,मारेर बढा बढा महल बनाउने ,पद र सम्पति हत्याउने ,जलस्रोत को धनि देश का जनता लाइ पानि र बिजुली को उपभोग गर्न गराउन नसक्ने पाजीहरु पजेरो चडेर राज्य लुट्ने हरु
आफ्नो भाग खोसिएला ,आफ्नो हात बाट राज्य दोहन गरि राखेको डाड्यु पन्यु खोसिएला भनेर विदेश गएका हरुले कारण बस बिदेशी भएका हरुले नेपाली हुन् पाउ ,केहि अधिकार पाउ भन्दा निर्लज्ज भएर राक्षसी पारा किन निकालेका होलान ?
देश कस्तो हुनुपर्छ जनताको जिबन ,अधिकार कस्तो हुनु पर्छ भनि पाजीहरुलाई दबाब दिईरहेका प्रबासी हरु प्रति घृणा गर्नु ,जनताको अगाडी नराम्रो नदेखाए त यिन का ब्रम्हलुट सकिहाल्छनी ! राम्रा कुरा गरेर जनता र राज्य लुट्ने लुटेराहरु आजका जनता जो देश विदेश जहा रहे पनि तिमीहरुका लुटतन्त्र हेरी सहि बस्ने छैनन् \ तिमीहरुका स्वर्ग हामी चाडै नै खरानी बनाउदै छौ \ खबरदार ….\
लेखकलाई पंचायती मानसिकताले छाडेको छैन रहेछ संसार कहाँ पुगी सक्यो,ग्लोबलाइजेशन को जमानामा उही कुवाको व्यांगको कुरा गर्नु हुन्छ/
* बिदेशीसंगै पोइल गएर(सुजाता) बिदेशी तस्करहरु (रुबेल) संग संजाल बिस्तार गरेर फेरि नेपाल लुट्न फर्कनेलाई पो मन्त्रि हुदै उप-प्रधान मन्त्रिसम्म बनाउने हो त कहाँ लुजेंद्र ओझा जस्ता नेपालमा बसेर टायर बाल्ने हुलदंगा गर्ने आफ्नो प्यारो संस्कृतिलाई जगेर्ना गर्नुको साटो बिदेश बिदेश गएर केही गर्नेहरु र त्यही शिलशिलामा बिदेशमै जन्मेका तिनका छोराछोरीलाई दिने हो त नागरिकता जस्तो चिज!
* म पनि पढ्न बिदेश आएको छु. मैले यो NRN भनेर समाजसेवा/राजनीति/दादागिरी गर्नेहरुलाई आजसम्म नजिकबाट देखेको/भेटेको छैन. तर जेसुकै भिसामा बिदेश छिरेका होउन चाहे Ph D गरेका वा गर्दै गरेका नै किन नहोउन ती मध्ये केहीको नियत भनेको जहाँ जसरी भए पनि ठगि गरेरै कमाउने भन्ने रहेको चाहिँ प्रत्यक्ष देखेको छु. हो तिनै हुन् जो नेपाल हुँदा नेपालीलाई पनि ठगे, बिदेशमा बसेर पनि ठगि नै गर्छन(बिशेस गरी नेपालीलाई नै), नेपालको नागरिकता त्याग्नु त के ठूलो कुरा भो र आफ्नै लोग्ने/स्वास्नीसंग नक्कली divorce गर्छन, अर्काको लोग्ने/स्वास्नीसंग नक्कली बिहे गर्छन, खोइ कसरी हो “बुढ्यौलीमा केही गरि फर्कन परिहाल्यो भने” भनेर यतै बसी बसी नेपालमा पेन्सन पकाउने जस्तो कुरा पनि गर्छन, हो तिनलाई पो हो त नागरिकता दिने त. दिन पनि पर्दैन यिनले चाहे भने “बाया हातको काम” भन्छन नी हो त्यस्तै हो नागरिकता लिने भन्ने कुरो यिनीहरुको लागि.
* लेखक ज्यूले फेरि लुजेंद्र जस्तालाई देख्नु भएनछ, सबैलाई सुजाता-ब्राण्ड ठोकिदिनु भो/ एकथरी मान्छेको लागि यो लेखले लगाएको आरोप सही भए पनि आरोपलाई सामान्यीकरण गर्नु लेखकको ठूलो भूल हो.
तपाईले बुझ्नु भएको सहि हो तर बिदेशिएका सबै नेपालीले आथिक लाभकालागी विदेशि नागरिकता लिएका भने पक्कइ होइनन् । बिबाह पछि पत्नी छोराछोरि लिएर जान नपाइने , परिबार का अरूलाइ घुमाउन लान नपाइने , राम्रो काम नपाइने , कतिपय हकमा नागरिकता नलिए सम्म नेपाल जान नपाइने यस्ता सयै कारण छन् जस्ले बाध्य भएर बिदेशि वन्नु परेको छ । लेखकमा अलि अध्ययन को कमि देखे ।
ए राता मक्कै, थाने जी, कुरा नबुझी नबुझी जे पायो तेही लेख्ने मुखाहान्दिने जस्तो । कहां एनआरएनले दोहोरो नागरिकता देउ भनेका छन ? एक पटक दिएको नागरिकता नखोस पो भन्या छन त । एक पटकको नेपाली सधैको नेपाली । अनी एक पटक दिएको नागरिकतालाई निरन्तरता दिदा कहांको भारतिय आउने भय नेपालमा । नंया नागरिकता देउ भन्या त छैन नी भएको नखोस भन्या हो । अल्ली अध्ययन गर बाबु , एनआरएन संस्था साना दुःखले आर्जया संस्था होइन यसमा ठुलो श्रम परेको छ विदेशमा बस्ने नेपाली को ।
देव जी को कुरा एकदम सत्य हो. आरु देस को नागरिक ता मानिस ले बाध्य भएर लिंछा . न कि सोख को लागि . तेसैले NRN हरुलाई अब दोहोरो नागरिक ता को व्यवस्था गर्नु पर्छा. सबै भन्दा सजिलो उपाय येअप्रकर छ.
१. south Asia र china को लागि यो लागु हुनु हुँदैन .त्यो बाहेक जुनसुकै देश को नागरिक ता लिएको नेपाली मा लागु हुनु पर्छा .
२. दोहोरो नागरिकता तेस्ले मात्र पाउनु पर्छा जो संग बिदेसी नागरिकता लिनु वन्द अगाडिनै नेपाली नागरिक ता हुन्छा र त्यो पनि बंसज को आधारमा.अथवा
३. नेपाल मा बाबु र आमा (दुवै बंसज नागरिक भै ) तेस्ता नागरिक बाट जन्मेको र जन्म को आधार मा बंसज नागरिकता पाउन सक्ने NRN को सन्तानहरु ले पनि प्राप्त गर्न सक्छन . यो दोश्रो पिडि को लागि हो . तर एसको लागि त्यो प्राप्त गर्न कम्तिमा पनि नेपाल मा ३ बर्स बसेको हुनु पर्ने छ.
नोट: माथि उल्लेखित कुरा हरु भएमा कुनै इन्डियन , बिहारी वा कोहि नकाल्ली नागरिक ले नेपाल को नागरिक ता लोभ ल्ल्ल्लाच मा लिन पौन्दैना . र वास्तविक नेपाली ले मात्र लाभ लिन सक्छन
जय नेपाल
हो हो देवे सर एकदमै ठुलो लगानी र श्रम परेको छ ठुला ठुला तारे होटलमा स्याम्पिएँन र वियर फोड्न परिहाल्यो , दुइदुइ हातले कुखुराको सपेटा लुछ्नै पर्यो,ठुलो दुखले अर्ज्याको संस्था हो..माने बा माने “मानेभुत” एन आर एन हरुलाई यस्ता पाजिहरुलाई भुत्राको नागरिता दिनु मानेभुतहरु सक्छौ भने नेपालमा आएर केहि गरि हेर ‘मुलासागहरु ‘ भुक्न जानेका छन् !!
I am in favour of dual citizenship
1) what is there to loose of a Nepalese has a dual citizen
2) it open more oppurtunity for NRN to invest in Nepal which is required for job creation and economic boost of the country
3) those who are NRN either by choice or compulsion are still Nepalese ( Non Residential) and physically, emotionally and mentally they will always remain so
4)
कंडेल जी तपाइलाई कसको मनमा राष्ट्रियता हुन्छा कसको मा हुँदैन भने कुरा विश्लेषण गर्न नसक्नु तपाइको ठुल्लो भुल हो कलम चलाउनु भन्दा यो सोच्नु राम्रो होला
कम से कम बाहिर बस्ने हरु ले काम गरेर पैसा त कमाइ राको छन् , एस्तो हावा कुरा मा समय बर्बाद गरेका छैनन्, हैन किन सबै नेपाली हरु लै देश को जे कुरा मा पनि फ्री सुझाब दिनु परेको, आफ्नो life त राम्रो सित manage गर्न नसक्ने ले , एस्तो कुरा हरु गर्ने भनेको नीति निर्माण गर्ने बिभाग को हो , सबै झार पात हरु ले आफ्नो कुरा राखेर देश लाइ नै dumping site बने सके. कति न rastriyata को कुरा गर्छन, आफ्नै देश मा बाहिर को मान्छे आयो भने त राम्रो सित मुख मा हेरेर कुरा गर्न सक्दैन हाम्रो नेता हरु ले, तेस्तो को पछी लाग्ने को ठुल्ठुलो कुरा
एउटा साथी भजनमा गए छ र अर्को चाही भट्टी पसलमा । भजनमा बसुन्जेल उसले भट्टी पसलमा बस्ने साथीले रमाईलो गर्यो होला भनेर भट्टीको मात्र याद गरेछ, उता भट्टीमा जाने साथीले भजनमा जाने साथीले धर्म गर्यो भनेर भजनको मात्र याद गरेछ । देशबाट बाहिरिएकाहरुले पल पलमा देशको याद गरेर, देशमा बसेकाहरु भन्दा देशप्रति संवेदनशील भएका छन् भने देशमा बसेकाहरु विदेशजाने मौका खोज्दैमा आफ्नो राष्ट्रियतालाई संझन भ्याएका छैनन् । देश भित्र बसे राष्ट्रिय नत्र अराष्ट्रिय – विडम्बना यो हो कि राष्ट्रियताको यो बाहेक अरू कुनै मापनको बारेमा हामी चर्चा नै गर्न चाहदैनौं, पटक पटक यहि मापन प्रयोग गरेर विदेशमा बस्नेहरूलाई प्रताडीत गरिन्छ ! अब म सक्षम छु, मेरो मायाको देश प्रति मेरो दायित्व छ, मलाई पनि तिमीहरू सरह मान, म देशको लागि केही गर्न चाहन्छु भन्दा हामीले किन उत्पात मच्चाउने । उनीहरू हाम्रो भाग खोस्न होइन, भागमा अझ थपि दिन आउन खोज्दै छन् । उनीहरूलाई स्वागत गरौं !!
यो लेख लेख्ने लेख्ने कंडेल जीले प्रा. सुर्य सुबेदीको लेख १० चोटी पढन को लागि अनुरोध छ र एकचोटी सिक्किम (दार्जीलिंग ) र तिब्बत जहा ति देश अहिले कसै को प्रान्त भएका छन् र तेहा गएर तेहा को मानिसह को पिडा बुझ्नु जरुरि छ/ अब बन्ने नया मधेश प्रदेश पछि गएर समग्र मधेश प्रदेश १५-२० मा नहोस / कोहि नेपाली जो जसले अम्रिका को नागरिक बनेका छन् तिन ले अम्रिका को नागरिक छोडेर नेपाल को नागरिक कहिलायाई हुदैनन् तो सम्भब पनि छैन / अमरिकाको नागरिक बनेका नेपाली ले नेपाल लाइ सधै माया गर्छन र गर्नेचन र तिनको माग भनेको नेपाल को नागरकि लाइ क्यान्सिल नगर भन्ने मात्र हो / आज अम्रिका मा जन्मेको , युरोप मा जन्मिएको बिदेशी ले नागरिक त मागेको छैननी आज दोहोरो नागरिकाता कसले मागेको छ भने उनका पुस्ता र उ आफै हुर्कियो बढ्यो नेपाल मा र विभिन्न कारण ले उ बिदेशियो र उक्त देश को नागरिक भयो / नेपाल लाइ सधै माया गर्ने लाइ अरु देश को नागरिक भयो भनेर किक out गर्ने तर चैत मा बनेका बिहारी लाइ मधेश प्रदेश बनाएर लाखौ भित्राउने अनि पछि संसद बात उनिहरुकै बहुमत आउने छ र तेस्पची संसद बाटै सिक्किम जस्तै ???
ए साथी किन दिने क नागरिकता … ल गाठे… विदेश गयासी उताको लोभमा देशको नागरिकता त्याग्ने अनि …. देशको नागरिकता लिने भय उताको त्यागेर आउन त … नेपालको माया भय … अरब मलेसिया जानेले खोजेको हैन युरोप अमेरिका जानेले खोजेको हो हाम्लाई थाहा नभाको होर?????
नागरिकता कसैले त्यागेको छैन, खोसिएको हो| कुरा नबुझी प्याच्च नाबोलम त साथि|
भोट को लागी लाखों भारतीय लाई नेपाली बनाउने तर जसको हीर्दय मा नेपाल छ तीनलाई वास्ता नगर्ने यो कस्तो न्याय हो?नेपाल जहाँ बसेपनी र नेपाललाई हेर्दयादेखी माया गर्छ भने त्यो सदई नेपाली हो /नागरीकताको कुरा यो त कागज मात्र हो जन्मभुमी को माया भन्दा तुछा हुन्छ/ लेखक को धेरई कुरा हरु त राम्रो हो तर दोहोरो नागरीकता दिनु पर्दछ सार्क मुलुकमा बाहेक यानेत्र नागरीकता लीएका नेपाललाई मायागर्नेहरू लाई /ती देसमा बस्ने लाई त खास फरक न पर्ला तर नेपाल लाई भविस्य मा नीकई ठुलो असर पर्ला /जय मात्री भुमी /
लेख अति नै सान्दर्भिक र वास्तविकतालाई उजागर गर्ने छ | लेखको लागि धेरै धेरै धन्यबाद | दोहोरो नागरिकताको माग राख्नुहुने एन आर एन हरुले यो लेख दश पटक पढ्नुस कृपया | वास्तविकतालाई वास्तविकता नै भन्नु पर्छ, मान्नु पर्छ | सत्य त्यहि नै हो |
हुदाखादाको आफु जन्मेको देश छोडेर आर्थिक पर्लोभनमा परि अर्काको देशको नागरिकता धारण गर्ने व्यक्ति सच्चा नेपाली हुन सक्दैन ऊ अबसरबादी हो, येत्रो गरिबी हामीले बेहोर्योउ भोकमरी हामीले बेहोर्योउ, १२ बर्षको लडाई नि हामीले बेहोर्योउ अनि आन्दोलन नि हामीले गर्योउ अहिले देशमा एक खालको सुब्यबस्था आउन लागेको बेला यिनीहरुलाई आफु जन्मेको माटोको याद आयो, यी तत्व सरासर व्यभिचारी तत्व हुन्, आउछन भने ग्रीन कार्ड त्यागेर आउन त्यतिखेर माफी दिउला होइन भने हामीलाई बिकाशको लोभ देखाएर नागरिकता नमागे हुन्छ लाछिहरु.
हाहा| खोइ तपाइको कुरालाई तर्क भन्ने डाहा भन्ने| कुरा आयो ग्रीन कार्डको| ग्रीन कार्ड भन्या त भिसा मात्रै हो क्या| ग्रीन कार्ड बोक्नेहरु त नेपाली पासपोर्ट नै बोक्छन| आफुले नाजान्या कुरामा लहरे खोकी नखोकम त सोम|
दिलिप जी ग्रीन कार्डलाई भिजा भन्ने भए भिजा नै चै केलाई भन्छन त? विकिपीडिया र इन्साइक्लोपेडियाले दिएको परिभाषा मान्ने हो भने त अमेरिकामा पर्मानेन्ट बेसिसमा बस्ने अनुमति नै ग्रीन कार्ड हो. कुरो रह्यो इर्ष्याको म चाहेको खण्डमा क्षमताको आधारमा अहिले तत्कालै विश्वको कुनै पनि कुनामा जाने सामर्थ्य राख्छु. कतिपय साथीहरुले लेख्नुभएको कुरो देशमा बसेर के नै गर्न सकिन्छ, अवसर पाईएन टाइपको कुरो, अबशर आफुले क्रिएट गर्ने हो अरु कसैले दिने होइन, हाम्रो भाग्य नै एस्तो देशमा जन्मेपछि कसलाइ दोष दिनु, तै पनि समस्या पर्दा भाग्ने अनि अहिले आफ्नो फाइदाको लागि चै देश खोज्ने? “मलाई न अंगुर अमिलो भाको हो न नै गुलिलो”, तर आफ्नो स्वाभिमानलाइ लात्ता हानेर अर्काको नागरिकता ग्रहण गरिसकेपछि नि किन चाहियो त फेरी नेपालको नागरिकता भन्न खोजेको मात्र हो. हामीलाई कोहि धोंगीहरुले निकालिदेको बिजुली बत्ति चाहिएको छैन, प्रलोभन नदेखाए हुन्छ. हामीलाई छातीमा देशको नाम भाको व्यक्ति चाहिएको छ, चाहे त्यो नाङ्गो किन नहोस, दुइ पैसा कमाएर सूट लगाएर हामीलाई रवाफ नदेखाए हुन्छ कोहि NRN ‘नारायण’ बन्न नखोजे हुन्छ. सक्छौ भने फेरी चुनौती छ तिमीहरुलाई तिमीहरुले लेको देशको नागरिकता त्यागेर आऊ, माफी माग अनि आफ्नो पुरानो नागरिकता फिर्ता लेउ. आमा जति नै नांगी भोकी गरिब लाटी जस्ती भए नि आफ्नी आमा संसारमा सबसे राम्री हुन्छिन यो कुरो मनन गरौ मित्रहरु.
पृथ्वी ब्रो, ग्रीन कार्ड भनेको स्थाई बसोबास गर्ने भिसा मात्रै हो क्या| ग्रीन कार्ड लिएका नेपालीहरु अमेरिकी नागरिक होइनन| वहाहरु नेपाली नागरिक नै हुन् र वहाहरु नेपाली पास्स्पोर्ट नै बोक्छन| यति जाबो कुरो थाहा छैन, अनि संसारको कुनै पनि कुनामा क्षमताको आधारमा जान सक्छु भनेर खोक्छन साथीहरु| त्यसैपनि संसारको कुनैपनि कुनामा क्षमताको आधारमा जान सक्ने व्यक्ति आज भन्दा पहिले दर्शन पाइएको थिएन, आज पाइयो, खुशी लाग्यो| नेपालमा जन्मेका व्यक्तिको नागरिकता नखोसियोस भन्ने हाम्रो माग प्रति सोम को तर्क अलि ढोंगी र साँघुरो राष्ट्रबाद भन्दा माथि उठ्न नसक्या जस्तो भान हुन्छ| सोमले यो लेख पढ्न पर्छ क्या एक चोटी:
http://www.nrn.org.np/pdf/dc_question.pdf
देशले बिदेशिएका जनशक्ति बाट कसरि फाइदा उठाउन सक्छ भन्ने तिर नसोची, तपाई कै जस्तो सोच राख्यो भने त्यसको फाइदा कसैलाई हुन्छ जस्तो लाग्दैन| तपाइले भने जस्तै कसैले अमेरिका/युरोप को नागरिकता त्यागेर नेपालको लिन आउनलाई चाही पहिला बहुला कुकुरलाइ टोकाउनु पर्ने हुन्छ| त्यसैपनि नेपाल को नागरिकता पाउने बित्तिकै राज्यले कसैलाई केहि दिने होइन| भोलि विदेशबाट टन्न सम्पति लिएर नेपाली हरु स्वदेशमा रिटायर हुन आए भने देशलाई नै फाइदा हुन्छ| फेरी हामी देश बाट लिनलाई होइन केहि दिन को लागि नखोसियोस नागरिकता भन्दैछौ| दिए नि नदिए नि आफुलाई नेपाली हु भन्ने अधिकार मलाइ कसैले दीइराख्नु पर्ने जरुरि छैन| यो त मेरो जन्मसिद्ध अधिकार हो| यसलाई ६०१ को बाउ ले नि खोस्न सक्दैन|
मित्र माधव नेपाल, प्रचण्ड आधि अबसरबादी हुनकी उपेन्द्र महतो आदि?? वा नेपालमा राजनीतिक दल क ढुंगा हान्ने रास्त्रबदी कि विदेश गइ काम गरि देशमा दुइ चार रुपिया आफ्ना परिवार जनलाई पठाउने रस्त्रबदी? ” अंगुर अमिलो हुन्छ नखा ” बाट ग्रसित हुनुंचा होइन?
साएद तपैले दिल्ली मा बसेर बेहोर्नु भो होला मैले चै नेपाल मा नै बसेर बेहोरे .. कस्ट गरे तर परिस्थिति तेस्तै आइपर्यो जागिरको सिलसिला मा बिदेसिनु पर्यो .. अहिले यहाँ राम्रो काम पाउन को लागि यहाँ हो नागरिकता लिनु पर्ने अवस्था छ ..
आफु त भारतमा आरुलाई भन्ने भारती लाई नागरिता दियको ठिक होला होइन तेसो भय होइन
बिल्कुल गलत मानसिकताले ग्रसित हुनुहुन्छ तपाई, मैले भारतीयलाई नागरिकता दिनुपर्छ भनेर कतै पनि भनेको छैन, म गर्ब साथ भन्न सक्छु मैले भारतको रासन कार्ड लिने अबशर पाउदा पाउदै नि लत्याएको छु, मलाई रतिभर नि लाग्दैन कि एक आध भारतीय बाहेक अधिकाम्स भारतीयलाई हाम्रो देशको नागरिकता खाचो छ, बरु मैले देखेको साचो र कटु यथार्त त भारतीय जस्तो आफ्नो देशलाई माया गर्ने मान्छे हाम्रो देशमा सायदै होलान. यिनीहरु रास्त्रियाताको सवालमा धेरै बलिया पो छन् त. अझै अगाडी बढेर भन्ने हो भने विश्वमै द्रुततर गतिमा आर्थिक बिकाश गर्ने एउटा राष्ट्र भारत पनि हो, हाम्रा नेताहरुको गलत ब्यबहारले गर्दा कतिपयले पाए होलान नेपाली नागरिकता तर पनि यिनीहरुलाई आकर्षण गर्ने हाम्रो देशमा तेस्तो केहि रंगिन ‘मुन्नी’ या ‘शिला’ छैन.
घरमा खान छाक नपुगेका र सोर्स वाला बाहेकले अवसर नपाएकाहरु झुन्डेर मर्नेहरुलाई पृथ्वीजीले खाना र अवसर पुर्याईदिनु हुन्छ कि त.
खाना नपुग्ने मान्छे नि कहिँ NRN हुन्छ त त्यो त भोको पो हुन्छ, गरिब पो हुन्छ, आन्दोलित पो हुन्छ, बरु क्रान्तिकारी र अझ जुझारु देशभक्त पो हुन्छ, वाहियात गफ मलेसिया , कतार गएका मान्छेहरु के खान NRN हुनुपर्यो नि ?
लेखक जी अलि नेता जस्तो पो लग्यो मलाई त!! उहा आफै कल्पना गर्दै जे पी टी लेख्दै हुनुहुन्छ. हामीलाई देस को माया नभएर त्यागेको हो त? हामी देसमा असल नेतृत्व र सुशासन भए राम्रो प्रोजेक्ट जस्तो कि जलबिधुत मा सहयोग गर्न सक्छौ!! असल नेपाली जसले देश लै की गर्न सक्छ, ति सब चुप छन्. नेता एन आर एन मात्र बोलि रा छन्. सब लै कुचो कुचो ले हान्नु पर्ने..
ल मानौ दुइटा नागरिकता भयो रे यदि तपाइलाई तपाई कुन देशको नागरिक भनेर प्रश्न गर्यो भने के उत्तर दिने हो साथी हो?????
दुइटा नागरिकता नहुदा पनि म आफुलाई नेपाली नै भन्छु| कुनै औपचारिक फारम भर्नु पर्यो भने मात्रै बैधानिक नागरिकता उल्लेख गर्छु| यस्तो सिल्ली कुरा नि गर्ने हो? कति बर्ष भयो सोम?
संसार यति सानो छ कि संसारको एक ठाउको व्यक्ति अर्को ठाउमा जानु सामान्य भैसक्य . धेरै जसो देशमा दोहोरो नागरिकताको व्याबस्ता सरकारले गरिदिएको छ त देशलाई कुनै घाटा छैन झन् फाइदा भएको छ त्यो देशलाई. हामी चै खाली जे कुरालाई पनि negative think लिन्छौ.” बादरले आफ्नो घर पनि बनादैना अर्काको घर पनि बत्काउछ ” दोहोरो नागरिकता भन्ने बितिकै किन यतिका टाउको दुखाइ ?.
हरि
मस्को, रसिया
…..२ वाटा हातमै लड्डू??? खुट्टा लाई पनि माग्ने की? अवसरबादी गंध
देभेंद्रज्यु /
सर्व प्रथम त् सबै नेपालीहरु बिदेसमा मात्र कमाउन गयको होईन/ धेरै त् पढ्न र अनुभव बटुल्न गएको हो/ एउटा नेपालीले बिदेसमा आफैले कमायार पढ्नु पर्छ त् तिनीहरुले पढाई पुरा गर्नमा धेरै बर्ष बिताउनु पर्छ/ पढाई पुरा गरुन्जेल उनीहरु ३५ बर्ष नाघी सकेको हुन्छ/ नेपालमा एउटा “३५ बर्स पुगेकोले स्थाई नोकरी नपाउने” अचम्मको कानुन छ/ त् उनीहरु नेपाल फर्कन अब आफैले कुनै काम गर्न रकम कमाउनै पर्ने बाध्यता बस पनि नेपालीहरु बिदेशमा बस्न बाध्य भयको छ/ राम्रो तलव पाउने जागिर पाउन विदेशको नागरिकता लिनु पर्ने अबस्था पनि छ/ त् के गर्ने तिनीहरुले भन्नुस सोच्नुस/
नेपालको नागरिकता लियको भारतीय आमा बा बाउका भारतमै जन्मेको सन्तानलाई नेपालको नागरिकता दिनु भनेर अस्ति सदनमा उपप्रधान मन्त्रीले सबै जिल्लाहरुमा हुकुम जारी गरे/ त्यो आदेस अबैध र गैरसंबैधानिक आज्ञा थियो/
नेपालको नागरिकता लियका भारतीयहरुले भारतको नागरिकता न त्यागेको र तिनीहरुले नेपालको चुनावमा पनि भोट हाल्ने भारतको चुनावमा पनि भोट हाल्दै आएको कुराहरु बारम्बार सार्जनिक हुँदै आएको छ/ तर कोहि बोल्दैन सरकार पनि तिनीहरु माथि छानबिन गर्दैन/ उल्टै तिनीहरुको भारतमा जन्मेको सन्तानहरुलाई समेत नागरिकता दिनु पर्छ भन्छन नेताहरु/
नेपालको अंगिकृत नागरिकता ऐन अनुशार नेपालको अंगिकृत नागरिक बन्ने भारतमा जन्मेका भारतीयले भारतको नागरिकता त्यागेको हुनु पर्छ/ तर कसले त्यागेको छ?
ति भारतमै जन्मेको भारतीय नागरिकता समेत भयको भारतीयहरुले नेपाली नागरिकको भन्दा बढी अधिकार र सुबिधा लिंदै नेपाल बात सोहरेर भारत लाग्दै गर्दा सबै खुस सबै चुप/ नेपालमै जन्मेका नेपालीलाई चाहि ना ना थरिको बन्देज; किन देबेन्द्र ज्यु किन?
देबेन्द्रज्यु, मैले उमेरमै पटक पटक लन्डन जस्तो देसको वोर्किंग भिसा र आकर्षक नोकरी पाउने अबशर लाई लात मारेर देशमै बस्छु रुखो सुको जे छ तेसैमा सन्तुस्ट हुन्छु भन्दा भन्दै पनि बाध्यता बस विदेश जानै पर्यो/ के गर्ने म सिट अबकास पछी जिन्दगि बिताउन सुको रकम जमा भयन/ म अहिले बिदेस मै छुँ/ विदेशको नागरिकता म लिन बा पाउन सक्छु/ लिनको लागि परिवारमा दवाव पनि परेको छ/ बिदेसिको नागरिकता न लियको कारण धेरै अबशर र सुबिधा बात पनि बन्चित छुन/ तापनि मैले विदेशको नागरिकता न लिने भनेर अड्डी लियर बसेको छुँ/ तर घाटा कसलाई भयो; मलाई भन्दा मेरो देस नेपाललाई बढी घाटा भयो/ मैले बिदेसमा बढी सुबिधा र अबशार लियर कमायार ल्याउने त् नेपालमै हो/
नेपालमा बसोबास गर्न आयाका भारतीयहरुले नेपालमा लगानि पनि नेपाल बात सोहरेर भारत लग्न कै निमित गरेको छ/ तिनीहरु सिट बिदेसमा कमायार नेपाल फर्कन चाहने जन्म सिद्ध नेपालीको तुलना हन सक्दैन/ कृपया एउटा नेपाली अर्को नेपालि प्रति यति कठोर नबन्नुस/
त्यस्तो नेपालि नागरिकता लिन मन नै छ भने उताको नागरिकता त्यागेर फेरी नेपाल को लिए भै हाल्यो नि हौ !!!
krishna जी,
समय आएमा तपाईले नभने पनि अरु देशको नागरिकता त्यागेर भए पनि नेपालि बन्न आउनेछन तर त्यसको लागी नेपाल लाई सबै मिलेर नेपाल बनाउनै पर्छ | हाललाई त यो प्रस्ताब भनेको कस्तो लाग्यो भने “नेपाली नागरिकता चाहिन्छ भने तिमीले लगाएका सम्पूर्ण लुगा फुकालेर कट्टु मात्र लगाएर आउ| जिन्दगि भरिका कमाई पनि त्यतै छोडेर आउ र हामि संग भोक भोकै बस” | सबैलाई था भएको कुरा हो कि कुनै पनि गैर आबासिय नेपालि नागरिकले आफ्ना पेन्सन र सामाजिक सुरक्षण वापत पाउने बुढेशकालको सहारा छोडेर , त्यतिकै हात हल्लाउदै नेपाल आउदैनन ..अब यसमा अडको थाप्नुको कुनै औचित्य छ र ??
“Little knowledge is dangerous ” एसको सहि अर्थ आज यो लेख पढेर थाहा पाए./
Mr कडेल, सोचाई लाई अलि उच्च बनाउनु पर्यो/ research गर्नु पर्यो./ यदि तपाई साचिकै देश प्रेमी भएको भएको भए एस्तो लेख लेख्नु हुन्न थियो/ तपाई देश प्रेमी भएको नाटक गर्दै हुनु हुन्छ/
एस्तो गम्भीर बिसय मा एस्तो तल्लो स्तर को लेख नलेख्नु होला/
आमा भनेको बुडी हुन् ,खोरंदी नै किन न हुन् आखुरी आमा, आमा नै हुन् /तपाई कै भाषा मा भन्दा एनआरएन ले नागरिकता को लागि किन रुने? आफ्नो आमा को काख कसलाई प्यारो हुन्न?आफ्नो जन्म भुमि कसले बिर्सन सक्छ?संसार मा जो पनि जहाँ बसे पनि आफ्नो आमा लाई बिर्सेर बाच्नु पर्ने तपाई को विचार आफै मा बिरोद भाष पूर्ण छ/उपेन्द्र यादब ,बिजय गच्छेदार ,महन्त ठाकुर हरु को रोहबर मा इन्डियन हरु ले बिना राष्ट्रियता नेपाली हुन् पाउने अनि हामी कारण बश विदेश मा आफ्नो दुख गरेर,देस मा रेमिटान्स पठाउने कर्मठ नेपाली हरु माथि किन सौता को ब्यबहार /हामी ले नेपाल अनि नेपाली लाई माया गर्न नपाउने हो महोदय ?तपाई मा किन हिम्मत भएन एनआर एन सम्मेलन मा यो कुरा उठाउने?तपाई मात्र सच्चा राष्ट्र प्रेमी?
सबै नेपाली लै नेपाल को नागरिकता दिनु पर्छ , नेपाली नेपाली एक होउ, भरितिया बिस्तारबाद बाट नेपाली नै नेपाल मै अल्प संख्यक हुन बाट बचाऊ . लाखौ भारतेया लै नागरिकता दिनु भन्दा त संसार भरका नेपाली लै नेपाल को नागरिकता दिनु पर्छ , भुटानी सरनार्थी लै पनि नेपाल को नागरिकता देअको भय हुन्थ्यो , यो बेकार को बहस काम छैन…
जय नेपाल !
नेपाली नागरिकता कागज को खोस्टो हैन , चाहेको बेलामा त्याग्न र चाहेको बेलामा लिन सकिने, यो नेपाली हरु को पहिचान , गौरब र स्वाभिमान को पहिचान हो, तेश कारण आफ्नो स्वोर्थ्य वा पैसा का लागि नागरिकता बेच्ने लाही अहिले नागरिकता दिनु जरुरि छैन / लाहुरे को पैसाले देश विकास हुने भए पहिले नै भैसक्दथियो १०० वर्ष भन्दा पहिले देखि लाहुरे भए को इतिहास छ यहाँ/ नेपाल को विकास विदेश मा बस्ने हरुले हैनानेपल मै बसेर पसिना बगाउने हरुबाट मात्र सम्भब छ/
तपाई लाइ एउटा जानकारी गरौ .. नेपाल को नागरिकता कसैले चाहेर त्यागेको होइन यो त नेपाल को कानुन ले हो नागरिकता त्याग्न कर लाग्ने …
डम्बर जी नेपाल को कुनै पनि कानून ले नेपाली नगरिकलाही नागरिकता त्याग्न कर्र लागौदैना , अर्को देश को नागरिकता लिन चाहने लाही म नागरिकता दिन्न मात्र भने को छ / आफ्नो स्वार्थ का लागि उनीहरु आफैले नेपाली नागरिकता त्यागेका हुन् , नेपाली कानून ले हैन/ बरु तपैले जहाँ को नागरिकता वा parmenent Residency लिन चाहनु भए को छ तेश देश को कानून ले नेपाली नागरिकता त्याग भन्यो होला, तेश को दोष नेपाली कानून लाही लगाएर , नेपाल को किन बदनाम गर्नुहुन्छा/ कोहि सरणार्थी बनेर त कोहि लुकेर बसेर नेपाल र नेपाली को बदनाम गरे रहेका छन् , उनीहरु लाही नेपाली नागरिकता माग्ने कुनै अधिकार छैन/
गलत| उत्तर अमेरिका र युरोपका मुलुकहरुले अर्को देश को नागरिकता त्याग भन्दैन| नेपालको कानुनले दुइटा नागरिकता राख्न नमिल्ने भएर नपालको नागरिकता स्वत खारेज हुन्छ| अध्ययनमा अलि समय बताउनुस क्या सोम|
लेखक स्वयम् एनआरएन हुनुहुन्छ, गुल्मेली जी।जात नदेखाउनुसन। उहाले बिस्लेसन गरेर नै लेख लेख्नु भएको हो।बरु नेपालमा भएका दाजु भाइ हरुलाई NRN को बास्तविक रुप थाहा नहुन सक्छ तर लेखक जी स्वाम एन आर एन हुनुहुन्छ र उहाले देखे भोगेको कुराबाट यो बिस्लेसनात्मक लेख लेख्नु भएको हो। मन पर्ने नपर्ने आफ्नो ठाउमा छ।
माइसंसारमा कमेन्ट मोडरेट हुन्छ जस्तो लाग्छ। त्यत्रो तर्क सहितको लेखलाई एस्तो बकम्फुसे कमेन्ट सुहाएन।
अरे साथी, विदेश मा नगर्रिक भएर बसिरहेका नेपाली हरु को लागि नेपाल भन्दा पनि नेपाललई ति छरिएर रहेको नेपाली हरु को बढी खाचो छ अहिले तेसैले दोहरो नागरिकता मा कुनै बेफैदा छैन तेसै पनि धोतीलाई नागरिकता दिनु भन्दा नेपाली लाई नै दिनु राम्रो हैनर?
फाइदाको लागि हामी बेश्याबिर्ती गर्दैनौ.
आर्थिक लाभका लागि आफ्नो नागरिकता परित्याग गर्ने समुहले राष्ट्रियताको संरक्षण गर्न सक्ला? यो अतेन्त गम्भीर प्रश्न हो , हरेक नेपाली ले सोच्नु पर्ने प्रश्न हो
स्पेन को प्रसंग मा भन्ने हो भने १/२ जना डोनर काटेर बस्ने दोकान दार हरु ले ताइ न तुइं को दोहोरो नागरिकता को भाषण बेला बेला का कार्येक्रम मार्फत तुष छोडे जस्तो नमज्जा ले छोड्छन , यी तिनै बेक्ती हरु हुन् जोसले आर्थिक लाभ का लागि आफ्नो नागरिकता परित्याग गरि बिदेशी नागरिकता लिएका छन् अनि काम नपाएर बसेका भर्खर आएका बोरोज्गार युवा हरु लाइ दोहोरो नागरिकता को पहल गरि रा छाम भन्छन, हाम्लाई चाहिएको छैन अर्का को देश को नागरिकता , हाम्लाई काम गर्ने र बस्ने अधिकार भए पुग्छ , नागरिकता त् हाम्रो आफ्नै देश को छदै छ नि कि कसो हो र ?
तपाइलाई काम गर्ने र बस्ने अधिकार चाही अरु देश ले किन दिने??… यो प्रश्न को जवाफ दिनु होला…
मेरो बिचारमा परिस्थितिबस बिदेशियका नेपालीहरुले नेपालआमा अनि नेपाल सरकारसग बिशेस केहि मागेका छैनन् अनि भविष्यमा माग्ने पनि छैनन् , स्वाभिमान नेपालीको पहिचान आफैमा पर्याप्त छ/ उनीहरुले दोहोरो नागरिकता देउ भनेर मागेका हैनन् यति मात्र हो नेपालमै जन्मे हुर्केर प्राप्त गरेको पहिचान रुपी प्रमाण त्याग्न नपरोस भन्ने चिन्ता मात्र हो किनकि अहिले सम्म प्राय बिदेशमा बस्ने नेपाली हरु फस्ट जेनेरेशन कै भयकोले नेपाल संगको सम्बन्ध सधै ताजा प्रगाढ रहोस भन्ने हो / यथार्थलाइ बंगायर गलत बहस गराउनुको कुनै अर्थ छैन र यसले कसैको भलो गर्दैन / जय देश जय नेपाल !
लेखक को विचार अलि पुरानो लाग्यो किनकि दोहोरो नागरिकता संसारमा धेरै देशमा छ अनि ति देशहरु धेरै बिकसित छन् पनि तेसैले अलिक धेरै अध्यन तथा बिस्लेसन गर्नु होला एस्तो लेख लेख्दा ! धन्नेबाद !
Disadvantages:
1. All black money earn by NRNs in their country (most of them have shops and restaurants and most of them are not paying tax), if tax is not paid or I meant profit is not shown, even they can’t keep their money in Banks. They have bundles of cash in their houses. It is like a paper. You cannot use it for big purpose. So if they get 2 citizenship, they can make that black money use in Nepal, they do business and they transfer or change it into white money…….
2. Increase changing currency illegally in Nepal.
3. Price of foreign currency will be low in black market.
4. Foreign currency banking system will effect.
5. Stable properties will be increased, I meant NRI will keep buying properties and will not be used, and it will be there without productive.
6. Difference between poor and rich will increase.
7. Supress the Nepalese educated populaces, by all means, financially and with brains.
Advantages:
1. Huge Foreign currency will come to Nepal (It will really effective, if the systems are transparent, fully computerise like developed countries, where flow of money can be tracked).
2. Skills can be exchanged between two countries.
3. Help to form competent government.
4. Long relation with families, at least 1-2 generations.
5. Emotionally, they have Nepalese Blood.
All black money earn by NRNs in their country (most of them have shops and restaurants and most of them are not paying tax), if tax is not paid or I meant profit is not shown, even they can’t keep their money in Banks. They have bundles of cash in their houses. It is like a paper. You cannot use it for big purpose. So if they get 2 citizenship, they can make that black money use in Nepal, they do business and they transfer or change it into white money……. this the main point.
I also favour of dual passport, BUT problem is, insufficient technology and systems. There can be a lot of misuses, in various ways.
Still it is not right time to implement the system. There are positive and negative aspects now, so we both, Nepalese and NRN should go through/ study all these things…..
We should not decide looking as Emotional relations, we should study, why India started duel passport? I think they now fixed the system and proceed further….
लेखक बन्धुजी, बडो सारगर्भित र गम्भीर प्रसंगको कुरा गर्नु भयो / आफ्नो राष्ट्रको माया सबैको भावना र मनको गहिराइमा हुन्छ तर जसले मन ,वचन र कर्मले देश सेवा गर्छ त्यहि नै सच्चा देशभक्ति हो / तपाईंका गहन विचारलाइ नजिकबाट बुझ्ने मौका पाएँ / तपाईं स्पष्टवक्ता, अदम्य साहसी ,स्वाभिमानी र सत्यको पुजारी हुनुहुन्छ / कटु यथार्थलाइ प्रस्तुत गर्ने खुबी र हिम्मत जो कोहिमा हुदैन /जीवन भोगाइका क्रममा अनेक बाध्यता र अवसरहिन अनि बेरोजगारीले पिल्सिएर पलायन नेपालि सछ्यम युवा जमात बिदेशमा हण्डर र ठक्कर पश्चात स्थापित भैसकेपछि त मातृभूमिको लागि ठोस योगदान दिन अग्रसर हुन अनिवार्य छ / मानिस आदर्शको पूंज हो र यो ब्रह्माण्डको सर्वश्रेष्ठ प्राणि त्येसैले गास. वास र कपासको आधारभूत आवश्यकता पुरा गर्नु मात्र उपलब्धि हैन /आफ्नो जन्मभुमिप्रतिको कर्तव्य पुरा गरेर मात्र अधिकारको दावी गर्न मिल्छ / हरेक संवेदनशील प्रवासीको आत्मा ब्युझाउने येस्तई प्रेरणादायी रचनाको अपेक्षा बारम्बार राख्दै आजलाई अस्तु !
र
some people come of with slavery mentalityfrom the very early ages.,which donot have any solution , eventhought have good education in west.once you avoid to left your belonginess in the name or for the material comfort of the west.WHY you people still desperate for my country citizenship?you coward ,silly and bokmari fataha haru.you are not in that high to call yourself nepalese so i am strongly against to give you double citizenship.
पहिला त पूर्ण समर्थन जनाउन चाहन्छु थानेश्वरजीको कुरासँग । हाम्रा केहि कुलंगार नेताहरूक कारण धेरै भारतीयले पनि नेपाली नागरिकता पाए, तर यसको अर्थ यो होइन कि नेपाल कहिल्यै नफर्ने ‘वाचा-कसम’ खाएर विदेशी भएकाहरूलाई दोहोरो नेपाली नागरिकता पनि दिइयोस् । यो कदापि हुनुहुन्न । यदि नेपालको माया छ, नेपालमा लगानी गर्ने मन छ, भने कानूनले बाटो खुला राखेको छ, छेकेको छैन । विचरा केही समय खाडीमा रगतपसिना बगाउन गएकाहरूलाई समेत गैरआवाशीयको बिल्ला भिराएर आफ्नो दुनो सोझ्याउन खोज्ने ती धनुष्टंकारकारीहरूलाई विदेशीहरूलाई कहिल्यै पनि दोहोरो नागरिकता दिइनुहुँदैन ।
“नेपाल कहिल्यै नफर्ने ‘वाचा-कसम’ खाएको” भए त त्यहि नेपाल को नागरिक हुन पाउँ भन्थे होलान र पुष्प जी .
मर्ने बेलामा आर्यघाट याद आएर नेपालि नागरिक हुन पाउ भन्या नि अब उतै मरे भने गाड्नु जमिन किन्नु पर्छ रे यता फ्रिमा सतगत हुने भो खै त कुरा बुझ्या अजय जी ?
विदेशी नागरिकता लिनुभनेकै विदेशमा जीवन बिताउनु हो (अपवादबाहेक) । ‘ज्यान बिसाउन’कै फर्कने हो भने नागरिकताको खाँचो पर्दैन ।
सबैको लेख हेर्दा प्राय दोहोरो नागरिकता बिरोधि लेख पाए . दोहोरो नागरिकता ले त देश लाई नत हानी नै गर्छ नत लाभ. नेपाल मा के नै छर बिगार्ने कुरा सबै अघि नै बिगारी सकिएको छ, विदेश मा बसेर सपार्नु पनि के छ र जुन सम्भव नै छैन . प्रचण्ड , झलनाथ , सुशील दाई हरुले भारत को नागरिकता लिए र गए बरु देश राम्रो हुने थियो होला. कोहि साथीहरुले देश को पैसा लिएर बेदेश मा बसेको भन्ने आरोप पनि रहेछ बढो दुखदायी ! विदेश मा बसेर दुख गर्न कसैलाई पनि मज्जा को भान छैन अनि कोहि नेपाली तेस्तो छैन जो राम्रो कम पाउदा विदेश नजाने किन देश को अवस्था नै तेस्तो छ , जो जो साथीहरुले कमेन्ट मा दोहोरो नागरिकता को बिरोद गर्नु भएको छ कि तपाई हरु मा एसको ज्ञान कम छ अथवा तपाई देशको रगत चुस्ने कुनै बरिष्ट नेता, घुसखोरी , गुन्डागर्दी को छोरा छोरि हुनुहुन्छ जो संघ पैसाको कहिले अपुग छैन .
अल्प ज्ञानको उपज कस्तो हुन्छ भन्ने जिउदो प्रमाण हो यो लेख.
अन्धा हरु ले हात्ती छामेको जस्तो लाग्यो मलाई
म लाई एहाँ मेरो पुरानो कविता को सम्झना आयो र राख्दैछु. अरु कुरा भनिरहन नपर्ला.
मन मा हुन्छ देश
मन भरी बिदेश कै सपना जो बोकी
दिन भरी डुल्दछन् जो अनेक बाटो खोजी
सु-माटो मा बूट ठोक्दै उनै भन्छन आज
माटो छोड़ी विदेशिने देश को हुन्छ लाज
उल्टो खेलिंदैछ किन ? राजनीति चेस
पैताला मा हुने हैन, मन् मा हुन्छ देश
वहीं वसी गर्छन् उनी विदेशीको सिको
अपमान आफ्नै पन, कला संस्कृतिको
भत्काएर फालिसके देश का धरोहर
ठुलै क्रान्ति गरें भन्छन् जलाएर घर
टाढा म छु तर उन्ले बिर्से भाषा भेष
पैताला मा हुने हैन, मन् मा हुन्छ देश
सगर्माथा मेरो ताज, स्वयम्भू हुन् आँखा
वृत्त चित्र सरी नाच्छन् मन् मा डाँडा पाखा
पृथ्वी नारन्, अमरसिंह, लक्ष्मी, भानु, मोति
जति सम्झ्यो फुल्छ उति गौरव ले छाति
स्वाभिमानी गौरव्-गाथा गाम्दै फुल्यो केश
पैताला मा हुने हैन, मन् मा हुन्छ देश
दशैँ आए बुबा आमा, जस्तै मान्यजन
तीज तिहार् आए दिदी खोजी पुज्छ मन
हजार छन् चल्ती एहाँ रम्न भुल्न लाई
किन्तु रम्छु असारे र सालैजु म गाई
जति होउन चाड चलन् आफ्नै लाग्छ वेश
पैताला मा हुने हैन, मन् मा हुन्छ देश
अन्न बाला झुले मेरै, मधेश् बन्छ फाँट
मीठा स्याउ आए मेरै, मुस्ताङ् मार्फा बाट
लाग्छ कतै डुंगा चढ़े, नाच्यो फेवा ताल
पानी बीच थुम्को देखे, वाराही को ख्याल
जहाँ पुग्छु वहीं बुन्छु आफ्नै परिवेश
पैताला मा हुने हैन, मन् मा हुन्छ देश
प्रहार अलि कडा भो हजुर!एक तर्फी पो भाको होकी विचार गरौ है भोलि आफ्नै बच्चा तेस को लागि तडपिने पो हुन् कि???? ….फेरी बिना सित्ति ३० लाख भारतीय लाई नागरिता भेटि चढाउनु भन्दा त ……. आफ्नो मान्छे आफ्नै हुन्छ ……नि हैन र?गैर आबासिय मित्र हरु नि ‘बुढेस काल’ को बासस्थान मात्र सुरक्षित गर्ने धुन मा चै नलागुन नि त…..
त्यो बेला पो तीसौ लाख त , अब ऐले सम्म त ति मध्ये कतिले बिबाह गर्यो
होला , बच्चा पायो होला , तीसौ बाट ऐले सम्म त ५० औ लाख त नाघी सक्यो
नै , अब केहि बर्ष भित्रैमा ति करोड हुने छन् — तिनले नेपालको डांडा काँडा ढाक्ने छन् — ति संग भारतको पनि नागरिकता हुने छ —-
हाम्रा नेपालीहरु चै काम मामको सिलसिलामा बिदेसिए — यिनको रगतमा नेपाल
बगेको छ , यी नेपाली माटो सिंचित गर्न चाहन्छन् अब — तर —
हाम्रो नीति भारतीयलाई भित्र्याउने — नेपालीलाई चै —
लुना बहिनी, तेसो भए खुरुक्क नेपाल फर्केर तेस्को रोकथाम किन गर्नु हुन्न . आफु चै बेल्जियेममा बसेर चिन्ता मात्र गरेर हुन्छ त ?
त्यो काम तपाईंको लागी हो नि बेल्जियम जान नपाएर विक्षिप्त भै लेख लेखेको र कमेन्ट हान्नु भएकोमा धन्यवाद मनजी.
लेखक साथीको “किन दिने एन आर एनलाइ दोहोरो नागरिकता ?”भन्ने शिर्षकले नै प्रष्ट पार्छ की हामी विदेशमा बस्ने गैर- आबसिय नेपालीहरु वाहाका सौतेनी छोरा-छोरीहरु हौ /जुनसुकै कारणले आफ्नो जन्म-भुमि छाडेर प्रबासमा बस्नुपरे पनि आफ्नो राष्ट्र र राष्ट्रियताको सवालमा चिन्तित हुन पाउनु जुनसुकै नेपालीको नैसर्गिक अधिकार पनि हो/ , लेखक साथीले आफ्नो लेख मार्फत नेपालमा बस्ने नेपालीहरु र गैर -आबासिय नेपालीहरु बीचमा अझै बढी दुरी बढाउने काम गर्न खोज्नु भएको प्रतित हुन्छ /
लेखकज्यू को अज्ञानता, इर्श्या, मुर्खता र नकरात्मकताको योगफल हो यो तेस्रो श्रेणीको गुणस्तरहीन लेख | अब उपरान्त अलि अध्ययन र अनुसन्धान गरेर मात्रै लेख्ने गर्नुहोला |
लेखकको अज्ञानता होईन मित्र तपाईहरुको चलाखी हो। थुकेको थुक चाट्न खोज्ने तपाईहरु जस्तालाई के को लाज!
सुनिताजी, तपाईले क्याम्पसको मुख देख्नु भएको छ भने एउटा कुरा सोधम. स्कूल छाडेर क्याम्पस जानेले स्कूललाई थुकेको भन्न मिल्छ. तपाईले थुकेको होला… हामीले त दुवैलाई अंगाल्ने…
सारै नै यथार्थ कुरा लेख्नु भयो , यी लोभी पापी हरु लाईकिन दिने,मौका परे यिनीहरु ले बेच्न पनि बेर मान्दैनन !!!
यहाँ कमेन्ट गर्ने सबै अर्काको देशमा गएर त्यहाँको नोकर बनेर बसेका हुतिहारा नेपालीहरु हुन् तेसैले तपाइको लेखको बिरुद्धमा बोलिरहेका छन् (मैंले केहि बर्षको लागि रोजगारी गर्न गएका र पढ्न गएकालाई भनेको होइन )
म पनि बिदेशमा छु तर मलाई यहाँको नागरिकता चाहिएको पनि छैन | मलाई मेरै देश नेपालको नागरिकता ठिक छ | केहि बर्ष बस्छु अनि आफ्नै देश फर्किन्छु |
दोहोरो नागरिकता किन नदिने भनेर प्रश्न गर्नेलाई मेरो एउटा प्रश्न ? आफ्नो देश हुदाँ हुदैं विदेशको नागरिकता चैं किन लिने ? केहि बर्ष बसेर थोरै पैसा कमाएर आफ्नै देशमा पो फर्कने त | जसले विदेशको सुख सुबिधा छोड्न सक्दैन र बिदेशमा बस्न चाहन्छ उसलाई नेपाली नागरिकता किन दिने ? तिनीहरुले त आफुलाई नेपाली भन्न पनि लाज लाग्नुपर्ने हो अझ उल्टो नेपाली नागरिकता पनि चाहियो रे
तपाई चै किन हुनुहुन्छ विदेश?? पैसा कमाउन? के नेपाल मा पैसा कमाउने ठाउँ छैन? पढाई को लागि?? किन नेपाल मा पढ्ने ठाउँ छैन??.. सबैकुरा लेख्नु भन्दा अगाडी तेस्को ज्ञान हुन जरुरि छ.. अलि अलि पैसा कमाएर आफ्नै देश फर्किने क्या गजब को बात .. तपाई jasto soch huda hota तपाइलाई त्यो अलि अलि पैसा कमाउने ठाउँ पनि नदिदा हुन् त्यो देश ले जहाँ तपाई हुनुहुन्छ..
ठिक भन्नु भयो डम्मर जी. विदेश नै नटेकेको भन्छ विदेश जानेहरु नै दुष्ट हुन्, सके आफ्नो देशमा बस्ने नि… विदेश गएका (नवराजजी जस्ता) भन्छन्, कमाउन मात्र गएको माया त धेरै छ नेपालको त्यसैले फर्किने. चान्स पाएर विदेशी नागरिकता पाएकाहरु भन्छन्, देशको माया र नागरिकतामा के सम्बन्ध?
देश मै बसेर घूसखोरी, नातावादी, तस्कर, अपराधी बनेकाहरु भन्दा विदेश गई काम गरी रेमिट्यान्स पठाउने, सानो-ठुलो संगठित-असंगठित विकासका काम गर्दै गर्नेहरु मध्ये को राम्रो भयो? हो, देश मै बसेर राम्रो गर्नेहरु / गर्न प्रयास गर्नेहरुको प्रयासलाई पनि मान्नु पर्छ. विदेशमा बस्दैमा, विदेशीको नागरिकता लिंदैमा अछूत र देशको माया, इज्जत, लछार्नेहरुको जमात भनी एकिक नियमले विश्लेषण गर्नु भनेको मेरो विचारमा शठ हुनु हो.
बरु वस्तुगत हिसाबले देशलाई के बेफैदा हुँदो रैछ कसैले लेखिदिएको भए सोच्नु पर्ने हुने थियो.
थापा जी तिमीले नेपालमा पढेको मेडिसन बाहेक अन्य कुनैको महत्वो छैन , म पनि यसरीनै खोक्थे आखिर काम लागेंन / दोहोर्याएर नपढी भाडा माज्ने सिबायाको काम पाइएन/ नेपालको खलासी पढाइले त्यहिको घुस खाने जागिरलाई मात्र काम छ अन्त मान्दैन हजुर ! सत्य तितो हुन्छ , रिसानी माफ !
तपाई लाई मा समर्थन गर्छु | विदेश मा बसेर म त यही जन्मेको जस्तो गर्ने हरु लाई किन चाहियो नेपाली नागरिकता tax छलेको पैसा नेपाल मा लगेर मोज गर्न लाई जुन देश मा कमायो तेही देशलाई गद्द्दारी गरेर पहरी नेपाल मा पनि तेही गद्दारी गर्नलाई | नेपाल संग त पहिला नै गद्दारी गरि सकेको छ नि नेपाली नागरिकता त्यागेर पहरी किन चाहियो नेपाली नागरिकता |
नवराज भाइ, यदि म तिमी बसेको देशको प्रम तिमीजस्तो धोखेबाजी कुरा गर्नेलाई दोहोरो कर लगाएर, कर छलेको अभियोगमा चिसो खोरमा जकना लगाउथे, बुझेउ .
४- आर्थिक विकास एक चक्र जस्तै हो। यो संधै एक क्षेत्र वा देशमा मात्र स्थिर भएर रहने प्रकिया होइन। आर्थिक विकासका प्रचुर संभावना हुंदा हुंदै पनि भु-राजनैतिक प्रभाव, दशकौं लामो राजनैतिक अस्थिरता, ल एण्ड अर्डर एवं उचित आर्थिक नीतिका कारण पछाडि परेको हाम्रो मुलुक संधै यहि हालतमा पक्कै हुने छैन। सर्व प्रथमत नेपाल आफै सक्षम भएर देशमा उपलव्ध श्रोत र साधनको उच्चतम सदुपयोग गर्दै आगामि दशक भित्रै आर्थिक प्रगति गर्ने छ। साथै छिमेकि भारत र चिनको आर्थिक प्रगतिको पनि पक्कै पनि नेपालमा सकारात्मक प्रभाव पर्नेनै छ। तसर्थ १ दशक भित्रनै रोजगारि र अध्ययनका लागि युरोप अमेरिका तिर लाग्ने जमातको दिशा बदलिनेछ। तसर्थ यदि दोहोरो नागरिकता कायम गर्ने हो भने त्यो अवस्थमा दोहोरो नागरिकताधारीको भिड नेपालले थाम्न सक्ला ?
Yesty hos yedi nepalko yesari progress hun6a vane hamilai dohoro nagarikta chahidaina..,
talk of dual citizenship is useless….Even I don’t favor dual citizenship…. People who have citizenship of other national are just foreigner with Nepalese origin nothing more than that and somebody investing to generate profit does not qualify for citizenship….. If you are really interested in contributing towards country nothing stops you….There are so many foreigner in Nepal working for betterment of Nepal and without crying for citizenship.If somebody wants Nepalese citizenship they must be willing to give up the foreign citizenship for the sake Nepalese citizenship and if you want to do something for your country you can start doing…our law does not stop it but stop being hypocrite…. dual citizenship is a cry for opportunity to make profit nothing more than that.
If we give dual citizenship to NRN it will have a bad impact in our economy.
None of NRN are interested in doing complicate things, They want to invest the money in easier project, like real estate and bank, It will make the House and Land expensive in Kathmandu and similar cities. The locals will have to compete with the NRN which will be not fair.
Most of the NRN will invest their black money to Land and housing in Nepal, and they don’t have to pay taxes too.
NRN full form should be ” NOT RIGHT FOR NEPAL”
This is the first real argument, I have seen all day against the dual citizenship. The problem with the argument is “why wouldn’t they pay taxes?”
I am sure they are bound to pay property taxes or any income that property earns.
Regarding they wanting to invest in easier projects. I do not see anything wrong on that either. If anybody is willing to bring their hard earned money from abroad and ready to invest in a legal venture in the country and pay taxes, whats wrong with it?
एकदम उत्तम बिचार लेखक जी .
बिभिन्न बाध्याताबंश मदन – मुना ( उ बेला मदन बिदेसिन्थे अब मुनाहरु पनि बिदेसिन्छ्न्न , त्यसैले मुना भन्या ) हुन पुगेका नेपालीहरुलाई दोहोरो नागरिकता
दिनै हुदैन नि .
अल्ली अस्ति हाम्रा नेताहरुले लाखौ लाख भारतीयलाई नेपाली नागरिकता दिएर
नेपाली बनाई दिएका छन् — तिनै मार्फत अब अझै कति लाखको संख्यामा नेपाली
नागरिक बढ्ने हुन् केहि बर्ष भित्रैमा —
नेपालमा ठाउँ हुदैन यी काम – मामको सिलसिलामा बिदेशिएका खासा नेपालीलाई दोहोरो नागरिकता दिनलाई — बिदेशमा संघर्ष गरेर बुद्दी पलाएका शिछित नेपाली
लाई दोहोरो नागरिकता दिनै हुदैन नि —
बाध्यता ले विदेश पुगेका हरु ले नेपाली नागरिकता चै किन त्यागेको ?
संघर्ष गरेर विदेश मा बसेको ठिक छ फेरी नेपाली नागरिकता चै किन छोडेको ?
म पनि बिदेशमा संघर्ष गरेर बसिराखेको छु | म पनि रहरले होइन बाध्यताले नै आएको हो तर मलाई यहाको नागरिकता सितैमा दिए पनि चाहियको छैन | म नेपाली हु मलाई मेरै देशको नागरिकता ठिक छ र म आफ्नै देश फर्किन्छु यहाँ सधै बस्न आएको पनि होइन
नबराज जी ,
मैले पनि नेपाली नागरिकता त्यागेको छैन तपाईले आफ्नो नेपाली नागरिकता
त्याग्न नसक्नु भा’ जस्तरी — तर सबैको परिस्थिति तपाईको र मेरो जस्तो नहुन
पनि त सक्छ नि ! — जो जसले नेपाली नागरिकता त्याग्नै पर्यो बहाहरुको बाध्यात्मक स्थितिको तपाई हामीले मापन गर्न सक्तैनौ ! —
कसैले पनि रहरले आफू जन्मेको आफ्नो देशको नागरिकता त्याग्दैना — त्यो
बाध्यात्मक परिस्थितिलाई बुझ्न सकौ भलै आफूलाई नपरे पनि —
खोइ लुना जी र नबराज जी को सक्कलै नागरिकता र राहदानी देखौनुस भन्न नमिल्ने .
लुनाजी ! त्यो कागजी I D मै अत्तो थाप्नु जायज छ र ? नेपालमै दह्रोसंग नागरिकता मुठ्याएर बसेका देशभक्तहरुले आफ्ना दाज्युभाई दिदीबहिनीहरुलाई मलेशियाको जंगल र अरबको मरुभूमिमा अलपत्र पारेको के हामीलाई थाहा नभएको हो र? बरु प्रवासी नेपालीले पाखुरी बजाएर कमाएको पैसा स्वदेशी आफन्तहरुलाई पठाएर देश पो चलाई राखेका छन् त! एक दुइ कुश्त पैसा भएका प्रवासीको निकृष्ट सोच छ भन्दैमा सबैलाई एकै घानमा हाल्न त मिल्दैन नि! प्रवासीले नागरिकता नभएर नेपालीत्व मागेको पो हो त !
सहमत शशांक जी .
हो शशांकजी… पैसा कमाउने केही समयका लागि विदेश गएकाहरूलाई अलपत्र पार्ने तिनै खास नेपालीभाषी विदेशीहरूका लागि नै हो दोहोरो नागरिकताको खाँचो परेको । लुना र शशांकजीहरू दोहोरो नागरिकताको खाँचो छ र ? होइन भने दोहोरो नागरकिताको एउटैमात्र जायज कारण भन्नुस् त !
हरेक मान्छेको राष्ट्रियता भनेको त एउटामात्र पो हुन्छ त हौ शशांकजी । नेपाली नागरिकता पनि पाएको अम्रिकाने भइसकेकाको राष्ट्रियता के भन्ने ?
प्राविधिक हिसाबले पुश्पजीले भन्नु भएका कुरा ठिक हो | तर पुश्पजी! राष्ट्रियता र राष्ट्रिय भावना भन्ने चिजलाई कागजी परिचयले बाँध्नु ठिक हो र ? अमेरिकाको कुरो छोडौं, मेचिपारीका प्रवासी नेपालीले सरकारी कार्यालय बाहेक अन्यत्र ठाउँमा आफुलाई नेपाली भनेरै चिनाउन रुचाउँछ, गोर्खे शब्दमै गर्व गर्छ भने उसलाई तँ भारते! भनेर किन छुच्च्यांइ प्रदर्शन गर्ने ! राष्ट्रियता भन्ने कुरा मनमा, मुटुमा र भावनामा ब्याप्त हुन्छ | कागज, राहदानी, परिचय पत्र त सरकारी प्रयोजनको लागि मात्र हो | एउटा नेपालीले बिदेशी नागरिकता लिए पनि उसको मन बिदेशी हुँदैन, बोली बिदेशी हुँदैन, बिदेशीपनाको जतिसुकै नक्कल गर्न खोजेपनि उसको नेपालीपना सँधै हावी भैरहेको हुन्छ| बिदेशमा देश असाध्यै पो दुख्छ त पुश्पजी !!!!
मैले पनि यो कुरा तल भनिसकेको छु । सरकारी प्रयोजन भन्या के हो ? एउटा विदेशीलाई नेपाली कागज किन चाहियो ? भावनामा त सधै नेपाली रहने नै हो ।
प्रवासी नेपालीलाई दोहोरो नागरिकता दिनुहुन्न भनेर ज्यान छोडेर पुश्पजी लागेको देखियो| बिदेशमा बस्ने एकथरीले मागे होलान| नेपालको सम्बन्धित निकायले दिनु उचित छ छैन, अध्ययन गरेर निर्णय गर्लान नी! पुश्पहरुले हरेक मामिलामा टांग हालेको देख्दा उदेकै लाग्यो| दोहोरो नागरिकता राख्ने केहि देशहरु छन्| हामीले शुरु गरेपनि हामी अपवादमा पर्दैनौ| यसलाई आन्दोलनको रुपमा हेरिनु भएन| बिदेशमा भएका नेपालीको मन नेपाली भयो भने भैहाल्यो नी! नेपाली कागजको लागि कसैले मरिहत्ते त गरेको छैन होला! नेपाल कुनै भू-स्वर्ग पनि त होइन! पुश्पजी! तपाइंले प्रवासी नेपालीको उछितो काटेको हुनाले पछिल्लो वाक्य लेख्न मा बाध्य भएँ| एकाध नेपालीलाई बिदेशमा बसेर नेपालमा नेतागिरी गर्न मनलागेर दोहोरो नागरिकताको कुरो उठाएको हो भने तिनलाई नै तोकेर कमेन्ट गर्नुपर्यो| सम्पूर्ण प्रवासी पंक्तिलाई एकै घानमा हाल्नु भएन, पुश्पजी !
शशांकजी,
सर्वप्रथम मेरा कुराले तपाईंलाई घोच्न पुगेकोमा माफी चाहन्छु, मेरो अर्थ तपाईं वा अरु कसैमाथि प्रहार थिएन । कारण, मेरो बुझाइमा गैरआवाशीय भनेको विदेशी नागरिकताधारीमात्र हुनु हो, र शायद यही नै हुनुपनि पर्ने हो । तर यहाँ खाडीमा केही वर्ष पैसा कमाउन गएकाहरूलाई मात्र होइन पढ्ने उद्देश्यले गएकाहरूलाई समेत गैरआवाशीयको बिल्ला भिराइँदैछ । तर कमसेकम यो मान्न म तयार छैन ।
अनि तपाईंले ‘हरेक मामिला’मा टाङ अडायो भन्ने आरोप लगाउनुभएछ । खै कस्ता-कस्ता मामिला हुन् ती ? यदि तपाईं अम्रिकाने भइसक्नुभएको हो भने मेरो टाङ सधैं अगाडि पाउनुहुनेछ । म त भन्छु विदेशी नागरिक भइसकेकाहरूले नेपालको कुनै पनि आन्तरिक मामिलामा बोल्ने अधिकार राख्दैनन् ।
पुश्पजी ! मेरो नागरिकता गौण कुरो हो| तर विदेश बस्ने शशांक लामाले ओलांगचुंग गोलाको भत्किएको गोम्बालाई जिर्णोद्वार गर्न पाउने कि नपाउने ? निसन्देह यो नेपालको आन्तरिक मामिला हो| यसमा मैले आर्थिक सहयोग गरे भने यो हस्तक्षेप हुन्छ कि माया हुन्छ? संघिय ढाँचाको राज्यबारे मैले बोल्न र लेख्न पाउने कि नपाउने ? किनभने यो त झन् महा आन्तरिक मामिला भयो! तपाइंको भनाइनुसार त बिदेशी कागज भएका नेपाली ले त नेपालबारे चुइंक बोल्नै भएन त ! होइन त ? तपाइंले आफ्ना कमेन्ट मार्फत भन्ने गरेका भाइचारा, बन्धुत्व, अन्तर्राष्ट्रियवाद आदि के देखावटी हो ? नेपाल र नेपालीको भलाइको लागि भंनिने र गरिने हरेक कुराहरुलाई स्वागत गर्नुपर्छ भन्नुको सट्टा ” अधिकार राख्दैन” भन्नु साह्रै साँघुरो चित्त भएन र पुश्पजी !!!!!
अँ जहाँसम्म नेपालीत्त्वको कुरा छ, प्लाष्टक सर्जरी गराएर गोरो छाला हाल्नुस्, आँखा-कपाल खैरो बनाउनुस् तर तपाईंको नेपालीत्व कहिल्यै गुम्दैन । जन्मिएरै पाएको पहिचान कहिल्यै गुम्दैन शशांकजी ।
मैले आज सम्म माईसंसारमा यौटा नेपाली प्रति अर्को नेपालीको यस्तो कठोर भावना र सोचाई भयको कुनै लेख पढेको छैन/ आज दुर्भाग्य बस पढ्नु पर्यो/ धेरै धेरै दुख लाग्यो थानेश्वरज्युले बिदेसमा बसेको नेपाली प्रति यति कठोर र निर्दई कुरा लेख्नु भयकोमा/ खै दुई सब्द लेखेर उहाको लेखमा असमर्थ जनाउनु सिबाय अर्को केहि गर्न सकियन/
विदेशको पनि नागरिकता लियका नेपालमै जन्मेको परिबार समेत नेपालमै रहेको नेपालीलाई दोहरो नागरिकता दिने हुन् बा दिने परे ना ना थरिको कर र बन्देज लगाउनु पर्छ भन्ने सोचाईको जति आलोचना गरे पनि कमै हुन्छ/
भारतमै जन्मेको भारतमा परिबार भयको लाखौ भारतीय नागरिकहरुले भारतको नागरिकता लुकायर संबिधान कानुन छलेर नेपालको नागरिकता लियो/ नेपलिको रोजगार पेसा र ब्यापार छिन्यो/ अनि नेपाली बिदेसमा काम खोज्न जानु पर्यो/
फेरी नेपालमै पढाई सिध्याएको योग्य व्यक्तिहरु पनि नेपालमा सिटिमिति नेताको सिफारिस बिना जागिर पाउन सक्दैनन् त् कहा जाने तिनीहरु; सबै सिट आफ्नै ब्यापार उद्योग चलाउने पुंजी पनि हुँदैन/ त् बिदेस जान बाध्य नै हुन्छ/
बिदेसमा काम गर्दै जाँदा उमेर ढल्किन्छ र अबकास पाउँछ/ बिदेसमा अवकास पछी अबकास भत्ता र उपचार तथा अरु सुबिधा पाउन सोसियल सेकुरिटी कर तिर्नु पर्छ र सबैले तिरेकै हुन्छ/ त्याहाको नागरिकता लियामा नेपालीले नेपालमै बसेर त्यो भत्ता पाउन सक्छ/ अर्को कुरा गतिलो जागिर र अबशर पाउन बिदेसमा तेहिको नागरिक बन्नु पर्ने अबस्था पनि छ/ यसैको लागि नेपालीले विदेशको नागरिकता लियो र बिदेसमा कमायको भत्ता र पुंजी नेपालमा ल्याउन खोज्यो/ त्यो भन्दा पनि ठुलो कुरा युता नेपाली नेपाल फर्कन चाह्यो त् किन बाधा तेर्साउने?
talk of dual citizenship is bullshit….Even I don’t favor dual citizenship…. People who have citizenship of other national are just foreigner with Nepalese origin nothing more than that and somebody investing to generate profit does not qualify for citizenship….. If you are really interested in contributing towards country nothing stops you….There are so many foreigner in Nepal working for betterment of Nepal and without crying for citizenship.If somebody wants Nepalese citizenship they must be willing to give up the foreign citizenship for the sake Nepalese citizenship and if you want to do something for your country you can start doing…our law does not stop it but stop being hypocrite…. dual citizenship is a cry of selfish hypocrite for opportunity to make profit nothing more than that .
कंडेल जी लाई दलाल ले धोका दिए जस्तो छ! विदेश लाग्ने चक्कर मा घर खेत भए जस्तो छ. नेपाल मा बसेर धर्ति को बोज मात्रै बन्ने लाखौ नेपली छन् तिनीहरु भन्दा त remittance बाट केहि प्रतिशत भए पनि देशको आर्थिक उन्नतिमा टेवा पुर्याउने बिदेशी नेपालीहरु राम्रो भएन र? के बिदेसिएका नेपालीले आफ्नो आमा शम्झेर नेपाल आउन नपाउने? के आफ्नै जन्म भुमि नेपालमा आउन पनि पासपोर्ट मा विसा लाग्नु पर्ने? बिदेसियका सारा नेपाली को नेपाली मन र नेपली पन त न कसैले चोरेर लैजन सक्छा न कसैले जबर्जस्ति खोसेर र नै. तपाई जस्ता दुवा त्रीकीको लेखामा मैले कुनै तुक देखिन quantity त enough थियो तर quality चाहिं जिरो पाइयो. पुन प्रयास गर्नुहोला.
आर्थिक लाभका लागि आफ्नो नागरिकता परित्याग गर्ने समुहले राष्ट्रियताको संरक्षण गर्न सक्ला?
To the writer, please don’t mix NRNA with NRN. Most of the NRN don’t want dual citizenship. I have seen many NRN helping nepal and nothing asking in return. NRNA is just opposite. NRNA is a dirty political organization. Dual citizenship is the demand of NRNA not (NRN) Non resident Nepalese.
exactly. Also, most of the countries do not accept dual citizenship as well. (excluding USA).
लेखक ले ठुलो कुरा मात्र गरे जस्तो लाग्छ लेख मा / यदि तपाई साचो देश भक्त हो भने पहिला यो काम को सुरुवात तपाई बाट नै गर्नुहोस / तपाई आफु लाइ नै हेर्नुहोस कति वर्ष देखि तपाई विदेश मा हुनु हुन्छ / येदी तपाई सबै थोक छोडेर अहिले नै नेपाल गएर देश को बिकाश मा अग्रसर हुनु हुन्छ भने तपाई को यो काम मा म पनि साथ दिने छु/ होइन भने एस्तो बकम फुसे कुरा गरेर हिड्नु को कुनै तुक छैन /
विदेश जान ट्राई गरेर असफल भएका मेरा एक जान साथी तपाईं कै भाषा बोल्छन्. उनको सम्झना आयो. होइन भने नेपालमा लगानी गर्न इच्छुक नेपालीलाई आफ्नो पैसा लगानी गरेर भोली अवस्था अनुकूल नभएको खण्डमा फिर्ता लानै खोजे पनि के गलती भयो र. उद्योग, व्यापारले देशको विकास हुने कुरा त निश्चित नै छ. भनेको बेला बिदेशमा पैसा कुम्ल्याएर लैजालान् भन्ने सोच्नु हुन्छ भने त अरुले पनि त त्यो गर्छन नै. कति विदेशी र नेपालीले अहिले पनि मुनाफारहित छात्रवृति, स्कूल, पुस्तकालय खोलेर हस्तान्तरण गरिदिएका थुप्रै उदाहरण छन्.
धेरै शंका गरेर ब्लड-प्रेशर हाइ नगर्न हुन सल्लाह छ तपाइलाई.
लेख अलि स्कुल स्तरको बादबिबाद प्रतियोगिता जस्तो लग्यो तै पनि समसामयिक छ. एन आर एन को मूल बिबाद के मा छ बहने नेपालमा बोल्नेको पिठो बिक छ न बोल्नेको चामल पनि बिक दिन, उदाहरण को लागि होटेल र प्रयातान छेत्र अथवा गार्मेन्ट छेत्र ठुला बडा को बोल बाला छ, एन आर एन छेत्र पनि तेस्तै हो, उपेन्द्र महतो जस्तो सोझा रस्सियन हरुलाई ठगेर धन कमयाका हरुको दोमिनाशन छ, उनीहरु इंडियामा बसेका लाखाओ नेपाली हरु, वा गुल्फ़ मा रहेका लाखो नेपाली हरुलाई एन आर एन मान किन तयार छैन? के एन आर एन भनेको पैसावाला हरु को मात्र संस्था हो? दोइधा नागरिकता कालो धन लै सेतो बनाउन, कर छल्न को लागि मात्र हो, नेपाल मा इन्वेस्ट गर्न होइन, उपेन्द्र महतो को बहिनि साइप्रस मा पसल थपेर बसेको छ, तेंह उनको मन सम्मान केहि छैन जति सुकै पैसा भय पनि, तेसैले यिनी हरु धक रवाफ देखौना नेपाल आउन चन्हान्छां. मूल कुरो येही हो
I am neither for or against dual citizenship but your arguments are really misguided.
In my view the real reason that the government does not want to give the citizenship to the expats is that it fears that giving voting rights this more educated and vocal group of people will shift the status quo of the current politics.
Otherwise, whats the harm of giving the citizenship to these people. The only loss for the government is the visa fee that they pay when they visit “home”. I really doubt it is that substantial.
I am sure, the obvious benefits are not as much as NRN makes it sound but these people are not going to use society’s resources, if anything they will add to it.
Not only for Nepal, I have never heard of a valid reason for any developing country to not allow dual citizenship. I am not saying there are tons of benefits of doing so, but I am pretty sure there is no obvious harm.
Its not like we pa out a massive social security payout that these people will drain them. At worst, these people will bring their life’s earnings and come back to enjoy their retired life.
And regarding your argument on Tibetan and neighboring Indian immigrants affecting us, well they are already here anyway, and they already seem to have figured out a way to Nepalese citizenship, what difference does it make?
Kamal Lamsal
you may not understand nepali language so I am trying to say in English your words below are totally dahichiure (courd & dry riceflakes)
“I am neither for or against dual citizenship but your arguments are really misguided.” & “I am not saying there are tons of benefits of doing so, but I am pretty sure there is no obvious harm.”
Absolutly
wrong
There are tons of harms giving a ordinary person dual citizenship what problem do you have in that country so you need nepali citizenship ??? at first hand what make you to leave nepali citizenship ?????
कहिँ नभएको जात्रा नेपालमा मात्रै अब त देस बिदेस घुमेर देखेर नेपालमा बिकास गर्ने अठोटका साथ् विदेशको नागरिकता त्यागेर आवो न .
यो बर्गका मानिसहरु हिजोका दिनमा नेपालको बलात्कार गरि लुट्नु लुटेर नेपाल लाइ गरिब बनाइ बिदेस पसेका हुन् अब फेरी लुट्न सजिलो उपाए दोहोरो नागरिकता लिएर सुडान घोटालाको लुटेरा बंगलादेस छिर्दा त नेपालि police
ले पक्रन नसक्नेरे सात समुन्द्र पारि पुगेकालाई के पक्रियोस?
Ms Shree Maya,
I absolutely do understand Nepali. I just have not figured out a way to type it without butchering every grammar rules, I was taught. So even though love writing and using it, I prefer not to type it.
Let me rephrase, when i said I am neither for or against dual citizenship, I meant i won’t sweat in whatever decision the government take but I am allowed an opinion right?
I am still curious to hear the bullet points for “There are tons of harms giving a ordinary person dual citizenship what problem do you have in that country so you need nepali citizenship ”
I might be completely wrong for the view I hold but I am yet to be convinced with a valid argument.
Mr. Thameshor, I read your article briefly and it seems entirely biased and negative attitude for dual citizenship . You are undermined NRN contribution to nation building. It might be look broader perspective and it is good for nation rather than NRN.
सोर्हैआना ठीक तर्क। ताकपरे तिबारि नत्र गोतामे भनेको एहि हो। कुरो रह्यो लगानि को, के नेपालमा लगानि गर्न दोहोरो नागरिकता नै हुनु पर्छ र ? पर्दैन ।
दोहोरो नागरिक्ता दिदा नेपाललाइ केही घाटा पर्लाजस्तो मलाइ लाग्दैन, यस्मा डाहा गर्नु जरूरी छैन , उनिहरू नेपालीनैहुन । उनिहरूको परिवार अनि इष्टमित्रहरू सबै यहि हुन्छन, यो देशको माया उनिहरूमा बसिरहेको हुन्छ । उनिहरूले ठुलो रकम नेपाल पनि पठाइरहेका हुन्छन ।
उनिहरूले दोहोरो नागरिक्ता पउदा उनिहरूलाइ के फाइदा होला र , अमेरिकाको नागरीक्ता हुदा हुदै नेपालको पनि लिदा त्यस्तो के फाइदा छ र उनिहरूलाइ , यो त नेपालसँग नाता जुडिरहन थप सजिलो या बहाना मिल्छ उनिहरूलाइ साथै उन्का बच्चा बच्चीलाइ पनि एक प्रकारले हामी नेपाली हउ भनेर नेपाल अाउने प्रेरणा मिल्छ ।
छोराले बाउ भेट्न अाउदा भिषा हान्नु पर्ने हुदा नराम्रो लाग्छ , फेरी भिषा दिनै पर्ने नियम पनि त छैन ।
सिक्किम दार्जिलिंग मा बस्ने पनि नेपालि नै हुन् उनीहरुलाई पनि बोलाएर नेपालि नागरिकता दिनु पर्ला कि कसो Kamalji???
विदेश मा बस्ने ले देउ भनेका होइनन … हामी संग नेपाली नागरिकता छ हामी संगै हुन देउ भनेको मात्र हुन् … उनीहरु बाट नेपाल को नागरिकता खोसिनु मा विदेश को दोस छैन . उदाहरण को लागि एक जना मनिष ले बेलायत को नागरिकता लियो उसले नेपाल को नागरिकता छोड्नु पर्छ किन कि नेपाल मा dual citizenship लिन मिल्दैन .. नेपाल को नागरिकता छोड्दा नछोड्दा UK मा बस्न कुनै बाधा हुदैन किन कि बेलायत मा dual citizenship लिन सकिन्छ … बेलायत मा पासपोर्ट लिन अरु देश को पासपोर्ट छोड्नु पर्ने होइन कि बेलायत को पासपोर्ट किने criteria पुरा गरे हुन्छ…. किन नेपाल को नागरिकता लिने criteria कसैले पुरा गर्छ भने नागरिकता दिन मिल्छ भनेर मैले ९ कि १० मा पढेको जस्तो लाग्छ..
श्री माया भन्ने को कोमेंट पढ्दा पक्कै पनि ७६ तरे हुनु पर्छ. धेरै इर्स्या र डाहा बोकेको हुनु पर्छ. पहिला राम्रो संग कुरा बुझ्नु अनि मात्र कलम चलाउनु.
श्री मायाज्यु
दार्जलिंग आज पनि नेपालकै हो भारतले कब्जा गरेर राखेको मात्रै हो/ भारतको संबिधान मै समेत दार्जलिंग भारतको हो भनेको छैन!!!!/ सर्वोच्च अदालतमा दार्ज्लिंग्को नेता सुभास घिसिन्गले यो कुरा उठायर रित राखेको २०सौ बर्ष भयो तर ……./
आर्थिक लाभका लागि मात्र आफ्नो नेपाली नागरिकता त्यागेको चै नभनी हालेको भए हुन्थियो की…….